Sąd rodzinny a nasz uczeń i jego rodzina.
Skróty:
KK- Kodeks Karny
KRiO - Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy
KRK - Krajowy Rejestr Karny
RODK - Rodzinny Ośrodek Diagnostyki Konsultacyjnej
MOW - Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy
Sygnatury akt:
Nsm. - postępowanie o wydanie zarządzeń opiekuńczych wobec małoletniego
Npw. - sąd rozpatruje sprawę nieletniego
Opm. - sprawa dotyczące rodziców
Now. - nieletni opiekuńczo-wychowawcze
Kto jest kim, czyli uporządkowanie na początek...
Uczeń przed przekroczeniem 10 lat za żadne z popełnionych wykroczeń nie ponosi odpowiedzialności. Za jego czyny odpowiedzialność ponoszą rodzice.
Wszelkie czynności ujęte w Kodeksie Karnym, a popełnione przez ucznia powyżej 10 i poniżej 13 roku życia traktowane są jak demoralizacja.
Czyny ucznia w wieku od 13 do 17 lat rozpatrywane są dwojako:
- te, które podlegają pod KK traktuje się jako czyn karalny
- inne (np.: wagary, powtarzanie klasy - czyli te nie ujęte w KK) jako demoralizację.
Procedury, czyli co się dzieje w sądzie, gdy myślimy, że nic się nie dzieje...
Dzieci
Sąd Rodzinny po otrzymaniu informacji o niewłaściwym czynie ucznia (ze szkoły, od sąsiadów, czy rodziców) wszczyna postępowanie wyjaśniające. Zawiadamia rodziców, nieletniego (o ile ukończył on 13 lat) oraz prokuratora. Odbywa się wysłuchanie, na którym obecni muszą być rodzice, dziecko, a na którym rzadko bywa prokurator. Wysłuchanie powinno odbywać się w przyjaznych warunkach, sędzia nie powinien mieć togi i łańcucha. Po wysłuchaniu sędzia decyduje o powadze sprawy. Sędzia może zdecydować o konieczności zbadania dziecka przez biegłych z Rodzinnego Ośrodka Diagnostyki Konsultacyjnej; biegli mogą skierować dziecko na obserwację w szpitalu psychiatrycznym, zasugerować konieczność umieszczenia w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym. Po zgromadzeniu przez Sąd pełnych informacji odbywa się rozprawa.
Wobec nieletnich sąd rodzinny może:
1) udzielić upomnienia,
2) zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia,
3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna,
4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania - udzielających poręczenia za nieletniego,
5) zastosować nadzór kuratora,
6) skierować do kuratorskiego ośrodka pracy z młodzieżą,
7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych,
8) orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego,
9) orzec umieszczenie w instytucji lub organizacji powołanej do przygotowania zawodowego, w rodzinie zastępczej, w zakładzie wychowawczym albo w odpowiedniej placówce opiekuńczo-wychowawczej,
10) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym,
11) zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym.
Art. 6. Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich. (Dz. U. z dnia 12 listopada 1982 r.)
Decyzja sądu o zastosowaniu środków wymienionych powyżej (poza upomnieniem) skutkuje tym, że nieletniemu zakłada się kartę w Krajowym Rejestrze Karnym oraz akta NW (nieletni w wydziale), w których gromadzić się będzie wszelkie informacje o nim aż do 18 roku życia. Po skończeniu 18 lat następuje umorzenie. Niezastosowanie się nieletniego do decyzji sądu powoduje wznowienie sprawy i zmianę środka wychowawczego.
W sytuacji, w której nieletni popełnił przestępstwo i został zatrzymany na 72 godziny w Izbie Dziecka sąd przeprowadza postępowanie wyjaśniające, kieruje nieletniego do schroniska poprawczego (na 3 miesiące, z możliwością przedłużenia pobytu do 6 miesięcy). Stamtąd nieletni jest przywożony do sądu na rozprawę i po orzeczeniu o skierowaniu do zakładu poprawczego jest tam odwożony.
Istotną sprawą jest to, że sąd może:
1) zobowiązać rodziców lub opiekuna do poprawy warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego, a także do ścisłej współpracy ze szkołą, do której nieletni uczęszcza, poradnią wychowawczo-zawodową, zakładem pracy, w którym jest zatrudniony, oraz lekarzem lub zakładem leczniczym,
2) zobowiązać rodziców lub opiekuna do naprawienia w całości lub w części szkody wyrządzonej przez nieletniego,
3) zawiadomić - jeżeli rodzice lub opiekun w wyniku zawinionego niewykonywania obowiązków wobec nieletniego dopuszczają do jego demoralizacji - zakład pracy, w którym są zatrudnieni, albo organizację społeczną, do której należą.
Art. 7. § 1. Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich. (Dz. U. z dnia 12 listopada 1982 r.)
Rodzice
Gdy sąd otrzyma zawiadomienie o niedopełnianiu przez rodziców obowiązków rodzicielskich zarządza o wszczęciu postępowania wyjaśniającego. Rodzinę odwiedza kurator, zasięga się opinii policji, szkoły, najbliższego środowiska, czasami lekarskiej, ustala się termin rozprawy. Podczas rozprawy sąd może:
1) zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń,
2) określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, albo poddać rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun,
3) poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego,
4) skierować małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi,
5) zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej albo w placówce opiekuńczo-wychowawczej.
Art. 109. Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. z późniejszymi zmianami.
Sąd nie ma obowiązku powiadomić szkoły o wyniku postępowania sądowego dotyczącego nieletniego będącego uczniem tejże szkoły. Tym bardziej nie ma obowiązku informować o wyniku sprawy dotyczącej rodziców dziecka będącego uczniem szkoły. Szkoła natomiast ma możliwość wystąpienia do sądu z zapytaniem o wyniki spraw, a sąd może udzielić informacji.
…………………………………………
rswiecha