Antykoncepcja
conceptio (łac.) - poczęcie
antykoncepcja – zapobieganie poczęciu
Idealna metoda antykoncepcyjna powinna być:
- skuteczna
- bezpieczna
- odwracalna
- akceptowana przez partnerów
Cykl miesiączkowy
W jaki sposób oblicza się i czym wyraża skuteczność metod antykoncepcyjnych ?
wskaźnik Pearl’a = liczba niepożądanych ciąż x 1200/liczba miesięcy stosowania metody
Jest to ilość możliwych nieplanowanych ciąż na 100 kobiet w ciągu roku (100 x 12 m-cy =1200)
Skuteczność metod antykoncepcji
Skuteczność Metoda Index Pearla
Bardzo wysoka dwuskładnikowa pigułka OC 0.05 - 0.09 iniekcja hormonalna 0.2 - 0.4 Mirena 0.05 - 0.1 mini-pill 0.5 – 3
______________________________________________________________________
Wysoka wkładka domaciczna 0.9 – 3
Umiarkowana prezerwatywa 2 - 12 Persona 6 diaphragma + spermicydy 2 - 25 metoda temperaturowa 3 spermicydy 5 - 12
Zawodna coitus interruptus 18 metoda Knaus-Ogino 14 - 40 metoda Billingsów 25 – 30
Brak brak zabezpieczenia > 80
Rodzaje antykoncepcji
1. Metody naturalne:
termiczna, objawowa, kalendarzowa
wskaźnik Pearl’a 2 - 20
(+) nie ingerują w cykl miesiączkowy
(-) okresowa wstrzemięźliwość seksualna
duże ryzyko błędu
konieczność dokładnej obserwacji cyklu
2. Persona
wskaźnik Pearl’a 6
3. Prezerwatywa
wskaźnik Pearl’a 2 – 15
(+) może ją stosować każda para
chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową
(-) uczulenia
skuteczność zależy od sposobu stosowania
obniża intensywność doznań seksualnych
4. Środki plemnikobójcze preparaty zawierające nonoksynol-9 lub nonoksynol-11
wskaźnik Pearl’a 4 – 25
(+) może je stosować każda para
(-) obniża intensywność doznań seksualnych
przy częstym stosowaniu uszkadzają nabłonek
pochwy
5. Wkładka wewnątrzmaciczna
· z miedzią: Copper T, Nova T, Multiload
wskaźnik Pearl’a 0,2 – 1,5
· z lewonorgestrelem: Mirena
wskaźnik Pearl’a 0 – 0,6 !
6. Antykoncepcja doustna (OC)
¨ przełom w kontroli płodności
¨ stosowana przez ponad 50 mln kobiet w Europie i 10 mln w Ameryce
¨ wprowadzona w latach 60-tych XX wieku
Sposób działania
-Zahamowanie owulacji – działanie na oś podwzgórze – przysadka - jajnik
¨ hamowanie wydzielania gonadoliberyny (GnRH)
¨ spadek FSH ® nie dojrzewa pęcherzyk jajnikowy (estradiol)
¨ brak piku LH ® nie ma bodźca owulacyjnego (progesteron)
-Zwiększenie lepkości śluzu szyjkowego – nieprzenikliwy dla plemników (progestagen)
-Przemiana błony śluzowej macicy – uniemożliwienie implantacji (progestagen)
PIGUŁKI DWUSKŁADNIKOWE
¨ estrogen – etynyloestradiol – zmniejszenie dawki 100 μg do 20-35 μg
¨ progestagen – pochodne progesteronu o różnych właściwościach :lewonorgestrel, norgestimat, gestoden, dezogestrel, octan cyproteronu, dienogest, drospirenon;
Uwagi:
¨ dobór preparatu do profilu hormonalnego kobiety zależny jest od wielu czynników!
¨ indywidualna tolerancja na poszczególne preparaty zależna głównie od rodzaju progestagenu
¨ działania uboczne wpływają na przerwanie korzystania z OC
¨ korzyści bezpośrednie stosowania OC:
- regulacja cyklu
- zmniejszenie długości krwawienia,
- spadek ilości traconej krwi (anemizacji)
- redukcja dolegliwości PMS
- ustąpienie bolesnego miesiączkowania
- przeciwdziałanie androgenizacji (hirsutyzm, łojotok, trądzik)
- profilaktyka oraz podtrzymanie skutków leczenia endometriozy
- zmniejszenie ryzyka rozwoju nowotworów jajnika i endometrium
- niższa częstość zapaleń przydatków
- obniżenie odsetka występowania łagodnych nowotworów (torbieli) jajnika i sutka
¨ działania niepożądane w trakcie OC:
- dodatkowe/przedłużone krwawienia w cyklu menstruacyjnym
- przyrost masy ciała – działanie ośrodkowe/obwodowe
- złe samopoczucie, bóle głowy
- tkliwość piersi, wzdęcia, wzrost RR
- spadek libido, apatia, złe samopoczucie
Fałszywe poglądy na temat dwuskładnikowych pigułek
co kilka lat należy zrobić przerwę
nieprawda
nie należy stosować pigułek dłużej niż 5 – 10 lat
stosowanie pigułek należy przerwać po 35 roku życia
dotyczy kobiet palących papierosy
stosowanie pigułek należy przerwać przed operacją
tylko w przypadku dużych operacji lub operacji kończyn dolnych
stosowanie pigułek należy przerwać w przypadku przedłużonego braku krwawień z odstawienia
bez znaczenia
Ryzyko różnych aktywności życiowych (liczba zgonów na 1 000 000 narażonych osób na rok)
stosowanie dwuskładnikowej pigułki antykoncepcyjnej
3
gra w piłkę nożną
40
urodzenie dziecka
puma65