Rzeczowniki i przymiotniki złożone.doc

Rzeczowniki i przymiotniki złożone
Sustantivos y adjetivos compuestos

Rzeczowniki i przymiotniki złożone to słowa, które stworzone są z dwóch lub więcej leksemów, czyli podstawowych jednostek mających znaczenie gramatyczne i leksykalne.
W języku hiszpańskim można posłużyć się wieloma metodami, aby stworzyć rzeczownik lub przymiotnik złożony.

I. Tworzenie rzeczownika poprzez łączenie poszczególnych części mowy:

1. Rzeczownik + przyimek + rzeczownik

diente de leche (ząb mleczny)
pata de gallo (zmarszczki wokół oczu, kurze łapki)

2. Rzeczownik + przymiotnik

arma blanca (broń biała)
aguardiente (wódka; dosł. gorąca woda)
aguamarina (akwamaryna)
carta blanca (carte blanche; dosł. biała karta)
camposanto (cmentarz; dosł. święta ziemia)
caradura (bezczelny)

3. Przymiotnik + rzeczownik

mala pata (pechowiec)
media naranja (druga połówka, o idealnym partnerze)
ricohombre (magnat)
malaventura (nieszczęście)

4. Rzeczownik + rzeczownik

cartón piedra (papier mârché)
coche-cama (wagon sypialny)
varapalo (kij, drąg; w przenośni: udręka)
madreselva (wiciokrzew)
maniobra (manewr)

5. Czasownik + dopełnienie (rzeczownik)

buscavidas (kombinator)
chupatintas (gryzipiórek)
correcalles (włóczęga)
espantapájaros (strach na wróble)
lavavajilla (zmywarka)
lavaplatos (pomywacz; dosł. myjący naczynia)
ganapán (tragarz, wyrobnik; dosł. zarabiający na chleb)

 

6. Czasownik + czasownik

duermevela (niespokojny, czujny sen)
tejemaneje (zręczność)
vaivén (ruch wahadłowy)
maldición (przekleństwo)
malestar (złe samopoczucie)

7. Przysłówek + czasownik

malhechor (złoczyńca)

II. Tworzenie przymiotnika poprzez łączenie następujących części mowy:

1. Przymiotnik + przymiotnik

agridulce (słodko-kwaśny)
grecorromano (greko-katolicki)
verdinegro (ciemnozielony)

2. Przysłówek + przymiotnik

bienhablado (grzeczny, uprzejmy)
bienaventurado (szczęśliwy)
malcontento (niezadowolony)
malhablado (bezczelny)
malherido (ciężko ranny)
malacostrunbrado (źle wychowany, rozpieszczony)
malaventurado (nieszczęsny)
malcarado (ponury, odrażający)
malgastado (zmarnowany)
todopoderoso (wszechmocny)

3. Rzeczownik + "i" + przymiotnik

alicaído (smutny, przygnębiony; dosł. z opadłymi skrzydłami)
boquiabierto (oszołomiony, dosł. z otwartymi ustami)
cabizbajo (zmartwiony, przygnębiony; dosł. z opuszczoną głową)
pelícano (szpakowaty; dosł. siwowłosy)