Święta Muzułmańskie
Wstęp
Święta dla Muzułmanów polskich są jednym z głównych elementów przyczyniających się do ich integracji. Stanowią doskonałą okazję do spotkań rodzinnych oraz odświeżania znajomości. Jednak święta te nie mają jedynie towarzyskiego charakteru. Główny nacisk kierowany jest na sferę religijną i duchową. Podniosła atmosfera świąt skłania do zadumy i refleksji. Zmusza do zastanowienia się nad własnym postępowaniem oraz zbliża do Boga. Święta dla polskich Muzułmanów mają ogromną wartość emocjonalną.
Uroczystości świąteczne odbywają się we wszystkich meczetach, centrach muzułmańskich oraz domach modlitw. Na Podlasiu najwięcej Muzułman - Tatarów w tych dniach można spotkać w meczetach w Bohonikach i w Kruszynianach oraz w Domu Modlitwy znajdującym się przy ulicy Grzybowej w Białymstoku i Domu Modlitwy w Suchowoli. Jednak z uwagi na przywiązanie do tradycji i bliskość cmentarzy Bohoniki i Kruszyniany są nadal miejscami, do których przyjeżdża najwięcej Tatarów z całej Polski. Muzułmanie modlą się również w meczecie w Gdańsku, Centrum Kultury Islamu w Warszawie, w Centrach Muzułmańskich w Białymstoku, Lublinie, Wrocławie, Katowicach oraz w prywatnych domach w całej Polsce.
Swoistość świąt muzułmańskich polega również na tym, że nie mają one stałego miejsca w kalendarzu. Rok muzułmański, czyli księżycowy jest o 10 lub 11 dni krótszy od słonecznego, dlatego są to święta ruchome. Muzułmanie obchodzą dwa najważniejsze święta w roku. Są to Id Al Fitr (Ramadan Bajram) oraz Id Al Adha (Kurban Bajram).
RAMADAN BAJRAM (Id Al Fitr)
Jest to trzydniowe święto na zakończenie miesięcznego postu Ramadanu. Ramadan jest dziewiątym miesiącem roku w kalendarzu muzułmańskim. Nazwa jego oznacza Palący - to ślad, że niegdyś odnosił się do miesiąca letniego. Z chwilą wprowadzenia ery muzułmańskiej wprowadzono kalendarz księżycowy. Ramadan zaczął się przesuwać co rok o jedenaście lub dziesięć dni, gdyż o tyle rok księżycowy jest krótszy od słonecznego. W ten sposób Ramadan wędruje powoli wstecz przez wszystkie pory roku, sprawiedliwie rozdzielając związane z nim wyrzeczenia wśród muzułmanów zamieszkujących różne strefy geograficzne. Ramadan, bowiem jest miesiącem wielkiego postu w islamie. Według tradycji Bóg wyróżnił Ramadan czyniąc go miesiącem zesłania Koranu.
Ramadan jest miesiącem szczególnego kontaktu z Bogiem. Poszczący doświadczając pragnienia i głodu solidaryzują się z głodującymi na całym świecie. Jest to również okres, w którym każdy może przemyśleć liczne problemy współczesności, takie jak: wojny, głód, nietolerancja religijna, czy nawet niszczenie środowiska naturalnego. Miesiąc ten powinien być dodatkowo wypełniony modlitwą i dobrymi uczynkami. Ramadan jest okresem pokuty i odpuszczeniem grzechów. Najistotniejsza jest intencja muzułmańskiego postu. Nie jest to praktyka umartwiania się ani zaprzeczenia prawom ciała. Post (saum) jest sposobem przerywania rutyny zaspakajania potrzeb codziennych oraz ćwiczenia ciała i ducha. Chodzi tu o umocnienie dyscypliny wewnętrznej i siły moralnej. Przestrzegania postu nie można praktycznie skontrolować, stanowi on lekcję najszczerszego bezinteresownego poświęcenia dla zyskania łaski Boga, który jako jedyny wie, czy wierny zachowuje post, czy też nie.
Post obowiązuje wszystkich dorosłych wiernych, zdrowych na ciele i umyśle, żyjących w warunkach, które pozwalają im znosić post bez szkody dla zdrowia. Choroba nieuleczalna, menstruacje, ciąża, połóg, karmienie piersią, podróż pozwalają odłożyć spełnienie obowiązku na inny miesiąc tego samego roku. Jest to zwolnienie czasowe, które mija po powrocie takiej sytuacji do normy.
Post polega na powstrzymywaniu się od picia i jedzenia od świtu do zachodu słońca. Nie są to jedyne obowiązki tego okresu. Poszczący w ciągu dnia musi również powstrzymywać się m. in. od palenia papierosów oraz od stosunków płciowych.
Post staje się obowiązkiem po osiągnięciu dojrzałości płciowej. Jednak wcześniej dzieci także mogą spróbować pościć, np. w sobotę lub niedzielę, gdy nie muszą iść do szkoły.
Każdego dnia Ramadanu domownicy wstają przed świtem, aby zjeść lekki posiłek - suhur, a następnie modlą się modlitwę poranną - fedżr. Po całym dniu postu, po zachodzie słońca można przerwać post. Tradycją jest spożycie kilku daktylów i wypicie wody lub mleka. Później po modlitwie wieczornej mahrib można zjeść obiad. Szczególnie w miesiącu Ramadan muzułmanie często spotykają się na wspólne obiady tzw. iftary.
Każdej nocy tego niezwykłego miesiąca Prorok Muhammad miał zwyczaj celebrować specjalne nabożeństwa, szczególnie długie, recytował w tym czasie partie Koranu tak, że całość przerecytował w ciągu miesiąca. Te nabożeństwa połączone z recytacją Koranu nazywają się Salat at-Tarałih lub Salat al-Kijam i są nadal praktykowane przez muzułman.
W Ramadanie jest noc zwana Lejletul - Kadr (Kader Noc). Jest ona lepsza niż tysiąc miesięcy. Muzułmanie wypatrują jej w ciągu ostatnich dziesięciu nocy Ramadaniu (może to być 21, 23, 25, 27 lub 29). Muzułmanie tej nocy starają się modlić jak najwięcej oraz jak najwięcej wznosić próśb do Boga. Najczęściej czas ten spędza się w meczecie.
Pod koniec miesiąca Ramadanu muzułmanie, bez względu na wiek przekazują Zakat al - Fitr (rodzice płacą zakat za dzieci). Jest to jałmużna, którą można dać w formie pieniędzy biednym oraz potrzebującym. Pierwszego Szawala (miesiąc następujący po miesiącu Ramadan), rano wszyscy zbierają się w meczetach lub domach na specjalnym nabożeństwie, na wspólną modlitwę świąteczną Ramadan Bajram (ID Al-Fitr).
KURBAN BAJRAM (Id Al Adha)
Święto obchodzone jest 10 dnia miesiąca Dhul-Hijjah (12 miesiąc kalendarza muzułmańskiego), na 3 dzień pielgrzymki. Jest to drugie z dwóch najważniejszych świąt religii Islamu. Trwa ono 4 dni. Modlitwa świąteczna jest bardzo uroczysta. Składa się z dwóch rakatów oraz kazania. Modlitwę poprzedzają tekbiry (wspomninie Allacha mówiąc Allachu Akbar co znaczy: Allach jest Największy) - które są znakiem nadejścia świąt. Po zakończeniu nabożeństwa muzułmanie składają ofiary - kurbany. Mięso jest rozdzielane pomiędzy krewnych ofiarodawcy oraz zebranych muzułmanów.
Kurban jest symbolem posłuszeństwa wobec Allaha (Boga) i oddanie hołdu wielkim ideom i dogmatom Islamu.
Złożeniem Kurbana, muzułmanin, odrzuca fałszywe bóstwa, gdyż Bóg mówi "...Przeto módl się do Boga i składaj ofiary". Celem ofiary jest uświadomienie i głoszenie Jedności Boga, poprzez złożenie w ofierze naszych własnych ambicji, aspiracji, wszystkich naszych idei i ideałów a nawet życia. Ofiara wyraża wdzięczność wobec Boga i potwierdza naszą wiarę w Niego.
Oprócz duchowego wymiaru Kurban ma też wymiar społeczno-humanitarny, gdyż dzielenie się mięsem ofiarnym umacnia więzi międzyludzkie, kształtuje świadomość braterstwa i przyjaźni, buduje zdrowe społeczeństwo, pozbawione skąpstwa i egoizmu.
Według Islamu koncepcja ofiary nie polega na przepraszaniu czy na okazaniu skruchy za grzechy, lecz na gotowości złożenia wszelkiego w ofierze dla Boga i w sposób Boży. Jest symbolem gotowości człowieka do łożenia wszystkiego nawet własnego życia za swego Stwórcę i Pana. Jest to więc najwyższy cel ofiary, nie zewnętrzny akt składania ofiary podoba się Bogu ale duch leżący u jego podstawy oraz motyw.
Kurban jest to rytualna ofiara, na którą składa się zabicie określonych prawem muzułmańskim zwierząt w imię Boga. Ten akt religijny przypomina nam wielka pobożność, oddanie i miłość Ibrahima (Abrahama) i jego syna Ismaila (Izmaela) do Boga. Wysłannik Boży Ibrahim był gotów przynieść Bogu w ofierze własnego syna Ismaila, z drugiej strony Ismail był gotów ofiarować dla Boga własne życie. Życie Ibrahimowego syna zostało oszczędzone po powstrzymaniu przez Allaha posłusznej ręki ojca, gotowego zabić syna przygotowanego na śmierć i zostało okupione koźlęciem. Składanie ofiary stało się corocznymi obchodami upamiętniającymi ową okazję i podziękowanie Allahowi (Bogu) za Jego łaskę. Gotowość Ibrahiima do złożenia w ofierze Ismaila została uwieczniona w islamskiej instytucji "Ofiary", która stanowi integralną część ceremonii Hadżu (pielgrzymki).
Dzień Aszura
Prawda Aszury
Aszura - to muzułmański dzień świąteczny przypadające na 10 dzień miesiąca muharram. Obchodzone głównie przez szyitów jako dzień żałoby po śmierci imama Husajna, syna Alego bin Abu Taliba, wnuka Proroka Muhammada (PZN). Jednak obecne jest również w tradycji tatarskiej. Tego dnia kobiety gotują kompot z siedmiu rodzajów owoców, jagód i ryżu, spożywany na znak żałoby. Skąd wzięła się ta tradycja? Ano stąd, że wciąż funkcjonuje legenda, według której Fatima, matka Husajna i Hasana, na wieść o śmierci obu synów w wyprawie wojennej z rozpaczy pomieszała wszystkie potrawy, jakie przygotowywała na ich powrót. Czy legenda ta jest prawdziwa? Co mówi historia na temat okoliczności śmierci synów Alego i Fatimy oraz o całej ich rodzinie? Czym w rzeczywistości jest święto Aszura?
W owej legendzie główną postacią dramatu jest Fatima, córka Muhammada, a matka Husajna i Hasana. Byłą ona dzieckiem pierwszej żony Muhammada, Chadidży. Urodziła się ok. 605 r., mniej więcej pięć lat przed pierwszym objawieniem Proroka. Inne źródła, szyickie, podają jako datę urodzenia okres 2 do 5 lat po pierwszym objawieniu, ale budzi to wątpliwości, ponieważ jej matka musiałaby wtedy przekroczyć już 50 rok życia. O rękę córki Proroka starało się wielu mężczyzn, Muhammad niezmiennie jednak odpowiadał, że czeka na znak z nieba, zanim podejmie decyzję, komu może ją oddać. Ostatecznie mężem Fatimy został Ali bin Abu Talib. Dokładnej daty ślubu nie sposób dzisiaj ustalić, ale najprawdopodobniej stało się to w roku 623 lub 622. Ich małżeństwo trwało 10 lat, czyli do śmierci Fatimy. I chociaż dozwolone było wielożeństwo, Ali nigdy nie ożenił się ponownie.
Z małżeństwa Fatimy i Alego urodziło się dwóch synów: Hasan i Husajn. Fatima była jeszcze raz w ciąży, dziecko to zmarło jednak w okresie niemowlęctwa lub, jak podają inne źródła, poroniła w wyniku napadu na jej dom, dokonanego po śmierci Proroka przez Abu Bakra i jego zwolenników. Jednak to właśnie Hasan i Husajn są następnymi osobami, o których mowa w legendzie. Czy Fatima mogła rozpaczać po ich śmierci?
