199910_wykrywanie_genow_wirusa.pdf

BEZPIECZNA KREW

na kilka rýnych potrzebnych kompo-

nent krwiopochodnych Ð zakazi¸aby

ewentualnych biorcw tych preparatw.

W przypadku HIV ãoknoÓ trwa oko¸o

16 dni, wirusa wzw typu C zaæ Ð 70Ð80.

Tak wi«c banki krwi Ð w¸cznie z naj-

wi«kszymi, takimi jak naleýce do ame-

rykaÄskiego Czerwonego Krzyýa i

AmericaÕs Blood Centers, zacz«¸y sto-

sowa skomplikowany program wery-

fikacji testw, ktry skrci¸by ten okres.

Wprowadzaj one stopniowo badania

oparte na amplifikacji kwasu nukleino-

wego (NAT Ð nucleic-acid amplification

testing). Zamiast wykrywania antyge-

nw wirusw lub reakcji organizmu na

obecnoæ wirusa w teæcie NAT rozpo-

znaje si« materia¸ genetyczny czstek

wirusowych (wirionw), amplifikujc

je, czyli powielajc miliony razy. Meto-

da NAT, obejmujca znan reakcj« ¸aÄ-

cuchow polimerazy i podobne testy,

umoýliwia wykrycie juý 100 czstek wi-

rusowych w 1 ml krwi. T metod HIV

moýna stwierdzi po 10, a wirusa wzw

typu C po 10Ð30 dniach od momentu

zakaýenia. Z czasem w ten sposb da

si« wykry rwnieý inne wirusy.

Stosowanie metod genetycznych do

badania kaýdej porcji krwi by¸oby

jednak niepraktyczne. ãObserwujemy

ogromny post«p w dziedzinie metody-

ki Ð zauwaýa Tabor Ð ale waýnym osi-

gni«ciem jest badanie wielu prbek

(tzw. minipooling) krwi jednoczeænieÓ.

W tej procedurze prbki od wielu daw-

cw s ¸czone i natychmiast badane.

Wst«pna analiza po¸czonych prbek

(przed dalszym badaniem ich osobno)

zmniejsza koszt NAT bez istotnego ob-

niýenia czu¸oæci testu. Wed¸ug oceny Ji-

ma MacPhersona, naczelnego dyrekto-

ra AmericaÕs Blood Centers, zastoso-

wanie metody NAT zwi«ksza koszt jed-

nostki masy krwinkowej tylko o 6Ð8 do-

larw w stosunku do æredniej ceny te-

go preparatu (75 dolarw).

W cigu ostatnich kilku miesi«cy

Czerwony Krzyý stosowa¸ zasad« ¸cze-

nia 128 prbek w g¸wne pule (master

pools), ktre z kolei z¸oýone s z oæmiu

pierwotnych puli po 16 prbek kaýda Ð

wyjaænia Gary Griffin z National Geno-

me Testing Laboratory Czerwonego

Krzyýa w San Diego. Jeæli g¸wna pula

wypada dodatnio, wwczas kaýda

z oæmiu pierwotnych puli jest kolejno

badana aý do zidentyfikowania zaka-

ýonej prbki. AmericaÕs Blood Centers

stosuje prostszy system, badajc pule

sk¸adajce si« z 24 prbek, a w razie wy-

niku dodatniego Ð kaýd z nich indy-

widualnie. (Czerwony Krzyý

planowa¸ zmniejszenie od lip-

ca br. liczby prbek w puli do

16.) Taka ich liczba znacznie

skraca czas niezb«dny do ewen-

tualnego zidentyfikowania za-

kaýonej prbki, gdyý kaýdy

cykl NAT trwa do 8 godz.

Metoda NAT jest stopniowo

wprowadzana w ca¸ym kraju

przez FDA jako tzw. nowy eks-

perymentalny lek (IND Ð inve-

stigational new drug). Pod ko-

niec maja br. Tabor oszacowa¸,

ýe ponad po¸owa wszystkich

porcji krwi pobranych od daw-

cw zosta¸a przebadana z zasto-

sowaniem systemu puli w ra-

mach IND. Nie wiadomo jesz-

cze, kiedy zapadnie decyzja o re-

jestracji tej metody badaÄ. Nie-

zaleýnie jednak od decyzji za-

kres podj«tych dzia¸aÄ wskazuje,

ýe stanowi ona ãjeden z IND sto-

sowanych na najwi«ksz skal«Ó

Ð zauwaýa Karen S. Lipton, kie-

rownik American Association of

Blood Banks. Metoda NAT mo-

ýe z czasem ca¸kowicie wyelimi-

nowa ãoknaÓ, dzi«ki czemu

uda si« wykry wszystkie wiru-

sy, a ryzyko zakaýenia biorcy zo-

stanie zredukowane praktycz-

nie do zera.

Wykrywanie

genw wirusa

Banki krwi rozpoczynaj

testy genetyczne na obecnoæ

wirusw HIV i wzw typu C

we krwi do transfuzji

surowym zasadom badaÄ pr-

bek krwi jej przetaczanie w Sta-

nach Zjednoczonych wiýe si« obecnie

z mniejszym ryzykiem niý kiedykolwiek

przedtem. Nie oznacza to jednak, ýe

w spo¸eczeÄstwie nie ma ãz¸ej krwiÓ:

chociaý zaledwie raz na 676 tys. krew

zawierajca HIV nie zostanie wykryta

podczas rutynowych badaÄ, to przecieý

co rok pobiera si« od dawcw aý 14 mln

jednostek krwi. Niszczcy wtrob« wirus

wzw typu C umyka w testach niemal

siedem razy cz«æciej niý HIV. Mimo ýe

szanse zakaýenia wskutek transfuzji

krwi lub osocza s nik¸e, spo¸eczeÄstwo

ãdomaga si« wyeliminowania ryzyka

zwizanego ze stosowaniem tych pre-

paratwÓ Ð mwi Edward Tabor, za-

st«pca dyrektora ds. medycz-

nych w Biurze Badania Ja-

koæci i Kontroli Krwi w Food

and Drug Administration. Aby

sprosta tym zadaniom, banki

krwi w ca¸ym kraju rozpocz«¸y

w marcu br. ocen« metody labo-

ratoryjnej zmniejszajcej ryzy-

ko zakaýenia co najmniej o po-

¸ow« dzi«ki bezpoæredniemu

wykrywaniu genw wirusa.

Obecnie amerykaÄskie ban-

ki krwi przeprowadzaj wy-

wiady z potencjalnymi dawca-

mi, by zapobiec nieznacznemu

nawet zagroýeniu, jakie stwa-

rza choby podrý do niekt-

rych krajw. Laboranci zwy-

kle badaj oddan krew, iden-

tyfikujc antygeny wirusa

(specyficzne bia¸ka na jego po-

wierzchni) lub przeciwcia¸a

wytworzone przez organizm

wskutek zakaýenia.

Zakaýona osoba moýe jed-

nak odda krew w czasie tzw.

ãokna serologicznegoÓ, czy-

li mi«dzy zakaýeniem a po-

jawieniem si« wykrywalnej

w testach laboratoryjnych od-

powiedzi immunologicznej.

Dawca najcz«æciej czuje si«

zdrowy i nie ma ýadnych obja-

ww chorobowych. Zawieraj-

ca wirusy krew Ð przetworzona

KREW PRZEZNACZONA DO TRANSFUZJI jest

w Stanach Zjednoczonych Ð dzi«ki testom przesiewowym

i szczeg¸owym analizom Ð jedna z najbezpieczniejszych

na æwiecie. Mimo to nadal istnieje niewielkie ryzyko,

ýe wirusy pozostan nie wykryte.

Jessa Netting

å WIAT N AUKI Padziernik 1999 23

D zi«ki testom serologicznym oraz

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: