Hormony.doc

1.       Zanalizuj zacytowaną niżej słownikową definicję hormonu, a potem odpowiedz na pytania i wykonaj polecenia:
Hormon jest chemicznym przekaźnikiem, niosącym informację biologiczną od jednej komórki lub grupy komórek organizmu do jego innej komórki lub komórek.

a) Wskaż, w jaki sposób w organizmie ssaka hormony są przenoszone na duże odległości.

............................................................................................................................................................................

b) Wskaż, w jaki sposób (z wykorzystaniem jakiego płynu ciała?) hormon ssaka może być przenoszony do sąsiadujących komórek i tkanek.

.............................................................................................................................................................................
c) Wyjaśnij, od czego zależy, czy dana tkanka odbierze określony sygnał hormonalny.

.............................................................................................................................................................................
d) Wyjaśnij, czy zgodnie z cytowaną wyżej definicją można do grupy hormonów zaliczyć transmitery układu nerwowego, np. acetylocholinę.

.............................................................................................................................................................................
e) Wskaż, jaki bodziec, płynący z organizmu, ale zewnętrzny wobec gruczołu, może wywołać produkcję i wydzielanie hormonu w tym gruczole.

.............................................................................................................................................................................
2. "Wydzielana przez tarczycę kalcytonina obniża poziom wapnia we krwi przez wbudowywanie go do kości, zaś wydzielany przez przytarczyce parathormon podnosi poziom wapnia we krwi przez uwalnianie go z kości".
W oparciu o przytoczoną wyżej informację narysuj schemat regulacji poziomu wapnia we krwi. Uwzględnij następujące elementy: tarczycę, przytarczyce, kości, wbudowywanie wapnia, uwalnianie wapnia, kalcytoninę, parathormon, wysoki i niski poziom wapnia we krwi.

3. Niektórzy ludzie cierpią na osteoporozę. Określ, na czym polega ta choroba. Wyjaśnij, jaką rolę w warunkowaniu osteoporozy może pełnić stężenie parathormonu (PTH) w organizmie człowieka.

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
4.  Zanalizuj poniższą informację, a potem wykonaj polecenia i odpowiedz na pytania:
Podwzgórze wysyła do przysadki mózgowej hormon (jedną z liberyn) stymulujący wydzielanie przez przysadkę tyreotropiny. Ta zaś, po dotarciu do tarczycy, powoduje wydzielanie przez nią tyroksyny, przyspieszającej przemiany metaboliczne w wielu tkankach ciała.
a) Wskaż narządy wydzielające hormony, występujące w tym układzie (wymień je)....................................................
b) Wyjaśnij, który z tych narządów pełni rolę nadrzędną i na czym ona polega...............................................

.............................................................................................................................................................................

c) Wyjaśnij, w jakiej postaci do podwzgórza dociera informacja zwrotna regulująca wydzielanie odpowiedniej liberyny. Jak nazywa się i jak działa mechanizm regulacyjny, o którym tu mowa?

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................
d) Wyjaśnij, co oznacza określenie "hormon tropowy" (w tym przypadku można je odnieść do tyreotropiny).

.............................................................................................................................................................................
e) Wyjaśnij, czy przedstawiony tu układ regulacji hormonalnej szybko czy wolno przestrajają poziom podstawowego metabolizmu tkanek i wykaż zasadność takiego rozwiązania.
.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................
5. Opisz, w jaki sposób układ nerwowy współpracuje z układem hormonalnym dla zapewnienia bardzo szybkiej mobilizacji organizmu do wysiłku w sytuacji nagłego zagrożenia.
...................................................................................................................................................................................

Wyjaśnij, jakie jest znaczenie adrenaliny na komórkę wątroby, w sytuacji stresowej dla organizmu    ...................................................

7. Odczytaj ze schematu, jaki jest bezpośredni i pośredni efekt działania insuliny.

Efekt bezpośredni....................................................

..................................................................................

efekt pośredni...........................................................

..................................................................................

.................................................................................

Podaj dokładną nazwę widocznego na schemacie mechanizmu regulacji.

........................................................................................
8. Narysuj schemat ilustrujący regulację wydzielania glukagonu, który jest antagonistą insuliny.
 

Podaj przykłady trzech chorób spowodowanych nadmierną produkcją hormonu .Określ ich miejsce wytwarzania ............................................................................................................................................................................................

Które hormony i w jaki sposób wpływają na pracę układu rozrodczego męskiego?

...................................................................................................................................................................................................................

Zadanie 18. (1pkt) Schemat przedstawia działanie kalcytoniny, hormonu wydzielanego przez tarczyce,  w organizmie człowieka.

Uzupełnij schemat wpisując  w miejscach przy literach  A i B wyrazy wzrost lub  spadek.

Zadanie 18. (2 pkt) Schemat przedstawia fragment mechanizmu regulacji hormonalnej poziomu glukozy we krwi człowieka. Mechanizm ten opiera się głównie na antagonistycznym działaniu dwóch hormonów: glukagonu i insuliny

Określ, w które miejsca oznaczone na schemacie cyframi od 1 do 4 należy wpisać wyrazy: wydzielanie i ograniczenie wydzielania.

...............................................................

..............................................................

.............................................................

Zadanie 18. (1 pkt) Schemat kontroli wydzielania testosteronu i procesu spermatogenezy u mężczyzny.

Poszczególne litery (A,B,C,D,E,F,G,H) uwzględnione przy strzałkach schematu można zastąpić słowami: pobudza lub hamuje.

Wybierz zestaw (I, II, III lub IV), w którym wszystkie litery należy zastąpić słowem – hamuje (podkreśl ten zestaw):

I. A, B, G, H;                 III. A, D, E, F;

II. C, E, G, H;                IV. A, C, E, H.

ZADANIE 40 (0 –2pkt)Schematy a i b przedstawiają mechanizm działania hormonów na komórkę. Podaj, który schemat  wyjaśnia działanie  hormonu sterydowego, a który białkowego. Odpowiedź uzasadnij.

Zad. Scharakteryzuj lokalizacje receptorów dla hormonów o różnej budowie chemicznej oraz podaj ich wpływ na komórkę

......................................................................................................................................................................................

ZADANIE 41 (0 –2pkt)  Wykorzystując własną wiedzę biologiczną, opisz działanie na komórkę hormonu przedstawionego na schemacie a.

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Zadanie 18. (2 pkt)

Uproszczony wykres obrazuje zmiany rytmu dobowego poziomu melatoniny we krwi u osób w różnym wieku.

Określ dwie prawidłowości wynikające z analizy powyższego wykresu.

...............................................................................

Zadanie 42 (0 – 1 pkt)

Bezsenność jest ogromnym problemem społecznym. Jedną z metod stosowaną przez lekarzy jest podawanie pacjentom hormonu – melatoniny, inną tzw. fototerapia, czyli ekspozycja na światło o odpowiednio dużym natężeniu. Terapia melatoniną jest krótsza i mniej uciążliwa od fototerapii, jednak może nieść ze sobą wiele niebezpieczeństw, ponieważ badania nad tą substancją trwają od niedawna.

Na podstawie analizy powyższego tekstu wybierz metodę godną polecenia osobie cierpiącej na bezsenność. Odpowiedź uzasadnij jednym argumentem.

Zadanie 44 (3 pkt.) W związku z dużą aktywnością ruchową i koniecznością szybkiej reakcji na bodźce u człowieka i wielu innych organizmów wykształciła się dwojakiego rodzaju kontrola wielu procesów życiowych: nerwowa i hormonalna.

Porównaj dwie dowolne cechy koordynacji nerwowej i hormonalnej. Podaj przykład współpracy tych dwóch układów.

Zadanie 25 (0 – 5 pkt.)Wykres przedstawia zmiany poziomu hormonów w czasie cyklu menstruacyjnego

a)       Na wykresie oznaczono moment owulacji. Podaj definicję tego pojęcia.

b)Posegreguj hormony biorące udział w regulacji cyklu menstruacyjnego na te, które są wytwarzane przez przysadkę mózgową i te, które są wytwarzane przez jajnik:

hormony przysadkowe – ........................................................................................................

hormony produkowane przez jajnik – .........................................................

Zadanie 19. (2pkt)  Na schemacie przedstawiono procesy towarzyszące cyklowi menstruacyjnemu  kobiety.

Określ dwa  skutki,  jakie może spowodować  zbyt niski poziom estrogenów w fazie przedowulacyjnej cyklu menstruacyjnego kobiety.

1....................................................................................

2....................................................................................

Zadanie 45 (0 – 1 pkt) Poniższy tekst opisuje działanie hormonu, który pozostaje pod bezpośrednią kontrolą układu nerwowego.

Pobudza układ współczulny, zwęża naczynia krwionośne, przyspiesza pracę serca doprowadzając do wzrostu ciśnienia krwi, podnosi poziom cukru we krwi, przyspiesza oddech.      Podaj nazwę tego hormonu.

Zadanie 46 (0 – 1 pkt) W utrzymaniu homeostazy...