PsychZaburzeń 0708 - reszta Carsona.pdf - skrypt - psychologia-UJ

S k r y p t z P s y c h o l o g i i Z a b u r z e ń

p p p

2 0 0 7

W niniejszym dokumencie zebrane zostały wszystkie najistotniejsze

informacje z tekstów zadanych doopracowaniana kurs“Psychologia

zaburzeń” w roku 2007/08, ale bez opracowań tekstów na ćwiczenia.

Solon

Ateny 666

Goniec 555‐PSYCHE

R. 1: ZARYS OGÓLNY_____________________________________________________________________________ 3

R. 2: Historyczne poglądy na zaburzone zachowanie____________________________________________________ 8

R.3: Przyczyny i czynniki ryzyka występowania zaburzonego zachowania __________________________________ 10

R. 4: Stres i zaburzenia przystosowania _____________________________________________________________ 14

R. 7: Zaburzenia somatoformiczne i dysocjacyjne _____________________________________________________ 24

R.12: Schizofrenia i zaburzenia urojeniowe __________________________________________________________ 31

R. 15: Ocena kliniczna___________________________________________________________________________ 38

R. 16: Biologiczne metody leczenia_________________________________________________________________ 43

R. 17: Terapie Psychologiczne_____________________________________________________________________ 47

R. 18: Współczesne problemy leczenia zaburzeń psychicznych___________________________________________ 59

Psychologia Zaburzeń 2z63

R. 1: ZARYS OGÓLNY

ZABURZENIE PSYCHICZNE –klinicznie znaczący syndrom bądź wzorzec behawioralny lub psychologiczny,

który obserwujemy u danej jednostki i który ma związek z odczuwanym w danym momencie :

§ cierpieniem (bolesnym symptomem) lub

§ upośledzeniem (zakłóceniem w jednej bądź więcej niż jednej sferze funkcjonowania) lub

§ ze znacznie zwiększonym ryzykiem poniesienia śmierci, odczuwania bólu, upośledzenia czy

poważnego ograniczenia swobody działania

Dodatkowo ten syndrom musi być czymś więcej niż ogólnie akceptowaną i usankcjonowaną kulturowo

reakcją na konkretne wydarzenie, np. śmierć ukochanej, osoby. Musi także być on w danym momencie

przejawem behawioralnej, psychologicznej lub biologicznej dysfunkcji występującej u danej osoby. Ani

zachowanie dewiacyjne, ani też konflikty pomiędzy jednostkąa społeczeństwem nie są zaburzeniami

psychicznymi, chyba że owe dewiacje czy konflikty są objawem opisanej powyżej dysfunkcji występującej u

danej osoby.

[definicja z DSM‐IV]

DSM‐I ukazał się w 1952 roku

DSM‐II ukazał się w 1968 roku

DSM‐III ukazał się w 1980 roku

DSM‐IV ukazał się w 1994 roku

ZABURZENI PSYCHICZNE –stan psychiczny, który

• powoduje znaczące cierpienie lub upośledzenie

• jest czymś więcej niż ogólnie przyjętą formą reakcji na konkretne wydarzenie

• stanowi przejaw dysfunkcji psychicznej

[definicja Jerome Wakefielda]

ZACHOWANIE JAKO NIENORLAMNE (ZABURZONE) –przejaw zaburzenia psychicznego; jest uporczywe,a

jednocześnie w poważnym stopniu zagraża dobru jednostki i/lub dobru społeczności ludzkiej, do której owa

jednostka należy.

[definicja Garsona]

Użyteczność systemu klasyfikacji zależy w dużej mierze od jego:

1. RZETELNOŚCI –określa na ile są zbliżone do siebie rezultaty uzyskane za pomocą aparatu

pomiarowego, jeżeli wielokrotnie mierzy się to samo.

2. TRAFNOŚCI –odnosi się do tego, w jakim stopniu instrument pomiarowy mierzy rzeczywiście to, co

powinien mierzyć. Trafność zazwyczaj zakłada rzetelność. Z drugiej strony wysoka rzetelność sama

w sobie nie daje gwarancji trafności.

Psychologia Zaburzeń 3z63

MODELE KLASYFIKACJI:

Podejście kategorialne–zakłada, że:

§ Każde ludzkie zachowanie można podzielić na kategorie „zdrowe” i

„zaburzone”

§ W tej drugiej kategorii istnieją odrębne, rozdzielne klasy i typy zaburzeń

charakteryzujących się wysokim stopniem wewnątrzkategorialnej

jednorodności, zarówno pod względem przejawianych objawów, jak i ukrytej

organizacji wyróżnianego zaburzenia

Podejście wielowymiarowe–typowe zachowanie danej osoby jest wynikiem różnic w

nasileniu czy intensywności tego zachowania w pewnych definiowalnych wymiarach

(nastrój, stabilność emocjonalna, agresywność, lęk , zaufanie do innych osób, jasność

myślenia, tożsamość płciowa, introwersja, itp.) Istotne wymiary raz uzgodnione, powinny

być brane pod uwagę przy każdej diagnozie. Ludzie różnią się profilem pewnych cech,

oznaczonych w różnych wymiarach. Korzyścią jest dostosowanie leczenia do konkretnego

pacjenta.

