Z najnowszych opinii Rady Języka Polskiego
Rada Języka Polskiego to instytucja, której głównym zadaniem jest ustalanie zasad polskiej ortografii i interpunkcji, a także upowszechnianie poprawnej polszczyzny i wydawanie opinii dotyczących używania języka polskiego w działalności publicznej. Od 2000 r. Rada działa na mocy Ustawy o języku polskim z 7 października 1999 roku, uchwalonej przez Sejm RP. Od początku istnienia Rady jej członkowie zabierali głos w wielu kwestiach, ustosunkowali się również do najnowszych problemów językowych, związanych ze zjawiskami zachodzącymi w życiu społecznym. Opinie i porady językowe udzielane przez Radę mają tym większą wartość, że często dotyczą zagadnień, które nie zostały jeszcze opracowane w słownikach.
Poniżej przytaczamy stanowiska, jakie Rada Języka Polskiego zajęła w sprawach budzących najczęstsze wątpliwości użytkowników języka i będących w ostatnim czasie tematem licznych dyskusji. Warto zaznajomić uczniów z jednoznacznymi rozstrzygnięciami kwestii, z którymi prędzej czy później na pewno się zetkną.
Czy mejl znaczy tyle co e-mail?
W sprawie zapisu nazwy listu elektronicznego Rada Języka Polskiego wydała uchwałę ortograficzną, zgodnie z którą poprawna forma nazwy takiego listu to e-mail, potocznie: mail. Obie formy – zarówno anglojęzyczna, jak i spolszczona – są poprawne. Zgodnie z wyjaśnieniem Rady, wątpliwości użytkowników języka mogą wynikać stąd, że nazwa listu elektronicznego znalazła się w okresie przejściowym pomiędzy pisownią oryginalną i polską. Podobnie działo się z takimi wyrazami jak komputer czy lider, które początkowo były zapisywane jako computer oraz leader. Wszystko wskazuje więc na to, że wkrótce do powszechnego użycia wejdzie również spolszczona forma e-maila – mejl.
SMS i esemes
Także angielski skrótowiec SMS może występować w języku polskim w dwóch poprawnych formach – oryginalnej: SMS i spolszczonej: esemes.
Internet czy internet?
Wśród użytkowników języka często pojawia się wątpliwość, czy nazwa sieci komputerowej powinna być pisana małą, czy wielką literą. Według opinii Rady może ona być pisana dwojako, z odpowiednim rozróżnieniem: wielką literą – gdy chodzi o globalną sieć – lub małą literą – gdy sieć komputerową traktuje się jako medium, takie jak prasa, radio czy telewizja. Przykładem użycia wyrazu w pierwszym z powyższych znaczeń może być zdanie: Początkowo do Internetu miało dostęp tylko kilka uniwersytetów. Użycie nazwy w drugim znaczeniu ilustruje zdanie: Znalazłem w internecie ciekawy artykuł. Okazuje się, że w przeważającej liczbie przypadków użycia tej nazwy chodzi właśnie o internet, czyli o nazwę własną, która uległa spospoliceniu, podobnie jak wyrazy typu adidas czy walkman.
Forum w liczbie mnogiej
W kwestii liczby mnogiej rzeczownika forum, zwłaszcza w znaczeniu internetowej dyskusji, oraz poprawności konstrukcji typu: na forach dyskusyjnych Rada Języka Polskiego uznała, że nie ma powodu, aby uważać tę formę za niepoprawną. Forum bowiem, zarówno w tradycyjnym znaczeniu (plac w miastach starożytnego Rzymu, na którym spotykano się, by dyskutować), jak i w znaczeniu nowszym (coś odbywa się na forum, czyli dzieje się przed publicznością) odnosi się do zjawisk, które nie muszą występować pojedynczo. Dlatego użycia: Te fora są poświęcone medycynie, Na forach dyskutowano o polszczyźnie, Swą wiedzę zawdzięczał licznym forom dyskusyjnym itp. są poprawne.
Koniami trojańskimi
Wyrażenie koń trojański, oznaczające nazwę programu komputerowego i wirusa rozpowszechnianego za pomocą tego programu, zgodnie ze stanowiskiem Rady Języka Polskiego może w N. lm. brzmieć koniami trojańskimi. Mimo że rzeczownik męskożywotny koń ma formę narzędnika liczby mnogiej końmi, a forma koniami jest niepoprawna, to jednak w przytoczonym frazeologizmie wyraz ten ma inne znaczenie. Zalecając formę koniami, wykorzystano zatem różnicę w odmianie do dokonania zróżnicowania semantycznego.
Do miasta Opola
Rzeczownik miasto w języku polskim łączy się z nazwą własną miasta w związku zgody: miasto Opole, do miasta Opola, miastu Opolu, miastem Opolem, o mieście Opolu. Dość powszechne łączenie obu członów związkiem rządu, czyli nieodmienianie nazwy miasta, nie jest poprawne. Połączenia typu miastem Opole czy miastu Warszawa mają bowiem charakter urzędowy i poza tym stylem nie powinny być używane. Tendencja do nieodmieniania nazw miast może być spowodowana myleniem takich połączeń z połączeniami nazw własnych z rzeczownikami typu powiat, gmina, kino, hala, kawiarnia, w których poprawny jest związek rządu: do powiatu Łask, w gminie Suchowola, w kinie Femina, o hali Wola czy do kawiarni „Niezapominajka”.
A.P.
Oprac. na podst.: http://www.rjp.pl
bajbus396