ks. Bała-Dowod_ontologiczny.pdf

Dowód ontologiczny

Anzlem i Kartezjusz

Anzelm. Tekst dowodu.

Anzelm z Canterbury, Monologion. Proslogion , tłum. T. Włodarczyk, Warszawa 1992, s. 145-

146.

„A wierzymy zaiste, żejesteśczymś, ponad co niczego większego nie można pomyśleć.

Czy więc nie ma jakiejś takiej natury, skoro powiedział głupi w swoim sercu: nie ma

Boga? Z całąpewnością jednak tenże sam głupiec,gdy słyszy to właśnie,co mówię:coś,

ponad co nic większego nie może być pomyślane, rozumie to, co słyszy, a to, co

rozumie, jest w jego intelekcie, nawet gdyby nie rozumiał,że ono jest. Czymś innym

bowiem jest to, że rzecz jest w intelekcie, a czymś innym poznanie tego, że rzecz jest.

Kiedy bowiem malarz zastanawia się nad tym, co zamierza dopiero wykonać, to bez

wątpienia ma w intelekcie to, czego jeszcze nie zrobił,ale nie poznaje jeszcze,że to jest.

Kiedy zaśjużnamalował, to ma i w intelekcie to, co jużwykonał,i poznaje, że to jest. A

więc także głupi przekonuje się, że jest przynajmniej w intelekcie coś, ponad co nic

większego nie może być pomyślane,ponieważ gdy to słyszy, rozumie, a cokolwiek jest

rozumiane, jest w intelekcie. Ale z pewnością to, ponad co nic większego nie możebyć

pomyślane, nie może być jedynie w intelekcie. Jeżeli bowiem jest jedynie tylko w

intelekcie, to możnapomyśleć,że jest także w rzeczywistości,a to jest czymświększym.

Jeżeli więc to, ponad co nic większego nie może być pomyślane, jest jedynie tylko w

intelekcie, wówczas to samo, ponad co nic większego nie jest tak bardzo prawdziwie i

dlatego wszystko inne ma mniej bytu. Dlaczego więc powiedział głupi w swoim sercu:

nie ma Boga, skoro dla rozumnego umysłu jest tak bardzo widoczne, że ty jesteś

najbardziej ze wszystkich? Czyż nie dlatego właśnie,że jest głupi i niemądry?”

Anzelm. Schemat rozumowania.

Definicja: Boga „jesteś czymś, ponad co niczego

większego nie można pomyśleć”.

Co jest większe:

1. Istnieć tylko w umyśle;

2. Istnieć w umyśle i rzeczywistości?

Oczywiście, że istnieć w umyśle i rzeczywistości!

Skoro wiec Bóg jest najdoskonalszy, więc winien

istnieć w umyśle i rzeczywistości, bo gdyby istniał

tylko w umyśle nie były już najdoskonalszy.

Bóg istnieje.

Anzelm. Krytyka dowodu.

 Tożsamość istoty i istnienia w bycie nie jest dostępna naszemu

bezpośredniemu poznaniu.

Dowód Anzlema traktuje istnienie jako element istoty. Zdanie głoszące

tożsamość istoty i istnienia w Bogu jest zdaniem prawdziwym, ale

prawdziwość ta nie jest poznaniu ludzkiemu bezpośrednio dostępna. Nie

mając bezpośredniego oglądu istoty Bożej, nie możemy snuć rozważań o

wynikającym z tej istoty istnieniu.

 Brak przejścia z porządku logicznego do rzeczywistości.

Nie ma przejścia z porządku logicznego do rzeczywistości. Z faktu, że

posiadam idę pegaza, nie wynika jeszcze, że on istnieje.

 Istnienie cechą bytu .

Argumenty ontologiczne traktują istnienie na zasadzie równorzędności z

istotą czy cechami współkonstytuującymiistotę bytu. Zgodnie z takim

rozumieniem, istnienie dochodzące do istoty spełnia rolę nowego jej

określenia. Istnienie nie jest jedną z cech bytu, ono warunkuje realność

wszystkich cech.

 Oparty na wierze.

Idea Boga jak „tego, nad co już więcej pomyśleć nie można” jest

zaczerpnięta z wiary . „A wierzymy zaiste, że jesteś czymś.”

Kartezjusz. Dowód (1).

Filozof zauważył, że w swoim umyśle człowiek odnajduje różne idee: wrodzone ,

nabyte i skonstruowane . Ich wspólną cechą jest to, że wszystkie są i w jakiś

sposób sprawione.

 Nabyte idee - np. barw, czy słońca są związane ze zmysłem wzroku,

pochodzą z zewnątrz.

 Twórcą idei skonstruowanych , np. sfinksa, jest sam człowiek.

 Jeżeli chodzi o idee wrodzone , np. ideę substancji, czy trwania, mogłyby

one pochodzić od idei jaką człowiek posiada o sobie samym.

Wyjaśniając obecność idei w umyśle powołuje się na zasadę

przyczynowości , odgrywającą ważną rolę w przedstawionym argumencie:

Rzecz doskonalsza, to znaczy taka, która zawiera w sobie więcej

rzeczywistości, nie może powstać z mniej doskonałej. Albowiem naddatek

rzeczywistości, obecny w skutku, a nie obecny w przyczynie, byłby

spowodowany niczym, miałby nicość za przyczynę, co jest czystą

niedorzecznością.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: