Wypalenie zawodowe.pdf

Osoba, która Ci przekazała tego ebooka, lubi Cię

i chce, abyś poświęcał wiele uwagi swojemu

rozwojowi osobistemu.

Zależy jej na Twoim sukcesie, w każdej sferze życia.

Im więcej szczęśliwych ludzi na świecie,

tym ten świat będzie lepszy.

Po przeczytaniu tej publikacji, prześlij ją

swoim przyjaciołom i znajomym.

Dbaj o ich rozwój osobisty, jak o swój własny!

Pamiętaj, że każdy człowiek zasługuje na to,

by zmieniać swoje życie na lepsze.

Pozdrawiam serdecznie

Aneta Styńska

www.psychorada.pl

ps. Masz moją zgodę na przesyłanie tej publikacji bez ograniczeń,

pod warunkiem zachowania jej w niezmienionej formie.

Pierwsze badania nad syndromem wypalenia zawodowego

odnoszono wyłącznie do zawodów ściśle związanych

z niesieniem pomocy innym ludziom (służba zdrowia,

nauczyciele itp.). W związku z tym, pierwsze wzmianki

dotyczące problemu wypalenia zawodowego, które pojawiły się

w źródłach piśmienniczych w latach pięćdziesiątych XX wieku za

sprawą Schwartza i Willa, opisywały badania nad pielęgniarkami.

W 1980 roku Cherniss zdefiniował wypalenie zawodowe jako:

"chroniczny (przedłużający się) stres pracy, gdzie wymagania

stawiane w miejscu pracy wyczerpują i przekraczają możliwości

indywidualnych zasobów".

W tym samym czasie Edelwich i Brodsky opisują syndrom

burnout jako „progresywną utratę idealizmu, energii i celu

w pracy, doświadczaną przez ludzi w zawodach 'helping

professions' jako skutek ich pracy”.

Jako pierwszy pojecie bornout zastosowali psycholog społeczny

Christina Maslach (1981) oraz psychoanalityk Herbert

Freudenberger (1983), którzy zaobserwowali u swoich badanych

pewne symptomy, które wskazywały na brak motywacji do pracy.

Według Maslach wypalenie zawodowe to:

„zespól fizycznego i emocjonalnego wyczerpania, którego

rezultatem jest rozwój negatywnej samooceny i negatywnego

nastawienia do pracy oraz spadek zainteresowania problemami

pacjenta”.

Autorka definicji stworzyła specjalny kwestionariusz badający

syndrom burnout Maslach Bournout Inventory (MBI), którym

posłużyłam się prowadząc własne badania.

W 1982 roku Veniga opisał wypalenie zawodowe jako:

„destruktywny psychologiczny stan wywołany frustracją

z niezadowalającej pracy zawodowej, który obniża wydajność

pracownika”.

Tego samego roku Pines, Aronson i Kafry stworzyli nową

definicje problemu pisząc, że to:

„stan fizycznego, emocjonalnego i umysłowego wyczerpania

spowodowany przez długotrwałe zaangażowanie się w sytuacje

emocjonalnie obciążające”.

Koncepcja Christiny Maslach

Według Maslach wypalenie zawodowe przebiega według

następującego schematu:

I. stadium wyczerpanie emocjonalne - pojawia się zmęczenie

fizyczne, dolegliwości ze strony układu pokarmowego, bóle

głowy, zaburzenia snu, osłabienie układu immunologicznego.

Sprzyja to ograniczaniu kontaktu z klientami lub pacjentami,

poprzez zwiększanie przerw w pracy.

II. stadium depersonalizacja - przejawia się poprzez

dystansowanie się fizyczne lub psychiczne w stosunku do

pacjenta lub klienta, a także negatywne przekonanie, że osoba

potrzebująca pomocy zasługuje na los jaki ją spotkał i nie jest

warta godnego traktowania.

III. stadium brak poczucia osobistych osiągnięć i kompetencji

w związku z wykonywaniem pracy - przejawia się

w przeświadczeniu pracownika o własnej niekompetencji i braku

kontroli nad sprawami zawodowymi, a także trudności

w koncentracji na problemie i opanowywaniu emocji,

niezadowolenie i niechęć do wykonywanej pracy.

IV. stadium zaangażowanie w prace - zostało przez autorkę

wykluczone z teorii, ponieważ późniejsze badania nie

potwierdziły związku tego studium z pozostałymi.

Tak więc trzy powyższe stadia są uznawane za podstawowe

wymiary syndromu wypalenia zawodowego. Stadia te mogą

występować łącznie lub pojawiać się kolejno u poszczególnych

osób, które najczęściej zupełnie nie są świadome narastającego

problemu, którego źródeł należy się doszukiwać wyłącznie

w środowisku zewnętrznym (czynniki sytuacyjne, społeczne,

organizacyjne).

Koncepcja R. Gołębiewskiego

Badania przeprowadzane przez Gołębiewskiego opierały się na

teorii stworzonej przez Maslach. Autor posłużył się jednak

zmodyfikowaną wersją kwestionariusza MBI, co i tak

potwierdziło trójfazowy charakter syndromu burnout.

To co różnicuje Gołębiewskiego od Maslach to określenie

zależności i kolejności występowania po sobie poszczególnych

stadiów.

I. stadium depersonalizacja - przejawianie przez pracownika

zdystansowania emocjonalnego oraz negatywne

i bezprzedmiotowe traktowanie pacjenta

II. stadium poczucie braku osiągnięć - bezsilność w realizacji

zamierzonych planów, a także towarzysząca jej narastająca

trudność w koncentracji na problemie.

III. stadium wyczerpanie emocjonalne - pojawia się szereg odczuć

negatywnych, problemy z adaptacją, a także szukanie pomocy

u innych osób.

Na podstawie wzajemnych korelacji pomiędzy powyższymi

stadiami, Gołębiewski skonstruował ośmiofazowy model

wypalenia zawodowego, przedstawiony poniżej:

Faza wypalenia I II III IV V VI VII VII

Depersonalizacja (DEP) L H L H L H L H

Brak poczucia osiągnięć (PAC) L L H H L L H H

Wyczerpanie emocjonalne (EEX) L L L L H H H H

Każdą fazę charakteryzują trzy wymiary o dwóch stopniach

nasilenia się objawów: niski (L - low) i wysoki (H - high).

I. faza - określa niski poziom wypalenia zawodowego w zakresie

wszystkich trzech wymiarów

II-VII. faza określa średni poziom wypalenia w zakresie

wszystkich trzech wymiarów

VIII. faza określa wysoki poziom wypalenia w zakresie

wszystkich trzech wymiarów. Jest to klasyczna postać syndromu

burnout.

Koncepcja Tadeusza Marka i Noworola (1993)

Opierając się na powyższych koncepcjach syndromu wypalenia

zawodowego badacze Marek i Noworol na podstawie analizy

skupień opracowali typologiczny model syndromu burnout,

odpowiadający fazom wyodrębnionym przez Gołębiewskiego:

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: