PROTOKÓŁ
...........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
Podpisy członków komisji:
Jednym z procesów technologicznych często wykorzystywanym w zakładach przemysłowych, wewnątrz obiektów, na przyległych do nich terenach oraz placach składowych, a także wszelkie prace remontowo-budowlane wykonywane w strefach zagrożonych wybuchem itp. są prace spawalnicze. Prace te zaliczane są do niebezpiecznych pożarowo, którtch prowadzenie może spowodować bezpośrednie niebezpieczeństwo powstania pożaru lub wybuchu.
Statystyki Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej odnotowują, co roku bardzo wiele przykładów powstania pożarów w wyniku nieprzestrzegania podstawowych przepisów przeciw pożarowych podczas prowadzenia prac spawalniczych, zwłaszcza przy pracach remontowo- budowlanych. Zagrożenie pożarowe od prowadzonych prac spawalniczych spowodowane jest przede wszystkim wytwarzaniem się z urządzeń spawalniczych źródeł ciepła o bardzo wysokich temperaturach, powstawaniem odprysku metali, które przy zetknięciu z materiałem palnym mogą łatwo spowodować
Ich zapalenie, a w konsekwencji pożar.
Pożar powstaje często po upływie kilku czy kilkudziesięciu godzin po zakończeniu prac spawalniczych, gdyż iskry początkowo mogą spowodować żarzenie się palnego materiału przy niewielkiej generacji dymu, nie powoduje od razu powstania spalania płomieniowego
Najwięcej pożarów odnotowuje się w trakcie prowadzenia różnych robót remontowych i instalacyjnych rurociągów, kotłów, zbiorników itp., przede wszystkim przy pracach wykonywanych poza wyznaczonym na stałe do tego celu miejscem lub nieprzewidzianych instrukcją technologiczną.
Procesy spawalnicze wykonuje się przy zastosowaniu spawalniczych źródeł ciepła, do których zaliczane są:
q płomień gazowy,
q łuk elektryczny,
q wiązka laserowa,
q wiązka elektronów,
Ogrzewają one spajane lub cięte termicznie metale i niemetale poprzez:
Ø promieniowanie świetlne (elektromagnetyczne),
Ø bombardowanie elektronami i innymi cząstkami o dużej energii,
Ø konwekcje,
1
Do najczęstszych przyczyn powstawania i rozpowszechniania się pożarów podczas prowadzenia prac spawalniczych należy zaliczyć:
z brak odpowiedniego przygotowania pomieszczeń, urządzeń oraz instalacji technologicznych do prowadzenia prac spawalniczych,
z prowadzenie prac spawalniczych w obiektach o szczególnym zagrożeniu pożarowym bez odpowiednich do wielkości zagrożenia pożarowego zabezpieczenia,
z dopuszczenie do prac spawalniczych osób nie posiadających uprawnień spawalniczych oraz koniecznych w tym zakresie wiadomości,
z braku odpowiedniego nadzoru nad przestrzeganiem prac spawalniczych oraz kontroli obiektów po zakończeniu tych prac,
Przeważnie na zjawisko powstawania pożarów przy pracach spawalniczych ma wpływ nieznajomość przez spawaczy a także osób nadzorujących spawanie zagrożeń występujących przy spawaniu, brak zastosowania przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania pożaru oraz nieostrożność w czasie wykonywania tych prac.
Przed rozpoczęcie prac spawalniczych lub niebezpiecznych pożarowo właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu oraz wykonawca jest obowiązany:
2 dokonać komisyjnej oceny zagrożenia pożarowego, określając niezbędne wymagania przeciwpożarowe,
2 ustalić czy prace spawalnicze nie będą stwarzały zagrożenia pożarowego w miejscu wykonywania prac,
2 sporządzić protokół zabezpieczenia przeciwpożarowego według wzoru przedstawionego /patrz wzór 1 /
2 po wykonaniu zaleconych zabezpieczeń wydać pisemne zezwolenie na przeprowadzenie prac według wzoru / patrz wzór 2 /
2 sprawdzić, czy sprzęt i narzędzia spawalnicze są technicznie sprawne, nalezycie zabezpieczone przed możliwością wybuchu pożaru, oraz czy są tak ustawione w miejscu pracy, aby istniała możliwość szybkiego wyłączenia dopływu prądu lub gazu,
2 sprawdzić, czy do miejsca wykonywania prac zapewnione są drogi ewakuacyjne, gwarantujące szybką ewakuację ludzi zagrożonych,
2 przygotować i ustawić w pobliżu miejsca pracy sprawny technicznie i odpowiednio dobrany sprzęt przeciwpożarowy (gaśnica, hydronetka wodna) umożliwiający likwidację wszelkich źródeł pożaru oraz naczynie z wodą na odpadki drutu spawalniczego i elektrod a także odpadki odcinanych elementów metalowych,
2 w zależności od sytuacji w miejscu spawania:
a)
2
b) zabezpieczyć sąsiednie pomieszczenia przed przeniknięciem płomieni iskier i cząstek metalu, uszczelniając wszelkie otwory i szczeliny w ścianach, podłogach i stropach - w tym również otwory w kanałach, tunelach, przewodach wentylacyjnych itp. niepalnymi materiałami, np. kocem gaśniczym,
c) usunąć na bezpieczną odległość poza promień zasięgu iskier, wszelkie materiały palne, w tym również z pomieszczeń sąsiednich, jeśli w ich ścianach, podłogach i stropach przyległych do miejsca spawania występują otwory i szczeliny niezabezpieczone jak w pkt. a,
d) przykryć szczelnie wszelkie materiały palne osłonami z materiałów niepalnych i nie przewodzących ciepła, jeśli nie możliwe jest zastosowanie zabezpieczeń określonych w pkt. b,
e) zabezpieczyć palne elementy budynku przed możliwością zapalenia stosując w tym celu osłony z materiałów niepalnych i nie przewodzących ciepła oraz stosując zraszanie wodą itp.,
f) zdjąć palną izolację z przewodów, konstrukcji itp. na taką odległość od miejsca spawania, aby nie istniała możliwość jej zapalenia,
g) zabezpieczyć palne materiały przed zapaleniem wskutek przewodnictwa cieplnego stosując np. odsunięcie materiałów - w tym również w pomieszczeniach sąsiednich – od przewodów, konstrukcji i urządzeń metalowych poddawanych spawaniu – stałe chłodzenie wodą itp.,
h) ze zbiorników i przewodów po gazach i cieczach palnych usunąć resztki gazów i par cieczy palnych, a także zanieczyszczenia i osady palne oraz dokonać pomiarów stężeń par gazów w atmosferze. Prace spawalnicze w pomieszczeniach lub urządzeniach zagrożonych wybuchem mogą być prowadzone wyłącznie wtedy, gdy stężenie par cieczy lub gazów w mieszaninie z powietrzem w miejscu wykonywania prac nie przekracza 10% od dolnej granicy wybuchowości,
Podczas prowadzenia prac spawalniczych należy:
2 ściśle przestrzegać zaleceń zawartych w protokole komisji lub w zezwoleniu na spawanie,
2 stale obserwować miejsce upadku rozprysków spawalniczych, nie zwłocznie likwidować zauważone źródło ognia, zbierać do wiadra lub pojemnika z piaskiem pozostałości elektrod i rozżarzone części metali,
2 niezwłocznie likwidować zauważone źródła ognia,
2 okresowo zraszać wodą zagrożone palne elementy budynku,
2 przerwać pracę w przypadku zaistnienia sytuacji grożącej powstaniem pożaru,
2 w razie powstania pożaru przystąpić do gaszenia pożaru za pomocą podręcznego sprzętu gaśniczego oraz zaalarmować straż pożarną,
Po zakończeniu prac spawalniczych należy:
! dokonać sprawdzić, czy w miejscu pracy oraz w przyległych pomieszczeniach, kanałach , tunelach itp. nie wystąpiły objawy ognia, tlenia, iskrzenia, nagrzania, dymu,
! zrosić wodą nagrzane palne elementy budynku i miejsca, w którym mogłyby powstać zarzewia ognia,
! po zakończeniu prac spawalniczych okresowo, w kolejnych odstępach czasu, przeprowadzić kontrolę miejsca i rejonu spawania,
3
Bezpieczne wykonanie prac spawalniczych jest uzależnione w dużym stopniu od kwalifikacji spawaczy. Dlatego roboty spawalnicze mogą wykonywać osoby wykwalifikowane, posiadające „ZAŚWIADCZENIE O UKOŃCZENIU SZKOLENIA” albo „ ŚWIADECTWO EGZAMINU SPAWALNICZEGO” lub „ KSIĄŻKĘ SPAWACZA”.
Dla uporządkowania prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo można założyć książkę kontroli, np. prac spawalniczych według przykładowego wzoru nr 3.
PRAWO
& Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych obejmujących spawanie, napawanie, lutowanie, zgrzewanie i cięcie termiczne metali i tworzyw termoplastycznych, określa rozporządzenie ministra gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny przy pracach spawalniczych (Dz. U. Nr 40, poz. 470).
& Natomiast warunki i zasady prowadzenia prac pożarowo niebezpiecznych reguluje rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych z dnia 3 listopada 1992 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków i innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 92, poz. 460 ze zm.).
4
Literatura
· Przyjaciel przy pracy, nr 12 / 2002,
· ABC Ochrony przeciwpożarowej, Zdzisław Winnicki, Andrzej Borgul, Roman Surjak, Wyd. Ośrodka Doradztwa i Doskonaleń Kadr sp. z o.o Gdańsk Oliwa,
· Podstawowe wymogi w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla właścicieli, zarządców i użytkowników budynków, Wyd. Ośrodka Doradztwa i Doskonaleń Kadr sp. z o.o Gdańsk.
·
5
· Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3 listopada 1992 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków i innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 92, poz. 460 ze zm.),
jku1