Metody planowania w logistyce.
Na logistykę przedsiębiorstwa składa się wiele funkcji zarządzania operacyjnego, tym samym wiele obszarów planowania: obsługi klienta, dystrybucji, logistyki produkcji, zaopatrzenia i gospodarki materiałowej, magazynu i gospodarki magazynowej, transportu i spedycji, zapasów, skoordynowanego przepływu materiałów. W wielu obszarach logistyki są stosowane różne metody planowania, np. planowanie zapotrzebowania materiałów w zaopatrzeniu, planowania wykorzystania przestrzeni składowania w magazynie czy planowania tras transportowych w obszarze transportu i spedycji – rys 1.5.1.
W każdym z wymienionych obszarów zarządzania logistyką, planowane są zarówno zasoby logistyki (np. plany wykorzystania urządzeń, budynków czy środków finansowych) jak i operacje logistyczne, ale inne metody planowania są wykorzystywane do planowania lokalizacji lub struktury łańcucha dystrybucji, a inne do planowania operacji w tym łańcuchu.
W planowaniu dotyczącym zasobów logistycznych, inne metody będą stosowane w planowaniu kosztów i środków finansowych wymaganych np. do pracy magazynu (budżet magazynu), a inne metody do planowani ładunku w magazynie czy operacji magazynowych (przyjęcia, kompletacji, wydania). Inne metody i narzędzia planowania będą wykorzystywane do opracowywania planów strategicznych i długofalowych planów rozwoju, a inne do opracowywania planów operacyjnych związanych z bieżącą realizacją zamówień klientów. Ponadto odrębne metody służą do planowania ściśle określonej grupy zadań realizowanych jednorazowo, zwanych projektami (projektem logistycznym może być np. wdrożenie nowego kanału dystrybucji z lokalizacją centrum dystrybucyjnego czy wdrożenie systemu identyfikacji za pomocą kodów kreskowych).
Z tego opisu wynika, że istnieje wiele metod planowania, które są praktycznie wykorzystywane w wielu obszarach zarządzania logistyką przedsiębiorstw.
Zapamiętaj: Metoda planowania to sposób organizacji i reguł postępowania, dobrany celowo do przedmiotu i celu planowania, zmierzający do wypracowania decyzji planistycznych (plan jest zbiorem decyzji). Metoda jest dobierana odpowiednio do wymagań (warunków) i obszaru planowania.
Z przedstawionych poniżej przykładów metod planowania wykorzystywanych w logistyce wynika różny zakres organizacji danych do planowania, różne reguły postępowania (formuły obliczeniowe), a metody są dobrane do obszaru planowania i wymagań opracowywanego planu.
Przykład:
Metody planowania w logistyce przedsiębiorstwa.
Planowanie liczby środków transportu:
dla zapotrzebowania na przewozy:
Miesiąc
Metody planowania:
Jeżeli średnia długość trasy wynosi 2 dni, a pojazd jest dostępny 20 dni w miesiącu – to znaczy, że pojazd może wykonać w miesiącu 10 kursów.
Jeżeli średnio jest wykorzystywana ładowność 8 ton pojazdu, to znaczy, że w miesiącu (w ramach 10 kursów) pojazd jest w stanie przewieźć – 80 ton.
Dla podanego zapotrzebowania przewozu powinna być planowana następująca liczba środków transportu:
styczeń – 1600 ton / 80 ton = 20 pojazdów.
Zapotrzebowanie przewozu [w tonach]
Styczeń
1600
Luty
2400
Marzec
4000
Kwiecień
5600
Dla założeń:
Dostępność pojazdu
20 dni w miesiącu
Średnia długość trasy
2 dni
Średni ładowność
8 [ton]
Planowanie kosztów pracy w magazynie:
Pozycja kosztu
Planowana liczba pracowników
Planowana liczba godzin pracy dziennie na pracownika [rbh]
Planowana liczby dni pracy w miesiącu [dni]
Planowana stawka na godzinę pracy [zł/rbh]
Koszty pracy [zł]
Dodatkowe koszty pracy – premie, ZUS
Koszty całkowite pracy
Płace bezpośrednie – pracowników fizycznych na stanowiskach pacy.
10
6
8
22
18
17600
5184
23%
21%
21648,00
6272,64
Płace pośrednie – kierownik magazynu i dwóch mistrzów/kierowników zmian.
1
2
16
13
2816
4576
27%
3576,32
5811,52
Metody planowania kosztów:
1. Pracochłonność dla planowanego czasu pracy w jednostkach naturalnych (roboczogodzinach) – np.: 10 pracowników x 8 godzin pracy dziennie [rbh] x 22 dni w miesiącu = 1760 [rbh].
2. Koszty pracy: Planowana pracochłonność 1760 [rbh] x stawka wynagrodzenia/[rbh] 10 zł = 17600 zł
3. Dodatkowe koszty pracy (narzut na płace), które ponosi pracodawca. Wynikają z warunków zatrudnienia i prawa pracy. Dodatkowe koszty są wliczane jako średni udział procentowy obliczany od wartości kosztów pracy. Koszty całkowite pracy stanowią sumę kosztów pracy i dodatkowych kosztów pracy:Koszty pracy 17600 + Koszty pracy 17600 x narzut 23% = 21648 zł
W magazynie są zatrudnieni pracownicy fizyczni w dwóch grupach – pracownicy podstawowi (magazynierzy i operatorzy układnic regałowych lub wózków magazynowych) oraz pracownicy pomocniczy i pracownicy umysłowi w dwóch grupach (kierownik magazynu i dwóch mistrzów/kierowników zmian. Magazyn pracuje na dwie zmiany (6.00 – 14.00 i 14.00 – 22.00).
Planowanie potrzeb materiałowych i wielkości zakupu:
Planowanie wielkości zakupu materiałów na podstawie planu zapotrzebowania na wyroby finalne (z uwzględnieniem planowanych zapasów końcowych i dysponowanych):
Wyszczególnienie
Materiał
X124
[kg]
Z234
[szt]
K451
[l]
H128
Liczba produktów
20 sztuk
Ilość materiałów na 1 produkt
7
15
3,2
19
Planowane potrzeby materiałowe
140
300
64
380
+ wymagany zapas końcowy
30
...
anitakwiatkowska1