HP (pyt. 41-52).doc

41. ONR

W ruchu narodowym narastała różnica poglądów:

starzy à bronią demokracji z silną władzą wykonawczą,

młodzi à państwo typu faszystowskiego.

Obóz narodowo-raykalny został założony 15 kwietnia 1934. Wśród przywódców wybijali się J. Mosdorf, T. Gruziński, M. Proszyński. Wśród postulatów ONR znaleźć można: parcelację majątków, unarodowienie obcego kapitału, usunięcie Żydów z Polski Organizacja składała się z młodzieży, która zwątpiła nie w program stronnictwa narodowego ale w jego działaczy i przywódców. Chciano wprowadzić w życie postulaty ruchu faszystowskiego, domagano się większego zdecydowania i radykalizmu. Organizację tą władze rozwiązały bardzo szybko i nie udało się jej w pełni ukształtować. Na jej gruzach powstały ONR „ABC” i ONR „Falanga”. ABC było a zasadzie kontynuacją stronnictwa narodowego, przywódcą był Rossmann. Falanga natomiast to najradykalniejsza organizacja II RP. Jej przywódcą był Bolesław Piaseczki, inni działacze to Witek Staniszkis i Wojtus Wasiutyński. Liczyła 5 tys. młodych ludzi. Rekrutowano ich zarówno ze środowisk studenckich, jak i robotniczych. Odrzucano współpracę z SN, choć filtrowano jej org. młodzieżowe. Falanga opanowała też Związek Młodej Polski z OZN. Organizacja charakteryzowała się wysokim stopniem ubojowienia, dyscypliną, zaangażowaniem, karnością, wysokimi wymaganiami od kandydatów. Podstawą programu („Zielony Program”) była ideologia  Boga i Ojczyzny., promowano polski model totalitaryzmu, uważając że tylko maksymalny wysiłek może przynieść zwycięstwo nad Niemcami i ZSRR. Najwyższe dobra to katolicyzm i interes narodowy. W ekonomii miało dominować państwo, postulowano wywłaszczenie obcego kapitału, dopuszczano planową industrializację, planowano podział ziemi bez odszkodowania, prawa jednostki ograniczono do własności, podporządkowując wszystko dobru ogółu (św. Tomasz), sprzeciwiano się tendencjom odśrodkowym i regionalizacji, opowiadano się za porzuceniem parlamentaryzmu, dopuszczano rozwiązania siłowe w alce o władzę. Podstawą ustroju miała być Organizacja Polityczna Narodu, jej kierownik był naczelnikiem państwa, naczelnym wodzem, decydował o wojnie i pokoju, powoływał i odwoływał rząd. W skład jej mięli wchodzić wszyscy Polacy oraz Białorusini i Ukraińcy, natomiast Żydów i Niemców chciano pozbawić wszelkich praw i najlepiej wydalić z kraju. W polityce zagranicznej dominował imperializm, a ideałem było państwo Chrobrego.

Najbardziej znaną akcją była blokada UW, gdzie doszło do starć z młodzieżą ABC, bo obie organizacje wzajemnie się zwalczały. Najbardziej aktywną komórką był Narodowy Wydział Bojowy, który organizował kolportaż, podkładał bomby, niszczył żydowskie i niemieckie sklepy, przeprowadzał zamachy, inicjował bójki i „wypady” do siedzib innych organizacji, terroryzował komunistów i mniejszości narodowe, czyli prowadził normalną walkę pozaparlamentarną w celu przejęcia władzy, co miało nastąpić równocześnie z wybuchem narodowej rewolucji i powstaniem nowego narodu. W przeciwieństwie do starych endeków, nie zamierzano dostosować państwa do narodu, lecz odwrotnie. Na kilka dni przed wojną Falanga zawiesiła działalność, działalność w czasie wojny, tworzyła Konfederację Narodu z Piaseckim na czele i powołała Uderzeniowe Bataliony Kadrowe.

42. Ewolucja polityki zagranicznej RP.

Od początku polityka zagraniczna rozgrywała się na trzech płaszczyznach:

1.       Polityka wobec Niemiec Niemiec ZSRR mających mniej lub bardziej wrogi do nas stosunek.

2.       Stosunki z krajami Europy zachodniej. Głównie z Francją i GBR

3.       Kontakty z krajami o podobnej sytuacji do polskiej (np.: Rumunia)

W okresie międzywojennym, charakterystyczna była wrogość Niemiec, które czując się pokrzywdzone dyktatem wersalskim jawnie dążyły do rewizji jego postanowień. Ponadto Polskę uznawały za państwo sezonowe. Ponieważ jest to napisane w pytaniu nr 44, ograniczę się tylko do tego, że nasz jedyny plan wojny – plan „N” obejmował tylko wojnę na zachodzie.

ZSRR podobnie jak Niemcy uważało istnienie Polski za niemożliwe do akceptacji. Stosunki z Moskwą regulował teoretycznie Traktat Ryski, choć bolszewicy od początku traktowali go jak konieczność i nie zamierzali go respektować. W 1925 r. zaproponowali nam pakt o nieagresji w zamian za zrzeczenie się należności wynikających Traktatu Ryskiego.

Relacje z GBR nie były  najlepsze, szczególnie w czasie premierostwa Loyda Georgia, znanego z antypolskiego stanowiska.

Stosunki z Francją natomiast układały się bardzo dobrze. 19 II 1921 podpisano układ o przyjaźni, układ polityczny i konwencję wojskową. Układ polityczny zakładał współpracę w polityce zagranicznej i gospodarce a konwencja wojskowa obustronną pomoc w przypadku ataku Niemiec lub ZSRR na Polskę. Dodatkowo Francuzi mięli nam pomóc w modernizacji armii w zamian za przywileje dal swojego kapitału. Francja widziała w Polsce sojusznika, który zastąpiłby Rosje,. Dążyła też do utworzenia „Małej Ententy” – sojuszu Czechosłowacji, Rumunii, SHS i Polski. Nie doszło to do skutku z powodów złych stosunków między tymi państwami. Skończyło się tylko na podpisaniu 3 marca 1921 konwencji z Rumunią o pomocy w razie ataku ZSRR.

Stosunki z Czechosłowacją też nie były najlepsze z uwagi na sprawę Śląska Cieszyńskiego. Mino to 8 listopada 1921 doszło do podpisania polsko-czechosłowackiego traktatu, gwarantującego granice i życzliwą nautralność na wypadek wojny.

Udało się unormować stosunki ze Stolicą Apostolską, co miało ważne znaczenie dla młodej polskiej państwowości. Konkordat podpisano 10 lutego 1925, dawał on Kościołowi duże prawa.

Ważne zmiany przynosi właśnie rok 1925. Doszło wtedy do podpisania układu w Locarno. Zagwarantowano tam granice Francji i Belgii ale pominięto wschodnie granice Niemiec. Od końca 1924 nasza dyplomacja, kierowana przez Aleksandra Skrzyńskiego., starała się wpływać na negocjacje w sprawie układów gwarancyjnych. Owocem tego był polsko-francuski protokół z 1924 r. potwierdzający konwencję z 1921. Locarno mimo wszystko doszło do skutku, co było klęską dyplomacji polskiej. Warto również wspomnieć o równie niebezpiecznym zbliżeniu Niemiec i Rosji wyrażającym się podpisaniem układu w Rapallo w 1922r.

Przewrót majowy umocnił naszą pozycję międzynarodową, co zaowocowało napływem obcego kapitału. ZSRR jednak zaczęło nagonkę na nowy rząd. Pogorszyły się stosunki z Litwą, która oskarżała Polskę o agresywne wobec niej zamiary (poza tym wiadomo, sprawa Wilna – przyp. Bartosz)

Niemcy też nie rezygnowały ze swoich postulatów, szczególnie wobec ugodowości Francji i obojętności GBR. 17 VII 1928 doszło w Paryżu do podpisania paktu potępiającego wojnę – paktu Brianda-Kellogga. Litwinow – komisarz ZSRR do spraw zagranicznych zaproponował nam ten pakt w formie dwustronnej. Zgodziliśmy się, przyciągając też inne państwa – Estonię, Łotwę i Rumunię. Układ zwany protokołem Litwinowi podpisano 9 lutego 1929.

Wkrótce nastąpiło ochłodzenie niemiecko-rosyjskich stosunków co Polska wykorzystała, prowadząc politykę balansu między dwoma państwami. Od 1932 naszą dyplomacją koeruje Józef Beck. O tym w punkcie następnym.

43. Polityka zagraniczna Józefa Becka.

Dopóki stosunki niemiecko-rosyjskie pozostawały chłodne Piłsudski mógł realizować swoją politykę balansowania między tymi państwami. Bezpośrednim wykonawcą mianował w listopadzie 1932 Józia co Becka., swego zaufanego współpracownika, oficera legionowego. Beck był szanowany przez wszystkie niemal środowiska polityczne co zwiększało jego skuteczność.

Jego pierwszym posunięciem był pakt o nieagresji z ZSRR, podpisany 25 VII 1932 na trzy lata. Nawiązywał on do Traktatu Ryskiego oraz do protokołu Litwinowa – przewidywał wyrzeczenie się wojny, nie uczestnictwa w układach przeciw drugiej stronie.

W styczniu 1933 kanclerzem Niemiec został Hitler, który wysuwał żądania pod adresem Polski. Beck oświadcza, że będziemy traktować Niemców analogicznie jak oni nas. Gdy w 1932 pojawia się perspektywa podpisania przez GBR, Francję, Niemcy i Włochy, Beck zareagował ostrym protestem w Londynie i  Paryżu. Zdawał sobie sprawę, że jest to chęć zwrócenia agresji Niemieckiej na wschód. Pakt ten, choć podpisany w lipcu 1933, nie został ratyfikowany i nie wszedł ostatecznie w życie. Wkrótce kurz niemieckiej polityki wobec Polski z uwagi na ochłodzenie stosunków niem-ros. Złagodzono ton antypolskiej propagandy, w maju 1933 Hitler zadeklarował się jako zwolennik pokojowych rozwiązań, a w październiku podpisano z Niemcami  tymczasowe porozumienie celne. Stosunki dyfundowały (!!!:D) w stronę paktu o nieagresji, podpisanego ostatecznie 26 stycznia 1934 r. Układ ten miał uśpić czujność Polski. Dawał nam jednakże dużo swobody w stosunkach stosunkach Francją i ZSRR. ZSRR stosunkach z Moskwa też nie wyglądaliśmy najgorzej. W kwietniu nasza delegacja zapewniła, że nie wejdzie w sojusz antyradziecki z Niemcami a 3 lipca 1933 doszło do podpisania Konwencji Londyńskiej o określeniu napastnika przez ZSRR, Polskę, Estonię, Łotwę, Rumunię, Turcję i Afganistan. Potępiono agresję, bez względu na powody.

5 V 1934 pakt o nieagresji z ZSRR przedłużono na 10 lat. Nie udało się znormalizować stosunków radziecko-rumuńskich i skłonić do cofnięcia radzieckiego poparcia dla Litwy, lecz Stalin uznał kształt polskiej granicy wschodniej.

Pozycja Polski uległawięc zdecydowanemu polepszeniu i 13 IX 1934 w przemówieniu na forum ligi narodów Beck wypowiedział traktat mniejszościowy. Jako argument podał jego niesprawiedliwośc, wynikającą z faktu narzucenia go tylko niektórym państwom.

Idea Paktu Wschodniego lansowana przez Francję nie była dla nas korzystna, gdyż sprzeciwił się jej Hitler i oznaczałoby to reorientację naszej polityki.

W następnych latach pzostanow przy polityce równowagi mimo nacisko w Hitlera w celu wymuszenia ustępstw i przyłączenia się do paktu przeciw ZSRR. Problemem był jednak brak wsparcia ze strony mocarstw zachodnich. Gdyż Anglia pozostawała obojętna a Francja zbliżała się do stanowiska ZSRR. Po przyłaczeniuu Austrii do Niemiec polska polityka stawała się coraz bardziej nierealna. Beck nie bardzo miał możliwość protestu z uwagi na ograniczone ruchy Anglii i Francji.

Nieco niekorzystne wrazenie na arenie międzynarodowej zrobił sposób przywrócenia stosunków Polski z Litwą. 17 III 1938 Polska zażądała natychmiastowego wznowienia stosunków dyplomatycznych, co wywołało protesty w Paryżu i Moskwie. Ostatecznie Litwini zmiękli i przyjęli warunki 19 III.

Niefortunnym posunięciem był też akcja w Czechosłowacji. Widząc trudną sytuację Czechów, atakowanych przez Hitlera, nasz rząd postanowił wyegzekwować roszczenia odnośnie Zaolzia. 29 IX podpisano Układ Monachijski. Czechy zostały okrojone i słabe. Wtedy Beck wystosował ultimatum domagające się Zaolzia. W ten sposób Polska wzięła udział w rozbiorze Czechosłowacji..

Tymczasem kolejnym celem Niemiec stała się Polska. Ribbentrop 24 X 1938 w rozmowie z polskim ambasadorem w Berlinie – Lipskim (nie Ferdynandem!!! :)) zażądał dla Niemiec korytarza wraz z linią kolejową do Prus Wschodnich oraz Gdańska (zapamiętajcie to miasto bo to nam wyjdzie przy Solidarności i upadku komunizmu :D)

Po zajęciu prze Niemcy Pragi Anglia 21 III 1939 proponuje nam przystąpienie do współpracy przeciw Niemcom. 30 III ambasador GBR przekazał nam w Warszawie gwarancję na wypadek agresji niemieckiej. Dwa tygodnie potem zrobiła to Francja.

28 IV Hitler przemawiając w Reichstagu wymówił traktat o nieagresji, a w odpowiedzi nastąpiła słynna mowa sejmowa Becka. Odrzucił on żądania niemieckie, mówiąc, że „nie znamy pokoju za wszelką cenę”

19 v podpisano polsko-francuską konwencję, w której Francuzi gwarantowali wsparcie lotnicze i interwencję lądową w 15 dniu wojny.

Naciskano na Becka, by przyjął radziecką ofertę „pomocy”, lecz on odmówił.

23 VII Stalin podpisał pakt Ribbentrop-Mołotow dając Hitlerowi zielone światło do ataku na Polskę.

44. Stosunki polsko-niemieckie w okresie międzywojennym

Od samego początku nie układało się najlepiej. Polska traktowana jak państwo sezonowe. Niemcy nie pogodziły się z kształtem granicy polsko-niemieckiej. Zgodnie z układem wersalskim Polska otrzymywała Pomorze Wschodnie bez Gdańska, prawie całą Wielkopolskę. Przewidziano plebiscyty na Górnym Śląsku, Warmii i Mazurach. Gdańsk stał się wolnym miastem pod zarządem Komisarza Ligi Narodów. Polska otrzymała zastępstwo dyplomatyczne, miasto włączono do polskiego obszaru celnego.

Najbardziej skomplikowana sytuacja była na Śląsku. 17 sierpnia 1919 wybuchło I Powstanie Śląskie, mimo jego szybkiego zakończenia napięcie nie spadło i 19 sierpnia 1920 doszło do nowych walk. Tym razem Polacy utrzymali część terytoriów. Plebiscyt odbywa się 20 III 1921. Do Polski chciało się przyłączyć 479 tys osób a do Niemiec 708 tys. Zdecydowały glosy emigrantów. 2 V 1921 ze względu na niezadowolenie z wyników referendum wybucha kolejne powstanie. Po długich walkach 15 V 1922 a Genewie podpisano polsko-niemiecką konwencję w sprawie Górnego Śląska. Otrzymaliśmy 29% obszaru plebiscytowego z prawie 1 mln. ludzi.

Tak więc stosunki od początku po wojnie były złe. Niemcy rozpoczęły w 1920 r. blokadę gospodarczą Polski , na co Polska odpowiedziała bojkotem ekonomicznym Prus Wschodnich. Nie było większych nadziei na poprawę tego stanu rzeczy.

Po sprowokowaniu konfliktu o skrzynki pocztowe w Gdańsku Niemcy rozpoczęły wojnę celną z Polską. 10 I 1925 wygasła klauzula z traktatu wersalskiego o najwyższym uprzywilejowaniu państw sojuszniczych w handlu z Niemcami. W czerwcu wygasła klauzula o bezcłowym dopuszczeniu na rynek niemiecki 6 mln ton węgla z Górnego Śląska. Niemcy zagroziły, że nie zezwolą na dalszy import polskiego węgla. W odpowiedzi Polska podniosla cła na towary niemieckie. Rozpoczęła się wojna celna. Była ona dla nas bardzo bolesna, jako że Niemcy pochłaniały wtedy 43% naszego eksportu i 35% importu do Polski.

Niemcy wzmocnione układami lokareńskimi i przystąpieniem do Ligi Narodów w 1926 r. nie rezygnowały z tendencji rewizjonistycznych.. ustępliwość Francji wobec Niemiec osłabiła jej sojusz z Polską. Anglia biernie przyglądała się sytuacji polsko-niemiecjkiej. Osłabienie stosunków niemiecko-radzieckich oraz nieskuteczność wojny celnej spowodowały zmianę stanowiska Niemiec. 31 X 1929 zlikwidowano wspólne roszczenia finansowe, a 27 III 1930 podpisano umowę handlową między Polską a Niemacami. Mogło to, w przypadku ratyfikacji doprowadzić do zakończenia wojny celnej.

Wielki kryzys gospodarczy i osłabienie stosunków niemiecko-radzieckich dały nam szansę na prowadzenie polityki balansowania pomiędzy Niemcami a Rosją. (patrz Beck)

30 I 1933 kanclerzem Niemiec został Adolf Hitler. Jawnie domagał się on rewizji Traktatu Wersalskiego, jednak po zbliżeniu polsko-radzieckim zmienił taktykę. W maju 1913 polskiemu posłowi powiedział, że jest zwolennikiem pokojowego rozwiązywania sporów. W październiku podpisano tymczasowe porozumienie celne między Polską a Niemcami, natomiast 26 I 1934 traktat o niestosowaniu przemocy we wzajemnych stosunkach. Hitler dążył do wciągnięcia Polski do paktu antykominternowskiego, ale Beck bronił polityki równowagi. 24 X 1938 Ribbentrop w rozmowie z Lipskim, ambasadorem polskim w Berlinie (kurcze, mam dejavu :D) domagał się oddania Gdańska oraz pasa ziemi dla linii kolejowej łaczącej Niemcy z Prusami Wschodnimi. W zamian oferował przedłużenie paktu o nieagresji na 25 lat i przyłączenie Polski to paktu antykominternowskiego. Podobne żądania wysuwano w czasie styczniowej wizyty Becka w Berlinie. Pod koniec stycznia rozpoczęto prace nad Fall Weiss, a 28 IV Hitler wypowiedział traktat o nieagresji. W odpowiedzi Beck 5 maja w sejmie odrzucił żądania niemieckie. Potem już zaczęła się wojna, ale zapomniałem daty.

45. Stosunki polsko-radzieckie

·         Rewolucja pażdziernikowa a sprawa polska à temat 6.

·         Wojna polsko-bolszewicka à temat 12.

1.       Stosunek Rosjo do odrodzonej Polski

·         „Ententa wepchnęła między Niemcy i Rosją państwo Polskie, dzielące Niemcy na dwie części i prześladujące ludność niemiecką” Tawarisz Lenin

·         Traktat Ryski był dla Rosji drażniącą koniecznością i nie zamierzała go respektować (patrz temat 49)

·         O ile Polska chciała oderwania od Rosji narodów nierosyjskich, o tyle Rosja chciała odebrać Polsce kresy wschodnie (przy pomocy patrii komunistycznych m in.)

2.       Łamanie postanowień traktatu ryskiego przez Rosję

·         Nie wypłacenie Polsce kontrybucji

·         Odmowa zwrotu dóbr kultury

·         Odmowa zwolnienia polskich więźniów

·         Potępienie aktywności religijnej Polaków

3.       Zaburzenia na kresach wschodnich

·         1924 delegat Ros. Podczas rozmów z Anglikami nakreślił projekt odebrania Polakom Kresów schodnich, co spotkało się z oficjalnym protestem rządu polskiego

·         z ZSRR przenikały zbrojne oddziały dywersyjne, mające wsparcie miejscowej ludności białoruskiej i ukraińskiej.

·         3/4 VIII 1924 – atak na przygraniczne miasteczko Stopce

·         5 IX 1924 terroryści ukraińscy rzucili bombę na prezydenta Wojciechowskiego we Lwowie.

