Ćwiczenia usprawniające ruchome narządy artykulacyjne
Wszystkie ćwiczenia należy wykonywać przed lustrem, aby móc obserwować ruchy poszczególnych narządów i korygować błędne. Ćwiczenia zawsze pokazuje nauczyciel, a dziecko naśladuje. Należy zwracać uwagę, by były one wykonywane precyzyjnie, dlatego też trzeba pokazywać je powoli i wiele razy powtarzać.
Ćwiczenia języka:
. Unieś szeroki język: - na górną wargę
- na górne zęby
- za górne zęby
. Unieś język szeroki za górne zęby, na wałek dziąsłowy i skieruj go w stronę gardła po podniebieniu: - „malowanie sufitu”.
. „Zamieć” językiem za zębami: - górnymi
- dolnymi
. Ułóż język w kształt: rurki (boki języka skieruj do góry), koszyka (brzegi języka skieruj do góry, a w środku utworzy się zagłębienie).
. Obliż wargi w jedną i drugą stronę.
. Pomasuj czubkiem języka wałek dziąsłowy.
. Poostrz czubek języka o górne siekacze.
. Obliż językiem podniebienie, górne zęby i wargi.
. Wysuń język z ust na przemian: wąski, szeroki.
. Język „przyklej” do podniebienia za górnymi zębami i odciągnij w dół- cmokanie.
Ćwiczenia warg:
. Wysuń wargi do przodu (zęby widoczne) – tworzenie „ryjka” – u.
. Spróbuj utrzymać w zaokrąglonych ustach ołówek.
. Wykonaj „całuski do lusterka”.
. Wymawiaj na przemian a-o przy maksymalnym oddaleniu od siebie wargi dolnej i górnej.
. Zbliż kąciki ust i wymawiaj: u
. Złącz wargi płasko. Rozciągnij wargi poprzez cofnięcie kącików ust.
. Ułóż dolną wargę na górną i górną na dolną. Wysuwaj wargi do przodu, ściągnij je i przesuwaj w kąciki ust: w prawo, w lewo, następnie wykonaj ruchy okrężne.
. Dolną wargą zasłoń dolne zęby i górną górne zęby.
. Dmuchaj przy złączonych wargach.
. Zęby złącz, wargi lekko wysuń do przodu „rybka”.
Ćwiczenia połykania
W przypadku występowania połykania infantylnego, tj. takiego, przy którym język nie znajduje się na podniebieniu, ćwiczymy prawidłowy akt połykowy. Prowadzimy ćwiczenia z płytką przedsionkową dziesięć razy po trzy minuty dziennie. Wkładamy płytkę pomiędzy wargi i zęby dziecka, prosimy aby zacisnęło usta tak, aby utworzyły one małe kółeczko. Palcem ciągniemy za uchwyt do przodu całą płytkę.
Naukę połykania dzielimy na trzy etapy:
. Unoszenie języka do podniebienia
. Połykanie śliny
. Spożywanie płynów
Unoszenie języka do podniebienia. Naukę rozpoczynamy od zaprezentowania na sobie prawidłowego układu języka. Pomocne jest dotykanie podniebienia w okolicy górnych zębów patyczkiem lub palcem, kiedy dziecko potrafi już trafić językiem w podniebienie przechodzimy do nauki połykania śliny.
Połykanie śliny. Prawą ręką podtrzymujemy głowę dziecka, palcem wskazującym i trzecim lewej ręki rozchylamy usta dziecka, sprawdzamy czy język jest na podniebieniu, zaś kciuk układamy na krtani (aby czuć czy została połknięta ślina). Polecamy uniesienie języka do podniebienia, zamknięcie zębów i połknięcie śliny z zachowaniem takiej pozycji języka. Napięcie warg wskazuje na nieprawidłowy przebieg aktu połykania i należy całą czynność powtórzyć. Ćwiczenia powinny być wykonywane możliwie często do momentu, gdy połykanie będzie przebiegać szybko i prawidłowo, wówczas można przejść do kolejnego etapu tj. połykania płynów z zachowaniem prawidłowego układu języka.
Spożywanie płynów. Stosujemy wyuczoną technikę do spożywania płynów, o prawidłowym przebiegu tej czynności świadczy brak wzmożonego napięcia warg w trakcie picia.
Przedszkolaczki