Przewodnik po traktacie Lizbońskim.pdf

PO TRAKTACIE

Z LIZBONY

Unia Europejska

PRZEWODNIK

SPIS TRE CI

WPROWADZENIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

UNIA NA MIARĘ XXI WIEKU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

GŁÓWNE POSTANOWIENIA TRAKTATU Z LIZBONY . . . . . . . . . 4

WIĘCEJ O TRAKTACIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Droga do Lizbony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Zmiany dotyczące instytucji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Kilka pojęć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Niniejsza broszura wraz z innymi krótkimi wyjaśnieniami dotyczącymi UE jest dostępna na stronie internetowej:

ec.europa.eu/publications

Komisja Europejska

Dyrekcja Generalna ds. Komunikacji Społecznej

Publikacje

B-1049 Bruksela

Tekst ukończono w lipcu 2009 r., zmiany wprowadzono w kwietniu 2010 r.

Prawa autorskie: okładka: Grupa © Getty Images, Uścisk ręki © Corbis, s. 1 iStockphoto, s. 2 iStockphoto (Joerg

Reimann), s. 4 iStockphoto, s. 6 iStockphoto (Emrah Turudu), s. 7 Komisja Europejska/ECHO, s. 8 Komisja Europejska,

s. 10 Reporters, s. 12 Parlament Europejski, s. 15 iStockphoto (Mikael Damkier).

Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2010

16 str. — 21 × 29,7 cm

ISBN 978-92-79-15170-5

doi: 10.2775/50708

Zezwala się na powielanie niniejszej broszury. Wykorzystywanie lub powielanie pojedynczych zdjęć wymaga

bezpośredniej zgody posiadaczy praw autorskich.

Printed in Germany

W YDRUKOWANO NA PAPIERZE BIAŁYM BEZCHLOROWYM

WPROWADZENIE

Po dziesi cioleciach wojen, które pochłon ły miliony istnie ludzkich, powstanie Unii

Europejskiej wyznaczyło pocz tek nowej epoki, w której kraje europejskie pokojowo

rozwi zuj swoje problemy.

Pa stwa członkowskie UE korzystaj dzi z jej licznych osi gni , takich jak wolny rynek

ze wspóln walut , ułatwiaj c i usprawniaj c handel, powstanie milionów miejsc

pracy, wysoki poziom ochrony praw pracowniczych, swobodny przepływ osób i czystsze

rodowisko naturalne.

Ramy prawne zostały jednak skrojone dla znacznie mniejszej Unii, w czasach, gdy nie mu-

siała ona boryka si z takimi globalnymi wyzwaniami, jak zmiana klimatu, ogólno wia-

towa recesja czy mi dzynarodowa przest pczo . Unia ma potencjał i wol , by upora si

z tymi problemami, lecz mo e to osi gn tylko wtedy, gdy udoskonali swój sposób działania.

Taki jest wła nie cel Traktatu z Lizbony. Traktat wnosi do Unii wi cej demokracji, popra-

wia jej skuteczno i przejrzysto . Umo liwia obywatelom i parlamentom krajowym

wi kszy wpływ na to, co dzieje si na szczeblu europejskim, a tak e pozwala Europie

na przemawianie na zewn trz wyra niejszym i silniejszym głosem, chroni c przy tym inte-

resy narodowe.

W Traktacie przewiduje si now instytucj o nazwie inicjatywa obywatelska, czyli

mo liwo zło enia podpisanej przez milion osób petycji do Komisji Europejskiej, by ta

wysun ła nowy projekt legislacyjny.

Wzro nie rola krajowych parlamentów pa stw członkowskich: b d one kontrolowa

projekty aktów prawa UE pod k tem ewentualnego przekroczenia

kompetencji Unii w sprawach, które powinny by

rozstrzygni te na poziomie krajowym lub lokalnym.

kompetencji Unii w sprawach, które powinny by

rozstrzygni te na poziomie krajowym lub lokalnym.

Szersze uprawnienia otrzyma Parlament

Europejski, dzi ki czemu wybierani

przez obywateli posłowie b d

mieli wi cej do powiedzenia

w wi kszej liczbie kwestii.

Szersze uprawnienia otrzyma Parlament

Inaczej ni przewiduje to wcze -

niejszy traktat (z Nicei), na mocy

Traktatu z Lizbony w skład Komisji

nadal b dzie wchodzi po jednym

komisarzu z ka dego pa stwa

członkowskiego.

Traktatu z Lizbony w skład Komisji

nadal b dzie wchodzi po jednym

komisarzu z ka dego pa stwa

Celem niniejszej broszury jest

przybli enie obywatelom, co ozna-

cza dla nich Traktat z Lizbony.

UNIA NA MIAR

XXI WIEKU

Traktat z Lizbony został podpisany przez 27 pa stw członkowskich Unii Europejskiej

w dniu 13 grudnia 2007 r.

Wszedł on w ycie w dniu 1 grudnia 2009 r., po ratyﬁ kowaniu go przez wszystkie

kraje UE zgodnie z ich procedurami.

Dlaczego potrzebujemy nowego traktatu?

Od momentu powstania Unia bardzo si zmieniła. Liczba jej członków

wzrosła czterokrotnie, a w ostatnim dziesi cioleciu niemal si podwoiła.

Szybko zmienia si tak e cały wiat. Przed Europ stoj wielkie

wyzwania XXI wieku, takie jak kryzys gospodarczy, zmiana klimatu,

zrównowa ony rozwój, bezpiecze stwo energetyczne i zwalczanie

mi dzynarodowej przest pczo ci.

Wspólnie tworz c Traktat z Lizbony, pa stwa członkow-

skie uznały, e obecne traktaty nie wyposa aj Unii

Europejskiej w narz dzia niezb dne do stawienia czoła

tym problemom i dostosowania si do zachodz cych

zmian.

• Traktat z Lizbony zmienia i uaktualnia dotychczasowe traktaty unijne.

• Dostosowuje je do liczby członków Unii, która wzrosła z 6 do obecnych

27, oraz do wielu innych zmian, jakie miały miejsce w ci gu ostatniego półwiecza.

• Traktat z Lizbony usprawni metody działania Unii, umożliwiając jej skuteczne

i sprawne funkcjonowanie na miar XXI wieku.

• Dzięki Traktatowi Unia będzie mogła lepiej służyć swoim obywatelom, którzy za spra-

w nowej inicjatywy obywatelskiej zyskaj bezpo redni wpływ na sprawy europejskie.

• Przez Kartę praw podstawowych Traktat chroni prawa obywateli.

• Wzrośnie rola Parlamentu Europejskiego, a parlamenty krajowe otrzymają nowe

uprawnienia.

• Usprawniony zostanie proces podejmowania decyzji na szczeblu europejskim.

• Traktat ułatwi Unii przemawianie na świecie jednym głosem.

• Wprowadzone zostaną nowe środki pozwalające na rozwiązanie palących

problemów wpływaj cych na jako ycia obywateli, takich jak zmiana klimatu,

mi dzynarodowa przest pczo czy kwestie energetyczne.

• Jednocześnie Traktat chroni prawa wszystkich państw członkowskich, w szcze-

gólno ci w takich wra liwych dziedzinach, jak podatki i obrona.

Cele i warto ci UE

Traktat z Lizbony jasno okre la cele i warto ci Unii Europejskiej, do których nale y

pokój, demokracja, poszanowanie praw człowieka, sprawiedliwo , równo , prawo-

rz dno i zrównowa ony rozwój.

Zgodnie z postanowieniami Traktatu Unia Europejska:

• zapewnia ludziom przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości bez granic

wewn trznych;

• działa na rzecz trwałego rozwoju Europy, którego

podstaw jest zrównowa ony wzrost gospodarczy

oraz stabilno cen, społeczna gospodarka rynkowa

o wysokiej konkurencyjno ci zmierzaj ca do pełnego

zatrudnienia i post pu społecznego oraz wysoki

poziom ochrony rodowiska naturalnego;

• zwalcza wyłączenie społeczne i dyskryminację oraz

wspiera sprawiedliwo i ochron socjaln ;

• wspiera spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną oraz

solidarno mi dzy pa stwami członkowskimi;

• utrzymuje unię gospodarczo-walutową, której walutą jest euro;

• w stosunkach zewnętrznych umacnia i propaguje swoje war-

to ci, przyczynia si do pokoju, bezpiecze stwa, zrównowa-

onego rozwoju Ziemi, do solidarno ci i wzajemnego szacunku

mi dzy narodami, do swobodnego i uczciwego handlu

oraz do wyeliminowania ubóstwa;

• przyczynia się do ochrony praw człowieka, w szczególności praw dziecka, a także

do cisłego przestrzegania i rozwoju prawa mi dzynarodowego, w szczególno ci

zasad Karty Narodów Zjednoczonych.

S to główne cele Unii, których osi gni cie b dzie mo liwe z pomoc narz dzi

stworzonych przez Traktat z Lizbony.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: