Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii.

[Edytuj]

Laureaci Nagród Nobla w dziedzinie fizyki

[Edytuj]

Lata 2001-2025

·         2004

David Gross

H. David Politzer

Frank Wilczek

za pracę dotyczącą asymptotycznej swobody w teorii silnych oddziaływań między cząstkami elementarnymi

·         2003

Aleksiej Aleksiejewicz Abrikosow

Witalij Łazarewicz Ginzburg

Anthony James Leggett

za pionierski wkład w rozwój teorii nadprzewodnictwa i nadciekłości.

·         2002

Raymond Davis Jr. (¼)

Masatoshi Koshiba (¼)

za detekcję neutrin kosmicznych (R.D. - pierwszą; M.K. - ponowną, w szczególności rejestrację neutrin pochodzących z wybuchu supernowej); dało to początek astronomii neutrinowej

Riccardo Giacconi (½)

za rozwój astronomii promieniowania X (konstrukcja pierwszych detektorów, odkrycie pozasłonecznych źródeł, wykazanie, że promieniowanie X jest składową promieniowania tła, i in.)

·         2001

Eric A. Cornell

Wolfgang Ketterle

Carl E. Wieman

[Edytuj]

Lata 1976-2000

·         2000

Zhores I. Alferov

Herbert Kroemer

Jack Kilby

·         1999

Gerardus 't Hooft

Martinus J.G. Veltman

·         1998

Robert B. Laughlin

Horst L. Störmer

Daniel C. Tsui

patrz też: efekt Halla (kwantowy), część "Ułamkowy kwantowy efekt Halla".

·         1997

Steven Chu

Claude Cohen-Tannoudji

William D. Phillips

za rozwój metod chłodzenia i pułapkowania atomów laserem

·         1996

David M. Lee

Douglas D. Osheroff

Robert C. Richardson

za odkrycie nadciekłości helu

·         1995

Martin L. Perl

Frederick Reines

za pionierski wkład do fizyki leptonów

·         1994

Bertram N. Brockhouse

Clifford G. Shull

za pionierski wkład do rozwoju technik rozprasza nia neutronów dla badań materii skondensowanej

·         1993

Russell A. Hulse

Joseph H. Taylor Jr.

za odkrycie nowego typu pulsarów, które otworzyło nowe możliwości badania grawitacji

·         1992

Georges Charpak

za jego wynalezienie i rozwój detektorów cząstek a zwłaszcza wielodrutowej komowy proporcjonalnej

·         1991

Pierre-Gilles de Gennes

za odkrycie, że metody rozwinięte przy badaniu zjawisk uporządkowania w prostych układach mogą być uogólnione do bardziej złożonych form materii, na przykład ciekłych kryształów i polimerów

·         1990

Jerome I. Friedman

Henry W. Kendall

Richard E. Taylor

za ich pionierskie badania dotyczące głęboko nieelastycznego rozpraszania elektronów na protonach i związanych neutronach, co miało istotny wpływ na rozwój modelu kwarkowego w fizyce cząstek

·         1989

Norman F. Ramsey(½)

za jego wynalezienie metody oscylacyjnych pól i ich użycie w maserach wodorowych i zegarach atomowych

Hans G. Dehmelt(¼)

Wolfgang Paul(¼)

za rozwój techniki pułapek jonowych

·         1988

Leon Max Lederman

Melvin Schwartz

Jack Steinberger

za metodę wiązki neutrinowej i przedstawienie dubletowej struktury leptonów poprzez odkrycie neutrina mionowego

·         1987

J. Georg Bednorz

K. Alexander Müller

za postęp w odkryciu nadprzewodnictwa materiałów ceramicznych

·         1986

Ernst Ruska(½)

za jego podstawowe prace z optyki elektronowej i projekt pierwszego mikroskopu elektronowego

Gerd Binnig(¼)

Heinrich Rohrer(¼)

za ich projekt skaningowego mikroskopu tunelowego

·         1985

Klaus von Klitzing

za odkrycie kwantowego efektu Halla

·         1984

Carlo Rubbia

Simon van der Meer

za ich decydujący wkład do wielkiego projektu prowadzącego do odkrycia cząstek W i Z

·         1983

Subramanyan Chandrasekhar(½)

za jego badania teoretyczne procesów fizycznych istotnych dla struktury i ewolucji gwiazd

William Alfred Fowler(½)

za jego badania teoretyczne i doświadczalne reakcji jądrowych ważnych dla powstania pierwiastków we Wszechświecie

·         1982

Kenneth G. Wilson

za jego teorię zjawisk krytycznych w przejściach fazowych

·         1981

Nicolaas Bloembergen

Arthur Leonard Schawlow

Kai M. Siegbahn

za ich wkład do rozwoju mikroskopii laserowej i elektronowej wysokiej rozdzielczości

·         1980

James Watson Cronin

Val Logsdon Fitch

za odkrycie naruszania jednej z fundamentalnych zasad symetrii w rozpadach neutralnych mezonów K

·         1979

Sheldon Lee Glashow

Abdus Salam

Steven Weinberg

za prace nad jednolitą teorią wzajemnego słabego i elektromagnetycznego oddziaływania cząstek elementarnych

·         1978

Piotr Kapica(½)

za odkrycia w fizyce niskich temperatur

Arno Allan Penzias(¼)

Robert Woodrow Wilson(¼)

za odkrycie promieniowania reliktowego

·         1977

Philip Warren Anderson

Sir Nevill Francis Mott

John Hasbrouck van Vleck

za fundamentalne badania teoretyczne struktury elektronowej układów magnetycznych i nieuporządkowanych

·         1976

Burton Richter

Samuel Chao Chung Ting

za ich (niezależne) odkrycie ważnej podstawowej cząstki elementarnej

[Edytuj]

Lata 1951-1975

·         1975

Aage Niels Bohr

Ben Roy Mottelson

Leo James Rainwater

...