TRENING ZASTĘPOWANIA AGRESJI.doc

TRENING ZASTĘPOWANIA AGRESJI (ART)®

Każdy, kto opanuje procedury Treningu Zastępowania Agresji (ART)® może bez żadnych ograniczeń posługiwać się tym programem w wykonywaniu obowiązków zawodowych, bez osobnego wynagrodzenia, lub niezarobkowo w działalności społecznej i jako wolontariusz. Zarobkowe uprawianie ART lub prowadzenie szkolenia z zakresu tego programu (nawet w ramach zawodowych instytucji szkoleniowych, fundacji itp) wymaga spełnienia szeregu warunków, określonych w międzynarodowych standardach tego programu. Pełna użyteczność i skuteczność Treningu Zastępowania Agresji (ART) może być zapewniona tylko przy stosowaniu wszystkich standardów jego jakości i procedur, przez odpowiednio wykwalifikowanych trenerów. Służą temu celowi: zastrzeżenie znaku towarowego na świecie i w Polsce, certyfikaty, licencje i akredytacje. Procedury takie stały się na świecie obecnie normą dla większości skutecznych programów profilaktycznych.

Trening Zastępowania Agresji (ART) jest interwencją poznawczo – behawioralną, stosowaną na wszystkich trzech poziomach profilaktyki (pierwszo-, drugo- i trzeciorzędowej), z pierwotnym celem zmniejszenia, nawet o 85%, zachowań agresywnych u dzieci i młodzieży z zaburzeniami zachowania. Efektywność ART została zweryfikowana w setkach badań ewaluacyjnych na świecie. W ponad pięcioletniej praktyce ART w Polsce okazało się, że efekty programu są bardzo różne, często bliskie oczekiwanym, czasem jednak wybitnie niesatysfakcjonujące. Stwierdzono też że, obok innych czynników, najważniejszym powodem takiego zróżnicowania efektów jest zróżnicowane szkolenie trenerów, zarówno teoretycznie, jak i warsztatowo. W licznych badaniach ewaluacyjnych (m. in. Andrews 1990, 1994; Gendreau 1981, 1994) stwierdzono, że programy profilaktyczne i terapeutyczne są najbardziej efektywne i skuteczne, jeżeli są realizowane integralnie, to znaczy tak, jak zostały zaprojektowane i jak są rozwijane w spójnej koncepcji teoretycznej i z odpowiednim podejściem praktycznym. Stwierdzono także, że nawet pozornie niewielkie modyfikacje, dokonywane przez początkujących realizatorów, mogą całkowicie przekreślić osiągnięcie spodziewanych efektów programu. Ma to szczególne znaczenie w przypadku nowej, na gruncie polskim, formy interwencji poznawczo – behawioralnej, znacznie różniącej się od powszechnie już stosowanych podejść i praktyk psychoterapeutycznych i socjoterapeutycznych.

Dlatego po wizycie w Polsce dr Barry’ego Glicka, współautora ART, podjęto decyzję opracowania we współpracy międzynarodowej kompleksowego systemu zapewnienia jakości Treningu Zastępowania Agresji (Aggression Replacement Training - ART). System ten został w pełni wdrożony do dnia 1 stycznia 2004 r. Wiodące na świecie ośrodki ART przyjęły dobrowolnie wspólne standardy i zasady praktyki, oraz system licencji i akredytacji. Utworzono organizację, mającą współpracować w doskonaleniu tych standardów i praktyki, „Universal Coalition for Aggression Replacement Training” (UNICART).

Wprowadzono zasadę, że szkolenie trenerów ART może odbywać się tylko w Akredytowanych Profesjonalnych Ośrodkach Szkolenia ART (Accredited Professional ART Training Center - PARTTC) i przez licencjonowanych doświadczonych trenerów. Głównym ośrodkiem akredytującym jest „G&G Consultants, LLC” (USA), reprezentowany przez Barry’ego Glicka. Nazwa „Aggression Replacement Training (ART)” jest zastrzeżonym znakiem towarowym tego ośrodka. Więcej na ten temat patrz: http://artgang0.tripod.com/G-G_Consultants_LLC/. W Polsce spełnił odpowiednie wymagania i uzyskał status PARTTC Instytut „Amity” w Warszawie, kierowany przez dr Jacka Morawskiego. Nazwa „Trening Zastępowania Agresji (ART)” jest zastrzeżonym znakiem towarowym Instytutu „Amity”, zgłoszonym w Urzędzie Patentowym RP w dniu 15-01-2003 r., za nr Z-259746 i od tego czasu korzysta ze szczególnej ochrony prawnej.

