historyzm w polskiej myśli eknomicznej 2.doc

od wzajemnych relacji obu klas. Następuje podział obowiązków na męskie i żeńskie. 3.     Działalności industrialnej - dzieli na 2 etapy:

•         pokojowej  wytwórczości opartej na
rzemiośle.

•         pokojowej     organizacji     produkcji
korzystającej   z   maszyn   i   wysoko
rozwiniętej      technologii.      Zanika
działalność łupieżcza.  Wyłaniają się
instynkty     gromadzenia     dóbr     i
manifestacja swego bogactwa. Ludzie
bogaci wchodzą na szczyty hierarchii
społecznej.   Instynkt   dobrej   roboty
zachowują     warstwy     biedniejsze.
Zmienia     się    jedynie     charakter
próżnowania.

Nie ocenia pozytywnie ewolucji społecznej,
bowiem grabież przestała być formą
gromadzenia bogactwa, ale za to zaczął
działać bezlitosny przymus ekonomiczny.
Veblen stwierdził, że we wcześniejszych
okresach              działalność      gospodarczą

pobudzały takie bodźce jak:

•         Poczucie     poświęcenia     się     dla
zbiorowości,

•         Instynkt dobrej roboty,

•              Bezinteresowna ciekawość.
Dzieli świat na:

•        Świat interesów - klasa prózniarcza -
kieruje się motywem zysku i jej celem
jest konsumpcja ostentacyjna.

•        Świat przemysłu - klasa pracująca -
kieruje się instynktem dobrej roboty i
czystej     ciekawości,    dzięki    temu
technologia jest motorem przemian.

Wg niego konflikt rynków. czyli rozbieżność rynków kapitału realnego i fikcyjnego prowadzi do kryzysu. Wskazuje, że giełdy papierów wartościowych odrywają kapitał pieniężny od kapitału realnego co prowadzi do inflacji.

EKONOMIA MARGINALNA

Tworzy podstawy mikroekonomii. Rozwija się od lat 70-tych XIX wieku w 3 ośrodkach:

•          Szkoła psychologiczna - Austria

•          Szkoła    matematyczna   -    Lozania
(Szwajcaria)

•          Szkoła neoklasyczna - Anglia.

Te 3 szkoły łączą wspólne podstawy metodologiczne. Zastosowanie rachunku marginalnego przesądziło o wzroście roli matematyki w ekonomii. W ekonomii marginalnej pojawia się nowa teoria wartości oparta na użyteczności dobra. Użyteczność dobra staje się podstawą wartości i ceny.

Czołowi przedstawiciele ekonomii marginalnej to:

1.        K.       Menger,       „Zasady       nauki
ekonomicznej" 1871

2.        L.      Walras,     „Elementy     czystej
ekonomii politycznej" 1874

3.        W.      Jevons,      „Teoria      ekonomii
politycznej" 1871

Prekursorzy zaś ekonomii marginalnej to: H. Gossen, A. Cournot, stworzyli podwaliny tej ekonomii. Odegrali oni znaczącą rolę dla badań z nurtu ekonomii marginalnej. Tworzyli grunt przygotowując nowe metody i nowe podejście do badań gospodarczych.

H. GOSSEN - sformułował zasadę -prawo malejącej użyteczności krańcowej dobra - która wskazuje, że kolejne cząstki danego dobra w miarę zaspokajania potrzeby wykazują malejącą użyteczność. Analizy w ekonomii marginalnej przebiegają przy założeniach konkurencji doskonałej.

A. COURNOT - prowadził analizę w warunkach monopolu i zwrócił uwagę na zmiany jakie powoduje monopolizacja na rynku. W 1838r wydał pracę „Badania nad zasadami matematycznymi teorii bogactwa". Uważał iż metody matematyczne można stosować do teorii bogactwa. Wyodrębnił teorię polityczną jako naukę o bogactwie, w której można stosować metody ilościowe. Ekonomia społeczna wymaga uwzględnienia metod psychologicznych i socjologicznych. Matematyka ma zastosowanie tylko do nauki o bogactwie. Cournot podkreśla, że sytuacja na rynku uległa daleko idącym zmianom. Typowymi sytuacjami są sytuacje oligopolistyczne ze szczególnym uwzględnieniem duopolu. K. MENGER - jego praca napisana w 1871r. „Zasady nauki ekonomicznej" zapoczątkowała ekonomię marginalną w szkole austriackiej. Dużą wagę przywiązywał do metody badań, był zwolennikiem metod ilościowych. Twierdził, że celem gospodarowania jest zaspokajanie potrzeb ludzkich przy pomocy dóbr materialnych. Zagospodarowane dobra dzieli na: *dobra rzeczowe i *usługi. Wyjaśnia współzależność dóbr, która czyni je komplementarnymi. Wyjaśnia zjawisko komplementarności. Twierdzi, że jeżeli mamy pod dostatkiem jakichś dóbr, to niepotrzebne jest gospodarowanie nimi.

Dobra niegospodarcze - to dobra, które zaspokajają nasze potrzeby, ale jest ich pod dostatkiem, więcej niż potrzeba nam do zaspokojenia potrzeb.

Dobra gospodarcze - to dobra których ilość w stosunku do potrzeb jest ograniczona. Mają wartość w przeciwieństwie do dóbr niegospodarczych.

Menger po to dzieli dobra, by wyjaśnić, że ekonomia zajmuje się tylko dobrami gospodarczymi.

Warunkiem występowania wartości dobra gospodarczego jest użyteczność i ograniczoność danego dobra. Wartość wyraża stosunek dóbr do potrzeb. Menger wprowadza nowa teorie wartości oparta na użyteczności. Stwierdza, że w wartości należy dostrzec element obiektywny (ilość dobra) i element subiektywny (relacje dobra w zależności od potrzeb). Menger stwierdził, że podstawą i przyczyną wymiany dóbr jest różnica w wartościowaniu, zastosowaniu dóbr przez różnych ludzi. Rezultatem wymiany jest cena, która jest stosunkiem w jakim wymieniają się dobra.

WALRAS - stworzył w Szwajcarii (szkoła lozańska) system ekonomii matematycznej, który zawarł w pracy „Elementy czystej ekonomii politycznej" w 1874 r. Wyodrębnił jeszcze:

•      Ekonomię   stosowaną   -   powinna zajmować się zastosowaniem teorii

ogólnej   do   wyjaśnienia  procesów produkcji.

•       Ekonomię społeczną - zajmuje się
problemami które stanowią podstawę
własności. Ekonomia czysta tj nauka
o  wymienialności  dóbr.  Głównym
przedmiotem         jest         wartość
wymienialna. Jest to nauka ścisła.
Podjął próbę zbudowania systemu równań
równowagi    gospodarczej,    starając    się
uchwycić     zjawiska     gospodarcze    we
wzajemnej zależności.
Stworzył    ogólny    system    równowagi
gospodarczej.              Oprócz              badań

mikroekonomicznych zajmował się też problematyką równowagi globalnej.

Przedstawicielami szkoły angielskiej (neoklasycyzm) byli W. Jevons i A. Marshall.

W. JEVONS - był mistrzem u którego uczył się Marshall. W 1871r napisał „Teoria ekonomii pilitycznej". Praca ta zapoczątkowała na gruncie angielskim rozwój ekonomii marginalnej. Kształtuje się pojęcie ekonomika, które wypiera pojęcie ekonomia, ale są to jednak pojęcia zamienne.

Ekonomia to nauka ścisła, zaś celem
ekonomiki jest maksymalizacja szczęścia
przez zdobywanie zadowolenia po
najniższym              koszcie      przykrości.

Działalność gospodarcza w jego ujęciu polega na rachunku przyjemności i przykrości.

Wg Jevonsa nie wszystkie problemy da się ująć matematycznie, należy rozwijać socjologię gospodarczą. Zarzucano mu zbytnie subiektywizowanie niektórych analiz dlatego jego teorie krytykowano.

A.    MARSHALL      -              „Zasady

ekonomiki" w 1890r.   Marshall to główna

postać              przy  tworzeniu  podstaw

mikroekonomii.       Analizował       popyt,

stosował w analizach gospodarczych reguły

matematyczne (wzór, funkcję, wykres) oraz

metody opisowe. Rozważał kształtowanie

się ceny i kosztów w długich i krótkich

odstępach              czasu.              Uwzględniał

współzależność popytu, podaży i ceny.

Zasługą   Marshalla   jest   wprowadzenie

wskaźnika elastyczności cenowej popytu.

Jego     autorstwa     jest     także     renta

konsumenta,    która    stanowi    podstawę

ekonomii    dobrobytu   jako    szerokiego

kierunku w ekonomii angielskiej. Teoria

renty  konsumenta  mieści   się  w  teorii

popytu. Polega ona na tym, że bieżącą

cenę    rynkową    wyznacza    konsument

krańcowy. Renta konsumenta jest różnicą

między   sumą  zadowolenia   a  kosztami

zakupu dobra. Wyższą rentę konsumenta

osiągają ludzie biedniejsi.

Marshall dużą wagę przywiązywał do roli

przedsiębiorcy    w    procesie    produkcji.

Wyodrębnił     czynnik     organizacji     w

procesie   produkcji,    ale    równocześnie

wprowadził    prawo    zwiększającej    się

wydajności    czynników    związanych    z

człowiekiem,     tj     praca,     kapitał     i

organizacja.              Akceptował         prawo

zmniejszającej   się wydajności  czynnika

ziemi.

Marshall to - *twórca równowag cząstkowych       (stworzył       podwaliny