Podejście prototypowe–odnoszenie kryteriów diagnostycznych do prototypów. Nie można

do końca ustalić granic pomiędzy jedną a drugą chorobą, dlatego też w tym podejściu

bierze się pod uwagę prototypy chorób.

WSPÓŁWYSTĘPOWANIE ZABURZEŃ –często zdarza się, że dwa (a czasem nawet więcej niż dwa) określone

zaburzenia regularnie występują razem u jednostek z zaburzeniami psychicznymi.

Do kryteriów definiujących wyróżnione kategorie zaburzeń należą przede wszystkim:

1. SYMPTOMY (OBJAWY) –na ogół odnoszą się do subiektywnego opisu pacjenta–do tego, na co się

uskarża.

2. OZNAKI –dotyczą obiektywnych obserwacji, które diagnosta poczynił

v Bezpośrednio (np. zauważył, że pacjent nie potrafi patrzeć drugiej osobie w oczy)

v Pośrednio (np. zanalizował wyniki testu psychologicznego, któremu poddany został

pacjent).

5 OSI DSM :

1. poszczególne syndromy kliniczne lub inne niedomagania, które mogą stać się obiektem

zainteresowania klinicysty (zaburzenia objawowe)–zalicza się do nich:

§ schizofrenia

§ zespół uogólnionego lęku

§ wielka depresja

§ uzależnienie od substancji

2. zaburzenia osobowości–liczna grupa zaburzeń polegających na problemach w relacji ze

światem, m.in.:

§ histrioniczne zaburzenie osobowości

§ osobowość paranoiczna

§ antyspołeczne zaburzenie osobowości

3. niedomagania rozpoznawane w medycynie ogólnej–wyszczególnia się tu wszelkie

dolegliwości rozpoznawane w medycynie ogólnej, które mogą być istotne dla zrozumienia

lub leczenia danego przypadku.

Psychologia Zaburzeń 4z63

4. problemy psychospołeczne i środowiskowe–dotyczy ona stresorów mogących mieć wpływ

na dane zaburzenie, zwłaszcza tych z ostatniego roku.

5. ogólna ocena funkcjonowania–za jej pomocą klinicysta odnotowuje, jak jednostka radzi

sobie w chwili obecnej. Posługuje się 100‐punktową skalą GAF.

Za pomocą osi I, II, III określa się kliniczny stan danej osoby. Posługując się nimi można postawić więcej nić

jedną diagnozę.

Za pomocą osi IV, V dokonuje się oceny ogólnej sytuacji danej osoby.Osie te zostały wprowadzone dopiero

w DSM‐III.

KATEGORIE ZABURZEŃ ROZPOZNAWANYCH WEDŁUG OSI I ORAZ II:

v zaburzenia powstałe w następstwie rozległychuszkodzeń tkanki mózgowej lub jej

nieprawidłowego funkcjonowania–np.

choroba Alzheimera (rozdział 13)

v Zaburzenia związane z nadużywaniem substancji–do których należą:

Narkomania (rozdział 10)

Alkoholizm (rozdział 10)

v Zanurzenia mające źródło w psychice lub powstałe pod wpływem działania czynników

społeczno‐kulturowych–należą do nich m.in.:

Zaburzenia lękowe (rozdział 5)

Zaburzenia somatoformiczne i dysocjacyjne (rozdział 7)

Zaburzenia psychofizjologiczne (rozdział 8)

Zaburzenia psychoseksualne (rozdział 11)

Zaburzenia osobowości na osi II (rozdział 9)

Poważne zaburzenia nastroju (rozdział 6)

Schizofrenia (rozdział 12)

v Zaburzenia zazwyczaj pojawiające się w okresie dzieciństwa i dojrzewania–należą do nich

m.in.:

Opóźnienie umysłowe (rozdział 14)

Specyficzne upośledzenia uczenia się (rozdział 14)

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (rozdział 14)

W odniesieniu do zaburzeń psychicznych używa się określeń:

1. OSTRE –trwające względnie krótko (mniej niż 6 miesięcy), np. przejściowe zaburzenia

przystosowania (rozdział 4), w pewnych sytuacjach wskazuje on na objawy behawioralne o dużej

intensywności

2. CHRONICZNE (PRZEWLEKŁE) –długotrwałe i często nieuleczalne, takie jak choroba Alzheimera i

niektóre rodzaje schizofrenii. Używa się tego terminu też do zaburzeń o niewielkiej intensywności

3. ŁAGODNE, UMIARKOWANE, POWAŻNE– dzięki nim opisuje się nasilenie choroby

4. EPIZODYCZNE, NAWRACAJĄCE– stosuje się w odniesieniu do niestabilnych wzorców zaburzonych

zachowań, które pojawiają się i znikają, jak wwypadku niektórych zaburzeń nastroju i pewnych

form schizofrenii

Psychologia Zaburzeń 5z63

PsychZaburzeń 0708 - reszta Carsona.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: