SŁOWNIK
PODSTAWOWYCH POJĘĆ
Z ZAKRESU OCHRONY OSÓB I MIENIA
SPIS HASEŁ
A
AGRESJA
AMUNICJA
AMUNICJA BUDOWA
B
BADANIA LICENCYJNE
BALISTYKA
BASKILA
BIERNY OPÓR
BIOTERRORYZM
BROŃ
BROŃ PALNA
BROŃ PNEUMATYCZNA
BROŃ SAMOCZYNNA
BROŃ CELE DOSTĘPU
BROŃ OBIEKTOWA
C
CEL UŻYCIA ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO
CELOWANIE
CZAS PRACY
CZYN NIEDOZWOLONY
CZYNNA NAPAŚĆ
CZYNNY OPÓR
D
DOKUMENTACJA OCHRONNA
E
ETYKA
I
IMPREZA MASOWA
IMPREZA MASOWA O PODWYŻSZONYM RYZYKU
IMPREZA MASOWA ZABEZPIECZENIE
IGLICA
INDOS
INSTRUKCJA KONWOJOWA
J
JEDNOSTKA OBLICZENIOWA
K
KAJDANKI
KALIBER
KIEROWNIK JEDNOSTKI
KLASA ODPORNOŚCI NA WŁAMANIE
KOLBA
KOMORA NABOJOWA
KONTRATYP
KONWOJENT
KONWÓJ
KONTROLA RUCHU OSOBOWEGO
KONTROLA RUCHU MATERIAŁOWEGO
KONTROLA PRZESTRZEGANIA USTAWY O WYCHOWANIU W TRZEŹWOŚCI I PRZECIWDZIAŁANIU ALKOHOLIZMOWI
KONTROLA PRZEPISÓW PPOŻ.
KSIĄŻKA KONWOJÓW
KUREK
L
LEGITYMOWANIE
LICENCJA
LICENCJA WYMAGANIA KWALIFIKACYJNE
LUFA
Ł
ŁÓDKA
ŁUSKA
M
MAGAZYNEK
MECHANIZM SPUSTOWY
MIENIE
MONITORING
N
NABÓJ SCALONY
NEGOCJACJE
O
OBOWIĄZKI DOWÓDCY KONWOJU
OBOWIĄZKI KONWOJENTA
OBOWIĄZKI INNYCH OSÓB WCHODZĄCYCH W SKŁAD KONWOJU
OBRONA KONIECZNA
OBSZAR PODLEGAJĄCY OBOWIĄZKOWEJ OCHRONIE
OCHRONA MIENIA
OCHRONA OSÓB
OCHRONA OSÓB I MIENIA
ODRZUT
ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA PRACOWNIKA OCHRONY
ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA PRACOWNIKA OCHRONY
OSOBISTY SYSTEM ALARMOWY
P
PAŁKA OBRONNA WIELOFUNKCYJNA
PAMIĘĆ
PARALIZATOR
PIES OBRONNY
PISTOLET
PISTOLET MASZYNOWY
PLAN OCHRONY
POCISK
PODRZUT
PRACOWNIK I PRACODAWCA
PRACOWNIK OCHRONY
PRZECHOWYWANIE WARTOŚCI PIENIĘŻNYCH
PRZESTĘPSTWO
R
REWOLWER
S
SAMOCHODOWY SYSTEM ALARMOWY
SPECJALISTYCZNE UZBROJONE FORMACJE OCHRONNE
SPOSTRZEGANIE
SPUST
STAN WYŻSZEJ KONIECZNOŚCI
STAN PO UŻYCIU ALKOHOLU
STAN NIETRZEŹWOŚCI
STRES
STRZAŁ
STRZELBA GŁADKOLUFOWA
SZYK OCHRONNY
SYSTEMY ALARMOWE
SYSTEM ALARMOWY MIESZANY
SYSTEM ALARMOWY NAPADU
SYSTEM ALARMOWY WŁAMANIA
SYSTEM STEROWANIA DOSTĘPEM
SYSTEM TRANSMISJI ALARMU
SYSTEM OCHRONY OBIEKTÓW
SYSTEM PRAWNY
SZKIELET
SZYNA SPUSTOWA
Ś
ŚRODKI OCHRONY OSOBISTEJ
ŚRODKI ŁĄCZNOŚCI WEWNĘTRZNEJ
ŚRODKI ŁĄCZNOŚCI ZEWNĘTRZNEJ
ŚRODKI PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO
ŚWIADEK PRAWA I OBOWIĄZKI
T
TAJEMNICA PAŃSTWOWA
TAJEMNICA SŁUŻBOWA
TECHNICZNE ŚRODKI OCHRONY
TELEWIZYJNY SYSTEM NADZORU
TERRORYZM
TRANSPORT PODLEGAJĄCY OBOWIĄZKOWEJ OCHRONIE
TRANSPORT WARTOŚCI PIENIĘŻNYCH
U
UJĘCIE OSOBY
UMOWA O PRACĘ
UPRAWNIENIA LICENCJONOWANEGO PRACOWNIKA OCHRONY
USTALENIE TOŻSAMOŚCI
USTALENIE UPRAWNIEŃ DO PRZEBYWANIA W CHRONIONYM OBIEKCIE
USUNIĘCIE OSOBY NIE POSIADAJĄCEJ UPRAWNIEŃ DO PRZEBYWANIA W CHRONIONYM OBIEKCIE
UZBROJENIE SPECJALISTYCZNYCH UZBROJONYCH FORMACJI OCHRONNYCH
W
WARTOŚCI PIENIĘŻNE
WARUNKI I SPOSOBY UŻYCIA BRONI PALNEJ
WEWNĘTRZNE SŁUŻBY OCHRONY
WINA UMYŚLNA I NIEUMYŚLNA
WSPÓŁPRACA SPECJALISTYCZNYCH UZBROJONYCH FORMACJI OCHRONNYCH Z POLICJĄ, JEDNOSTKAMI OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ, OBRONY CYWILNEJ I STRAŻAMI GMINNYMI (MIEJSKIMI) W ZAKRESIE WYKONYWANYCH ZADAŃ OCHRONY OSÓB I MIENIA
WYCIĄG
WYKROCZENIE
WYPOSAŻENIE PRACOWNIKÓW SŁUŻBY OCHRONY
Z
ZABEZPIECZENIA BUDOWLANE
ZABEZPIECZENIA MECHANICZNE
ZABEZPIECZENIA ELEKTRONICZNE
ZAKRES DZIAŁANIA SZEFA OCHRONY
ZAKRES DZIAŁANIA ZASTĘPCY SZEFA OCHRONY
ZAKRES DZIAŁANIA DOWÓDCY ZMIANY
ZAKRES DZIAŁANIA WARTOWNIKÓW KONWOJENTÓW
ZAKRES DZIAŁANIA WEWNĘTRZNEJ SŁUŻBY OCHRONY
ZAMEK
Zachowanie zmierzające do zniszczenia lub uszkadzania przedmiotów bądź ludzi, a nawet siebie /samoagresja/, co może prowadzić do samobójstwa. Agresja występuje jako reakcja na sytuację trudną lub jako następstwo frustracji i przejawia się w ataku werbalnym lub fizycznym.
W rozumieniu ustawy o broni i amunicji z dnia 21 maja 1999 roku istotnymi częściami amunicji są:
pociski wypełnione materiałami wybuchowymi, chemicznymi środkami obezwładniającymi lub zapalającymi albo innymi substancjami, których działanie zagraża życiu lub zdrowiu,
spłonki inicjujące spalanie materiału miotającego,
materiał miotający w postaci prochu strzelniczego.
AMUNICJA - BUDOWA
Amunicja do broni krótkiej.
Budowa:
pocisk - w momencie strzału po oddzieleniu od łuski jest wyrzucany z lufy.
ładunek miotający /proch/ - spalając się wydziela dużą ilość gazów, co powoduje gwałtowny wzrost ciśnienia i wypchnięcie pocisku z przewodu lufy.
łuska - zwykle wykonana z mosiądzu lub stali
kowadełko - jest występem w środku wgłębienia w denku łuski lub osobną kształtką z blachy.
ładunek inicjujący - jest umieszczony w zagłębieniu znajdującym się w środku zewnętrznej strony denka łuski, na kowadełku. Płomień powstający w momencie wybuchu przedostaje się przez jeden lub dwa kanaliki ogniowe do wnętrza łuski, gdzie powoduje zapłon ładunku miotającego.
miseczka spłonki - wykonana z cienkiej blachy, zamyka wgłębienie w denku łuski, gdzie znajduje się ładunek inicjujący. Iglica uderzając w ścianę miseczki, powoduje zgniecenie ładunku i jego wybuch. Zespół: kowadełko, miseczka spłonki i ładunek inicjujący określa się mianem spłonki.
Amunicja do broni gładkolufowej.
łuska - wykonana z tworzywa sztucznego, w tylnej części z metalowym okuciem, na którym uformowana jest wystająca kryza.
ładunek miotający - proch; ziarna są większe niż w nabojach do broni krótkiej /ma mniejszą prędkość spalania ze względu na długość lufy/.
przybitka - za jej pośrednictwem gazy prochowe nadają prędkość pociskowi.
pocisk /jeden lub kilka/ - wyrzucony z lufy przez przybitkę popychaną gazami.
wieczko - zamyka łuskę od przodu, dzięki czemu pociski utrzymywane są wewnątrz niej.
spłonka - w formie grzybka lub walca z cienkiej blachy mosiężnej, wewnątrz którego znajduje się ładunek inicjujący.
Badaniom lekarskim i psychologicznym, przeprowadzanym w celu oceny zdolności fizycznej i psychicznej do wykonywania zadań pracownika ochrony fizycznej, podlegają:
osoby ubiegające się o wydanie licencji pracownika ochrony fizycznej pierwszego i drugiego stopnia oraz
osoby posiadające licencję pracownika ochrony fizycznej.
Badanie psychologiczne obejmuje w szczególności ocenę poziomu umysłowego, ocenę osobowości z uwzględnieniem funkcjonowania w sytuacjach trudnych oraz ocenę poziomu dojrzałości społecznej. Zakres badania psychologicznego może zostać poszerzony, jeżeli psycholog uzna to za niezbędne do prawidłowej oceny zdolności psychicznej osoby badanej.
Badanie lekarskie obejmuje:
Badanie ogólne stanu zdrowia, obejmujące w szczególności ocenę układu krążenia i oddechowego oraz ocenę narządu ruchu,
Badania specjalistyczne: okulistyczne, otolaryngologiczne, psychiatryczne i neurologiczne,
Inne badania specjalistyczne i badania pomocnicze, zlecone przez lekarza przeprowadzającego badanie ogólne stanu zdrowia.
Po przeprowadzeniu badania ogólnego stanu zdrowia oraz na podstawie opinii psychologa i opinii lekarzy specjalistów, a także wyników badań pomocniczych, lekarz wydaje orzeczenie lekarskie. W razie stwierdzenia w orzeczeniu lekarskim braku zdolności fizycznej i psychicznej do uzyskania licencji pracownika ochrony fizycznej lub dalszego wykonywania zadań pracownika ochrony fizycznej, lekarz sporządza dodatkowy egzemplarz orzeczenia lekarskiego i przekazuje listem poleconym, z zachowaniem poufności, właściwemu terytorialnie komendantowi wojewódzkiemu Policji.
Jest dziedziną nauki zajmującą się ruchem pocisku od momentu wprawienia go w ruch do momentu zatrzymania się w celu lub poza nim. Balistykę dzieli się na wewnętrzną, zewnętrzną i końcową.
Balistyka wewnętrzna zwana inaczej balistyką przewodu lufy, zajmuje się ruchem pocisku w przewodzie, od momentu wprawienia go w ruch, do momentu gdy opuści on lufę.
Kolejne etapy występujące podczas tej fazy, to:
wybuch ładunku inicjującego /w spłonce/, wywołany uderzeniem iglicy,
zapalenie się ładunku miotającego /prochu/,
wzrost ciśnienia pod wpływem wydzielania się gazów,
rozcalenie naboju - początek ruchu pocisku,
gwałtowny wzrost ciśnienia gazów i prędkości pocisku,
spadek ciśnienia do zera, krótko po opuszczeniu lufy przez pocisk.
Balistyka zewnętrzna zajmuje się ruchem pocisku w powietrzu, od momentu w którym opuszcza on lufę, do chwili jego zetknięcia z powierzchnią celu lub przeszkodą.
Trajektoria, czyli tor lotu po którym porusza się pocisk, to tzw. “krzywa balistyczna”.
Tuż po opuszczeniu lufy wylatujące za pociskiem gazy mają większą prędkość niż pocisk. Powoduje to dodatkowy wzrost prędkości już poza przewodem lufy. Tak więc pocisk osiąga maksymalną prędkość w odległości kilku, kilkunastu centymetrów od wylotu lufy. Ponieważ różnica pomiędzy prędkością wylotową pocisku, a jego prędkością maksymalną jest niewielka, przyrost prędkości nie ma praktycznie znaczenia. Faza ta to tzw. balistyka przejściowa.
Krzywa balistyczna jest linią prostą, jeżeli strzał oddano pionowo w górę lub w dół, a na pocisk nie oddziaływały żadne dodatkowe czynniki. W praktyce na tor lotu pocisku mogą też wpływać i generalnie wpływają warunki atmosferyczne /deszcz, wiatr/, które zmieniają jego kształt w stosunku do teoretycznej krzywej balistycznej.
Kąt strzału, dla którego donośność pocisku jest największa, wynosi dla broni krótkiej około 40 stopni. Zwiększenie lub zmniejszenie tego kąta powoduje zmniejszenie donośności. Poza wartością kąta strzału, na donośność pocisku wpływają:
jego kształt
prędkość początkowa
obciążenie przekroju poprzecznego pocisku /stosunek masy do pola przekroju poprzecznego/.
Siły działające na pocisk i wpływające na kształt krzywej balistycznej, to /rysunek/:
siła bezwładności /korzystna - dzięki niej pocisk porusza się/: zależna jest od masy i prędkości pocisku.
siła oporu powietrza /niekorzystna/
siła ciężkości /niekorzystna/, powodująca opadanie pocisku podczas lotu, zależna od ciężaru pocisku.
Balistyka końcowa – zajmuje się ruchem pocisku od momentu jego zetknięcia się z celem lub przeszkodą, do chwili jego całkowitego zatrzymania się. Pocisk może zatrzymać się w celu /przeszkodzie/ lub przebić go.
Na moc obalającą pocisku, wpływ mają następujące elementy:
kaliber pocisku; większy kaliber tworzy większy kanał trwały, a tym samym powoduje poważniejsze obrażenia wewnętrzne,
ilość energii, którą pocisk przekazał celowi, czyli ilość przekazanej energii kinetycznej, zależnej od prędkości i masy pocisku,
rodzaj pocisku; aby uzyskać dużą moc obalającą pocisk powinien mieć dużą energię i głęboko penetrować. Jednocześnie nie powinien przebić celu. Przykładem są tzw. pociski grzybkujące, zwiększające swoją średnicę po wniknięciu do celu.
Komora zamkowa - łączy wszystkie zespoły i mechanizmy strzelby. Wewnątrz komory zamkowej umieszczone są obrotowo rozdzielacz i ustalacz naboju. W przedniej części komory zamkowej znajduje się gniazdo lufy, w tylnej otwór do mocowania kolby. W dolnej ściance komory zamkowej znajduje się okno załadowcze przez które ładowany jest magazynek rurowy. W prawej ściance bocznej wykonane jest okno wyrzutnika łusek. Komora zamkowa połączona jest z mechanizmem spustowo-uderzeniowym za pomocą sworznia. Kolba z trzewikiem gumowym /w zależności od wersji/ łagodzącym odrzut, przykręcona jest śrubą do komory zamkowej.
Jest to zachowanie się nie mające charakteru ani czynnej napaści lub czynnego oporu ale które ma na celu przeszkadzanie czynnościom służbowym lub sprzeciwianie się żądaniom pracownika ochrony. Bierny opór następuje wówczas, gdy ujęta osoba nie zagraża pracownikowi ochrony tj. nie atakuje go, lecz przez swoje zachowanie pragnie uniemożliwić mu wykonanie czynności służbowej np. położy się usiądzie, chwyci się jakiegoś przedmiotu np. drzwi, ramy okiennej drzewa itp., i nie chce udać się z pracownikiem ochrony, albo stanie w drzwiach z rozkrzyżowanymi rękami i nie chce ustąpić czy przepuścić.
Broń biologiczna od dawna stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa państw, a przede wszystkim - ich ludności cywilnej. Po terrorystycznym ataku na World Trade Center poczucie zagrożenia niepomiernie wzrosło. W obecnej sytuacji szczególnie ważne jest staranne wykonywanie rutynowych procedur, np. stałych kontroli ujęć wody czy magazynów trucizn przez sanepidy, szkolenie pracowników ochrony zdrowia i inspekcji sanitarnej w zakresie schematów postępowania w momencie zagrożenia, a także szybkie reagowanie odpowiednich służb na wszelkie niepokojące sygnały. Broń biologiczna, zwana też bakteriologiczną, jest zaliczana do broni masowego rażenia. Wykorzystuje się w niej mikroorganizmy chorobotwórcze, jak wirusy, bakterie lub toksyny niektórych mikroorganizmów. Mogą być przenoszone przez bomby, pojemniki z zakażonymi cieczami i gazami, ewentualnie owady, które wywołują choroby. Użycie broni biologicznej zostało zakazane protokołem genewskim z 1925. W 1972 podpisano konwencję o zakazie prowadzenia badań, produkcji oraz gromadzenia broni biologicznej. Umowę ratyfikowało ponad 140 państw. Jednak społeczność międzynarodowa nie wypracowała skutecznych mechanizmów weryfikacji tego zobowiązania, które było wielokrotnie łamane przez różne kraje. Działo się tak, mimo systematycznie organizowanych konferencji przeglądowych dotyczących przestrzegania konwencji. Statystyki prowadzone przez Instytut Studiów Międzynarodowych w Monterey odnotowują, że od 1975 r. do sierpnia 2000 r. terroryści atakowali na całym świecie 126 razy używając jako broni substancji chemicznych lub biologicznych. Znaczną część tej statystyki wypełnia działalność japońskiej sekty Najwyższa Prawda (Aum Szinrikjo). Efekty, jeśli porównać je z wynikami ataków “konwencjonalnych” pochłaniających setki, a w przypadku ataku na WTC tysiące ofiar, były mizerne. Najbardziej spektakularny atak chemiczny Najwyższej Prawdy na tokijskie metro 20 marca 1995 r. spowodował śmierć 12 osób. Wcześniejsze próby użycia wąglika, np. zamach na gmach parlamentu czy atak podczas uroczystości ślubu następcy tronu cesarskiego spełzły na niczym. Czy dlatego, jak twierdziło wielu analityków, że terrorystom tak naprawdę nie chodziło o jak największą liczbę ofiar, lecz o rozgłos? Szczegóły dochodzeń w najgłośniejszych sprawach, w tym śledztwo dotyczące Aum Szinrikjo pokazują, że terroryści nie mieli żadnych skrupułów i liczyli na większą skuteczność swoich tajnych broni. Na szczęście zabrakło im umiejętności. Okazuje się, że przygotowanie sarinu lub wąglika w formie umożliwiającej masową zagładę wymaga nie lada wiedzy, aparatury i doświadczenia, które wbrew wielu obiegowym opiniom wcale niełatwo kupić za pieniądze. Na liście zarazków, które mogą zostać użyte znajdują się niebezpieczne mikroby o wielkiej sile rażenia, jak wąglik, ospa, dżuma, wirusy gorączek krwotocznych; terroryści mogą też wykorzystać jad kiełbasiany. Na kilka z tych chorób działają szczepionki. Jednak w praktyce nie można z nich skorzystać, ponieważ należałoby zaszczepić setki tysięcy osób, a ponadto nie wiadomo, na którą z ewentualnych chorób i nie można jednej osobie podać wszystkich szczepionek. Skutki użycia broni biologicznej nie występują od razu, czasami dopiero po kilkunastu dniach. Ogromnie ważne jest więc wykrycie wszelkich symptomów i szybkie zdiagnozowanie rodzaju zastosowanych bakterii czy wirusów.
W związku z częstymi przypadkami zgłoszeń podejrzanych przesyłek pocztowych kojarzonych z potencjalnym zagrożeniem epidemiologicznym - mimo nie stwierdzenia w Polsce żadnego realnego zagrożenia bronią biologiczną – wskazane jest zachowanie maksymalnej ostrożności, a w szczególności profilaktyczne:
nieotwieranie kopert, paczek przesyłanych pocztą lub gońcem, jeżeli nie jest nam znany nadawca lub gdy nadawca nie potwierdza wysyłki,
nieotwieranie przygodnie znalezionych paczek lub innych przedmiotów pozostawionych przez nieznane osoby w różnych miejscach publicznych lub prywatnych posesjach,
niedotykanie nieznanych, rozsypanych lub rozlanych substancji oraz niedopuszczanie do ich rozprzestrzenienia się, poprzez szczelne nakrycie ich folią lub tkaniną.
W przypadku znalezienia lub otrzymania wymienionych przedmiotów konieczne jest niezwłoczne powiadomienie Policji i Straży Pożarnej.
Ustawa o broni i amunicji z dnia 21 maja 1999 roku precyzuje pojęcie broni. W rozumieniu art. 4.1. należy pod tym pojęciem rozumieć:
Broń palną, w tym bojową, myśliwską, sportową, gazową, alarmową i sygnałową,
Broń pneumatyczną,
Miotacze gazu obezwładniającego,
Narzędzia i urządzenia, których używanie może zagrażać życiu lub zdrowiu:
...
ewelina_j88