Genetyka mendlowska - wyklad.pdf - Genetyka, DNA, biologia molekularna, techniki - Figurehead

ANALIZA GENETYCZNA ORGANIZMÓW EUKARIOTYCZNYCH

- GENETYKA MENDLOWSKA

GENOM – to podstawowy komplet informacji genetycznej

Genomy wirusów i Prokariota s ą haploidalne, a wi ę kszo ść Eukariota to

organizmy diploidalne / pokolenia haploidalne u ro ś lin; poliploidia u ro ś lin i

niektórych pierwotniaków/.

Genomy ró ż nych układów biologicznych (wirusy te ż ) wykazuj ą bardzo istotne

ró ż nice w wielko ś ci, pojemno ś ci informacji genetycznej i jej organizacji

Du ż a ilo ść informacji genetycznej i skomplikowane drogi realizacji celów

biologicznych wymagaj ą ró ż nych podziałów komórkowych:

- Mitozy , pozwalaj ą cej na zwi ę kszanie si ę liczby komórek somatycznych bez

zmian materiału genetycznego

- Mejoz y, pozwalaj ą cej na wzrost ró ż norodno ś ci genetycznej w potomstwie

(głównie przez tworzenie zró ż nicowanych genetycznie komórek rozrodczych

– gamet

Sformułowane w 1866r przez Grzegorza Mendla dwa prawa okre ś laj ą

podstawowe w genetyce zasady dziedziczenia si ę cech

Pierwsze prawo Mendla mówi, ż e do tworz ą cej si ę gamety trafia po jednym

allelu z danej pary

Drugie prawo Mendla okre ś la sposób dziedziczenia si ę alleli wielu genów i

zgodnie z nim segregacja alleli takich genów jest niezale ż na od siebie. Zatem

tworz ą ce si ę w gametach kombinacje alleli ró ż nych genów s ą przypadkowe, ale z

danej pary do gamety mo ż e trafi ć tylko jeden allel.

Prawa Mendla zostały oficjalnie uznane dopiero w 1906r, a w 1912 r zostały

ostatecznie zaaprobowane, gdy Th. Morgan ogłosił chromosomow ą teori ę

dziedziczno ś ci, wykazuj ą c, ż e geny w komórkach zlokalizowane s ą w

chromosomach i wyst ę puj ą w ś ci ś le okre ś lonych układach liniowych.

Zatem – podstawow ą jednostk ą dziedziczno ś ci jest gen , jako odcinek DNA

zawieraj ą cy informacj ę o budowie pojedynczego polipeptydu

Podstawowe poj ę cia w genetyce mendlowskiej u Eukariota :

FENOTYP – zespół cech, które mo ż na zaobserwowa ć : kolor oczu,

kształt nosa, ucha, linie papilarne, rodzaj sier ś ci (włosa), umaszczenie –

cechy anatomiczno-fizjonomiczne;

U człowieka antropometryczne (daj ą ce si ę zmierzy ć i opisa ć

odpowiednimi parametrami); u ro ś lin – pokrój, kształt pedu, li ś cia,

kwiatu, barwy kwiatu, nasion i owoców

Cechy biochemiczne białek u człowieka, zwierz ą t, ro ś lin

Cechy fizjologiczne organizmu – choroby dziedziczne

(np..u człowieka : mikowiscydoza – cystic fibrosis;

hemofilia; daltonizm; mongolizm)

GENOTYP – zespół genów odpowiedzialnych za fenotyp danego

organizmu

Genetyka mendlowska - wyklad.pdf