Stosownie do art. 298 i art. 297 ustawy „Prawo własności przemysłowej”, używanie tych nazw i nazw do nich podobnych, które mogą wprowadzić w błąd nabywców usług szkoleniowych, profilaktycznych, terapeutycznych oraz wydawnictw ART, jest zastrzeżone. Osoby używające tych nazw w swojej działalności powinny niezwłocznie uzyskać odpowiednią licencję, lub zaprzestać ich używania.

Ponadto, wydawnictwa i dokumentacja programu podlega odrębnej ochronie prawnej wynikającej z ustawy o prawie autorskim; ich kopiowanie, powielanie i udostępnianie osobom trzecim, bez pisemnego zezwolenia, jest zabronione.

Jako Akredytowany Profesjonalny Ośrodek ART Instytut „Amity” posiada m. in. uprawnienia do:

1. prowadzenia grup profilaktycznych i terapeutycznych ART
2. prowadzenia podstawowych 40-godzinnych kursów trenerskich, dla trenerów grupowych;
3. prowadzenia kwalifikacyjnych (do 280godzin, zależnie od kwalifikacji uczestników) kursów trenerskich IIş, dla trenerów trenerów grupowych (edukatorów ART);
4. używania, tłumaczenia i udostępniania autorskich materiałów szkoleniowych opracowanych przez Barrego Glicka i opracowywania, w konsultacji z nim, własnych materiałów szkoleniowych i dydaktycznych;
5. certyfikowania i licencjonowania trenerów grupowych ART;
6. certyfikowania i licencjonowania trenerów trenerów grupowych (edukatorów) ART;
7. akredytowania innych ośrodków szkoleniowych ART w Polsce, a także prowadzenia konsultacji i doradztwa w dziedzinie interwencji poznawczo-behawioralnych;
8. projektowania odmian programu ART w celu dostosowania go do szczególnych potrzeb klientów.

„Trening Zastępowania Agresji (ART)®” może być realizowany tylko przez osoby posiadające odpowiednie kompetencje, potwierdzone certyfikatem, i uprawnienia, potwierdzone licencją.

1. Odpowiedni certyfikat trenerski, wydawany jest przez uprawnioną placówkę zagraniczną lub krajową. Certyfikat stwierdza kompetencje trenerskie ART/TZA. Certyfikaty trenerskie są trzystopniowe.

A. Podstawowy certyfikat „trenera grupowego” stwierdza kwalifikacje do prowadzenia grup i osób indywidualnych metodą ART dla odbiorców końcowych.
B. Certyfikat „trenera trenerów”, w którego treści wyraźnie to zaznaczono, uprawnia dodatkowo do prowadzenia szkoleń dla osób, które chcą uzyskać kwalifikacje trenera grupowego.
C. Certyfikat „mistrza trenerskiego” (Master Trainer), uprawniający ponadto do dostosowywania ART do specjalnych potrzeb i populacji oraz modyfikowania i aktualizowania materiałów dydaktycznych, wydawany jest aktualnie wyłącznie przez autora metody, Barrego Glicka (G&G Consultants, USA), po odbyciu specjalnego szkolenia według indywidualnego planu.

Zachowują ważność wszystkie wcześniejsze certyfikaty i świadectwa trenerskie, uzyskane w wyniku szkolenia w Instytucie „Amity” oraz Szkole Profilaktyki Uzależnień IOGT, a posiadające je osoby mają prawo do uzyskania bezpłatnej lub płatnej licencji na używanie znaku „Trening Zastępowania Agresji (ART)” w swojej praktyce trenerskiej.

