Zwyczaj wdychania rozpuszczalników organicznych stosowanych do rozpuszczania kauczuku, farb, lakierów, klejów, tworzyw sztucznych, itp. rozpowszechnił się pod koniec lat sześćdziesiątych w Stanach Zjednoczonych, głównie wśród dzieci i młodzieży z raczej biednych środowisk miejskich. W Polsce, tak jak i w innych krajach, po ten rodzaj narkotyków najczęściej sięgają dzieci i młodzież. Łatwa dostępność do wziewnych środków odurzających bierze się z dwóch powodów:
· większość z nich jest legalna i w związku z tym pozostaje w ciągłej sprzedaży;
· cena ich jest relatywnie niska w stosunku do innych substancji odurzających.Wiele produktów, w które zaopatrzone jest każde gospodarstwo domowe zawiera rozpuszczalniki mogące służyć jako środki odurzające. SUBSTANCJE AKTYWNE
Wachlarz stosowanych substancji jest bardzo szeroki - od benzyny i gazu turystycznego, poprzez kleje i rozpuszczalniki, farby i lakiery, do dezodorantów i środków piorących. W produktach tych występują związki chemiczne takie, jak octany alifatyczne, toluen, benzen, ksylen, aceton, cykloheksan, tetrachlorek węgla, trichloroetylen, acetan amylu, chlorek metylenu i wiele innych. SPOSOBY PRZYJMOWANIA
Substancje te przeważnie są w postaci płynnej, a stosowanie ich przyjmuje najróżnorodniejsze formy. Często są one wylewane na szmatkę, chusteczkę i przykładane do nosa, a następnie wdychane. Mogą być również wdychane przez usta, co ponoć jest "wydajniejsze". Najpopularniejszym sposobem przyjmowania wziewnych substancji odurzających jest wdychanie oparów z worka foliowego, tak aby obejmował on nos i usta lub po założeniu go na głowę. Tak zażywane substancje chemiczne już po kilku głębokich wdechach - w ciągu kilkunastu sekund przedostają się do układu krwionośnego - a następnie powodują gwałtowne uczucie euforii. Większość ze stosowanych w ten sposób środków powoduje zburzenia świadomości, które charakteryzują się:
· euforią z tendencją do fantazjowania;
· omami i halucynacjami;
· zamglonym widzeniem;
· dzwonieniem w uszach i nadwrażliwością na światło;Oprócz wyżej wymienionych nieco później występują takie objawy, jak bóle głowy, niezborność ruchowa i spowolnienie oraz zamazanie mowy. Odurzeniu towarzyszy przyspieszenie akcji serca i nieregularny oddech. Mimo, że doznania szczytowe trwają zaledwie od kilku do kilkunastu minut - niektóre z wyżej opisanych objawów mogą utrzymywać się nawet do godziny od inhalacji, a po ich ustąpieniu następuje zwykle senność, przygnębienie i znieruchomienie, w skrajnych wypadkach nawet stupor. WŁAŚCIWOŚCI UZALEŻNIAJĄCE
Oprócz wysokiego ryzyka uzależnienia psychicznego lotne środki odurzające mogą powodować w niektórych przypadkach uzależnienie fizyczne, którego wyrazem są objawy zespołu abstynencyjnego. Pobudzenie, drażliwość, zaburzenia snu i utarta łaknienia - to objawy zespołu abstynencyjnego, pojawiającego się u niektórych uzależnionych. Objawy te szczególnie dotyczą długotrwałego nadużywaniu toluenu.OZNAKI UŻYCIA
· wyraźny zapach rozpuszczalników
· zaburzenia mowy (mowa zamazana)
· zapalenie spojówek
· nieporadność ruchowa
· gadatliwość
· nadwrażliwość na światło
· kichanie i kaszel
· ożywienie i podniecenie
U osób, które inhalują środki wziewne regularnie i przez dłuższy czas mogą w okolicach nosa i ust występować krosty i wrzody, na wargach - pęknięcia. NIEBEZPIECZEŃSTWA
· Przewlekłe stosowanie wziewnych substancji odurzających, w zależności od rodzaju związku
chemicznego, intensywności wąchania, częstości i czasu inhalacji doprowadzić może do wielu
schorzeń. Długotrwałe odurzanie się środkami inhalacyjnymi prowadzi do poważnych uszkodzeń
wątroby i nerek.
· Niektóre z tych środków uszkadzając szpik kostny zaburza wytwarzanie komórek krwi co
prowadzi do anemii, nierzadko nieodwracalnej.
· Szczególnie narażonym, przy długotrwałym używaniu substancji lotnych organem jest mózg. Często w
takich przypadkach dochodzi do tzw. zespołu organicznego, charakteryzującego się
zaburzeniami pamięci i intelektu. Nierzadko osoby stale używające tych środków mają zaburzenia
koordynacji ruchowej, których widocznym efektem jest charakterystyczny chód.
· Stosowanie wielu tych lotnych substancji odurzających bez wątpienia może prowadzić do zgonu.
Butan - gaz do zapalniczek - powodując silne opuchnięcie gardła niesie niebezpieczeństwo
uduszenia. Tak dochodzi do ponad połowy zgonów wywołanych używaniem lotnych substancji
odurzających. Zaburzenia rytmu pracy serca aż do całkowitego zatrzymania to ryzyko stosowania
aerozoli i nie tylko, gdyż dużo lotnych substancji odurzających powoduje niemiarowość i zmniejsza
wydolność pracy serca.
· Do śmierci może również dojść na skutek urazów będących następstwem niebezpiecznych zachowań.
Znane są przypadki spalenia (w związku z równoczesnym paleniem papierosów),
uduszenia (gdy dochodzi do utraty przytomności podczas wdychania z torebki nałożonej na twarz)
czy wreszcie wypadków w ruchu ulicznym (w wyniku nie dających się przewidzieć zmian
w zachowaniu).
mateo.73