Pieniądz i banki  w gospodarce

Pieniądz, to:

·       powszechnie przyjmowany środek zapłaty przy zakupie towarów i usług,

·       środek regulowania wszelkiego rodzaju zobowiązań,

·       dobro o najwyższym stopniu płynności

Funkcje pieniądza:

·       środek cyrkulacji

·       jednostka obrachunkowa

·       środek płatniczy

·       środek tezauryzacji

Geneza pieniądza

·       wymiana barterowa

·       wyłonienie się towarów, pełniących rolę pośrednika wymiany (pecus – pecunia),

·       metale i ich stopy w roli powszechnego ekwiwalentu oraz metale szlachetne (srebro i złoto)

·       srebro i złoto (bimetalizm)

·       monometalizm złoty (Anglia jako pierwsza wprowadziła w 1816 roku)

·       pieniądz papierowy

Rodzaje pieniądza

·       pieniądz towarowy

·       pieniądz symboliczny

·       pieniądz bezgotówkowy

Zasoby  pieniądza (podstawowe agregaty pieniężne):

Aby zmierzyć faktyczną ilość pieniądza w gospodarce stosowane są specjalne miary pieniądza:

M0    -    pieniądz banku centralnego,

-        baza monetarna,

-        pieniądz wielkiej mocy.

M0 obejmuje gotówkę  (banknoty i monety) w obiegu, wyemitowaną przez BC oraz środki pieniężne banków komercyjnych w BC.

Bank centralny może bezpośrednio kształtować M0. M0 - to najwęższa koncepcja miary pieniądza.

M1  -  obejmuje  gotówkę w obiegu wartość depozytów na żądanie w bankach komercyjnych osób prywatnych, podmiotów gospodarczych i niebankowych instytucji  finansowych. Są to aktywa o najwyższym stopniu płynności.

Jest to pieniądz transakcyjny, można go natychmiast wykorzystać do realizowania płatności.

M2  -  obejmuje M1  + depozyty krótkoterminowe, rachunki oszczędnościowe + instrumenty finansowe o wysokiej płynności: weksle, bony pieniężne.

Płynność M2 jest mniejsza niż M1.

M3  - szeroka kategoria pieniądza. Obejmuje M2 + depozyty, papiery wartościowe o charakterze średnio i długoterminowym.

Jest to najmniej płynna kategoria pieniądza.

Wyróżnia się także szeroką kategorię pieniądza – M4

M4 – najszersza kategoria pieniądza, obejmuje M3 i inne aktywa, nie ujęte w kategoriach wymienionych wcześniej.

Grupa M1 -  charakteryzuje się najwyższym stopniem płynności i związana jest z gromadzeniem pieniądza dla celów transakcyjnych, ostrożnościowych i spekulacyjnych.

Grupa M2 – wykorzystywana jest przez banki do udzielania kredytów krótkoterminowych.

Grupa M3 -  tworzy główne źródło środków wykorzystywanych na długoterminowe kredyty inwestycyjne.