s14_witkowska-zimny_os-podwzgorze-przysadka-nadnercze.pdf

Oś podwzgórze-przysadka-nadnercze

dr Małgorzata Witkowska-Zimny

Układ hormonalny reguluje podstawowe procesy życiowe

organizmu:

• Wpływa na reakcje biochemiczne

• Kontroluje aktywność enzymów

• Wywołuje następstwa morfologiczne, biochemiczne i

czynnościowe w tkankach docelowych

• Modyfikuje (wzmacnia lub hamuje) czynności komórek ale

ich nie rozpoczyna

HORMONY - Przekaźniki układu hormonalnego

• pod względem chemicznym: pochodne aminokwasów,

polipeptydy, glikoproteidy, sterydy.

• działają wybiórczo tylko na komórki docelowe, wyposażone w

receptory.

• wymagają dłuższego czasu dla działania na komórki docelowe

• skutki działania trwają dłużej (nawet do dni i tygodni po

zaprzestaniu działania hormonu)

• produkowane przez gruczoły, wydzielana do otaczającego

środowiska, transportowana do komórek docelowych

• mogą być też wydzielane pod wpływem pobudzenia nerwowego

– NEUROHORMONY (noradrenalina, adrenalina, oksytocyna,

wazopresyna, hormony hipofizjotropowe [podwzgórzowe])

Działanie PARAKRYNNE (na sąsiednie komórki)

Działanie AUTOKRYNNE (na komórki przez które są

wydzielane)

Działanie ENDOKRYNNE ( transportowane przez krew)

Działanie NEUROKRYNNE (uwalnianie neuroprzekaźników z

zakończeń nerwowych)

autokrynna

parakrynna

endokrynna

neuronalna