ZAŁOŻENIA DO PRACY Z KLASĄ II D W ROKU SZKOLNYM 2000/2001 (dołączone do wniosku o otwarcie stażu na nauczyciela dyplomowanego)
1. Kształtowanie i utrwalanie umiejętności dokonywania samooceny bazującej na wskazaniu konkretnych osiągnięć i błędów i wyciąganiu określonych wniosków na przyszłość. 2. Rozbudzanie chęci i motywacji do nauki, przybliżanie świata książek. 3. Wzmacnianie samooceny uczniów średnich poprzez aktywizowanie do uczestnictwa w różnorodnych formach zajęć i częste stosowanie pochwał. 4. Zwrócenie szczególnej uwagi na uczniów słabych, zorganizowanie i różnych form pomocy. 5. Wzmacnianie i aktywizowanie uczniów słabszych i nieśmiałych. 6. Stosowanie różnorodnych form i metod pracy zgodnych z aktualnymi potrzebami i preferencjami uczniów. 7. Kształcenie i rozbudzanie patriotyzmu w oparciu o folklor, zwyczaje i tradycje polskie. 8. Podkreślanie więzi rodzinnych, poczucia szacunku i miłości do najbliższych, kształtowanie i uświadamianie potrzeby dawania radości innym. 9. Kształtowanie i utrwalanie postaw twórczych. 10. Wzmacnianie poczucia odpowiedzialności za wspólną pracę. 11.Rozbudzanie potrzeby stałego uczestnictwa w kulturze. 12.Podtrzymywanie i utrwalanie więzi koleżeńskich pomiędzy uczniami, dalsza integracja klasy. 13. Wprowadzenie zajęć w pracowni informatycznej. 14.Podnoszenie kwalifikacji pedagogicznych poprzez uczestnictwo w kursach i szkoleniach, których tematyka wiąże się z planami pracy z moją klasą, stałe samokształcenie poprzez odpowiedni dobór lektur specjalistycznych.
ANALIZA I PODSUMOWANIE REALIZACJI ZAMIERZEŃ ZAWARTYCH W ZAŁOŻENIACH PRACY Z KLASĄ II D W ROKU SZKOLNYM 2000/2001
ANALIZA PUNKTU I: W ciągu całego roku szkolnego uczniowie wielokrotnie mieli okazję dokonania samooceny: 1. Raz w tygodniu, w piątki ok. 20-30 minut zajęć przeznaczałam na podsumowanie minionego tygodnia. Spotkania przebiegały w różnej formie, np: a) każde dziecko miało ocenić siebie i klasę punktując od 0 do 10 i uzasadniając swoją decyzję. b) uczniowie wybierali swój najlepszy dzień lub najmilsze wydarzenie w tygodniu. 2. W toku lekcji wielokrotnie organizowałam mini-sprawdziany lub pisanie z pamięci, a oceny pracy dokonywały same dzieci bawiąc się w nauczyciela i innym kolorem długopisu poprawiając i punktując swoją pracę. Robią to uczciwie wiedząc, że kiedy sprawdzam ich ćwiczenia i zeszyty poprawionych przez nich błędów nie biorę pod uwagę, za to chwalę uczciwość. 3. Po każdym wspólnie przeżytym wydarzeniu wycieczce, spotkaniu z zaproszonym gościem, próbie lub występie następuje podsumowanie, podczas którego uczniowie oceniają samych siebie. Robią to coraz mądrzej, precyzyjniej, ostrzej. Poszukują przyczyn błędów i możliwości zaradzenia im. Wiedzą że : KAŻDY CZŁOWIEK MA PRAWO SIĘ POMYLIĆ. NIE MA LUDZI NIEOMYLNYCH. JEDNAK KAŻDY CZŁOWIEK MUSI STARAĆ SIĘ SWOJE ZADANIA WYKONYWAĆ CORAZ LEPIEJ, UCZĄC SIĘ NA SWOICH I CUDZYCH BŁĘDACH. Tę prawdę słyszą tak często, że zaczynają już cytować ją jako swoje zdanie. Dzięki takiemu spojrzeniu na problem popełnienia błędów dzieci nie załamują się przy kolejnych niepowodzeniach, potrafią poważnie dyskutować o tym, jak zaradzić na pojawiające się kłopoty. W przyszłym roku szkolnym konieczna jest kontynuacja tej pracy i ew. wprowadzenie zwyczaju dokonywania cotygodniowych samoocen na piśmie. ANALIZA PUNKTU II 1. Żeby dziecko chciało się uczyć, wiedza musi być podana w sposób ciekawy i wprowadzana w odpowiednim czasie. Uczniowie mojej klasy często sami drążą temat zasygnalizowany przeze mnie. Przykładem może być cykl 10 zajęć dotyczący astronomii, który zorganizowałam na wyraźne życzenie dzieci po przeprowadzeniu jednej, zgodnej z programem, lekcji na temat krążenia Ziemi dookoła swojej osi dookoła Słońca. Chociaż nierealne okazało się przeprowadzenie lekcji w Muzeum Techniki ( pracownicy Działu Oświatowego nie zgodzili się na wprowadzenie do swego kalendarza zajęć lekcji z klasą drugą, ani na zorganizowanie dla drugoklasistów pokazu w planetarium ), to wspólna z dziećmi lektura książki Astronomia, prezentacja przyniesionych przez nas różnorodnych zdjęć z pism naukowych pozwoliły na znaczne rozszerzenie słownictwa i horyzontów ośmiolatków i zasygnalizowanie im wielu ciekawych informacji o naszym Wszechświecie. 2. Brak ocen (głównie u dzieci, które mają starsze rodzeństwo) stanowi pewien problem budowania motywacji do nauki. Jest sygnalizowany zarówno przez rodziców, jak i same dzieci. Od początku pierwszej klasy stosuję trzy formy oceny pracy: a) prace, które otrzymują maximum punktów oznaczam określeniem WSPANIALE ! b) prace, które ocenione są od 90 do 99% BRAWO ! c) brak pracy domowej lub błędne wykonanie ćwiczenia z powodu lenistwa otrzymuje znaczek WSTYD ! Każda strona w ćwiczeniach i prace w zeszycie są przeze mnie punktowane i uczeń otrzymuje precyzyjną informację w postaci zaznaczonych błędów i punktacji w zapisie np. 25/30 oznacza 25 zdobytych punktów na 30 możliwych do zdobycia. 3. W pierwszej klasie zdał egzamin system prowadzenia kilkustopniowych sprawdzianów na koniec I semestru i roku szkolnego, nazywanych przez moich uczniów konkursami. Uczniowie od początku klasy drugiej dopytywali się kiedy będą następne konkursy. Emocje związane z udziałem w konkursie motywują dzieci do lepszego przygotowania się, a laureaci mają prawdziwy powód do dumy. W tym roku na koniec klasy drugiej przeprowadziłam konkursy z kilku różnych dziedzin, a ilość ogłaszanych przeze mnie miejsc zależna jest od grupy uczniów, którzy zdobyli niezbyt różniącą się liczbę punktów. W pierwszym etapie uczestniczą wszyscy uczniowie, natomiast podczas finału uczniowie, którzy nie zakwalifikowali się do rozgrywek pełnią funkcje sędziów, pomocników,... 4.Przez cały rok staram się regularnie wprowadzać nowe lektury zarówno czytane samodzielnie przez dzieci, jak i czytane przeze mnie podczas drugiej części przerwy śniadaniowej, gdy dzieci już zdążyły porozmawiać się, poruszać, i w ciszy kończą swoje śniadanka słuchając dalszych przygód książkowych bohaterów. W ten sposób w ciągu dwóch lat uczniowie mojej klasy zapoznali się z 30 pozycjami książkowymi. 5. Wszyscy uczniowie są wielokrotnie chwaleni za okazaną chęć do pracy, za lepszą niż poprzednio punktację, za dobrą odpowiedź, za ciekawy pomysł,... Jednak brak pracy domowej, lekceważący stosunek do zajęć lekcyjnych, nie wypełnianie swoich obowiązków spotyka się z moją wyraźna dezaprobatą, a nierzadko dość ostrą reprymendą. 