Program naprawy państwa obozu stanisławowskiego.
Poniatowski zgromadził wokół siebie najważniejszych reformatorów, pisarzy i działaczy, którzy mieli pomóc w zreformowaniu archaicznej Rzeczypospolitej szlacheckiej. Oprócz zmian zaplanowanych na terenie ekonomiczno-społecznym skupiono się również na dokonaniach zasadniczych przeobrażeń w świadomości mas szlacheckich, odrzucenie i potępienie zdegenerowanych i opóźniających rozwój społeczny instytucji feudalnych, mitów i wzorów życiowych, pokazanie czegoś nowego opartego na filozofii mieszczańskiego oświecenia.
Poniatowski na tron wstępuje w 1764 i od tego roku podejmuje się reform instytucji państwowych. Najważniejszym założeniem jest połączenie władz republikańskich z elementami oświecenia absolutnego. Obóz utworzony wokół króla w upowszechnieniu kultury, w jej krzewieniu, widział szansę na zmianę sposobu myślenia i życia sarmackiej szlachty pełnej zabobonów i przekonanej o swojej sile społecznej. Wystarczy wspomnieć utwory Krasickiego, który znakomicie pokazywał podejście ludzi zrzeszonych wokół Poniatowskiego do zacofanej szlachty.
Bardzo ważnymi elementami, w kontekście modernizacji państwa, były czasopisma oraz upowszechnianie szkół i nauki.
Zrzeszeni wokół króla najwięksi reformatorzy i poeci jak Ignacy Krasicki, Adam Kazimierz Czartoryski (do czasu kłótni, kiedy utworzył adwersarski obóz), Andrzej Zamoyski, Adam Naruszewicz, czy Józef Wybicki dyskutowali i na łamach Monitora walczyli z ciemnotą. W 1773 roku, czyli już po upadku zakonu jezuickiego, powstała Komisja Edukacji Narodowej gdyż to właśnie w reformie szkolnictwa Poniatowski upatrywał zmian. Komisja Edukacji Narodowej, jako idea, była widoczna już w Szkole Rycerskiej, której komendantem był Adam Kazimierz. Szkoła wykazywała się laickim podejściem do religii i unowocześniła program dydaktyczny. Towarzystwo do ksiąg elementarnych było instytucją utworzoną przez Komisję Edukacji Narodowej w roku 1775 w Warszawie, a jej przewodniczącym był Ignacy Potocki. Głównym zadaniem Towarzystwa było opracowywanie programów i podręczników szkolnych zgodnych z nowym programem edukacyjnym. W sumie przygotowano 27 pozycji.
Monitor był wspólnym dziełem króla i Adama Kazimierza Czartoryskiego. Monitor był pismem uczonym, jednak nie popierał konkretnych doktryn filozoficznych, jego głównymi zainteresowaniami był rozwój i oświecenia sarmackiej szlachty. Opierał się w swojej formie na brytyjskim czasopiśmie Spectator. Pismo miało służyć wszystkim najważniejszym reformatorom i działaczom w krzewieniu kultury wyższej, oświeceniowej, mieszczańskiej.
Do redaktorów należeli Krasicki, Bohomolec i Czartoryski.
Nie możemy zapomnieć o uprzemysłowieniu, które w czasach Poniatowskiego zostało rozpoczęte. W 1766 roku otwarto mennicę państwową, do 1794 roku wprowadzono urzędowe miary i wagi. Ważne gospodarczo było wprowadzenie cła generalnego i likwidacja cła wewnętrznego. Budowano manufaktury włókiennicze, sukiennicze, skórzane, hut szkła, garbarnie, młyny, browary i wiele fabryk zajmujących się meblami, czy powozami. Powstał kanał łączący Dniepr i Niemen, oraz Kanał Królewski, który łączył Prypeć z Bugiem.
Najważniejszym osiągnięciem czasów, w których panował Poniatowski była Konstytucja 3 maja 1791 uchwalona w trzecim roku trwania Sejmu Wielkiego. Konstytucja wprowadziła częściowe zrównanie praw szlachty i mieszczan, oraz nałożenie protektoratu państwa na chłopów, wprowadzała również monarchię konstytucyjną. Za jej głównych twórców uważa się Ignacego Potockiego, Hugona Kołłątaja i Stanisława Augusta Poniatowskiego
chocolate-brown