4.11.2010.doc

Zawód – kategoria społeczna uwarunkowana historycznie.

Ma swoja dynamikę.

Po roku 1989 pojawiają się w Polsce zawody takie jak makler giełdowy, informatyk, biznesmen.

Niektóre ulegają zanikowi np. ślusarz, tokarz (teraz są reaktywowane, bo istnieje rozwój gospodarczy)

Dzięki posiadanym kwalifikacjom zawodowym życie jednostki przybiera wymiar zawodowy. Polega on na częstszym kontakcie ze współpracownikami niż z rodziną.

Identyfikacja zawodowa – ogół zjawisk związanych z przynależnością do określonej grupy zawodowej, zakładu pracy.

a)      Identyfikacja pełna – pracownik wykonywane role i zadania zawodowe traktuje na równi z innymi rolami społecznymi, ma poczucie spełnienia zawodowego, rzadko myśli o zmianie zawodu,

b)      Niepełna – role zawodowe są traktowane przez pracownika niżej niż inne role społeczne, częściej zmienia pracę, wykonuje zadania w sposób bezrefleksyjny, praca jest mniej efektywna

Zawód (Jan Szczepański)

1.       Wewnętrznie spójny system czynności stanowiący dla jednostki źródło utrzymania i określający jego pozycję społeczną.

2.       Stałe wykonywanie pewnych czynności bez względu na kwalifikacje

3.       Populacja tych, którzy wykonują takie same czynności

Zawód wyuczony – całokształt wiedzy umiejętności i predyspozycji pracownika nabytych w szkole i praktyce, które są potwierdzone świadectwem lub dyplomem

Zawód wykonywany – wykonywanie spójnego wewnętrznie zespołu czynności społecznie użytecznych wynikających ze społecznego podziału pracy w celu zaspokojenia istotnych potrzeb życiowych.

Zawód (Tadeusz Nowacki)

Wykonywanie zespołu czynności społecznie użytecznych wyodrębnionych na skutek społecznego podziału pracy, wymagających od pracownika odpowiedniej wiedzy i umiejętności powtarzanych systematycznie oraz będących źródłem utrzymania dla niego i jego rodziny.

Zawierają się w nim nast. Elementy:

1.       Jest układem wyodrębnionych i powtarzanych czynności

2.       Określa pozycję społeczno zawodową jednostki

3.       Stanowi źródło utrzymania

4.       Wymaga specjalnego przygotowania zawodowego

Tomasz Tomaszewski:

Praca zawodowa – działalność ludzi zorganizowana społecznie w taki sposób, aby prowadziła do powstania wytworów społecznie wartościowych oraz przyczyniała się do podnoszenia jakości życia wykonujących ją jednostek.

Cele pracy zawodowej:

1.       Produkowanie wytworów  wartościowych, społecznie użytecznych. Wydajność (pracownik pracuje dużo, ale i dobrze, wykonywana praca jest wytworem kwalifikacji i motywacji), efektywność pracy.

2.       Podnoszenie jakości życia jednostki pracującej. Humanizacja pracy (praca nie tylko źródłem utrzymania ale i wewnętrzną potrzebą i czynnikiem rozwoju)

Zawód przyczynia się do stworzenia konkretnej grupy społecznej. Następuje integracja społeczna ludzi.

Rozwój zawodowy:

Donald Super – etapy rozwoju zawodowego:

1.       Nastawienie zawodowe (ukierunkowanie na zawód i pracę) – określony stosunek człowieka do jego przyszłości w której zawód i praca będą odgrywać zasadnicza rolę.

2.       Moment związany z podejmowaniem decyzji zawodowej, który jest traktowany jako pierwszy poważny sprawdzian dorosłości umysłowej, emocjonalnej i społecznej młodego człowieka, który po raz pierwszy w swoim życiu decyduje o swoim życiu społecznym i jego dalszych losach.  Rola rodziców jest tu często decydująca.

3.       Adaptacja zawodowa przejawiająca się w dwóch formach rozwoju człowieka:

1. 1. Adaptacja do środowiska szkolnego
   2. Adaptacja do środowiska zakładu pracy do którego przybywa jednostka po ukończenia kształcenia zawodowego.

4.       Stabilizacja zawodowa, która obejmuje wrastanie absolwenta w nowe środowisko pracy i samodoskonalenie społeczno-zawodowe i towarzyszącymi mu zachowaniami:

1. 1. Chęć dorównania poziomowi pracy zespołu
   2. Wybijanie się poza zastany poziom pracy zespołu
   3. Realizacja poczucia własnego ja i wysokich aspiracji osobistych

KARIERA ZAWODOWA (eg Słownika Pedagogicznego)

Przebieg pracy zawodowej człowieka w ciągu jego życia wyznaczony ścieżką awansową w zawodzie, bądź przechodzeniem do innego rodzaju pracy.

Najważniejsze aspekty pracy zawodowej:

a)      Awans zawodowy – przesunięcie na wyższy szczebel w hierarchii społecznej lub zawodowej. Może być postrzegany jako podniesienie do wyższej godności. Możemy go podzielić na:

1. 1. indywidualny - dzieli się na poziomy (pracownik pozostaje w tej samej grupie pracowniczej, ale zwiększa się zakres jego obowiązków) i pionowy (przechodzenie z niższej pozycji społecznej na wyższy szczebel w hierarchii służbowej)
   2. społeczny – przechodzenie od niższej do wyższej pozycji w hierarchii społecznej, miernikiem takiego awansu jest zwiększony wpływ na otoczenie. Jest z nim związane zwiększenie zapotrzebowań jednostki na dobra materialne i kulturalne.

Awans może zależeć od jego:

·         wykształcenia,

·         zdolności i chęci do pracy,

·         kompetencji zawodowych,

·         odpowiedzialności,

·         uznania przełożonych,

·         umiejętności współpracy i współżycia z ludźmi.

b)      Doskonalenie i podnoszenie kwalifikacji – w obecnych czasach dokształcać muszą się również osoby starsze, nie tylko nowi pracownicy

c)       Niezależność i samodzielność w działaniu – polega autonomii w pracy, ale i na wyborze określonych ról zawodowych jak np. informatyk, specjaliści w jednej określonej dziedzinie. Trzecim aspektem jest okoliczność gdy można powierzyć zadania osobie, która znajduje się na samodzielnym stanowisku. Zależy też od charakteru pracownika – nie każdy ma predyspozycje do samodzielności w działaniu.

d)      Urozmaicenia i zmienności  - związane z tworzeniem nowych przedsięwzięć, podróżowanie po różnych komórkach oraganizacyjnych

e)      Satysfakcja dotycząca kontaktów z innymi ludźmi

f)        Prestiż instytucji, funkcji lub stanowiska

g)       Wynagrodzenie

h)      Stabilność i bezpieczeństwo zatrudnienia