6. W przyszłym roku szkolnym chciałabym wprowadzić system zaliczania poszczególnych działów w formie zaznaczania etapów podróży dookoła świata na mapkach należących do dzieci, a także oprócz tradycyjnych już konkursów wiedzy planuję zmobilizować swoich uczniów do udziału w Międzyszkolnych Mistrzostwach Tabliczki Mnożenia ANALIZA PUNKTU III W sytuacji równania w klasie tempa pracy do uczniów dobrych szczególną uwagę staram się zwracać na uczniów średnich. Brak wyraźnych sukcesów u dzieci średnio zdolnych łatwo może wpłynąć na zniechęcenie i utratę motywacji do nauki. Dlatego w tym roku wprowadziłam m.in. różnorodne konkursy, gry, zabawy, które pozwalają zaistnieć również tym średniakom. Po dwóch latach realizowania mojego programu autorskiego wytworzyła się dość specyficzna sytuacja. Znakomita większość dzieci słabych i średnich w matematyce, czy języku polskim jest coraz lepsza w działaniach artystycznych wokalnych, tanecznych, aktorskich, dzięki czemu zaczynają wierzyć w swoje siły, nabierać pewności siebie. Uczniowie, którzy na co dzień niechętnie przełamują problemy z czytaniem, mając do opanowania tekst scenariusza z prawdziwym zapałem zabierają się do pracy. Wzrasta ich koncentracja i poprawia się pamięć ustawicznie trenowana podczas wspólnej pracy podczas prób i występów. W przyszłym roku szkolnym planuję podkreślić znaczenie zajęć pozalekcyjnych np. poprzez kibicowanie dzieciom podczas ich rozgrywek sportowych, pokazów artystycznych, otwartych lekcji języków obcych. Pozwoli to na dodatkowe dowartościowanie dzieci odczuwających niezaspokojone ambicje podczas codziennej pracy na lekcjach. ANALIZA PUNKTÓW IV i V Uczniowie słabi stanowią niewielki procent mojej klasy. Tym trudniejsza staje się codzienna praca z dziećmi mającymi kłopoty z nauką wynikające z różnych przyczyn głównie uwarunkowanych środowiskowo. Bardzo ważne jest dla nich uczestnictwo w uroczystościach klasowych, wyjścia do teatrów, muzeów, akceptacja klasy oparta na ich sukcesach artystycznych, sportowych,... Uczniowie z problemami z nauką są pod moją stałą opieką, a także pod opieką pedagoga szkolnego, uczestniczą w zajęciach wyrównawczych prowadzonych głównie w formie zabawy. Dzieci słabsze i nieśmiałe są najczęściej bardzo chętne do pomocy. Staram się zawsze wykorzystywać ich potrzebę zauważenia i pochwalenia w sytuacjach, w których mogą być pomocni. Istotnym elementem pracy w klasie III będzie budowanie i utwierdzanie motywacji do nauki właśnie głównie u uczniów słabszych. Następny rok pracy musi ich przygotować do zmian zarówno formalnych ( oceny, inne wymagania, inne sale lekcyjne ), jak i personalnych ( nowy wychowawca, wielu nauczycieli, bardzo rzadki kontakt z wychowawcą ). ANALIZA PUNKTU VI 1) Coraz częściej stosuję lubianą przez dzieci formę pracy grupowej kształcącej umiejętność współpracy z rówieśnikami. 2) Otwarte zajęcia tematyczne, gdzie każdy uczeń może dodać, uzupełnić zakres omawianego materiału są wspaniałą metodą aktywizowania dzieci. 3) Często, np. podczas omawiania opowiadań zawierających problem moralny sięgam do formy dramy. Bliska dzieciom zabawa w coś lub w kogoś ułatwia spojrzenie na poruszony temat z innej strony. 4) Nastrojowość muzyki, wymowa reprodukcji dzieł sztuki często pomagają omówić tematy wymagające odpowiedniej atmosfery. 5) Inscenizowanie wybranych fragmentów opowiadań, pozycji lekturowych, wyzwala spontaniczne emocje wzmacniające motywację do pracy, ułatwia zapamiętanie poznanych sytuacji i bohaterów. ANALIZA PUNKTU VII Aby kochać swoją ojczyznę trzeba ją poznać. Zgodnie z realizowanym przeze mnie programem autorskim praca w klasie drugiej, to wędrówka po Polsce i poznawanie jej różnorodnych krajobrazów, folkloru, tradycji ludowych, przykładów sztuki ludowej, muzyki polskiej, polskich legend i podań. 1) Na początku roku szkolnego nawiązałam współpracę z Działem Oświatowym Muzeum Etnograficznego w Warszawie. W jej wyniku kilkakrotnie uczestniczyłam wraz z moja klasą w lekcjach muzealnych opowiadających o polskich wycinankach, strojach ludowych, pracy garncarzy. Braliśmy udział w zajęciach Ozdabianie jajek prowadzonych przez twórczynie ludowe. 2) Zorganizowałam 2 wycieczki autokarowe po Mazowszu: Od ziarenka do bochenka ( wizyta w chacie wiejskiej, gdzie był wypiekany chleb, zwiedzanie młyna wodnego, wizyta w automatycznej piekarni) i Wędrówki po Mazowszu (Wizyta w pracowni garncarskiej w Bolimowie, Skansen Wsi Mazowieckiej w Maurzycach, Prywatna Galeria Sztuki ludowej w Sromowie zwiedziliśmy park i Dom Urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli). 3).Obejrzeliśmy Jasełka w wykonaniu Zespołu Pieśni i Tańca Uniwersytetu Warszawskiego Warszawianka oparte na tekście Wandy Chotomskiej, prezentujące wspaniałe stroję ludowe i wykorzystujące mnóstwo pieśni i tańców różnych regionów Polski. 4) Uczniowie wielokrotnie mieli okazję słuchać muzyki naszych polskich kompozytorów z Fryderykiem Chopinem na czele, malować ich muzykę, pisać o niej opowiadania,... 5) W ramach przygotowań do widowiska, drugoklasiści poznali charakter i podstawowe kroki polskich tańców narodowych i wybranych tańców ludowych. Potrafią zaśpiewać wiele polskich piosenek ludowych. 6) Podczas zajęć bardzo często korzystaliśmy z fizycznej mapy Polski. Kształt granic naszej ojczyzny, jej sąsiedzi, nazwy większych miast, rzek, pasm górskich nie stanowią tajemnicy dla tych dzieci. 7) Duży blok tematyczny poświęciłam na rozmowy na temat historii Polski. Poczynając od legend związanych z narodzinami naszego państwa, poprzez podania o założeniu Augustowa, poznańskich koziołkach, czy różnych wersjach legendy o warszawskiej syrenie, aż po czas rozbiorów, odzyskania niepodległości, wydarzeń z czasów II wojny światowej. Wszystko to stanowi oczywiście jedynie drobną część wiedzy, jaka powionna cechować każdego Polaka, ale dla uczniów klasy drugiej to obszerny materiał. ANALIZA PUNKTU VIII 1) Już w klasie pierwszej dzieci samodzielnie wymyśliły scenariusz z myślą o przygotowaniu święta swoich babć i dziadków. W tym roku uroczyste spotkanie z babciami i dziadkami uświetniło przedstawienie Gdzie ta babcia?, w którym poszczególne sceny zostały przygotowane przez grupy dzieci, a lalki cieniowe zostały przez nie zaprojektowane. 2) 25 listopada odbyło się sobotnie spotkanie w szkole Mamo, tato to moja klasa podczas którego dzieci bawiły się wspólnie ze swoimi rodzicami, rodzeństwem, dziadkami,... 3) Wyrazem ogromnego uznania za pomoc udzielaną przez rodziców i dziadków na co dzień naszej klasie było zorganizowanie w Teatrze Lalka widowiska, w którym zaprezentowaliśmy nasz dwuletni dorobek. 