4.       Próba zbliżenia z ZSRR

·         5 X 1925 układy w Locarno

·         W obliczu tych układów, by uniknąć izolacji rząd Skrzyńskiego proponuje Moskwie zwołanie konferencji w celu unormowania wzajemnych stosunków

·         Po negocjacjach z państwami bałtyckimi Polska proponuje Rosji zawarcie paktu o nieagresji między Polską, Estonią, Łotwą, Litwą, Rumunią i Rosją. Jednak Rosja odmawia, gdyz widzi w tym sojusz antyradziecki montowany przez Polaków.

5.       Reakcje na przewrót majowy

·         ZSRR rozpoczęła nagonkę na nowy rząd uważając wydarzenia w Polsce za przewrót faszystowski dokonany w interesie Anglii w ramach frontu antybolszewickiego.

·         Na granicy z Polską zgrupowano znaczne siły Armii Czerwonej.

·         ZSRR poparł litewskie dążenia wobec Wilna

·         Jednocześnie by zdezorientować opinię publiczna, zaproponowano Polsce pakt o nieagresji. Rozmowy przerwało zabójstwo posła ZSRR Piotra Wójka w Warszawie (7. VI 1726). Mimo potępienia tego czynu przez rząd polski, ZSRR obarczyło Polskę odpowiedzialnością i wznowiło nagonkę antypolską.

6.       Protokół Litwinowa

·         XII 1928 zastępca komisarza spraw zagranicznych ZSRR, Maksim Litwinow zaproponował Polsce podpisanie dwustronnego protokołu, wg. którego pakt Brianda-Kellogga (czyli wyrzeczenie się wojny jako metody prowadzenia polityki 27 VIII 1928) nabrałby mocy dla ZSRR i Polski zaraz po jego ratyfikacji.

·         Dyplomacja polska namówiła do przystąpienia też Estonię, Łotwę i Ruminię

·         9 II 1929 Moskwa – podpisano protokół Litwinowi jako wielostronny. Wyrzeczono się siły w dochodzeniu pretensji terytorialnych. (także radzieckich roszczeń wobec Besarabii i Kresów Wschodnich)

7.       polsko-radziecki pakt o nieagresji

·         Piłsudski wobec ochłodzenia stosunków niemiecko-rosyjskich postanowił zastosować politykę równoważenia stosunków między dwoma mocarstwami.

·         Po I 1931 wzrost presji japońskiej w Chinach skłonił ZSRR do poprawy stosunków stosunków Polską

·         I 1932 parafowano polsko-radziecki pakt o nieagresji (podobne ZSRR zawarł z Finlandią, Łotwą i Estonią)

·         25 VII 1932 podpisanie ostatecznego tekstu.

·         Nawiązanie w nim do Traktatu Ryskiego, paktu Brianda-Kellogga i protokołu Litwinowi. Pakt przewidywał wyrzeczenie się wojny i wstrzymanie się od uczestnictwa w układach skierowanych przeciw sobie nawzajem. Pakt został zawarty na 3 lata. Wzmacniał pozycję Polski w stosunkach stosunkach Niemcami.

8.       Ocieplenie stosunków

·         Stosunków prasie w ZSRR pojawiły się głosy uznające prawo Polski do Pomorza

·         IV 1933 podczas wizyty w Moskwie zadeklarowano, że Polska nie zwiąże się z Niemcami przeciw ZSRR

·         3 VII 1933 konwencja londyńska o określeniu napastnika (ZSRR, Estonia, Łotwa, Rumunia, Turcja, Afganistan) Umowa odrzucała usprawiedliwienie wszystkich agresji jak np.: dezaprobata dla systemu politycznego sąsiada, czy konfliktów wewn.

·         VIII 1933 „izwiestia” stwierdzają zbieżność polityki polskiej i radzieckiej, a powstanie Polski to „jeden z niewielu faktów pozytywnych” powstałych po II W.Ś. (szczerość deklaracji budzi duże wątpliwości… he he)

·         I 1934 – XVII Zjazd WKP(b) – Stalin podkreślał w swym referacie poprawę w stosunkach polsko-radzieckich

·         5 V 1934 protokół przedłużający pakt o nieagresji na dalsze 10 lat. Rząd radziecki ostatecznie uznał granicę wschodnią Polski a polski MSZ, pan Beck forsował normalizację stosunków ZSRR ZSRR Ruminią oraz wycofanie poparcia ZSRR dla Litwy. Bezskutecznie.

9.       W przededniu wojny

·         Wbrew pozornej poprawie stosunków na Kremlu dojrzewała koncepcja polityki, w myśl której ZSRR stawiał się w roli „arbitra” na wypadek konfliktu, gotów sprzymierzyć się z którąkolwiek z silnych stron, Niemcami bądź Ententą.

·         IV 1939 ZSRR proponuje Francji i Anglii traktat, w którym ZSRR byłaby zobowiązana do pomocy sąsiedzkiej w razie potrzeby. Beck uznał te uzgodnienia za nie do przyjęcia. Państwa zachodnie decydowały się dać ZSRR taką możliwość, gdyż chciały przeciągnąć ją na swoją stronę w razie konfliktu z Niemcami

·         Niemcy w odpowiedzi proponują Rosji realizację wspólnych interesów w Europie wschodniej. Też chcą ją mieć po swojej stronie.

·         10 VII Moskwa otrzymuje ofertę podziału Polski i zapowiedź inwazji. 23 VII Pakt Ribbentrop-Mołotow o podziale strew wpływów (Narew-San-Wisła)

·         po 1 września 1939 rząd ZSRR zajął dwuznaczne stanowisko, pozory neutralności. 12 IX ambasador ZSRR opuszcza Polskę

·         17 IX   2.00 rano ambasador RP otrzymał notę radziecką: „wobec bankructwa państwa polskiego” Armia Czerwona przekroczy granicę „by wziąć w opiekę ludność białoruską i ukraińską”

46. Stosunki polsko-czechosłowackie

1.       Inwazja Czeska na Śląsku Cieszyńskim

·         Przekreślając lokalne porozumienie o linii demarkacyjnej, podpisane XI 1918 przez polską Radę Narodową i czeski Narodni Wybor 23 I 1919 wojska czeskie zajęły cały obszar dawnego Ks. Cieszyńskiego aż po Wisłę. Polskie siły skupione były na froncie wch. Stosunków nie mogły podjąć skutecznej walki

·         3 II 1919 Paryż – parafowano porozumienie o nowej linii demarkacyjnej, dzielącej sporny obszar aż do plebiscytu. Po czeskiej stronie pozostały części powiatów cieszyńskiego stosunków frysztackiego stosunków przewagą ludności polskiej

·         28 VII 1920 Rada Ambasadorów stosunków SPA podjęła decyzję stosunków zaniechaniu plebiscytu stosunków arbitralnym podziale regionu (na skutek ofensywy radzieckiej) Polska otrzymała 1000 km2 i 143 tys lud. Stosunków Czechosłowacja 1300 km2 i 284 tys lud. Stosunków tym 120 tys Polaków.

2.       Pogorszenie stosunków

·         Dyplomacja polska starała się zmontować w Europie Wschodniej obóz przeciw Niemcom i Rosji. Bez powodzenia

·         Na przeszkodzie polskiej idei Międzymorza stanęła Czechosłowacja, która będąc w złych stosunkach z Polską i niedoceniając siły Niemiec nie przyłączyła się do Polski.

·         W czasie wojny polsko-rosyjskiej Czechoslowacja nastawiona była prorosyjsko, co zaogniało stosunki.

·         Trwał spór o Śląsk Cieszyński

·         Obawiała się polskich sympatii prowęgierskich i chciała przeciwdziałać rewizjonizmowi węgierskiemu

·         8 XI 1921 mimo wszystko podpisanie traktatu o życzliwej neutralności w razie wojny.

3.       Pozorne zbliżenie

·         Oba kraje były naturalnymi sojusznikami w walce o rozszerzenie gwarancji niemieckich na wschód

·         IV 1925 podpisano traktat arbitrażowy, umowę handlową i układ regulujący sytuację mniejszości narodowych po obu stronach granicy.

·         Od połowy 1925 r. stosunki znów się pogorszyły ze względu na nieufność Pragi co do prób zbliżenia Polski z Węgrami

4....