Procedury oraz tryb sporządzania i obiegu dokumentów
związanych z realizacją programów hodowlanych ochrony zasobów genetycznych pszczół rasy środkowoeuropejskiej
linii: Asta, Augustowska, Kampinoska i Północna
1. Za koordynację i realizację programów ochrony zasobów genetycznych pszczół odpowiedzialny jest Instytut Zootechniki PIB. Koordynację oraz nadzór nad realizacją programu sprawuje specjalista ds. ochrony zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich, zwany dalej specjalistą IZ PIB.
2. Zasady uczestnictwa w programie ochrony pszczelarzy utrzymujących stada zachowawcze określa umowa zawarta pomiędzy właścicielem pasieki a Instytutem Zootechniki PIB. Umowa zawierana jest na czas nieokreślony.
3. Włączanie nowych stad zachowawczych do programu ochrony odbywa się na wniosek właściciela pasieki złożony do IZ PIB za pośrednictwem stada zachowawczego wiodącego danej linii. Wniosek jest poświadczany przez podmiot prowadzący księgi i ocenę wartości hodowlanej i użytkowej pszczół w zakresie prawidłowości pochodzenia matek pszczelich zgłaszanych do uczestnictwa w programie oraz poddania matek ocenie wartości użytkowej.
4. Do programu ochrony w danym roku kalendarzowym mogą zostać włączone stada zgłoszone i objęte oceną w terminie najpóźniej do 30 czerwca; stada zgłoszone po tym terminie będą mogły być włączone do programu w następnym roku kalendarzowym.
5. Właścicielowi pasieki utrzymującej stado zachowawcze może być wypłacona dotacja z tytułu utrzymywania populacji objętych ochroną zasobów genetycznych zgodnie z obowiązującym w danym roku rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie stawek dotacji przedmiotowych dla różnych podmiotów wykonujących zadania na rzecz rolnictwa. Dotacja może być wypłacona na matki pszczele zakwalifikowane do udziału w programie ochrony.
6. Kwalifikacja matek pszczelich do udziału w programie ochrony dokonywana jest przez specjalistę IZ PIB na podstawie protokołu z przeglądu przeprowadzonego w celu stwierdzenia stanu matek na dzień 1 września. Specjalista IZ PIB dokonuje kwalifikacji po otrzymaniu protokołów z przeglądu wszystkich stad zachowawczych danej linii lub pasiek w rejonach hodowli zachowawczej, mając na uwadze określone w rozporządzeniu MRiRW maksymalne liczby rodzin pszczelich, na które może być wypłacona dotacja w danym roku kalendarzowym.
1. Ocena wartości użytkowej i hodowlanej pszczół oraz księgi dla linii hodowlanych pszczół prowadzone są przez upoważnionych specjalistów ds. hodowli pszczół Gospodarstwa Pomocniczego Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt, zwanych dalej specjalistami GP KCHZ.
2. Ocena stacjonarna w stadach zachowawczych prowadzona jest zgodnie z obowiązującymi przepisami i obejmuje cechy określone w programach hodowlanych ochrony zasobów genetycznych pszczół poszczególnych linii hodowlanych.
3. Dokumenty dotyczące oceny wartości użytkowej i hodowlanej przechowywane są w aktach Gospodarstwa Pomocniczego Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt oraz stada wiodącego. Zestawienia wyników oceny stacjonarnej, w tym oceny morfologicznej oraz oceny terenowej są przekazywane przez GP KCHZ do Instytutu Zootechniki PIB.
1. W pasiekach stad zachowawczych objętych programami ochrony zasobów genetycznych pszczół rasy środkowoeuropejskiej są prowadzone przeglądy przez specjalistów GP KCHZ oraz specjalistę IZ PIB.
2. Przeglądy przeprowadzane są zgodnie z Regulaminem oceny stacjonarnej GP KCHZ i Regulaminem GP KCHZ wpisu matek pszczelich do ksiąg dla linii hodowlanych pszczół, z możliwością rozszerzenia ich zakresu zgodnie z programami hodowlanymi ochrony zasobów genetycznych pszczół.
3. Specjalista GP KCHZ przeprowadza przeglądy każdego stada zachowawczego w celu:
a) identyfikacji matek pszczelich do oceny stacjonarnej oraz do rozrodu i reprodukcji, w terminie: nie później niż do 30 czerwca;
b) lustracji rodzin pszczelich w trakcie oceny stacjonarnej, w tym pobierania prób pszczół do oceny morfologicznej;
c) lustracji rodzin pszczelich oraz sprawdzenia dokumentacji w celu stwierdzenia stanu matek pszczelich na dzień 1 września; w terminie: 1 – 30 września;
W czasie przeprowadzania przeglądów specjalista GP KCHZ dokonuje równocześnie kontroli wykonania przez właścicieli stad wiodących zadań związanych z realizacją programu ochrony zgodnie z harmonogramem prac zaakceptowanym przez Instytut Zootechniki PIB. W przeglądach tych może uczestniczyć specjalista IZ PIB.
4. Z każdego przeglądu dokonywanego w stadach zachowawczych sporządza się protokół według wzoru w załączniku nr 1 lub nr 2. W protokole należy uwzględnić wszystkie czynności wykonane w pasiece podczas przeglądu. Protokoły przechowywane są w GP KCHZ oraz u właściciela pasieki, w której przegląd był przeprowadzony; kopia protokołu przekazywana jest do stada wiodącego.
W przypadku stwierdzenia podczas przeglądu niezgodności z programem hodowlanym ochrony zasobów genetycznych pszczół rasy środkowoeuropejskiej lub harmonogramem wykonania zadań osoba prowadząca przegląd opisuje w protokole te niezgodności, udzielając odpowiednich zaleceń i wyznaczając termin realizacji. O stwierdzonych nieprawidłowościach informowany jest specjalista IZ PIB oraz stado wiodące.
5. Protokół z przeglądu przeprowadzonego w celu identyfikacji matek pszczelich (załącznik nr 1) stanowi podstawę do kwalifikowania przez specjalistę GP KCHZ matek pszczelich jako materiału matecznego i ojcowskiego Do protokołu dołączany jest wykaz zidentyfikowanych matek pszczelich (wzór w załączniku nr 3).
6. Protokół z przeglądu przeprowadzonego w celu stwierdzenia stanu matek pszczelich na dzień 1 września (wzór nr 2) wraz z dwoma egzemplarzami wykazu matek pszczelich (wzór nr 4) potwierdzonymi przez specjalistę GP KCHZ przesyłany jest do Instytutu Zootechniki PIB w celu dokonania kwalifikacji matek do udziału w programie ochrony. Po dokonaniu kwalifikacji specjalista IZ PIB wystawia zaświadczenie o realizacji programu ochrony zasobów genetycznych i przesyła je do hodowcy wraz z 1 egzemplarzem wykazu matek pszczelich z potwierdzoną kwalifikacją do programu ochrony.
VI. Przeglądy pasiek w rejonach hodowli zachowawczej
Realizacja programów ochrony dla linii M Augustowska i M Kampinoska opiera się na współpracy z podmiotami utrzymującymi pasieki w rejonach hodowli zachowawczej na terenach naturalnego występowania pszczół tych linii. W przeglądach pasiek prowadzonych przez pracowników podmiotów utrzymujących stada zachowawcze wiodące mogą brać udział specjaliści GP KCHZ oraz IZ PIB.
1. Strefa centralna rejonu hodowli zachowawczej pszczół augustowskich:
a) Podmiot utrzymujący pasiekę w strefie centralnej rejonu hodowli zachowawczej pszczół augustowskich sporządza oświadczenie o stanie zazimowania pasieki na dzień 1 września danego roku, według wzoru podanego w załączniku nr 5.
b) Podmiot prowadzący stado zachowawcze wiodące linii M Augustowska przeprowadza w okresie od 1 do 30 września danego roku przeglądy pasiek w strefie centralnej w celu stwierdzenia stanu rodzin pszczelich na dzień 1 września. Z każdego przeglądu sporządzany jest protokół (wzór w załączniku nr 6) podpisany przez dokonującego przeglądu przedstawiciela stada zachowawczego wiodącego linii M Augustowska oraz przez posiadacza pasieki.
c) Oświadczenia o stanie zazimowania pasieki na dzień 1 września potwierdzone przez przedstawiciela stada zachowawczego wiodącego podczas przeprowadzanego przeglądu, o którym mowa w punkcie b), przesyłane są przez stado zachowawcze wiodące do IZ PIB w celu kwalifikacji pasiek do udziału w programie ochrony. Po dokonaniu kwalifikacji specjalista IZ PIB wystawia zaświadczenie o realizacji programu ochrony zasobów genetycznych i przesyła je do właściciela pasieki za pośrednictwem stada wiodącego.
2. Strefa izolacyjna rejonu hodowli zachowawczej pszczół augustowskich oraz rejon hodowli zachowawczej pszczół kampinoskich
a) Podmioty utrzymujące pasieki w strefie izolacyjnej rejonu hodowli zachowawczej pszczół augustowskich oraz w rejonie hodowli zachowawczej pszczół kampinoskich występują do stada zachowawczego wiodącego z wnioskiem (wzór w załączniku nr 7) o przeprowadzenie przeglądu pasieki w celu identyfikacji w rodzinach pszczelich matek zakupionych w poprzednich latach w stadzie zachowawczym wiodącym.
b) Podmioty utrzymujące stada zachowawcze wiodące przeprowadzają w okresie od 1 do 30 września przeglądy pasiek, których właściciele złożyli wniosek zgodnie z pkt. a). Z przeglądów tych sporządzane są protokoły (wg wzoru w załączniku nr 8), które przesyłane są przez stado zachowawcze wiodące do IZ PIB w celu kwalifikacji matek do udziału w programie ochrony. Po dokonaniu kwalifikacji specjalista IZ PIB wystawia zaświadczenie o realizacji programu ochrony zasobów genetycznych i przesyła je do właściciela pasieki za pośrednictwem stada wiodącego .
c) Podmioty utrzymujące stada zachowawcze wiodące przeprowadzają w sezonie oceny przeglądy pasiek u podmiotów na terenie rejonów hodowli zachowawczej w celu wyszukiwania materiału hodowlanego w populacjach naturalnych.
Z przeglądów tych sporządzane są notatki podpisane przez prowadzącego przegląd oraz właściciela pasieki zawierające:
· datę i miejsce przeprowadzenia przeglądu,
· opis spostrzeżeń i czynności dokonanych w rodzinach pszczelich.
1. Realizacja programu przez hodowcę w stadzie zachowawczym wiodącym powinna być dokumentowana:
a) w ewidencji hodowlanej,
b) w dokumentacji pasiecznej w formie uzgodnionej ze specjalistą GP KCHZ, w zakresie czynności wykonywanych w rodzinach pszczelich w pasiece stada zachowawczego,
c) w protokołach sporządzanych wg wzoru w załączniku nr 2, w przypadku czynności takich jak: ocena fenotypowa, pobieranie czerwiu, pobieranie próbek do badań morfologicznych, itp.
2. Właściciel stada zachowawczego wiodącego corocznie w terminie do 31 marca składa do Instytutu Zootechniki PIB harmonogram prac na dany rok (wzór w załączniku nr 9) zgodnie z zakresem przewidzianym w programie hodowlanym ochrony zasobów genetycznych danej linii pszczół.
Specjalista IZ PIB, po zaakceptowaniu harmonogramu przesyła jeden egzemplarz do GP KCHZ.
3. Właściciel stada zachowawczego wiodącego sporządza półroczne sprawozdania (na dzień 30 czerwca oraz 31 grudnia) z wykonania zadań związanych z realizacją programu ochrony zasobów genetycznych danej linii pszczół (wzór w załączniku nr 10). W sprawozdaniu należy ująć wszystkie zadania określone w harmonogramie do wykonania w danym okresie opisując zakres ich wykonania. W rubryce „Uwagi” należy opisać wszystkie zmiany, jakie zaszły w trakcie realizacji.
Dwa egzemplarze sprawozdania z wykonania zadań przez stada zachowawcze wiodące parafowane przez specjalistę GP KCHZ są przesyłane do Instytutu Zootechniki PIB. Specjalista IZ PIB, po sprawdzeniu zgodności wykonanych prac z harmonogramem, wystawia zaświadczenie o realizacji programu ochrony zasobów genetycznych i przesyła je do stada wiodącego wraz z jednym egzemplarzem zaakceptowanego sprawozdania.
Terminy przesyłania sprawozdań do Instytutu Zootechniki PIB:
· za I półrocze (okres od 1 stycznia do 30 czerwca) – do 15 lipca.
· za II półrocze (okres od 1 lipca do 31 grudnia) – do 15 listopada.
4. Właściciel stada zachowawczego wiodącego składa do Instytutu Zootechniki PIB (w formie podpisanego dokumentu oraz elektronicznej) roczne sprawozdanie z realizacji programu ochrony zasobów genetycznych danej linii pszczół (wzór w załączniku nr 11) w terminie do 28 lutego następnego roku. Sprawozdanie to stanowi podstawę do oceny realizacji programu przez Grupę Roboczą ds. ochrony zasobów genetycznych pszczół. Sprawozdania są potwierdzane przez specjalistę GP KCHZ nadzorującego przebieg realizacji programu.
Załączniki:
1. Wzór protokołu z identyfikacji matek pszczelich w stadzie zachowawczym
2. Wzór protokołu z przeglądu pasieki stada zachowawczego
3. Wzór wykazu zidentyfikowanych matek pszczelich
4. Wzór wykazu matek pszczelich zgłaszanych do uczestnictwa w programie hodowlanym ochrony
5. Wzór oświadczenia posiadacza pasieki w strefie centralnej rejonu hodowli zachowawczej pszczół augustowskich
6. Wzór protokołu z przeglądu pasieki w strefie centralnej rejonu hodowli zachowawczej pszczół augustowskich
7. Wzór wniosku o przegląd pasieki
8. Wzór protokołu z przeglądu rodzin pszczelich i identyfikacji matek pszczelich
9. Wzór harmonogramu realizacji przez stado zachowawcze wiodące zadań określonych w programie hodowlanym ochrony zasobów genetycznych pszczół
10. Wzór sprawozdania z realizacji przez stado zachowawcze wiodące zadań określonych w programie hodowlanym ochrony zasobów genetycznych pszczół
11. Wzór sprawozdania z realizacji programu hodowlanego ochrony zasobów genetycznych pszczół
Warszawa, dn. 2007-07- 01
Gospodarstwo Pomocnicze Instytut Zootechniki
Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt: Państwowy Instytut Badawczy:
Załącznik nr 1 WZÓR
z identyfikacji matek pszczelich w stadzie zachowawczym linii M ...............................
W wyniku przeglądu przeprowadzonego w dniu ....................................
przez:
1/
2/
w pasiece zlokalizowanej w .......................................................
należącej do ....................................................................................................................................
w obecności:
stwierdza się, że:
I. Liczba matek pszczelich zidentyfikowanych.w pasiece:
1.W stadzie zachowawczym .......................... dla linii hodowlanej pszczół M ............................. w liczbie szt. : ....................... Wykaz zidentyfikowanych matek w załączeniu.
2.W tym wpisane do ksiąg dla linii hodowlanych pszczół:
1) linia ..........................w liczbie szt...........
2) linia ..........................w liczbie szt............
3.Prowadzona jest ocena stacjonarna matek pszczelich z linii hodowlanych pszczół :
1) linia ........................w liczbie szt..............
2) linia .........................w liczbie szt.............
Wykaz matek w protokóle z identyfikacji matek pszczelich do oceny z dnia: ....................
II. Zabiegi inseminacji matek pszczelich w 20 ....... r. wykonywane będą przez:
1)......................................... .nr zaświadczenia CSHZ/KCHZ o nadaniu uprawnień: ..........
2)......................................... nr zaświadczenia CSHZ /KCHZ o nadaniu uprawnień: ..........
3)........................................ .nr zaświadczenia CSHZ/KCHZ o nadaniu uprawnień: ...........
III. Do rozrodu naturalnego w 20.......r. wykorzystywany jest rejon hodowli zachowawczej .................... w: .....................................
IV.Jako przeznaczone do reprodukcji w 20.......r. zidentyfikowano i wytypowano matki pszczele jako materiał mateczny (m) w liczbie: ....... szt. oraz ojcowski (o) w liczbie ........– wykaz matek w załączeniu
Matki pszczele przeznaczone do rozrodu i reprodukcji wymienione w załączonym wykazie pochodzą z linii hodowlanych, dla których prowadzone są księgi oraz spełniają warunki określone w Art. 27 ust. 1 Ustawy o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich z 20 .08.1997r. z późn.zm. ( Dz. U.Nr 207 z 2002r., poz.1762, oraz z 2004r. Dz. U. Nr 91 ,poz. 866)
Wynik wyrywkowego przeglądu pni ojcowskich:
nr ula
nr matki
liczba plastrów:
...
KOBRRA666