PSYCHOLOGIA NIEDOSTOSOWANIA SPOŁECZNEGO- ZAGADNIENIA NA EGZAMIN
1. Podaj jedna ze znanych ci definicji nieprzystosowania społecznego
· Doroszewska- jedn. Niedosyt. Społ. To osobnik, który wskutek albo niekorzystnych warunków środowiska albo wskutek zaburzeń chorobowych ma trwałe trudności w dostosowaniu się do norm społecznych.
· Han- Iligiewicz- nied. Społ. Nie jest stanem ale procesem dynamicznym, zawiera elem skrzywienia się rozwoju sfery etycznej u jedn., elem. Zerwania łączącej wiezi społ., przewagi interakcji odpychającej od siebie uczestników oraz mniej lub bardziej nieudolne próby wyjścia z tej sytuacji
· Lipkowski- zaburzenie charakterologiczne o niejednolitych objawach spowodowane niekorzystnymi wewn. Lub zew. Warunkami rozwoju a wyróżniające się wzmożonymi i długotrwałymi trudnościami w dostosowaniu się do normalnych warunków społ. I w realizacji zadań życiowych danej jednostki
· Spionek- u dziecka u którego zaburzona jest sfera wolitywno- emocjonalna oraz zaburzony rozwój charakteru i osobowości, co jest przyczyną zakłócenia stosunków między nim a otoczeniem
· Gindrich- specyficzny układ wzajemnie powiązanych lub istniejących w izolacji zaburzeń o charakterze: emocjonalnym, kognitywnym, behawioralnym. Może dot. Postaw aspołecznych lub antyspołecznych, ma wymiar zarówno indywidualny jak i społeczny, zła lub wadliwa adaptacja.
2. Teorie organiczne:
· Zakładają, że zaburzenia zachowania są wynikiem dysfunkcji OUN
· Niektóre dysfunkcje mogą być zauważalne, inne mogą mieć charakter dośc odległy w czasie
· Pierwotne źródło tkwi w dziedziczności i środowisku
· Zajmują się analizą przyczyn, objawów i leczeniem
· Najwcześniejsze teorie genetyczneàLorenz: socjokulturowe wzory zachowania sa kształtowane przez dziedzicznośc
· TEORIA DYSFUNKCJI NEUROLOGICZNYCH
~ Niektóre grupy dzieci z zaburzeniami neurologicznymi są wrażliwe na warunki środowiska, które mogą je pogorszyć
~ Minimalne uszkodzenie mózgu- wprowadził pojęcie Strauss i Laktinen, badali żołnierzy I WOJNY ŚWIATOWEJ i dostrzegli zaburzenia zachowania- zespół Straussaà Większośc neurologicznych uszkodzeń jest definiowana jako mieszczący się w continuum stan, który może rozpoczynać się od mikrouszkodzeń OUN, które są nie do zdiagnozowania przez badania, ale zakłada się ich istnienie; kończy się natomiast formą rozproszonego uszkodzenia zwaną min uszkodzenie mózgu
~ Syndrom minimalnej mózgowej dysfunkcjiàDotyczy dzieci zbliżonych do normy z przeciętną lub wyższą inteligencją, u których występują umiarkowane lub poważne trudności w uczeniu i zachowaniu a które są związane z dewiacjami i zaburzeniami funkcji OUN
~ Typowy przykład: ADHD
~ Choć nie ma dowodu, że agresja jest uwarunkowana genami, to niektóre cechy temperamentu są uwarunkowane dziedzicznie
~ Przemoc fizyczna jakiej doświadcza dziecko czyni w mózgach ofiar ogromne i długotrwałe spustoszenie
~ Ból, poniżanie i psychiczna udręka wpływają negatywnie na struktury odpowiedzialne za pamięć i kontrolowanie emocjià powodują ich zanikanie
~ To spustoszenie dotyczy nawet obserwatora takich zachowań
~ Dotychczasowe badania wykazują że ludzie nie dzielą się na dobrych i złych, ale mogą przyjść na świat ludzie z obciążeniami organicznymi spowodowanymi genetycznymi czynnikami i czynnikami organicznymi pochodzenia środowiskowego
3. Zaburzenia zachowania w perspektywie teorii psychodynamicznych:
· Wywodzą się z klasycznej psychoanalizy Freuda
· Założenia:
~ Struktura osobowości: ID( popędy) EGO(znalezienie kompromisu, równowagi) SUPEREGO(zinternalizowane normy)
~ Schorzenia psychiczneà gdy całkowicie stłumimy ID
~ Poczucie winyà gdy całkowicie stłumimy SUPEREGO
~ Oprócz sfery świadomości istnieje także podświadomość, gdzie spychane są treści wywołujące lęk
~ Nieświadomośćà przeżycia w najwcześniejszego dzieciństwa kształtujące naszą osobowość
~ Mechanizmy obronneà bardzo wiele, jedne sa niedojrzałe inne nie; stosowane przez wszystkich bez udziały świadomości
· Rozwój psychoseksualny dziecka:
~ Nie ma metody by to zbadać,
~ Teoria pozwala wyjaśnić niektóre zachowania i zaburzenia
· Przeżywanie przez dziecko przykrości nie odbywa się w próżni, ale w relacji do kogoś, kto jest dla dziecka znaczący-->„” interakcje wytwarzaja wewnętrzne reprezentacje osób znaczącychà im bardziej reprezentacje negatywne tym dziecko bardziej zaburzone i prowokuje nieprawidłowe reakcje ze strony otoczeniaà wcześniejsze neg przeżycia są przenoszone na syt przyszłe i na inne osoby
· „” dzieci, które zinternalizowały cierpienie, przejawiające zahamowanie w działaniu i depresję pojmują konkurencje jako przejaw wrogościà napawa to lękiem, prowadzi do rezygnacji, wycofania i niepowodzeń szkolnychà niepowodzenia kompensowane w reakcjach zastępczych i naruszaniu normà dziecko przyciąga uwagę innych i patologicznie realizuje potrzebe bycia kimś
· Nacisk na lęki, wrogość, nieuświadomione przeżycia, jako motor do zachowań patologicznych; chcemy poznac przeszłość dziecka
· Za pomocą pewnych zachowan możemy zaszczepić fałszywe wspomnieniaà lepiej mieć trudne dzieciństwo niż samemu uznać się za nieudacznika
· O głębokości i rozległości zaburzenia w istotnym stopniu decydują traumatyczne doświadczenia we wczesnych okresach rozwojowych
· Zaburzenie emocjonalneà zaburzenie przebiegu procesu rozwojowego trwające przez długi czas
· Zaburzenie- nadmiar wewnętrznych cierpień i poczucie nieszczęścia
4. Zaburzenia w zachowaniu z perspektywie behawioryzmu:
· Etapy terapii zaburzeń :
~ Określenie zachowań pożądanych i niepożądanych (Warunkowanie sprawcze- watsena; warunkowanie klasyczne- Pawłow, warunkowanie instrumentalne- Skinner)
~ Ocena zachowań pod kątem zastosowania odpowiednich technik
~ Zastosowanie metod terapeutycznych
~ Ocena rezultatów programu terapeutycznego
· Osobowośćà suma indywidualnych doświadczeń, które są odpowiedzialne za różne zachowania w codziennych sytuacjach
· Nie opisuje się cech decydujących o danym zachowaniu, obojętność na motywy, dążenia, mechanizmy obronne
· Uczenie się zachowań w interakcji z otoczeniem
· Pod względem genezy brak różnicy między zachowaniami altruistycznymi a przestępczymi, dobrymi a złymi;
· Najważniejsze uzyskiwane wzmocnienie
· Modelowanie:
~ Utrwalenie Zach anormalnego wtedy gdy konsekwencje korzystne dla jedn
~ Jeśli model agresywny to takie zachowania będą powtarzane
~ Ważne środowisko w kształtowaniu się zachowania przestępczego
~ Banduraà oglądanie agresji= uczenie się skryptów agresywnych
~ Jeśli model wywiera silny wpływ to może uczyć skryptów agresywnych nawet jeśli nie wystąpią wzmocnienia pozytywne
~ Wyuczone zachowanie może być oduczoneà techniki terapii: korygowanie, modyfikowanie
~ Zach zaburzone à gdy dziecko przejawia zachowania odbiegające od norm społecznych, a równocześnie zaburzenie wystepuje z częstotliwością określaną jako zbyt wysoką lub zbyt niską w określonych warunkach
~ 3 typy uczenia: modelowanie, war klasyczne i instrumentalne
~ Rotterà kryteria zachowań zaburzonych: wiek, płeć, trwałość zachowań, okoliczności życiowe, układy socjokulturowe, rozmiar zaburzenia, typ zachowań, ostrość, częstotliwość, zmiany w zachowaniu, cechy sytuacyjne
~ Diagnozaàmetody: obserwacja, wywiad, self-report
~ Najważniejszy opis zachowań
~ Zachowanie to wynik niepowtarzalnych reakcji jedn z otoczeniem
· Warunki zachowań dewiacyjnych:
~ Słaba kontrola bodźców wywołujących zachowanie
~ Deficytowy repertuar zachowań
~ Awersyjny repertuar zachowań
~ Deficyty w systemie podniet
~ Awersyjny system samowzmacniający
5. Zaburzenia zachowania i niedostosowanie społeczne w perspektywie socjologiczno- kulturowej
· Zaburzenia dot samej jedn ale nie ograniczają się do indywidualnego charakteru
· Człowiek= istota społeczna
· Od najwcześniejszych chwil człowiek żyje w określonych układach społecznych
· Przejawy życia są oceniane i wartościowane przez społeczeństwo
· Każda grupa społ ma swoje cele, interesy, system wartości, które są mniej lub bardziej uświadamiane
· Wzory i powinności wobec grupy warunkują wzory zachowań
· Kary za przekroczenie norm, standardów
· Wszystkie zachow (tez te zaburzone) są wartościowane
· O tym czy zachow jest prawidłowe decyduje grupa- autorytet społeczny, a także specjaliści z zakresu psychologii
· Kryteria kwalifikowania Zach jako zaburzonychà dotycza norm moralnych, obyczajowych, stylu życia
· Geneza norm sięga kulturowej specyfiki danej grupy i bazowych wartości stanowiących o tożsamości grupy
· Zachow niedost świadczy o naruszeniu przestrzeni kulturowej , co zagraża istnieniu grupy
· Zróżnicowanie wielu kulturà wiele koncepcji i definicji zaburzeń:
~ Jako choroba, próby izolowania i leczenia
~ Jako tragedia, nieważne jak pojmują się same jedn, otoczenie postrzega je jako godne litości
~ Jako kulturalna deprywacja, gorsza jakość warunków w jakich przyszło żyć- te dzieci gorsze odstające dziwne
~ Jako grzech, jedn to siedlisko sił demonicznych, podkreślają złą naturę człowieka
~ Jako tabu, są pewne reguły które muszą być przestrzegane, a za ich przekroczenie grozi kara
~ Jako wyjaśnienie niepożądanego zachowania, zwolnienie od odpowiedzialności, zwalnia z podejmowania wysiłku
~ Jako zagrożenie
~ W kategoriach ideologicznych, politycznych, ludzie myślący inaczejà zagrożenie dla innych
· Nieprzystosowanie i przestępczość to rodzaj zachowań
· Każde Zach aprobowane lub nie jest wynikiem uczenia się
· Uczenie odbywa się na drodze pozy tub negat wzmocnień
· Pozyt wzmocnienia podtrzymują zachow, negat wygaszają
· Naśladowanie innych
· Warunki naśladowania:
~ Modele nagradzane powtarzane są częściej
~ W młodszym wieku wpływ modela jest większy
~ Bardziej oddziałują modele odznaczające się pewną kompetencją w danej dziedzinie
~ Obserwowanie skutków działania wzmacnia naśladowanie
~ Obejmuje techniki, sferę motywacji i postaw
~ Wpływ uczenia przez naśladowanie zależy też od cech obserwatora( samoocena- jeśli zaniżona to będzie naśladował osoby które osiągnęły sukces; podobieństwo psychofizyczne do modela; subiektywne odczucia osoby nagradzanej za Zach)
· Zmienne wpływające na zachowania przestępcze:- Siemaszko
~ Siła i zakres generalizacji postawy nonkonformistycznej
~ Wielkość potrzeby
~ Wysiłek jaki jedn musi ponieść
~ Subiektywne poczucie możliwości zrealizowania przestępczego Zach w określonej celu
~ Wielkośc oczekiwanej nagrody
~ Świadomość konsekwencji na podstawie zaobserwowanych zachowań
~ Wielkośc kary jaka może ponieść(obiektywnej jak i subiektywnej)
~ Obserwacja skutków zachowania przestępczego na innych
...
mpwjs