L2008-5s20_wozniak(1).pdf

Koncepcje i strategie logistyczne

Henryk Woêniak 1

Uniwersytet Gdaƒski

Ewolucja ∏aƒcuchów dostaw (cz. 1)

Charakter zmian

w otoczeniu rynkowym

Znaczenie zarzàdzania ∏aƒcuchami

dostaw, jako wa˝nego czynnika osià-

gni´cia sukcesu ekonomicznego w wa-

runkach globalizacji gospodarki, znane

jest w teorii i w praktyce od stosunko-

wo dawna. SCM z punktu widzenia pro-

ducenta stanowi zarzàdzanie siecià

podmiotów w zakresie zaopatrzenia,

produkcji i dystrybucji, w celu zapew-

nienia poziomu obs∏ugi klienta deter-

minowanego przez wymagania rynku,

przy zapewnieniu mo˝liwie najni˝szych

kosztów. Znaczenie zarzàdzania ∏aƒcu-

chem dostaw staje si´ tym wa˝niejsze

w walce o klientów i rynki zbytu, im

bardziej przedsi´biorstwa rozumiejà

wysokà jakoÊç produktów jako koniecz-

nà oczywistoÊç, a ró˝nice cenowe przy

rosnàcej ciàgle wzajemnej wymienno-

Êci produktów jako coraz mniej znaczà-

ce. To rozpoznanie jest znane szerzej

od dawna, w zwiàzku z czym nasuwa

si´ pytanie, dlaczego nie wszystkie

przedsi´biorstwa uczyni∏y u˝ytek z tej

wiedzy. Mimo intensywnych rozwiàzaƒ

optymalizacyjnych i globalizacyjnych,

stopnie tworzenia wartoÊci wielu

przedsi´biorstw sà ukierunkowane

w wymiarze przestrzennym na krajowe

rozwiàzania, struktury produkcyjne nie

sà konsolidowane, a ∏aƒcuchy dostaw

wwymiarze mi´dzynarodowym nie sà

w∏aÊciwie zorganizowane. Efektem te-

go sà wysokie koszty oraz zbyt niski

poziom obs∏ugi klienta. Cz´sto cytowa-

ny przyk∏ad firmy DELL pokazuje jed-

nak˝e, ˝e mo˝na zorganizowaç ∏aƒcu-

chy globalne z doskona∏ym poziomem

obs∏ugi i niskimi kosztami, dzi´ki cze-

mu firma mog∏a uzyskaç decydujàcà

o sukcesie przewag´ konkurencyjnà 3 .

Zarzàdzanie ∏aƒcuchem dostaw ( ang.

Supply Chain Management – SCM) nie

jest ju˝ w gospodarce czymÊ nowym,

chocia˝ poj´cie to jest ró˝nie interpre-

towane. SCM jest zorientowanà na

przep∏yw i procesy oraz popyt optyma-

lizacjà, wykraczajàcà poza ramy przed-

si´biorstw - uczestników sieci, tworzà-

cych dodatkowà wartoÊç w celu realiza-

cji zrównowa˝onego potencja∏u obni˝-

ki kosztów oraz potencja∏u wzrostu

wartoÊci 2 . Przy analizie ∏aƒcuchów two-

rzenia wartoÊci muszà byç uwzgl´dnio-

ne ró˝ne warstwy (poziomy), które je

stanowià: fizyczna infrastruktura pod-

miotów w sieci, procesy biznesowe,

struktury organizacyjne i zbiory funk-

cji, jak równie˝ systemy informatyczne

(rysunek 1).

Przedsi´biorstwa muszà zmierzyç si´

tymczasem z rzeczywistoÊcià, w której

wzrost stopnia z∏o˝onoÊci procesów

biznesowych oraz narastajàcej kom-

pleksowoÊci stosunków rynkowych sta∏

si´ faktem, na co z∏o˝y∏y si´ w znacznej

mierze nast´pujàce przyczyny:

• wi´kszy wolumen zaopatrzenia i zby-

tu poza Europà, z du˝ym potencja-

∏em wzrostu rynku chiƒskiego, pro-

wadzi do funkcjonowania ∏aƒcuchów

dostaw d∏u˝szych, bardziej z∏o˝o-

nych i mniej tolerancyjnych na b∏´dy

•rosnàce ca∏y czas wymagania klien-

tów wzgl´dem stopnia gotowoÊci do-

staw, w szczególnoÊci dotyczàce cza-

su dostawy i niezawodnoÊci dostawy

• wzrost potrzeb w zakresie us∏ug uzu-

pe∏niajàcych o znaczàcej wartoÊci.

Wkonsekwencji niektóre rodzaje

dzia∏alnoÊci, które tradycyjnie by∏y

realizowane w przedsi´biorstwach

produkcyjnych, przesuni´te zosta∏y

do centrów dystrybucyjnych

• wi´ksza z∏o˝onoÊç i zró˝nicowanie

produktów, prowadzàce w efekcie do

skrócenia ich cykli ˝ycia i rosnàcej ilo-

Êci artyku∏ów w magazynach.

Rys. 1. Poziomy zarzàdzania ∏aƒcuchami dostaw.

1 Doc. dr hab. Henryk Woêniak, Katedra Logistyki, Wydzia∏ Ekonomiczny, Uniwersytet Gdaƒski ( przyp. red. ).

2 Por.: J.Witkowski, Zarzàdzanie ∏aƒcuchem dostaw, PWE, Warszawa 2003; S.K.Walter, Supply Chain Management (SCM) – ein universitärer, berufsbegleiten-

der Lehrgang an der ETH Zürich. [W:] LOGISTIK HEUTE Karierre in der Logistik.html, 3. I.Fechner; Zarzàdzanie ∏aƒcuchem dostaw . Wy˝sza Szko∏a Logistyki,

Poznaƒ 2007.

3 Por. Budowanie relacji w ramach ∏aƒcucha dostaw [W:] Zarzàdzanie ∏aƒcuchem dostaw. Harvard Business Review, Wyd. HELION, Gliwice, s.76-96.

Logistyka 5/2008

Koncepcje i strategie logistyczne

Ten wzrost kompleksowoÊci proce-

sów w ∏aƒcuchach dostaw prowadzi do

sytuacji, w której polepszenie efektyw-

noÊci wewn´trznej firmy poprzez na-

cisk na obni˝k´ kosztów nie wystarcza.

Koszty logistyczne wzros∏y w ostatnich

latach i b´dà prawdopodobnie nadal ro-

snàç, wobec czego ta grupa kosztów nie

mo˝e generalnie stanowiç oczekiwane-

go potencja∏u oszcz´dnoÊciowego.

W zarzàdzaniu ∏aƒcuchami dostaw

mo˝na wyodr´bniç zadania realizowa-

ne na trzech kolejnych stopniach: ope-

racyjnym, taktycznym i strategicznym.

Nad w∏aÊciwymi elementami procesów

(poczynajàc od zakupów zaopatrzenio-

wych i koƒczàc na zbycie) znajdujà si´

procesy taktyczne, planistyczne. Na po-

ziomie strategicznym g∏ównym zada-

niem jest ukszta∏towanie i optymaliza-

cja ca∏ego ∏aƒcucha dostaw (rysunek 2).

Rys. 2. Stopnie zarzàdzania ∏aƒcuchem dostaw.

KompleksowoÊç procesów bizneso-

wych w ∏aƒcuchach tworzenia wartoÊci

przedsi´biorstw i ich partnerów handlo-

wych prowadzi do tego, ˝e SCM odgry-

wa narastajàco coraz wa˝niejszà rol´

w strategii wielu firm. Systematyczny

spadek g∏´bokoÊci przetwarzania wymu-

sza szerszy zakres koordynacji wspó∏-

pracy z dostawcami, wzgl´dnie ze-

wn´trznymi us∏ugodawcami logistyczny-

mi. Rosnàce wymagania klientów wzgl´-

dem poziomu obs∏ugi klienta i gotowo-

Êci dostawy wymagajà szybko reagujà-

cych i wysoce elastycznych ∏aƒcuchów

zaopatrzenia. Konieczne rozszerzenie

asortymentu produktów (w szczególno-

Êci w handlu detalicznym i hurtowym)

w celu zaspokojenia indywidualnych wy-

magaƒ klientów zwi´ksza z∏o˝onoÊç

procesów i ich kompleksowoÊç. Reduk-

cja zapasów wzd∏u˝ ca∏ego ∏aƒcucha

tworzenia wartoÊci w celu minimalizacji

zamro˝onego kapita∏u wymaga efektyw-

nych, wzajemnie zharmonizowanych

procesów. Uzyskanie przejrzystego

zbioru danych z dro˝nego i jednorodne-

go systemu metalogistycznego stanowi

istotny czynnik sukcesu.

re oddzia∏uje pozytywnie profesjonalne

zarzàdzanie ∏aƒcuchem dostaw, a mia-

nowicie: wzrost zapewniajàcy zysk, mi-

nimalizacja kosztów, optymalizacja ste-

rowania przep∏ywem zasobów, efektyw-

noÊç zaanga˝owanego kapita∏u i majàt-

ku obrotowego (rysunek 3).

cych poza granice przedsi´biorstw, sto-

jà ró˝ne bariery. Mo˝e to byç przyk∏a-

dowo zró˝nicowane rozumienie treÊci

oraz celów planowania i sterowania

okreÊlonymi procesami przez odpowie-

dzialne osoby i zespo∏y. Zale˝nie od

wielkoÊci i rodzaju przedsi´biorstw wy-

st´puje wzajemna konfrontacja zró˝ni-

cowanych funkcji i struktur organiza-

cyjnych. W sferze wymiany informacji

zderzajà si´ ze sobà niekompatybilne

systemy informatyczne i ró˝ne systemy

komunikowania si´ oraz ich struktury.

Na koniec wreszcie, brakuje wspólnego

zrozumienia i poziomu wiedzy odno-

Ênie zasad, metod i sposobów post´po-

wania w sferze zarzàdzania ∏aƒcuchami

dostaw.

EfektywnoÊç wspó∏pracy partnerów

uczestniczàcych w ∏aƒcuchu procesów

mo˝e znaczàco wzrosnàç poprzez kon-

sekwentne stosowanie po˝àdanych za-

sad funkcjonowania ∏aƒcucha dostaw.

Im bardziej uda si´ zintegrowaç proce-

sy mi´dzy partnerami, tym wy˝szy jest

zysk przypadajàcy na ka˝dà firm´ –

ogniwo ∏aƒcucha. Na przeszkodzie tej

optymalizacji procesów, wykraczajà-

Wiodàce firmy, liderzy gospodarki

mi´dzynarodowej, doÊwiadczajà dzisiaj

istotnego wp∏ywu optymalizacji ∏aƒcu-

chów tworzenia wartoÊci na wzrost

wartoÊci ich przedsi´biorstw. Nale˝y

przy tym wskazaç na 5 istotnych, wiodà-

cych elementów, decydujàcych o wzro-

Êcie wartoÊci przedsi´biorstwa, na któ-

Rys. 3. Wzrost wartoÊci przedsi´biorstwa dzi´ki zarzàdzaniu ∏aƒcuchem dostaw.

èród∏o: LIGOSTIK HEUTE Karierre in der Logistik. htm

Logistyka 5/2008

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: