Krystyna Mościbrodzka,  Analiza finansowa i zarządzanie finansami  - wstęp

ANALIZA FINANSOWA I ZARZĄDZANIE FINANSAMI

Konspekt wykładów

Spis treści :

Wstęp

Wykład I   Formalne aspekty analizy finansowej

1.      Źródła informacji , klasyfikacje  i metody analiz

2.      Przygotowanie sprawozdań do analizy finansowej

3.      Inflacja w analizach finansowych

4.      Zawartość raportów z analiz sprawozdań finansowych

5.      Wykorzystanie technik komputerowych w analizach sprawozdań finansowych

Wykład II Rodzaje analiz finansowych

1.      Analizy wstępne sprawozdań finansowych

analiza wstępną kapitału  pracującego

analiza wstępna przepływu pieniężnego

2.      Analiza wskaźnikowa – kryteria interpretacji wskaźników

zalety i wady analizy wskaźnikowej

wybrane  analizy  wskaźnikowe

       wskaźniki  Krajowej Izby Biegłych Rewidentów

porównawcza analiza wskaźnikowa

3.      Metody syntetycznej oceny  kondycji firmy

modele piramidalne

modele dyskryminacyjne

zmiany w  syntetycznych ocenach kondycji przedsiębiorstwa

Wykład III Wybrane aspekty  zarządzania finansami przedsiębiorstwa

1. Cele zarządzania  finansami
2. Metodologia szacowania  ryzyka i zmian w wartości firmy
3. 1. analiza przyrostu wartości
   2. korekta zysku operacyjnego i kapitału zainwestowanego w celu określenia wartości dodanej
   3. ryzyko i miary ryzyka

3. Analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem
4. 1. strategie kapitału pracującego a ryzyko i wartość firmy
   2. modele optymalizacji zapasów a wartość firmy
   3. Wpływ zarządzania należnościami na wartość firmy

Wstęp

Przedmiotem wykładu jest „Analiza sprawozdań finansowych i zarządzanie finansami”. Pojemność merytoryczna tego wykładu jest bardzo szeroka. Należy więc uściślić, że  zamiarem  proponowanych studiów podyplomowych jest zaznajomienie słuchaczy z  najnowszymi tendencjami  w metodach  analiz finansowych  i  wykorzystaniem niektórych, wybranych ,  nowych metod  do zarządzania  finansami przedsiębiorstw, szczególnie małych i średnich firm.

W  ostatnich latach notuje się wiele zmian  i  duży postęp  w analizach  sprawozdań finansowych  przedsiębiorstw. Wynika to z wielu przesłanek:

1.      zmian w rachunkowości pociągających  zmiany w  sprawozdawczości finansowej jednostek gospodarczych :  nowe sprawozdania (np. zestawienie zmian w kapitale( funduszu ) własnym)  i zmiany w sprawozdaniach już istniejących  (  takie jak  wersja bezpośrednia i pośrednia w sprawozdaniu  z przepływu pieniężnego), nowe zasady wyceny, zmiany w pozycjach i układach sprawozdań,

2. zmian w standardach badania sprawozdań i obowiązujących   standardach sprawozdawczości finansowej,

3.      zmian w paradygmatach  prowadzenia działalności gospodarczej , innych celów prowadzenia działalności  gospodarczej,

4.      opracowania nowych modeli  optymalizacyjnych  wartości firmy dla akcjonariuszy przez  firmy konsultingowo- doradcze  EVA,  SVA,  CVA, MVA,  MBO,

5.      stosowania nowych metod analizy całościowej  i ewolucji tych metod,

6.      analizowania coraz więcej nowych zmiennych  obejmujących także pomiar ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej,

7. zastosowania nowoczesnych metod statystycznych  i technik komputerowych do wykrywania zależności ekonomicznych i prawidłowości zjawisk.

Te siedem  wyżej wymienionych  przemian skutkuje tym, że analizy stają się  bardziej złożone , trafniej ujmują zależności przyczynowo skutkowe , nastawione są  na ocenę ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej, biorą pod uwagę  w analizach i ocenach   nowe kryteria i nowe wskaźniki.

Ad. P.1    G. Gołębiowski i A Tłaczała[1]  podają   aż 11 niektórych   najpoważniejsze zmiany w ustawie o rachunkowości  wprowadzone nowelizacją ustawy w 2001r.

W nowelizacji Ustawy o rachunkowości   z  27 sierpnia  2004r.  przywrócono wycenę aktywów i pasywów w walutach obcych według kursu średniego NBP, ujęto  rozliczenie transakcji akcjami własnymi  w kapitale własnym . Jednostki które nie były objęte obowiązkiem badania sprawozdań  zostały zwolnione z tworzenia rezerw z tyt. odroczonego podatku dochodowego

Zmiany w nowelizacji ustawy o rachunkowości z sierpnia 2004r.  wprowadziły także regulacje odnośnie stosowania  Międzynarodowych  Standardów Sprawozdawczości Finansowej.

Od 2005 r. podmioty  , które

–          sporządzają jednostkowe sprawozdania oraz

–          ubiegają się o dopuszczenie do obrotu na GPW 

–          emitują papiery wartościowe  ,

–          które wchodzą w skład grupy dla których  jednostka wiodąca sporządza skonsolidowane sprawozdania finansowe  wg MSSF

mogą wybrać sporządzanie sprawozdania wg. MSSF.

Podmioty , które

–          sporządzają  skonsolidowane sprawozdania oraz

–          ubiegają się o dopuszczenie do obrotu na GPW 

–          które wchodzą w skład grupy dla których  jednostka wiodąca sporządza skonsolidowane sprawozdania finansowe  wg MSSF

mogą wybrać sporządzanie sprawozdania wg. MSSF.

Podmioty powyższe muszą w sprawozdaniu za 2005 r.  przygotować bilans otwarcia na 1 stycznia 2004r.

Dla banków i firm, które przygotowują

–         skonsolidowane sprawozdania i

–         emitują papiery wartościowe dopuszczone do publicznego obrotu

sporządzanie  sprawozdań wg MSSF jest  obowiązkowe.

Jeśli są to  wyjątkowo dłużne papiery wartościowe to obowiązek ten jest  aktualny od 2007 r. [2]

MSSF  kładą większy nacisk na wycenę  pozycji bilansowych według wartości godziwej co skutkuje poważnymi różnicami w zysku i  kapitałach własnych oraz wskaźnikach obliczanych na podstawie danych bilansowych  np. na wielkość EBIT, koszt kapitału własnego , zobowiązania / kapitał własny. Zmiany powyższe nie dotyczą sprawozdań  małych i średnich firm ale raczej dużych .  Pomimo to są one ciekawe  i warte prześledzenia ze względu na to ze małe i średnie firmy mogą stać się kooperantami lub podwykonawcami  dużych firm.

Zmiany w analizach dotyczą wprowadzania nowych mierników , akcentowania  i obejmowania analizą nowych zjawisk . Wynika to  z ewolucji w priorytetach biznesu , które trafnie i  w sposób syntetyczny ujęli  Herman i Szablewski  na poniższym schemacie.

Ad. 3.

Ewolucja w priorytetach biznesu

Odchodzenie od                                         Przechodzenie do

Strategii wzrostu                                                           strategii wzrostu wartości dla

                                                                                       akcjonariuszy i interesariuszy

Orientacji na produkt                                                orientacji na klienta i jego priorytety

Mierników opartych na zysku                                         mierników opartych o cash flow i

                                                                                                   Wartości dodanej

Udziałów w rynku                                    udziałów w migracji wartości

A. Herman, A Szablewski , Zarządzanie wartością firmy , Poltext, Warszwa 1999r.

              Ewolucja w priorytetach biznesu wynika  z celów  wyznaczanych  przez właścicieli , ale  też narzuca  zmiany w celach  prowadzenia działalności gospodarczej i  zmiany celów zarządzania finansami.  Niebagatelny wpływ na powyższe przemiany  mają zjawiska globalizacji , nasilającej się konkurencji.  Analiza finansowa  musi także  ciągle dostosowywać się do potrzeb zmieniających się paradygmatów prowadzenia działalności gospodarczej.

Szerzej na temat  celów działalności  gospodarczej  i celów zarządzania finansami  firm we współczesnej gospodarce  traktuje wykład III.

Pytania

1. Jakie występują przyczyny zmian  w analizach finansowych?

2. W jakim kierunku następują zmiany w analizach finansowych?

Wykład I   Formalne aspekty analizy finansowej

1. Źródła informacji , klasyfikacje i  metody  analiz

Analizy  w przedsiębiorstwie  można podzielić  na analizy wstępne  oraz rozwinięte , które bazują na różnych źródłach  informacji  :

Podstawowe źródła informacji  wg. M . Jerzemowskiej[3]  to :

Materiały wewnętrzne                                                     Materiały zewnętrzne

                                                                                            Roczniki , informacje agencji

                                                                                           ratingowych, wywiadowni

                                                                                            gospodarczych

Materiały ewidencyjne                                                       Materiały pozaewidencyjne

Sprawozdawczość finansowa  i rzeczowa                         plany długo i krótkoterminowe

System księgowy                                                                kosztorysy kalkulacje wstępne

Spisy inwentarzowe                                                            protokoły i wnioski pokontrolne

Dokumentacja produkcyjna                                               sprawozdania  zarządu i RN

Dokumentacja technologiczna                                            protokoły z posiedzeń  zarządu

Dokumentacja zatrudnienia                                               informacje  z wywiadów z

                                                                                                pracownikami kontrahentami i

                                                                                                 klientami

Analizy wykonywane na potrzeby zarządzania przedsiębiorstwem  oprócz analiz podstawowych sprawozdań finansowych  obejmują także :

-          analizy ryzyka działalności przedsiębiorstwa

-          analizy zmian wartości przedsiębiorstwa

-          analizy efektywnościowe

Wyróżnia się

–          analizę ogólną i szczegółową

–          analizę: retrospektywną, bieżącą, prospektywną

–          analizę wewnętrzną i analizę otoczenia  bliższego i dalszego

–          analizy na potrzeby wewnętrzne podmiotu i  prezentowaną na zewnątrz

Analiza działalności przedsiębiorstwa

                                                                                 ß

                                                                       analiza otoczenia

                                                                                  ß

                                                                      analiza ekonomiczna

                                                                      ß                              ß

                                          analiza techniczno-ekonomiczna            analiza finansowa

Analiza techniczno - ekonomiczna

–          analiza produkcji

–          zatrudnienia

–          płac

–          wydajności pracy

–          organizacji pracy

–          wyposażenia i gospodarki materiałowej

–          analiza jakości i postępu technicznego

Kryteria oceny zjawisk ekonomicznych  i  wskaźników finansowych

- wielkości planowane

- wyniki okresów poprzednich

- wyniki branżowe

Metody  prezentacji całościowej oceny

metody dedukcji           ogół  Þ  szczegół

metody  indukcji             szczegół  Þ  ogół

redukcji       tezy       dowodzenie        wnioski

Zasady sporządzania analiz

–          Zasada obiektywności- Zasada koncentracji   zagadnienia najistotniejsze

–          Zasada konkretności - Zasada zwięzłości

–          Zasada przejrzystości   - Zasada kompleksowości

–          Zasada terminowości i  aktualności

...