Interes publiczny
· Interes publiczny jest to interes wszystkich ludzi żyjących w ramach politycznie zorganizowanej wspólnoty, gdzie zapewniona jest realizacja legitymowanych interesów ogółu z poszanowaniem praw jednostki.
· Na interes publiczny wpływ mają m.in. uwarunkowania polityczne, gospodarcze, społeczne przyjmowane systemy wartości (humanizm, sprawiedliwość, wolność, równość).
· Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 20.03.2006r. K 17/05 wskazał, że ochrona wspólnego interesu publicznego nie może przybierać postaci, która naruszałaby godność człowieka. Dobro wspólne w relacji do prywatności jest dobrem równorzędnym, ale z uwagi na potrzebę ochrony dobra wspólnego można wprowadzać ograniczenia dotyczące pewnych praw konstytucyjnych w tym także prawa do prywatności.
· Do pojęcia dobra wspólnego nawiązuje Konstytucja w preambule oraz w art. 1. „Rzeczpospolita Polska jest dobrem wszystkich obywateli” kodeks postępowania administracyjnego w art. 7 stanowi o interesie społecznym, ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w art. 2 pkt. 4 mówi o interesie publicznym, ustawa o gospodarce nieruchomościami w art. 6 stanowi o celach publicznych.
Pojęcie interesu indywidualnego (prawnego i faktycznego)
· Interes indywidualny jest to reakcja pomiędzy jakimś stanem obiektywnym, a oceną tego stanu z punktu widzenia korzyści jaką on przynosi lub może przynieść jednostce.
· Przeciwieństwem interesu indywidualnego jest interes publiczny , który stanowi zawsze o sumie korzyści przynoszonych zbiorowości.
· Interes indywidualny dzielimy na interes prawny i interes zwykły zwany interesem faktycznym.
Pojęcie interesu faktycznego
· Interes faktyczny to taki interes indywidualny, który nie został w żaden wyraźny sposób objęty ochroną obowiązującego prawa. Obywatel w prawdzie jest zainteresowany bezpośrednio rozstrzygnięciem sprawy administracyjnej nie może tego jednak zainteresowania poprzeć przepisami prawa stanowiącymi podstawę skutecznego żądania stosownych czynności organu administracyjnego (np. protesty przeciwko planu zagospodarowania przestrzennego).
Pojęcie interesu prawnego
· Interes prawny to taki interes, który został wzięty przez prawo pod ochronę polegająca na możliwości żądania od organu administracji podjęcia określonych czynności mających na celu zrealizowanie interesu lub usunięcia zaistniałego zagrożenia.
· Art. 28 k.p.a. stroną jest każdy czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.
· Źródłem interesu prawnego jest zawsze norma prawa administracyjnego.
Publiczne prawo podmiotowe
· Jest to korzyść, która należy się określonej jednostce i może być przez nią skutecznie realizowana , co poręczone jest przez porządek prawny. Korzyść musi wynikać z prawa publicznego (W.Wróblewski).
· Na tym pojęciu zbudowano sądownictwo administracyjne.
· Prawa podmiotowe przysługują podmiotom spoza administracji publicznej i pozwalają realizować interes publiczny nie tylko organom administracji publicznej, ale również obywatelom.
· Publiczne prawa podmiotowe jest korelatem obowiązku organu administracji.
· Mają charakter osobisty.
· Nie są zbywalne.
· Oparte są na normie prawnej należącej do prawa administracyjnego.
· Przykłady: roszczenie o wydanie prawa jazdy, żądanie rejestracji dziecka.
Władztwo administracyjne
· Jest to szczególna postać władzy państwowej.
· Władztwo administracyjne jest to przysługująca organom administracji publicznej możliwość jednostronnego i władczego ustalania nakazów i zakazów określonego zachowania się zabezpieczone możliwością zastosowania przymusu państwowego w celu jego wyegzekwowania.
· Państwo przekazuje organom administracji publicznej (organom administracji państwowej, organom samorządu terytorialnego i zawodowego).
Cechy tego władztwa:
a) domniemanie ważności oraz legalności,
b) autorytetowość konkretyzacji prawa dokonywanej przez organ.
Sankcja administracyjna
· Jest to pewna dolegliwość niekorzystny skutek dla podmiotu, który nie wykonuje nałożonych nań w normie prawnej obowiązków albo narusza generalną normę prawna.
· W prawie administracyjnym dwa rodzaje sankcji:
1. administracyjna sankcja karna – towarzyszy wykroczeniu administracji. Do sankcji tych zalicza się
- sankcje dyscyplinarne,
- służbowe oraz
- kary administracyjne.
2. administracyjna sankcja egzekucyjna zabezpiecza wykonanie
obowiązków administracyjnych, które ustalone są w aktach
prawnych, egzekucja orzeczeń administracyjnych.
Uznanie administracyjne
· nie jest pojęciem prawnym, ustawodawca nie używa tego określenia.
· Jest to przejaw władzy dyskrecjonalnej, której przeciwieństwem jest władza związana.
· Jest to kompetencja organu administracji do rozstrzygnięcia podobnej sprawy w różny sposób przy tym samym stanie faktycznym, przy czym każde to rozstrzygnięcie będzie legalne . Innymi słowy uznanie administracyjne to przewidziane prawem uprawnienie organu administracyjnego wydającego decyzję do wyboru rozstrzygnięcia.
· Kwestia działania przez organ na podstawie ustaw i w granicach ustaw (zasada praworządności).
Językowe formy uznania administracyjnego
· Źródłem uznania administracyjnego jest zawsze norma prawna zawarta w akcie normatywnym.
Wyraża się najczęściej organ „może” „jest upoważniony” „ma prawo” do podjęcia jakiejś decyzji. Nie ma uznania administracyjnego gdy ustawa stanowi organ „wyda” „odmawia” „ustali”.
Warunki prawidłowego zastosowania uznania administracyjnego
1. Organ administracji stosujący uznanie nie może naruszać praw
wynikających z innych przepisów czy też rozstrzygnięć innych
organów państwa.
2. Podjęcie decyzji uznaniowej ma służyć osiągnięciu celów wynikających z ustaw.
3. Organ działający w ramach uznania zawsze musi takie działanie należycie umotywować.
Wyrok z dnia 11.06.1981r.
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie
SA 820/81
Własność publiczna
· Własność publiczna różni się od własności prywatnej sposobami powstawania i przekształceń funkcjami oraz prawnymi formami zarządzania.
· Prawo administracyjne posługuje się tu pojęciem własności z prawa cywilnego.
· Konstytucja nie definiuje pojęcia własności publicznej.
Podział majątku publicznego
a) majątek skarbowy – generuje dochody przeznaczone na finansowanie działalności w skład wchodzą rzeczy i prawa majątkowe stanowiące źródło dochodu administracji publicznej. W celu realizacji zadań publicznych np. pożytki z emisji akcji, zysk z działalności przedsiębiorstwa.
b) Majątek administracyjny są to siedziby organów administracji i ich urzędów, służą do zapewnienia realizacji zadań np. budynki i ich wyposażenie.
c) Dobro publiczne – rzeczy przeznaczone do powszechnego użytku np. wody powierzchniowe , drogi publiczne, obiekty zabytkowe.
Joanna_G