Córka Proroka zmarła 10 lat po ślubie z Alim. Jej synowie byli więc małymi chłopcami. Czy mogli więc wziąć udział w bitwie i w niej zginąć? Legenda jak zwykle jest tylko legendą, nie zupełnie mającą odbicie w rzeczywistości. Historia mówi bowiem, że synowie Alego osiągnęli wiek dorosły i byli imamami. Pierwszy po ojcu schedę objął Hasan. Urodził się on w 625 r., zmarł natomiast w 670 r., a po nim imamem został właśnie Husajn, urodzony w 626 r. Zginął pod Karbalą 10 dnia miesiąca Muharram 680 r. I to na pamiątkę jego śmierci obchodzony jest dzień świąteczny - Aszura.
Jakim imamem, jakim człowiekiem był Husajn? Według przekazów głęboko religijny, niezachwianie wierzący w dzieło Proroka. W czasie, gdy wokół szerzyło się już zepsucie, a głównym wrogiem potomków Muhammada i ich wspólnoty był człowiek nieprzestrzegający zasad wynikających z Koranu, czyli wnuk starego wroga Muhammada - Jazyd, Husajn przeciwstawiał się temu i stanowczo odmówił oddania hołdu osobie, którą uważał za całkowicie zdeprawowaną. Wyzwany do konfrontacji zbrojnej nie zgromadził wojska, nie wykorzystał nawet sił, które miał do dyspozycji. Z zaledwie setką ludzi stanął przeciw wojskom Jazyda, wiedząc, że jego misja skazana jest na niepowodzenie. Miał zatem świadomość, że tych, którzy pójdą z nim, spotka niechybna śmierć. Poprosił więc swoich zwolenników, aby go opuścili.
Czy Husajn osiągnął cokolwiek, idąc świadomie na śmierć? Czy oddanie sprawie Allaha przyniosło jakąkolwiek korzyść, skoro na pierwszy rzut oka widać, że w sensie fizycznym niczego nie zyskał, a stracił życie? Czy śmierć imama miała sens dla wspólnoty? Jakie jest przesłanie Aszury, jako święta upamiętniającego męczeńską śmierć imama Husajna? Jest proste dla kogoś, kto dobro duchowe przedkłada nad dobra materialne. Powinno być zatem proste dla każdego muzułmanina. Ktoś taki jak Husajn, postępujący przez całe życie jak prawy muzułmanin, godny spadkobierca zasad ustanowionych przez Proroka, nie mógł złożyć hołdu człowiekowi podobnemu do Jazyda, który te zasady miał za nic i przeciw nim występował. Jednocześnie Husajn zdawał sobie sprawę, że wszelka walka zbrojna i militarne podboje to tylko tymczasowa zmiana. Nie zmieniają się bowiem ludzkie umysły ani serca. W dodatku prędzej czy później następna fala przemocy pochłonie poprzedni porządek.
Prawdziwą wartością są natomiast dobra duchowe, zasady ustanowione dla ludzi przez Boga, niezmienne, w sposób prawdziwy wytyczające codzienne życie człowieka. Husajn wiedział, że ugięcie kolan przed Jazydem spowodowałoby, że jego panowanie zmiotłoby zasady islamu i zniszczyło tym samym dzieło życia Muhammada i jego potomków. Do tego nie chciał dopuścić. Poniósł śmierć na polu bitwy, składając modlitewny pokłon. Tym samym zademonstrował odwagę i opór w imię prawdy, sprawiedliwości i uczciwości. Stracił życie kłaniając się Allahowi, nie zaś człowiekowi, który próbował go do tego zmusić. Tymczasem wspólnota (umma), jako całość, poddała się woli Jazyda i przedislamskie obyczaje Arabii zaczęły narastać, tak, jak bał się tego Husajn. Bierność oznaczałaby jednak dla Husajna koniec islamu.
Dla wyznawców islamu Aszura jest dniem żałoby i zadumy nad bohaterstwem oraz poświęceniem życia w imię zasad uniwersalnych, w imię poszanowania dobra i sprawiedliwości. Chociaż to święto szyickie, obchodzoną je również sunniccy Tatarzy. Post jest tu dobrowolny. Niektórzy poszczą także dzień przed i dzień po święcie. Wśród szyitów powszechne jest w tym czasie umartwianie się przez biczowanie, publiczne zadawanie sobie ran. Ulice wypełniają tłumy płaczących, biczujących się mężczyzn. Główne obchody mają miejsce oczywiście w Karbali, czyli w miejscu śmierci Husajna. Warto w tym miejscu wspomnieć, że ranienie się na znak żałoby jest niezgodne z zasadami islamu. Wypowiadają się przeciwko temu szejchowie, wydawane są fatwy. Wciąż jednak wielu jest takich, dla których żal po śmierci wielkiego imama można okazać jedynie przez zadawanie sobie samemu bólu na znak żałoby i solidarności z nim.
Taka jest prawda o okolicznościach śmierci synów Fatimy. Tym samym legenda pozostaje tylko legendą, choć włączając osobę rozpaczającej matki nadaje to całej tragedii jeszcze bardziej ludzki wymiar. Święto Aszura ma jednak głębszą wymowę i o tym nie powinno się zapominać. Jest nie tylko żałobą po wielkim imamie szyickim, ale przede wszystkim przypomnieniem idei, jaka przyświecała temu odważnemu człowiekowi, gdy decydował się na śmierć w imię swojej niezachwianej wiary. A wszystko po to, aby pokazać wspólnocie, że wartości islamu są niezbywalne i nie wolno ich zamienić na żadne inne.
Miełlud
Jest to dzień upamiętniający narodziny Proroka Muhammeda. Muzułmanie nie obchodzą go tak świątecznie jak chrześcijanie Bożego Narodzenia. Na pamiątkę tego wydarzenia wierni zbierają się w meczecie i opowiadają sobie historie z życia Proroka Muhammeda, jego rodziny i towarzyszy.
Miradż i Isra
Isra to cudowna podróż Proroka Muhammeda z Mekki do meczetu Al - Aksa w Jerozolimie, która odbyła się w nocy 621 roku. Tuż po niej, tej samej nocy nastąpiła Miradż, czyli podróż Proroka Muhammeda, którą odbył na wierzchowcu Buraku z meczetu Al - Aksa w Jerozolimie do nieba w towarzystwie anioła (archanioła) Gabriela.
Na pamiątkę tego wydarzenia muzułmanie organizują spotkania, na których rozmawiają o cudownej podróży Proroka oraz jej znaczeniu dla Islamu.
Podsumowanie
Nabożeństwa świąteczne, podobnie jak każde inne mają swój specyficzny urok. Wiąże się to z wymogami stawianymi przez islam. Meczety składają się z dwóch oddzielonych od siebie części: jednej dla kobiet, drugiej dla mężczyzn. Podczas modlitwy w meczecie kobiety nie mogą przebywać w części dla mężczyzn, podobnie jak mężczyźni w części dla kobiet. Jeżeli jest tylko jedna sala do modlitwy to kobiety ustawiają się za mężczyznami. W żadnym przypadku nie mogą stać obok siebie. Modlący się wierni stoją w rzędach, tzw. safach. Podłogi wewnątrz wyścielone są dywanami, w związku z czym obowiązkiem jest zdjęcie obuwia przed wejściem do sal modlitw.
Niektórzy mężczyźni mają na głowach specjalne czapeczki, tzw. tibitiejki lub krymki. Kobiety powinny być ubrane w długie spódnice oraz bluzkę okrywającą ręce, na głowach mają chustki dokładnie zakrywające włosy. Ubiór kobiety może odkrywać jedynie dłonie, stopy oraz twarz. W każdym pomieszczeniu znajdują się ławy lub krzesła przeznaczone dla osób starszych i chorych, niemogących stać podczas modlitwy.
Można powiedzieć, że podniosłości i tajemniczości ceremonii świątecznej dodaje melodyjny ton odmawianych modlitw, przypominający śpiewanie. Słowa modlitw odmawiane są w języku arabskim oraz kazanie w języku polskim. Dla osób, które słyszą je po raz pierwszy mogą wydawać się bardzo egzotyczne, lecz dla polskich muzułmanów brzmią znajomo. Sam sposób oraz technika wykonywania jest zawsze taka sama. Przed pierwszym safem (rzędem) stoi Imam - duchowny muzułmański, który prowadzi całe nabożeństwo. Zwrócony jest on tyłem do wiernych, ale zawsze w stronę Mekki, gdzie znajduje się Kaaba. Stronę tą wskazuje mihrab - łukowato sklepiona nisza z małym, prostokątnym okienkiem, wkomponowanym w ścianę meczetu. Z prawej strony mihrabu znajduje się kilkustopniowe podwyższenie tzw. minbar, czyli kazalnica, która jest najważniejszym elementem muzułmańskiej świątyni. To właśnie z minbaru Imam głosi świąteczne oraz piątkowe kazania.
Z powodu małej pojemności meczetów w Bohonikach i Kruszynianach oraz dużej ilości wyznawców islamu w Polsce, wielu wiernych nie może wejść do świątyni podczas modlitwy. Jednak nie odstrasza to nikogo. Przyczyną, dla której mimo małej ilości miejsca w meczecie do tych wsi przybywają Tatarzy z całej Polski, jest bliskość cmentarzy oraz świąteczny charakter tych dni. Przyjazd do meczetu przez nikogo nie jest traktowany jak obowiązek. Często są to jedyne chwile w roku, kiedy można spotkać się z dawno niewidzianymi dalekimi krewnymi czy znajomymi.
Święto muzułmańskie to nie tylko modlitwa w meczecie to również odwiedzanie grobów przodków. Takie czynne cmentarze muzułmańskie - Mizary znajdują się w Warszawie oraz na Podlasiu w Bohonikach i Kruszynianach. Te ostatnie dwa mizary są oddalone od meczetów jedynie o kilkadziesiąt metrów.
Na mizar wierni przyjeżdżają przed modlitwą lub po niej. Nie ma to większego znaczenia w sensie religijnym, a bardziej praktycznym. Dla wielu osób przyjeżdżających z daleka wygodniejsze jest odwiedzanie grobów po nabożeństwie. Muzułmanie odwiedzając groby rodzinne często recytują wersety z Koranu i składają prośby do Boga o wybaczenie grzechów zmarłemu. Przyjętym zwyczajem przez Tatarów jest odczytanie modlitwy nad grobem, czyli: "dawanie sielam", które wiąże się z pewnym rytuałem. Osoby, które podchodzą do grobu ustawiają się w rzędzie z prawej strony głowy zmarłego. Każdy dotykając prawą dłonią ziemi odczytuje odpowiednią modlitwę. Najczęściej wygląda to tak, że pierwsza osoba czyta modlitwę z chamaiłu (książeczki z modlitwami), a pozostali słuchają w skupieniu lub powtarzają. Specyficznym elementem tej części ceremonii jest wymówienie imienia zmarłego, oraz jego matki. W tym celu używa się imienia tatarskiego, nadanego podczas azanu (chrztu). Często zdarza się, że było to imię inne od tego, które zmarły używał na co dzień.
Do tatarskiej tradycji świąt należy również dzielenie się sadogą. Są to najczęściej słodycze, choć spotkać można również owoce: jabłka, pomarańcze lub mandarynki. Jednak nie są to zwykłe owoce i słodycze. Sadogę może dać każdy, kto ma na to ochotę lub go na to stać. Jest ona ofiarowana w intencji, ale w jakiej to zależy od osoby, która ją ofiarowuje. Najczęściej jest to pomyślność rodziny lub wszystkich współwyznawców. Po "przepieciu" sadogi, czyli po odmówieniu odpowiedniej modlitwy rozdawana jest zebranym przed meczetem muzułmanom. Szczególnie miłe jest to dla dzieci, gdyż dostają one wówczas bardzo dużo słodyczy. Dzielenie się sadogą odbywa się po modlitwie bajramowej i przeplata się ze wzajemnym składaniem życzeń świątecznych.
Świąteczne dni są okresem radości, dlatego po porannej modlitwie w meczecie wszyscy udają się do domów na rodzinne obiady. Na stole obok tradycyjnych polskich potraw takich jak: gołąbki, kurczak pieczony czy ryba znajdują się też dania tatarskie oraz arabskie. Potrawą Tatarów polskich podawaną w Bajram są kołduny. Są to pierożki z nadzieniem mięsnym. Innymi potrawami, które są spotykane w domach tatarskich, a w szczególności w święta są: bielusz - pieróg na cieście drożdżowym z farszem mięsnym oraz pierekaczawnik - pieróg na cieście makaronowym z farszem mięsnym lub na słodko z serem i rodzynkami, spiralnie zawijane. Na słodko podaje się dżajmę - cieniutkie naleśniki smażone na maśle lub chalwę przyrządzoną z masła, miodu i mąki. Potrawami, które są zabronione przez Islam są wieprzowina oraz alkohol i nie powinny znaleźć się na stole, szczególnie w tak świątecznym dniu.
Tradycją bajramową stały się ponadto spotkania towarzyskie organizowane najczęściej na Kurban Bajram i Ramadan Bajram. Cieszą się one dużym zainteresowaniem zarówno młodzieży jak i osób starszych. Najczęściej bale, bo tak są nazywane przypadają na dni wolne od pracy, gdyż mogą wtedy przybyć na nie Tatarzy z całej Polski. Takie spotkania służą nie tylko ogólnie pojmowanej zabawie, ale również zacieśnianiu więzów przyjaźni między członkami tej niewielkiej grupy.
Początek organizowania "bali tatarskich" sięga końca XIX wieku, kiedy urządzano takie spotkania na Wileńszczyźnie. Uczestniczyło w nich wówczas ponad 200 osób również z Krymu i Powołża oraz zaprzyjaźnieni Polacy. Z "bali tatarskich" słynęło Wilno, Nowogródek, Słonim, Iwje - Murawszczyzna, ale odbywały się także w Klecku, Lechowiczu, Mirze, Iwamowie oraz w Kruszynianach.
Po II wojnie światowej urządzano skromniejsze spotkania głównie w Sokółce i Bohonikach. Większe zabawy odbyły się dopiero w drugiej połowie lat pięćdziesiątych. "Bale tatarskie" od innych spotkań towarzyskich nie odróżniało wiele, oprócz tego, że przybywali na nie głównie Tatarzy z całego kraju. Bawiono się przy muzyce zespołów ludowych. Nie zabrakło na nich takich tańców jak walc, czy polonez. Obecne bale różnią się trochę od tych dawniejszych. Wiąże je przede wszystkim fakt, że przyjeżdżają na nie Tatarzy z odległych stron kraju, jak i zza granicy.
Muzułmanie w Polsce starają się jak najlepiej przygotować do świąt, a w szczególności do tych dwóch najważniejszych. Rezerwują sobie urlop w pracy, kobiety sprzątają domy i gotują potrawy, mężczyźni przygotowują samochody, aby dojechać na nabożeństwo oraz w odwiedziny do rodziny. Szczególnie cieszą się dzieci, gdyż nie będą musiały iść do szkoły i dostaną mnóstwo słodyczy oraz prezentów.
Chrześcijańskie święta nie są w specjalny sposób celebrowane przez polskich muzułmanów. Ze względu na ich zażyłość z polską tradycją, szczególnie w domach gdzie są małe dzieci można zauważyć takie elementy jak choinka czy pisanki. Jest to spowodowane przede wszystkim tym, że Polska jest krajem chrześcijańskim. Trudno jest wytłumaczyć kilkuletniemu dziecku, które w przedszkolu dowiedziało się o świętym Mikołaju i prezentach pod choinką, że to go nie dotyczy. Jednak muzułmanie nie obchodzą takich świąt jak Boże Narodzenie i Wielkanoc. Pomimo tego często zapraszają na obiady świąteczne, bajramowe sąsiadów, czy też przyjaciół, którzy są wyznawcami innej religii a oni odwdzięczają się tym samym zapraszając muzułmanów do uczestnictwa w obchodach swoich świąt.
INFORMACJE POCHODZĄ ZE STRONY: www.mzr.pl
6
yumen