Ponieważ wprowadzona została zasada odnawialności kompetencji trenerskich, nowe certyfikaty będą wydawane czynnym trenerom na okresy około trzyletnie, a następnie mogą być odnowione na podstawie dokumentacji prowadzonych treningów i aktualizacji wiedzy, stosownie do postępów nauki w obszarze ART. W praktyce może to oznaczać krótki sprawdzian praktyczny i teoretyczny lub odbycie krótkiego kursu aktualizującego. Zwrócimy się także do osób, które wcześniej ukończyły szkolenie, z zapytaniem o chęć odnowienia lub nie, posiadanych kompetencji. Nie odnowione certyfikaty i świadectwa, stracą definitywnie ważność po pięciu latach od daty wydania.

2. Odpowiednia ważna licencja, wydawana jest na Polskę i niektóre kraje europejskie przez Instytut „Amity”. Licencja stwierdza uprawnienia do realizacji TZA na określonym obszarze i może uprawniać tylko do pracy z klientem końcowym, lub, jeżeli to wyraźnie stwierdza, dodatkowo do prowadzenia szkoleń profesjonalistów i nieprofesjonalistów na stopień trenera grupowego. Licencja wydawana jest po zawarciu umowy zobowiązującej do stosowania procedur TZA w sposób integralny, używania licencjonowanych materiałów i pomocy dydaktycznych nabytych w Instytucie „Amity”, lub z innego uprawnionego źródła (np. wydawnictw Fundacji KARAN w odniesieniu do treningu umiejętności). Licencja jest pomyślana w interesie młodzieży i dzieci i innych klientów programów ART, mających prawo do profilaktyki i terapii na wysokim poziomie, oraz realizatorów, gdyż łączy się ze znacznymi korzyściami dla licencjobiorcy, w tym daje możliwość korzystania z pomocy technicznej, konsultacji i superwizji oraz nabycia legalnej dokumentacji programu i jej kolejnych aktualizacji.

Uzyskanie licencji jest proste. Bezpłatna licencja (koszt druku ok. 10 zł + ewentualnie koszt przesyłki) wydawana jest po złożeniu egzaminu certyfikacyjnego lub na wniosek wszystkim dotychczasowym posiadaczom certyfikatów trenerskich ART, którzy realizują program w ramach zakresu obowiązków, wynikających z umowy o pracę, lub w czasie opłaconych nadgodzin we własnym podstawowym miejscu pracy i nie czerpią korzyści finansowych z tego tytułu. W odniesieniu do osób przeszkolonych poza akredytowanymi placówkami warunkiem wydania licencji może być ukończenie krótkiego kursu aktualizacji procedur treningowych.

Osoby zamierzające realizować program lub prowadzić szkolenia w ramach swojej działalności gospodarczej, w trybie umów cywilnoprawnych, zleceń, dotacji itp. zobowiązane są uzyskać licencję płatną, połączoną z minimalnymi opłatami licencyjnymi. Licencja na odpłatną realizację programu oznaczona jest hologramem. Prowadzenie odpłatnie Treningu Zastępowania Agresji (ART) bez licencji stanowi naruszenie prawa polskiego i międzynarodowego i może skutkować odpowiedzialnością karną i finansową.

Akredytacje udzielane są indywidualnie placówkom wychowawczym, resocjalizacyjnym i terapeutycznym oraz instytucjom szkolącym, spełniającym standardy programów i szkoleń ART.

Przyjęte standardy powinny przyczynić się do szybkiego rozwoju ART w Polsce, z korzyścią dla młodzieży obejmowanej programem, zapewniając wysoki poziom jego realizacji i wysoki prestiż trenerów ART.

Zapraszamy wszystkich do współpracy. Prosimy o zwracanie się o wszelkie informacje i objaśnienia listownie lub pocztą elektroniczną do dr Jacka Morawskiego, Instytut „Amity”, ul. Zapłocie 20, 02-970 Warszawa. Tel./fax: (22) 648 37 79, 648 46 72; kom.: 0602 249 837. E-mail: art@amity.pl. Tam też można uzyskać odpowiednie formularze wniosków licencyjnych.

Jacek Morawski
Instytut „Amity”

Trening Zastępowania Agresji (Aggression Replacement Training - ART) jest metodą wielostronnej interwencji, skierowanej na zamianę zachowań agresywnych i przemocowych dzieci, młodzieży i osób dorosłych na zachowania pożądane, prospołeczne. Program jest odpowiedni zarówno dla sprawców, jak i ofiar przemocy. ART składa się z trzech modułów: treningu umiejętności prospołecznych, treningu kontroli złości i treningu wnioskowania moralnego. W wyniku interwencji tą metodą stwierdza się ograniczenie zachowań agresywnych i przemocowych nawet o 85%.

Po około 20 latach wdrażania i pozytywnych wynikach badań ewaluacyjnych ART w 2001 r. został akredytowany przez amerykański Departament Edukacji, Departament Przestępczości Nieletnich i Amerykańskie Towarzystwo Penitencjarne. W Polsce informacje na temat ART znajdują na stronie Pracowni Profilaktyki Centrum Metodycznego Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MENiS; programem tym objęte są placówki resocjalizacyjno-wychowawcze. Trening Zastępowania Agresji został zatwierdzony do realizacji w "Krajowym Programie Zapobiegania Niedostosowaniu Społecznemu i Przestępczości Dzieci i Młodzieży", przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 13 stycznia 2004 roku oraz w Narodowym Planie Działań na Rzecz Dzieci 2004-2012 „Polska dla Dzieci”.

Instytut „Amity” posiada międzynarodową akredytację (tłumaczenie akredytacji) i licencję ART na Polskę i niektóre kraje Europy Środkowej i Wschodniej jako Profesjonalny Ośrodek Treningowy ART (Accredited Professional ART Training Center - PARTTC) z uprawnieniami szkolenia trenerów, trenerów edukatorów i udzielania konsultacji w zakresie profilaktyki agresji i przemocy w różnych środowiskach.

Prowadzimy zajęcia dla dzieci i młodzieży przejawiającej zachowania agresywne.

Prowadzimy także programy i szkolenia dla osób profesjonalnie stykających się z agresją i przemocą:

·              w przedszkolach, szkołach i placówkach oświatowych – pedagogów, psychologów, nauczycieli, wychowawców, liderów młodzieżowych;

·              w świetlicach socjoterapeutycznych, poradniach i ośrodkach terapii przemocy i uzależnień;

·              w domach dziecka, pomocy społecznej, zakładach opieki społecznej – opiekunów, wychowawców, pracowników socjalnych;

·              w zakładach poprawczych i zakładach karnych oraz w sądownictwie i policji – w tym pracowników służby więziennej, kuratorów sądowych, policjantów;

·              w innych środowiskach.

Program szkolenia podstawowego, dającego kompetencje do prowadzenia grupowego i/lub indywidualnego Treningu Zastępowania Agresji (ART), obejmuje 40 godzin kursu w małych (ok. 12 osób) grupach warsztatowych, 30 godzin własnej praktyki (monitorowanej), 15 godzin superwizji i egzamin. Zaleca się uczestnictwo w kursie co najmniej dwu osób z jednej placówki lub szkoły, które będą razem prowadzić szkoleniową praktykę grupową po odbyciu kursu. Uczestnik uzyskuje certyfikat Trenera ART, bezpłatną licencję na realizowanie programu w swoim miejscu pracy, uprawnienie do wykupienia licencji na zarobkową realizację tego programu, a także prawo do odbycia (po praktyce) szkolenia II0 dla trenerów trenerów (edukatorów) ART. Praktyka polega na przeprowadzeniu w swoim środowisku programu zastępowania agresji z młodzieżą lub osobami z grupy ryzyka, przejawiającymi zachowania przemocowe, dzięki czemu, oprócz nabytych umiejętności przez uczestnika kursu, społeczność lokalna korzysta z wdrożenia programu profilaktycznego.

Prowadzimy kursy podstawowe ART (weekendowo i w tygodniu) w Warszawie. Cena kursu wynosi 830 zł/osoby i obejmuje kurs 40-godzinny, konsultacje w czasie praktyki 30-godzinnej, superwizję grupową i egzamin oraz komplet materiałów dydaktycznych. Kursy trenera trenerów (edukatorskie) realizowane są systemem zaocznym, plus jedna sesja weekendowa miesięcznie w Warszawie, przez 10 miesięcy.

Zapoznaj się z ofertą wydawniczą

Prowadzimy także szkolenia wyjazdowe poza Warszawą dla zorganizowanych grup, weekendowo (dwa weekendy) lub z oderwaniem od pracy przez pięć dni w tygodniu po 8 godzin. Koszt szkolenia jednej osoby wynosi 830 zł. Koszt kursu dla grupy 12 osób wynosi 9.960 zł. Możemy prowadzić równolegle szkolenie dwu takich grup. Przy wyjazdach ponad 100 km od Warszawy doliczamy koszty przejazdu i zakwaterowania.

Prześlij zapytanie dotyczące kursu poza Warszawą

Osoby, które w poprzednich latach ukończyły kursy Treningu Zastępowania Agresji lub ART proszone są o zgłaszanie się w celu otrzymania lub nabycia aktualnych certyfikatów i licencji. Prosimy zapoznać się z informacją licencyjną i standardami ART (Angielski - Polski).

Instytut Amity

Warszawa

Minimum wiedzy i umiejętności wymaganych dla uzyskania certyfikacji Trenera Grupowego Treningu Zastępowania Agresji (ART)™

I

1.    Wymagane kompetencje w zakresie teorii zastępowania agresji:

1.1. sformułowania zasady uczenia się przez działanie

1.2. rozróżniania pozycji życiowych i tendencji zachowania wg T. Harrisa

1.3. rozróżniania komunikatów negatywnych i pozytywnych

1.4. definiowania zachowania odważnego i asertywności

1.5. definiowania pojęć agresji i przemocy, podania wskaźników rozpowszechnienia

       przemocy w polskich szkołach

1.6. klasyfikowania zachowań agresywnych według nasilenia i typów

1.7. opisania agresji i przemocy jako zachowań wyuczonych

1.8. wyliczenia przynajmniej pięciu podobieństw przewlekłej agresji i uzależnienia

1.9. opisania kwalifikacji trenera ART

1.10. wymienienia źródeł ART (skąd pochodzi program, kto jest autorem)

2. Wymagane umiejętności praktyczne:

2.1. zawierania kontraktu, reguły dla reguł

2.2. komunikowania bezpośredniego, behawioralnego, dyrektywnego, pozytywnego, odważnego

2.3. analizowania umiejętności krok po kroku (trzy własne deficytowe umiejętności)

2.4. realizowania procedur („kroków trenerskich") treningu umiejętności

2.5. modelowania umiejętności (trzy własne modelowo opanowane umiejętności)

2.6. znalezienia czterech możliwych typów zachowania w każdej sytuacji społecznej

2.7. odgrywania ról

2.8. udzielania i przyjmowania informacji zwrotnych

2.9. zastępowania wniosków pytaniami („Sokratesowskie pytania”)

2.10. transferu umiejętności

2.11. samo nagradzania i pozytywnego wzmocnienia

3. Ćwiczenia do wykonania przed następną sesją lub sesją egzaminacyjną:

3.1. obserwuj i zapisuj kopniaki i głaski, swoje i innych

3.2. obserwuj i zapisuj przejawy agresji swojej i innych; wyróżnij czerwonym kolorem

       przejawy mini agresji

3.3. ćwicz w wytypowanych sytuacjach przynajmniej trzy własne umiejętności deficytowe,

       sporządź co najmniej dwa raporty doskonalenia każdej umiejętności

3.4. wykonaj zapis co najmniej jednej sytuacji, w której odczuwałaś/eś złość ("wściekłeś/aś się")

3.5. przeczytaj, co najmniej jedną z trzech rekomendowanych książek o asertywności

Dokumentację ćwiczeń złóż po sprawozdaniu ćwiczeń domowych podczas II sesji ART lub przed egzaminem.

