FONACJA

Terapeutyczne ćwiczenia głosowe

Znajdź miejsce, w którym będziesz czuć się swobodnie i nikt nie będzie Ci przeszkadzał. Przybierz wygodną pozycję – możesz stać, leżeć lub siedzieć. Oddychaj spokojnie, kiedy poczujesz, że Twoje ciało się rozluźniło wydech zamień na dźwięk.

·                      Intonuj na wydechu wybraną samogłoskę (np. aaaa...., eee...) w sposób zgodny z Twoim nastrojem.

·                      Intonuj ciąg wybranych samogłosek (np. aaeeeeeeiiiiiiaaaa )

·                      Intonując dowolną samogłoskę wyśpiewuj pieśń, która wyraża Twój aktualny stan emocjonalny.

Możesz skupiać dźwięk w różnych obszarach swojego ciała.

Jeśli pozwolisz na nieskrępowany przepływ dźwięków w ciele,

odczujesz wibracje lub ciepło w tych częściach ciała, na których skupiasz swoją uwagę i dźwięk.

Możesz ćwiczyć indywidualnie, w parach oraz w większej grupie.

·                      Intonuj dowolne dźwięki na wydechu także podczas wykonywania codziennych czynności np. sprzątania, gotowania oraz podczas spacerów, gdy czujesz się swobodnie.

Ćwiczenia otwierające kanał głosowy i uwalniające głos

Ćwiczenia otwierają kanał głosowy (drogę wiodącą od fałdów głosowych do ust) i uwalniają głos. Mają na celu rozluźnienie krtani, przywrócenie umiejętności posługiwania się autentycznym głosem oraz wyrażania emocji.Niektóre ćwiczenia mogą przywołać jakieś wspomnienia, myśli, uczucia, emocje. Nie powstrzymuj ich.

·                      Rozluźnij szyję oraz twarz napinając i rozluźniając mięśnie, wykonując śmieszne miny, ruchy głowy. Lekko otwórz usta i zapomnij o tym, że masz twarz. Twoje lekko rozchylone usta znajdują się teraz w gardle i przez nie oddychasz. Oddychaj w ten sposób także wtedy gdy mówisz/ śpiewasz.Prawidłowo wykonane ćwiczenie rozluźnia krtań, pozwala uniknąć zaciskania mięśni krtani.

·                      Otwórz usta jak do wymowy samogłoski „a” (sprawdź czy zmieszczą się dwa ułożone poziomo palce). Wyciągnij rękę i otwartą dłonią przesuwaj do ust porcję powietrza, aż dotkniesz ust. W ten sposób wkładasz powietrze do swoich płuc; usta, gardło i krtań pozostają otwarte i spokojne.Ćwiczenie to rozluźnia mięśnie krtani, pomaga pozbyć się także napięć w okolicy gardła.

·                      Znajdź spokojne miejsce, usiądź lub połóż się wygodnie. Przez kilka minut oddychaj spokojnie. Możesz zamknąć oczy. Przywołaj zdarzenie z przeszłości, od którego chcesz się uwolnić, które blokuje Twoje możliwości lub nie pozwala Ci się rozwijać. Przypomnij sobie każdy szczegół związany z tym wydarzeniem (dźwięk, smak, zapach, kolory itp.). Przeżyj je po raz kolejny, ale tym razem z innym nastawieniem – popatrz na siebie z miłością i z odwagą wyśpiewuj w dowolny sposób myśli, uczucia, rozwiązania dotyczące tej sytuacji. Kiedy skończysz uśmiechnij się do siebie. To ćwiczenie wymaga od Ciebie zaangażowania, decyzji i szczerości.

·                      Wyszczekuj emocje. Wczuj się w psa i poprzez szczekanie wyrażaj to, co czujesz.

·                      Wyobraź sobie, że jesteś zwierzęciem – psem, kotem, niedźwiedziem, krową, jaskółką itp. Naśladuj to zwierzę ruchem i wydobywaj z ciała dźwięki jakie ono wydaje. Naśladuj je całym swoim ciałem. Powinieneś odczuć lekkość z jaką wydobywa się dźwięk.

·                      Połóż się na plecach, możesz zamknąć oczy. Odczuj ciężar leżącego ciała Wydobywaj dźwięki, na jaki masz aktualnie ochotę, jaki Ci się podobają.Prawidłowe wykonanie ćwiczenia daje lekki, swobodny, naturalny i nieskrępowany dźwięk.

·                      W stanie rozluźnienia cicho wymawiaj lub nawołuj swoje imię (lub imię kogoś, kogo kochasz) i wkładaj w to czułość, miłość i dużo pozytywnych emocji. Używaj przy tym form zdrobniałych np.Maaaaareeeeczkuuu,córeeeeeeczkoooooo itp.

·                      Podskakuj, tańcz, tup śpiewając własną pieśń. Zamiast słów używaj wybranej samogłoski. Twoja pieśń ma wyrażać emocje, stan, w którym się znajdujesz. Odczujesz lekkość i swobodę w wydobywaniu dźwięków.

·                      Połącz śpiewanie/ mówienie z dowolnym gestem lub ruchem ciała, który wyraża Twój stan emocjonalny, Ciebie. Efektem ćwiczenia jest swobodny i  zdecydowany dźwięk.

·                      Na dowolnej melodii śpiewaj z radością, jak małe dziecko, zdania twierdzące określające twoje pozytywne cechy lub marzenia (śpiewaj zawsze w czasie teraźniejszym).

Ćwiczenia fonacyjne cz.1

Poniższe ćwiczenia należy wykonywać na optymalnej dla siebie wysokości głosu – tak, by ćwiczenia były przyjemne i by nie odczuwać krtani, dyskomfortu w okolicy gardła. Jeśli pojawia się chrypka, ból lub szybko odczuwasz zmęczenie głosu – prawdopodobnie:

a) Twoje ciało jest napięte – zwłaszcza okolica krtani i ramion
b) w ćwiczenia wkładasz zbyt dużo wysiłku, pchasz głos 
c) zaciskasz krtań
d) wysokość dźwięku jest zbyt niska lub za wysoka

Najlepsze efekty dają codzienne ćwiczenia np. 2x dziennie po 5-10 minut.

1.Mrucz cicho i lekko mmmm... tak, by wyczuć drgania na wargach, skrzydełkach nos i czubku głowy. Powtórz 3- 5 razy. Utrzymuj dźwięk na jednym poziomie.

2.Wymawiaj długo i lekko głoskę „mmm....”, następnie przerywając kilkakrotnie  m..m..m..m..m. Utrzymuj dźwięk na jednym poziomie.

3.Połącz ciche mruczenie z samogłoską

·                      mmmmaaaa.....

·                      mmmmeeee....

·                      mmmmiiii.....

·                      mmmmoooo.....

·                      mmmmmuuuu...

·                      mmmmmyyyyy...

Utrzymuj dźwięk na jednym poziomie.

4.Połącz ciche mruczenie z krótko wymawianą samogłoską

·                      mmma, mmme, mmmi, mmmo, mmmu, mmmy

Utrzymuj dźwięk na jednym poziomie.

5.Wykonaj wdech, zatrzymaj na sekundę wciągnięte powietrze, po czym rozpocznij wydech z jednoczesnym wymawianiem (lekko i długo) samogłoski aaaa .... nie zmieniając natężenia i wysokości głosu.

6.Wykonaj wdech, zatrzymaj na sekundę wciągnięte powietrze, po czym rozpocznij wydech z jednoczesnym wymawianiem (lekko i długo) samogłoski  eeeee... nie zmieniając natężenia i wysokości głosu.

7.Wykonaj wdech, zatrzymaj na sekundę wciągnięte powietrze, po czym rozpocznij wydech z jednoczesnym wymawianiem (lekko i długo) samogłoski  iiiiii... nie zmieniając natężenia i wysokości głosu.

8.Wykonaj wdech, zatrzymaj na sekundę wciągnięte powietrze, po czym rozpocznij wydech z jednoczesnym wymawianiem (lekko i długo) samogłoski  ooooo... nie zmieniając natężenia i wysokości głosu.

9.Wykonaj wdech, zatrzymaj na sekundę wciągnięte powietrze, po czym rozpocznij wydech z jednoczesnym wymawianiem (lekko i długo) samogłoski  uuuuu.... nie zmieniając natężenia i wysokości głosu.

10.Wykonaj wdech, zatrzymaj na sekundę wciągnięte powietrze, po czym rozpocznij wydech z jednoczesnym wymawianiem (lekko i długo) samogłoski  yyyyyyyy.. nie zmieniając natężenia i wysokości głosu.

11.Wykonaj wdech, zatrzymaj na sekundę wciągnięte powietrze, po czym rozpocznij wydech z jednoczesnym wymawianiem (lekko i długo) samogłoski aaaa.... przerywając ją 3 -5 razy (aaaaaa.....aaaaaa......aaaaaa....aaaaa......). W czasie przerwy nie wypuszczaj powietrza.

12.Wykonaj wdech, zatrzymaj na sekundę wciągnięte powietrze, po czym rozpocznij wydech z jednoczesnym wymawianiem (lekko i długo) samogłoski eeee.... przerywając ją 3 -5 razy (eeee.....eeeee.....eeeeeee....eeee.....). W czasie przerwy nie wypuszczaj powietrza.

13.Wykonaj wdech, zatrzymaj na sekundę wciągnięte powietrze, po czym rozpocznij wydech z jednoczesnym wymawianiem (lekko i długo) samogłoski iiiiiii... przerywając ją 3 -5 razy (iiiiiii.....iiiiiiii.....iiiiiiii....iiiiii......). W czasie przerwy nie wypuszczaj powietrza.

14.Wykonaj wdech, zatrzymaj na sekundę wciągnięte powietrze, po czym rozpocznij wydech z jednoczesnym wymawianiem (lekko i długo) samogłoski oooo.... przerywając ją 3 -5 razy (oooo....ooooo......oooo....oooo......). W czasie przerwy nie wypuszczaj powietrza.

15.Wykonaj wdech, zatrzymaj na sekundę wciągnięte powietrze, po czym rozpocznij wydech z jednoczesnym wymawianiem (lekko i długo) samogłoski uuuuu... przerywając ją 3 -5 razy (uuuuu.....uuuu.....uuuuu...uuuu......). W czasie przerwy nie wypuszczaj powietrza.

16.Wykonaj wdech, zatrzymaj na sekundę wciągnięte powietrze, po czym rozpocznij wydech z jednoczesnym wymawianiem (lekko i długo) samogłoski yyyyy.... przerywając ją 3 -5 razy (yyyy....yyyy.....yyyyyy....yyyyyy.....). W czasie przerwy nie wypuszczaj powietrza.

17.Wymawiamy samogłoski najpierw oddzielnie (staccato), potem płynnie (legato):

·                          a,a,a,a,a    aaaaaaaaa.....

·                          e,e,e,e,e    eeeeeeeee...

·                          i,i,i,i,i,i,i,i     iiiiiiiiiiiiiiii....

·                          o,o,o,o,o    oooooooo...

·                          u,u,u,u,u    uuuuuuu...

·                          y,y,y,y,y    yyyyyyy...

18.Płynnie i lekko na długim wydechu wypowiadamy połączenia samogłosek:

·                          aou: aaaaaooooouuuu

·                          eiu: eeeeeiiiiiiiuuuuuu

·                          iou: iiiiiioooouuuuu

·                          iea: iiiiiieeeeeaaaa

·                          oui: ooooouuuuiiiiii

·                          uia: uuuuuuuiiiiiiiiaaaaa

·                          uoa: uuuuuuuooooooaaaaa

·                          ueo: uuuuuueeeeeooooo

·                          uiy: uuuuuuuiiiiiiiiyyyyyyy

    Pamiętaj o wyraźnej pracy warg.

19.Płynnie i lekko na długim wydechu wypowiadamy połączenia samogłosek:

·                          aoeuiy aoeuiy ...

·                          eyioua eyioua ...

·                          yiouae yiouae....

·                          iouaey iouaey ...

·                          ouaeyi ouaeyi ...

    Pamiętaj o wyraźnej pracy warg.

Ćwiczenia fonacyjne cz.2

Poniższe ćwiczenia należy wykonywać na optymalnej dla siebie wysokości głosu – tak, by ćwiczenia były przyjemne i by nie odczuwać krtani, dyskomfortu w okolicy gardła. Jeśli pojawia się chrypka, ból lub szybko odczuwasz zmęczenie głosu – prawdopodobnie:a) Twoje ciało jest napięte – zwłaszcza okolica krtani i ramion
b) w ćwiczenia wkładasz zbyt dużo wysiłku, pchasz głos l
c) zaciskasz krtań
d) wysokość dźwięku jest zbyt niska lub za wysoka

Najlepsze efekty dają codzienne ćwiczenia np. 2x dziennie po 5- 10 minut.

1.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „a” szeptem.

2.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „a” cichym głosem

3.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „a” głośno (ale nie krzycząc).

4.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „a” wysoko.

5.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „a” nisko.

6.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „y” legato aaaaa.... i staccato a,a,a,a.

7.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „e” szeptem.

8.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „e” cichym głosem.

9.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „e” głośno (ale nie krzycząc).

10.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „e” wysoko.

11.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „e” nisko.

12.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „y” legato eeeeee.... i staccato e,e,e,e.

13.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „i” szeptem.

14.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „i” cichym głosem.

15.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „i” głośno (ale nie krzycząc).

16.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „i” wysoko.

17.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „i” nisko.

18.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „i” legato iiiiiii.... i staccato i,i,i,i.

19.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „o” szeptem.

20.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „o” cichym głosem.

21.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „o” głośno (ale nie krzycząc).

22.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „o” wysoko.

23.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „o” nisko.

24.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „o” legato oooo.. i staccato o,o,o,o.

25.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „u” szeptem.

26.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „u” cichym głosem.

27.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „u” głośno (ale nie krzycząc).

28.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „u” wysoko.

29.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „u” nisko.

30.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „u” legato uuuuu.... i staccato u,u,u,u,u.

31.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „y” szeptem.

32.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „y” cichym głosem.

33.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „y” głośno (ale nie krzycząc).

34.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „y” wysoko.

35.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „y” nisko.

36.Wykonaj wdech. Z wydechem wypowiadaj samogłoskę „y” legato yyyy.... i staccato y,y,y,y.