1. Grupy rówieśnicze stanowią naturalną formę życia uczniów i wychowanków.
2. Istnienie grup rówieśniczych wyraża ich dążenie do działania, samodzielności, może być formą buntu.
3. Grupy samorzutne powstają w rezultacie spontanicznej aktywności zabawowej oraz samodzielnego rozwijania dążeń i celów.
4. Stanowią naturalną drogę procesu uspołecznienia i społecznego współdziałania
5. Są to grupy nieformalne, które można podzielić na trzy kategorie: grupy zabawowe, paczki, gangi- bandy.
6. Grupy zabawowe zaspakajają potrzebę zabawy w zespole. Stają się trwałe, gdy zabawa nie zmienia się lub zainteresowanie członków tej grupy idzie w tym samym kierunku.
7. Członkowie tych grup uczą się pierwszych ról społecznych przez naśladownictwo i wyobrażenia.
8. Przynależność do nich jest dobrowolna.
9. Paczki to niewielkie grupy, zazwyczaj skupiają średnio 4-5 osób.
10. Selekcja dokonuje się intuicyjnie, jednak z zastosowaniem większych rygorów niż w grupach zabawowych.
11. Podstawą przynależności jest najczęściej wyrównany poziom, podobieństwo postaw moralnych, światopoglądowych i upodobań kulturalnych. Dopuszczalna jest rozpiętość wiekowa.
12. Działania integracyjne takich grup polegają na: wspólnym udziale w imprezach, wspólnych grach, zabawach, imprezach, wycieczkach, korzystaniu z instytucji kulturalnych.
13. Gang to grupa nieformalna, o wysokim stopniu organizacji, wyraźnie określonych rolach.
14. Dominującą, autokratyczną rolę pełni przywódca.
15. Gang cechuje duże zintegrowanie, zbliżenie do grupy formalnej, trwałość i silne więzi i solidarność.
16. Coraz bardziej obniża się wiek członków gangów.
17. Typowy gang można rozpatrywać w dwóch aspektach: po pierwsze kształtuje się ona w kontaktach z rówieśniczych, po drugie w relacjach z dorosłymi na płaszczyźnie między pokoleniowego stosunku wychowawczego.
18. Grupy rówieśnicze stanowią ważny czynnik kształtowania osobowości człowieka, wywierają silny wpływ w każdym okresie rozwoju poprzez bardzo silne narzucanie swoim członkom zasad postępowania i systemu wartości.
Opracowano w oparciu o: E. Trempała: Instytucje I Placówki Wychowania Równoległego, [w:] T. Pilch (red.): Pedagogika Społeczna – Poszukiwania i Rozstrzygnięcia. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauka im. Ossolińskich, Warszawa 1984, s. 156 – 158.
staszekka