II

4. Wiedza przedmiotowa

4.1. co jest najczęstszym podłożem braku samokontroli

4.2. jaki jest typowy mechanizm powstawania złości

4.3. wymień po trzy przykłady wyzwalaczy złości według rodzajów wyzwalaczy

4.4. wymień pięć często spotykanych sygnałów złości

4.5. podaj trzy przykłady monitów

4.6. podaj trzy przykłady reduktorów

4.7. podaj pięć powodów, dla których warto uczyć się kontroli złości

4.8. zdefiniuj pojęcie wartości, moralności, świadomości moralnej i działań moralnych

4.9. skomentuj zdanie „moralności można się nauczyć”

4.10. opisz siedem sposobów wnioskowania moralnego, podaj przykłady (za Kohlbergiem i Damonem)

4.11. podaj definicję i przykład dylematu moralnego

4.12. wymień różnice między rangami i liczbami

4.13. wymień co najmniej pięć cech środowiska przeciwdziałającego agresji

5. Umiejętności praktyczne

5.1. podaj sposób ustalenia wartości dominujących i najbardziej rozpowszechnionych w grupie

5.2. skomentuj takie rozwiązanie dylematu moralnego przez uczestników, którego całkowicie nie akceptujesz (np. cel można osiągnąć tylko siłą)

5.3. podaj trzy sposoby kwalifikowania uczestników do grupy ART

5.4. podaj trzy sposoby wzbudzania reakcji uczestników treningu

5.5. podaj trzy sposoby redukcji lęku u trenującego

5.6. podaj trzy sposoby odraczania reakcji na występujące w grupie problemy

5.7. starannie przygotowałeś/aś scenariusz prezentacji umiejętności, którą uważasz za konieczną do przećwiczenia. Już masz rozpocząć prezentację, kiedy dwoje uczestników grupy rozpoczyna bójkę. Co zrobisz?

5.8. jesteś drugim trenerem i widzisz, że pierwszy trener popełnił poważny błąd. Co robisz?

5.9. co powiesz drugiemu aktorowi po wykonaniu ćwiczenia umiejętności?

5.10. co powiesz matce agresywnego ucznia, aby uzyskać jej zgodę na włączenie syna do pozalekcyjnej grupy ART?

5.11. Chcesz usunąć uczestnika grupy z treningu. Jak to zrobisz?

5.12. jak przeprowadzisz ewaluację ART i jak skomentujesz jej wyniki?

6. Dokumentowanie praktyki

6.1. przeprowadź diagnozę przynajmniej 5 kandydatów do treningu (10 dla pary trenerów) z wykorzystaniem narzędzi diagnostycznych TZA

6.2. zbierz obserwacyjne kwestionariusze umiejętności, wypełnione przez rodziców lub inne osoby, dobrze znające uczestników grupy, dla wszystkich uczestników rozpoczynających trening

6.3. przeprowadź 30 godzin zajęć ART, w tym 15 jako pierwszy trener. Po każdym treningu wypełnij protokół zajęć. Wypełnione protokoły przedstaw do sprawdzenia wraz z pozostałą dokumentacją treningową

6.4. zbierz i dołącz do dokumentacji co najmniej pięć raportów doskonalenia umiejętności dla każdego trenującego

6.5. zbierz i dołącz do dokumentacji przynajmniej pięć raportów kontroli złości dla każdego trenującego

6.6. dołącz do dokumentacji zestawienie wartości dominujących grupy oraz sporządź szczegółową listę wszystkich wartości członków grupy, z podaniem częstości powtarzania się każdej z wartości

6.7. sporządź sprawozdanie opisowe z treningu. Opisz, co zrobiłeś dobrze, a co można było zrobić inaczej

6.8. do dokumentacji praktyki dostarcz te wszystkie prace grupy, które uważasz za ważne uzupełnienie podstawowej dokumentacji. W miarę możliwości dołącz nagrania audio lub wideo pracy trenera z każdego rodzaju zajęć (umiejętności, kon...