4) W codziennej pracy tematów kształtujących serdeczne uczucia w stosunku do najbliższych jest bardzo wiele. Często powstają samodzielne prace literackie, plastyczne podkreślające miłość do rodziców, dziadków,... 5) Za niezwykle istotne w procesie kształtowania charakterów młodych ludzi uważam tworzenie takich sytuacji, które pozwolą zrozumieć radość dawania radości innym. Także ludziom zupełnie obcym. Sytuacje, które nauczą widzieć dookoła kłopoty, cierpienie innych i wytworzyć chęć wyciągnięcia pomocnej dłoni. Z myślą o tych wartościach w roku ubiegłym 1 czerwca daliśmy występ dla pacjentów szpitala przy ulicy Niekłańskiej, a w klasie drugiej powtórnie odwiedziliśmy szpital dziecięcy (wizyta artystyczna poprzedzona została wymianą listów pisanych przez dzieci), występowaliśmy dla pacjentów Centrum Zdrowia Dziecka i na festynie zorganizowanym dla dzieci specjalnej troski. ANALIZA PUNKTU IX Realizowanie mojego programu autorskiego sprzyja stałemu kształtowaniu i utrwalaniu postaw twórczych. a) Bardzo częste samodzielne lub grupowe prace literackie, b) inscenizacje wykorzystujące przeróżne rekwizyty, c) udział w zajęciach dramowych, d) duża ilość różnorodnych prac plastycznych, e) wykorzystywanie różnych gatunków muzyki ( klasycznej, ludowej, piosenek dziecięcych), f) nauka gry na dzwonkach i fletach, g) zabawy matematyczne wymagające wymyślenia treści zadań związanych z określonym tematem, h) częste wprowadzanie tekstu baśni, legend, stosowanie zabaw w układanie swoich zakończeń wprowadzonych opowiadań to wszystko tylko część przejawów twórczego działania mojej klasy, która w ciągu dwóch lat przygotowała 6 tytułów spektakli i wystąpiła 27 razy. W przyszłym roku chciałabym, aby jak największa grupa uczniów przystąpiła do konkursu Piszemy książkę i do konkursu recytatorskiego Warszawska Syrenka. Mam także nadzieję, ze uda mi się poprowadzić z chętnymi dziećmi kółko literackie. ANALIZA PUNKTU X Wspólnie podejmowane zadania są wspólnie oceniane. Podczas spotkań organizacyjnych przygotowaniach do występów, wycieczek, każdy uczeń otrzymuje swoje zadanie do wypełnienia. To, czy kolega będzie pamiętał o podaniu w odpowiednim momencie rekwizytu, czy koleżanka pomoże zawiązać na głowie chustkę wpływa na odbiór przedstawienia przez widownię i naszą ocenę wspólnej pracy. Dlatego każdy uczeń stara się jak najlepiej wypełnić swoje zadanie, a ważnym czynnikiem aktywizującym jest zbiorowa ocena przyczyn powodzenia bądź niepowodzenia wspólnego zadania. Podobny mechanizm działa podczas pracy w grupach, grupowych konkursów i gier. Każde dziecko czuje się wówczas cząstką zespołu, z którego czerpie siły, ale także któremu tych sił przysparza lub odejmuje. ANALIZA PUNKTU XI Powiedzenie, że Czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał jest prawdziwe na wszystkich polach, a więc i wówczas, gdy mówimy o potrzebie uczestniczenia w kulturze. W klasie I nawiązałam bliski kontakt z Teatrem Lalka, gdzie byłam z klasą już 12 razy. Korzystaliśmy z możliwości zwiedzenia kulis, spotkań z aktorami. Za każdym razem po powrocie dyskutujemy na temat obejrzanego spektaklu, uczniowie oceniają wykorzystane lalki, rekwizyty, grę aktorów, muzykę, piosenki, scenografię, zwracają uwagę na pracę reżysera, światła, oceniają treść sztuki,... Wynikiem burzliwych nieraz dyskusji są recenzje plastyczne i literackie. umiejętność oceny ujawnia się np. podczas rozmów o przedstawieniach oglądanych w naszej szkole, a przygotowanych przez kolegów z innych klas. Częste wizyty w teatrze owocują wspaniałym, kulturalnym zachowaniem moich uczniów zarówno w czasie trwania spektaklu, jak i podczas przerw. Uczniowie uczą się słuchać, uważać, koncentrować. Chodzimy na coraz poważniejsze, trudniejsze przedstawienia. W marcu uczniowie mojej klasy po raz pierwszy w życiu wysłuchali koncertu w Filharmonii Narodowej. Wielokrotnie odwiedziliśmy Muzeum Etnograficzne, byliśmy w Zamku Królewskim, Pałacu pod Blachą, zwiedzaliśmy stare i Nowe Miasto, okolice Teatru Wielkiego, Łazienki,... Dzieci z niezmienną radością przyjmują wiadomości o kolejnych klasowych wyprawach, opowiadają o tym, jak namawiają rodziców do odwiedzenia któregoś z przybytków kultury. ANALIZA PUNKTU XII Wiek dzieci uczęszczających do klasy drugiej nie sprzyja jeszcze zawieraniu trwałych, prawdziwych przyjaźni, choć dzieci karmione przez rodziców i starsze rodzeństwo opowieściami o wielkich przyjaźniach, bardzo starają się odnaleźć swoją drugą połówkę. Często przeżywają wielkie rozczarowania, małe tragedie. Dlatego z pełną świadomością dążę do prowadzenia zajęć, zabaw, gier, w grupach zmiennych. Dzieci przywykły do stosunkowo częstych zmian sąsiadów. Te przyjaźnie, które miały się narodzić coraz mocniej dochodzą do głosu. Za to dzieci, które nie znalazły jeszcze bliskich kolegów mają ich wielu. Nie istnieje w mojej klasie problem siedzenia z innym kolegą, szybkiego utworzenia 2, 3, 4 osobowych grup, które w zgodzie będą ze sobą współpracować. Jednocześnie uczniowie potrafią dość trafnie ocenić się nawzajem wskazując zarówno wady, jak i zalety. Prowadzony we wszystkich młodszych klasach naszej szkoły konkurs na najpogodniejszego kolegę miesiąca daje możliwość comiesięcznego przemyślenia swojej opinii na temat swoich kolegów i swój własny. ANALIZA PUNKTU XIII Wykorzystując możliwość prowadzenia 2 godzin zajęć w tygodniu w pracowni informatycznej zorganizowałam cykl zajęć wprowadzających w tajniki podstawowej obsługi komputera, a następnie zainstalowałam programy dydaktyczne ćwiczące znajomość tabliczki mnożenia i dzielenia i prawidłową pisownie grupy wybranych wyrazów. Dla kilkorga dzieci był to pierwszy kontakt z komputerem, inne po raz pierwszy dowiedziały się, że komputer może pomagać w nauce, a nie tylko być narzędziem zabawy. Na pewno w klasie trzeciej będę chciała pójść dalej tą drogą i zaplanuję konkretne godziny lekcyjne w pracowni informatycznej, aby wprowadzać również inne programy edukacyjne. ANALIZA PUNKTU XIV Przez całe swoje życie odczuwam ciągły brak wiedzy. Dlatego w ciągu roku szkolnego jak zwykle często sięgałam do różnych publikacji, uczestniczyłam w różnych kursach, szkoleniach,... Szczególną uwagę zwracałam na publikacje wspomagające pracę nauczyciela podczas zajęć wyrównawczych. Niewątpliwie wiele dały mi zajęcia w ramach kursu dramy i wychowania fizycznego dla nauczycieli nauczania zintegrowanego. Niestety nie udało mi się podnieść swojej wiedzy i umiejętności związanych z pracą na komputerze. Na kurs komputerowy dla średnio zaawansowanych będę uczęszczać od września.
joly