Genetyka_molekularna_wykład.pdf
(
1180 KB
)
Pobierz
266106024 UNPDF
Genetyka
molekularna
molekularna
Genetyka
Nukleotydy
DNA jest polimerem składaj
Ą
cym si
Ę
z długich ła
Ń
cuchów zbudowanych
z jednostek monomerycznych zwanych
nukleotydami.
Ła
Ń
cuchy (nici) DNA s
Ą
polinukleotydami. Ka
Ż
dy nukleotyd zawiera trzy cz
ĘŚ
ci: cukier, aromatyczn
Ą
zasad
Ę
azotow
Ą
oraz grup
Ę
fosforanow
Ą
. Cukier wyst
Ę
puj
Ą
cy w DNA jest
pi
Ę
ciow
Ę
glowy, jest to pentoza nazywana 2’-deoksyryboz
Ą
, stanowi
Ą
ca
pochodna rybozy, w której grupa –OH przy w
Ę
glu 2 została zast
Ą
piona
wodorem (rys. 1).
Atomy w
Ę
gla w cz
Ą
steczce cukru s
Ą
oznaczone od 1 do 5, z dodatkowym
znakiem
prim (‘)
odró
Ż
niaj
Ą
cym je od atomów w cz
Ą
steczce zasady.
Numeracja atomów jest wa
Ż
na, poniewa
Ż
wskazuje miejsce przył
Ą
czenia do
cukru pozostałych składników nukleotydu.
Nukleotydy zawieraj
Ą
jedn
Ą
z czterech zasad:
adenin
Ę
, guanin
Ę
, tymin
Ę
lub cytozyn
Ę
(rys. 2). Zasady s
Ą
cyklicznymi zwi
Ą
zkami aromatycznymi
i zbudowanymi z atomu w
Ę
gla i azotu. Adenina i guanina s
Ą
zwi
Ą
zkami
dwupier
Ś
cieniowymi i s
Ą
okre
Ś
lane jako puryny. Cytozyna i tymina s
Ą
jednopier
Ś
cieniowymi
pirymidynami.
Zasady ł
Ą
cz
Ą
si
Ę
z cukrem wi
Ą
zaniem
mi
Ę
dzy w
Ę
glem 1’ cukru a azotem 9 puryn lub azotem 1 pirymidyn. Zwi
Ą
zek
cukru z zasad
Ą
nazywa si
Ę
nukleozydem (rys. 3a).
cukru z zasad
Ą
nazywa si
Ę
nukleozydem (rys. 3a).
Nukleotydy zawieraj
Ą
grup
Ę
fosforanow
Ą
(PO4) przył
Ą
czon
Ą
do w
Ę
gla 5’
cukru. Po przył
Ą
czeniu grupy fosforanowej nukleozyd staje si
Ę
nukleotydem;
z cukrem mo
Ż
e si
Ę
ł
Ą
czy
Ć
ugrupowanie fosforanowe zawieraj
Ą
ce jedn
Ą
, dwie
lub trzy reszty fosforanowe poł
Ą
czone ze sob
Ą
. Grupy te s
Ą
okre
Ś
lane jako
fosforany
Α
,
Β
i
Γ
, z których bezpo
Ś
rednio z cukrem jest zwi
Ą
zany fosforan
Α
.
Nukleotydy mog
Ą
wyst
Ę
powa
Ć
w komórce w postaci pojedynczych cz
Ą
steczek
(trifosforany nukleozydów pełni
Ą
wa
Ż
n
Ą
rol
Ę
jako przeno
Ś
niki energii
wykorzystywanej do nap
Ę
dzania reakcji enzymatycznych) lub mog
Ą
by
Ć
składnikami polimerów takich jak kwasy nukleinowe (DNA lub RNA).
Rys. 2. Zasady wyst
Ę
puj
Ą
ce w DNA
Polinukleotydy DNA
Produktem ł
Ą
czenia si
Ę
trifosforanów nukleozydów s
Ą
polinukleotydy. Do
syntezy polinukleotydów DNA s
Ą
wykorzystywane: 2’-deoksyadenozyno-5’-
trifosforan (dATP lub A), 2’-deoksyguanozyno-5’-trifosforan (DTP lub G), 2’-
deoksycytydyno-5’-trifosforan (DTP) lub C), oraz 2’-deoksytymidyno-5’-
trifosforan (dTTP lub T). Grupy fosforanowe
Β
i
Γ
podczas polimeryzacji s
Ą
usuwane, a monomeryczne nukleotydy ł
Ą
cz
Ą
si
Ę
poprzez pozostały fosforan.
Fosforan 5’ jednego nukleotydu tworzy wi
Ą
zanie z w
Ę
glem 3’ nast
Ę
pnego
nukleotydu, przy czym podczas reakcji zachodzi grupy –OH zwi
Ą
zanej z
w
Ę
glem 3’. Utworzone wi
Ą
zanie nazywa si
Ę
wi
Ą
zaniem 3’-5’-
fosfodiestrowym
(C-O-P) (rys. 4). Ła
Ń
cuch polinukleotydowy na jednym
ko
Ń
cu – okre
Ś
lanym jako koniec 5’ – ma wolny 5’-trifosforan a na drugim
ko
Ń
cu – okre
Ś
lanym jako koniec 5’ – ma wolny 5’-trifosforan a na drugim
ko
Ń
cu – okre
Ś
lanym jako koniec 3’ – woln
Ą
grup
Ę
3’-hydroksylowa. Ró
Ż
nica
ko
Ń
ców nadaj
Ę
polinukleotydom DNA polarno
ŚĆ
, mo
Ż
na wi
Ę
c powiedzie
Ć
,
Ż
e
cz
Ą
steczka DNA biegnie w kierunku 5’
→
3’ lub w kierunku 3’
→
5’.
Plik z chomika:
Figurehead
Inne pliki z tego folderu:
Zastosowanie genetyki w hodowli, rolnictwie i medycynie.docx
(16 KB)
Perspektywy rozwoju genetyki.docx
(19 KB)
transkrypcja - regulacja.pdf
(3175 KB)
transkrypcja.pdf
(3038 KB)
Histologia i fizjologia macierzy.pdf
(1266 KB)
Inne foldery tego chomika:
TOEFL
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin