Przedsiębiorca przed sądem.pdf

NR 72 (1181) WTOREK 13 KWIETNIA 2004

Doradca Firmy

TYGODNIK DLA WŁAŚCICIELI I PRZEDSIĘBIORCÓW

TEMAT TYGODNIA

W NUMERZE

Przedsiębiorca

Przedsiębiorca przed sądem

Właściwość sądu

i uczestnicy postępowania . . . . . . . . . . . . str. 3

Jak prawidłowo napisać pozew . . . . . . . . str. 3

Wartość przedmiotu sporu . . . . . . . . . . . . str. 3

Postępowanie przed sądem . . . . . . . . . . . str. 4

Co wyróżnia postępowanie . . . . . . . . . . . . . str. 4

Odpowiedź na pozew . . . . . . . . . . . . . . . . str. 4

Koszty procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 4

Postępowanie nakazowe,

uproszczone lub upominawcze . . . . . . . . . str. 5

Nakaz zapłaty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 5

Wzory pozwów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 6

Opinie ekspertów . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 3–6

■

Jak prawidłowo napisać pozew

■

Postępowanie przed sądem i koszty procesu

FINANSE FIRMY

■

Na czym polega postępowanie nakazowe,

uproszczone i upominawcze

Jak korzystnie leasingować samochód

Czas na leasing osobowych . . . . . . . . . . . str. 8

Leasing operacyjny czy finansowy . . . . . . . str. 8

Kosztowe korzyści

z leasingu operacyjnego . . . . . . . . . . . . . . str. 8

O przewadze leasingu nad kredytem . . . . . str. 9

Homologacja i VAT

– zmiany w przepisach . . . . . . . . . . . . . . . str. 9

Czytelnicy pytają . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 9

■

Jakie pułapki czyhają na przedsiębiorców

w sądzie

■

Konsekwencje niewniesienia odpowiedzi

na pozew

PODATKI: VAT

Wewnątrzwspólnotowa dostawa . . . . . . . str. 10

Ekspert radzi: Odliczenia samochodowe . . . str. 10

■

Arbitraż alternatywą dla sądownictwa

S pory o nieuregulowane należności

czy niewykonane zobowiązanie to

sprawy, które wcześniej czy później

trafiają do sądu. Przedsiębiorcy występują

w nich zarówno po stronie powodowej, jak

i pozwanej. Niezbędna jest w takiej sytuacji

znajomość procedury cywilnej, a także – co

ważne z praktycznego punktu widzenia – po-

dzielność uwagi, warto bowiem śledzić prze-

bieg rozprawy zwracając baczną uwagę na

treść protokołu dyktowanego przez sędziego.

Pozwala to unikać nieprzyjemnych sytuacji.

Warto też pomyśleć o zaangażowaniu praw-

nika.

PRAWO SPÓŁEK

Co zrobić, by nie likwidować spółki . . . . . str. 11

Ekspert radzi: Opodatkowanie

podwyższenia kapitału . . . . . . . . . . . . . . str. 11

Więcej czytaj na str. 3-6

FIRMA W BRANŻY

PORADY

PO ZMIANACH OD 1 MAJA BR.

Jak korzystnie

leasingować samochód

Wymogi sanitarno-higieniczne

w branży spożywczej, cz. III

Jakie artykuły nie mogą

być sprzedawane w handlu obwoźnym . . . str. 12

Zatrudnienie przy produkcji

i handlu spożywczym . . . . . . . . . . . . . . . str. 12

Handel obwoźny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 12

Sprzedaż ryb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 12

Sprzedaż owoców i warzyw . . . . . . . . . . . str. 12

Handel produktami spożywczymi luzem . . str. 12

Ekspert radzi: Czy pobierać

próbki żywności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 12

Na czym polega leasing zwrotny?

Leasing zwrotny charakteryzuje się tym, że ce-

lem tego typu umowy leasingowej jest popra-

wa płynności finansowej przedsiębiorstwa

oraz uwolnienie zamrożonego kapitału. Istota

tej umowy polega na tym, że korzystający od-

sprzedaje finansującemu swój majątek za go-

tówkę, a następnie korzysta z niego na podsta-

wie umowy leasingu. . . . . . . . . . . . str. 9

Samochodowe odliczenia

Nowa ustawa o podatku od towarów i usług

traktuje odliczenia VAT od samochodów

osobowych i paliw do nich dość restrykcyjnie,

a przy tym nie do końca konsekwentnie. O ile

od zakupu czy leasingu auta osobowego

będzie można odzyskać połowę zapłaconego

VAT, to od paliw tankowanych do takich

pojazdów odliczenie w ogóle nie będzie

przysługiwało. . . . . . . . . . . . . . . str. 10

Czy pobierać próbki żywności?

Właściciele lokali gastronomicznych nie mu-

szą pobierać próbek od serwowanych w swo-

ich zakładach potraw. Obowiązek taki mają

wyłącznie zakłady żywienia zbiorowego typu

zamkniętego. . . . . . . . . . . . . . . . str. 12

Dla rynku leasingu samochodów rok

bieżący jest kolejnym rokiem przeło-

mowym. Być może nawet w większym

zakresie niż poprzednio, kiedy umo-

wę leasingu wprowadzono do katego-

rii kodeksowych umów nazwanych,

a do ustaw o podatku dochodowym

wprowadzono odrębne regulacje.

Jak łatwo z tego wywnioskować, korzyść

odniosą ci podatnicy, którzy nie gustowali

w autach z kratką i skłonni byli zrezygno-

wać z prawa do odliczania VAT-u nawet za

cenę wyższych kosztów.

Natomiast podatnicy, którzy naprawdę

potrzebują samochodów dostawczych czy

półdostawczych, na zmianie przepisów nie

tracą. Duża grupa pojazdów o nadwoziu

wielozadaniowym, spełniająca wymagania

dotyczące ładowności, nadal będzie kwali-

fikowała się do rozliczeń VAT-u w pełnym

wymiarze.

Nie oznacza to rzecz jasna, że problem

został rozwiązany ostatecznie. Prawo do

odliczania tylko połowy VAT-u, a na doda-

tek nie więcej niż 5 tys. zł, nadal stoi

w sprzeczności z ogólną zasadą prawa po-

datkowego.

W następnym numerze

Doradcy Firmy m.in.:

Zmiany

w podatkach

dochodowych

od 1 maja

Dokumentacja

i rozliczenie handlu

wewnątrzwspólnotowego

Przede wszystkim dlatego, że kończy się

batalia między podatnikami i fiskusem na

gruncie podatku od towarów i usług. Z jed-

nej strony już żadne mniej lub bardziej

sztuczne przeróbki aut osobowych nie da-

dzą korzyści podatkowych, a z drugiej także

zakup samochodu absolutnie osobowego –

nawet sportowego typu coupe lub kabriole-

tu – da prawo do częściowego odliczenia

VAT-u, jeśli tylko pojazd taki służył będzie

prowadzonej działalności gospodarczej.

WIĘCEJ CZYTAJ NA STR. 8–9

przed sądem

DORADCA FIRMY

GAZETA PRAWNA NR 72 (1181) 13 KWIETNIA 2004

2 Wskaźniki i stawki

www.gazetaprawna.pl

PRENUMERATA maj 2004

& 0 801626 666

RENTOWNOŚĆ RZĄDOWYCH

PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH

Rządowe

FUNDUSZE

Wartości jednostek rozrachunkowych funduszy

emerytalnych

Zamów do 20 kwietnia

Średnia

Data

Nazwa

Zmiana

papiery wartościowe

rentowność ost. aukcji

funduszu

8.04.2004 7.04.2004

w proc.

Krótkoterminowe:

bony skarbowe z 10-tygodn.

terminem wykupu

AIG

17,26

17,28

-0,12

5,207 02.10.2003

Allianz

17,87

17,90

-0,17

bony skarbowe z 13-tygodn.

terminem wykupu

Bankowy

18,61

18,65

-0,21

5,376 08.04.2004

Commercial

Union

bony skarbowe z 26-tygodn.

terminem wykupu

18,49

18,52

-0,16

5,544 26.01.2004

DOM

18,85

18,89

-0,21

bony skarbowe z 52-tygodn.

terminem wykupu

6,116 08.04.2004

Ergo Hestia

18,36

18,39

-0,16

Kredyt Bank

15,89

15,90

-0,06

Długoterminowe:

obligacje o terminie wykupu

w dniu 12.04.2006 (zerokuponowe)

ING Nationale-

-Nederlanden

6,576 07.04.2004

19,57

19,61

-0,20

obligacje o terminie wykupu

w dniu 24.05.2009 (kupon 6 proc.)

Pekao

17,02

17,05

-0,18

6,628 17.03.2004

Pocztylion

17,09

17,11

-0,12

obligacje o terminie wykupu

w dniu 24.06.2008 (kupon 5,75 proc.) 5,805 15.10.2003

obligacje o terminie wykupu

w dniu 23.09.2022 (kupon 5,75 proc.) 6,219 11.09.2002

Polsat

19,93

19,98

-0,25

PZU

(Złota Jesień)

18,60

0,00

SAMPO

19,21

19,25

-0,21

CENY METALI STRATEGICZNYCH NA LME*

W LONDYNIE W USD/t

Metal

Skarbiec-

-Emerytura

17,21

17,23

-0,12

Credit Suisse

17,96

17,98

-0,11

Generali

18,66

18,69

-0,16

Transakcja

8.04.2004

miedź

t. nat.**

2984,50

CENY SKUPU ZŁOTA W NBP (9.04.2004)

Najczęściej występujące w skupie NBP monety i sztabki

gatunek A

3 mies.

2884,50

aluminium

t. nat.

1723,75

Codziennie to, co wa˝ne

dla przedsi´biorców i w∏aÊcicieli firm,

ksi´gowych, finansistów oraz kadrowców

99,7 proc.

3 mies.

1738,75

stopy aluminium

t. nat.

1600,00

Cena (PLN)*

od do

20 dolarów USA 1499,69 1896,27

10 dolarów USA 750,35 1184,85

10 rubli 386,15 406,50

5 rubli 193,07 203,25

20 marek niemieckich 357,21 451,22

1 funt angielski 365,19 384,45

50 dolarów kanadyjskich (1 oz) 1551,58 1633,37

2000 szylingów austriackich (1 oz) 1551,58 1633,37

sztabka 100 g/próba 999,9 4988,50 5251,47

* ceny skupu niektórych monet i sztabek zależą od ich stanu jako-

ściowego

Nominał

ze złomu

3 mies.

1630,00

cyna

t. nat.

8625,00

3 mies.

8325,00

cynk – specjalna

t. nat.

1024,50

jakość min. 98 proc.

3 mies.

1037,50

nikiel

t. nat.

13 787,50

3 mies.

13 797,50

ołów

t. nat.

762,25

3 mies.

764,50

Codziennie komentarze do zmienionych

przepisów i nowych aktów prawnych

oraz praktyczne porady,

jak przystosowaç firm´ do wymogów UE.

Codziennie bie˝àce informacje

prawno-gospodarcze niezb´dne

w podejmowaniu decyzji biznesowych.

* LME – Londyńska Giełda Metali

** t. nat. – transakcje natychmiastowe (spot); 3 mies. – transakcja

terminowa z dostawą za trzy miesiące.

KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU W 2004 R.

koszty uzyskania przychodu miesięcznie:

102,25 zł

Nominał Cena (PLN)

20 franków francuskich, szwajcarskich 289,86

20 koron austro-węgierskich 303,83

4 dukaty austro-węgierskie 1915 r. (nowe bicie) 686,99

1 dukat austro-węgierski 1915 r. (nowe bicie)

– jeden zakład

rocznie:

1227,00 zł

koszty uzyskania

nie może prze- 1840,77 zł

przychodów

kroczyć rocznie

– kilka zakładów

koszty uzyskania przychodu miesięcznie:

171,62

127,82 zł

1 krugerrand (1 oz)

1551,58

`dla dojeżdżających

rocznie:

1533,84 zł

koszty uzyskania przychodu nie może

2300,94 zł

Cena podstawowa (w PLN) 1 g złota

monetarnego w próbie 1000

dla dojeżdżających

przekroczyć

52,52

Dla ka˝dego prenumeratora dodatkowe korzyÊci

■

– kilka zakładów

rocznie

Cena (w PLN) 1 g złomu złota monetarnego

w próbie 1000

(Dz.U. z 2003 r. nr 202, poz. 1956)

49,89

Broszura Wskaêniki i Stawki - z nowymi zmienionymi

od 1 maja wskaênikami i stawkami wa˝nymi

dla ksi´gowych, kadrowców i przedsi´biorców

TABELA KURSÓW W ZŁOTYCH

JEDNOSTEK ROZLICZENIOWYCH

(9.04.2004)

Kraj Symbol Waluta Kurs

waluty kupna sprzedaży średni

OPŁATY ZA OGŁOSZENIE W MONITORZE

SĄDOWYM I GOSPODARCZYM

■

Gwarantowane publikacje specjalne

- p∏yty CD oraz publikacje ksià˝kowe

wzbogacajàce bie˝àce wydania Gazety Prawnej

Wyszczególnienie

Wysokość opłaty

Za ogłoszenie wpisu do Krajowego

Rejestru Sądowego

– za ogłoszenie pierwszego wpisu

Kraje

101 1 rubel transf. 0,2090 0,2110 0,2100

500 zł

b. RWPG

Albania 315 1 rubel clear. 0,2090 0,2110 0,2100

Kambodża 317 1 rubel clear. 0,2090 0,2110 0,2100

KRL-D 319 1 rubel clear. 0,2090 0,2110 0,2100

Pozostałe *) 0 1 USD clear. 3,8741 3,9131 3,8936

*) – obowiązuje w rozliczeniach clearingowych z Irakiem (545), Syrią

(563), Tunezją (564), z wyjątkiem rozliczeń clearingowych z Turcją

(528) – rozliczenia prowadzi Bank Handlowy.

Tabela nr 71/2004/BGK obowiązująca od 9.04.2004.

– za ogłoszenie kolejnych wpisów

250 zł

Za ogłoszenie dotyczące pomocy

publicznej dla przedsiębiorców

– dla jednego przedsiębiorcy 60 zł

Inne ogłoszenia i obwieszczenia za jeden

znak 0,70 zł

nie mniej niż 60 zł

za ogłoszenie

– za podkreślenia, wytłuszczenia opłatę zwiększa

się o 30%

Zamów ju˝ dziÊ

tel. (22) 761 31 27, 0 801 626 666

pn.-pt. w godz. 7.30-17.00.

www. gazetaprawna .pl/zamowienie

KWIETNIA

2004

TERMINARZ PODATNIKA I PŁATNIKA

UPŁYWA TERMIN ◗ odprowadzenia składki na ubezpieczenia społeczne i ubez-

pieczenie zdrowotne przez płatników składek, którzy zatrudniają pracowników,

a nie są jednostkami budżetowymi oraz składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwa-

rantowanych Świadczeń Pracowniczych.

◗ UPŁYWA TERMIN WPŁATY ◗ zryczałtowanego podatku dochodowego od

osób fizycznych ◗ zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów

ewidencjonowanych ◗ zaliczki na podatek dochodowy od osób prawnych ◗ za-

liczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od przychodów ze stosunku

pracy oraz od wypłat z umów zlecenia i o dzieło ◗ zaliczki na podatek docho-

dowy od osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność

Sprawdê, jakie to proste!

KWIETNIA

2004

Pytania do ekspertów prosimy kierować pod adresem: tb@infor.pl

GAZETA PRAWNA NR 72 (1181) 13 KWIETNIA 2004

DORADCA FIRMY

Firma w sporze gospodarczym 3

www.gazetaprawna.pl

Przedsiębiorca przed sądem

Sprawy gospodarcze należą do postępowania odrębnego, będące-

go szczególnym trybem procesu, uwzględniającym specyfikę tych

spraw, a rozpoznawane są przez sądy gospodarcze. W postępowa-

niu odrębnym w pierwszej kolejności mają zastosowanie przepisy

właściwe dla tego postępowania, a dopiero w razie braku szczegól-

nych uregulowań – przepisy ogólne o procesie, jeżeli oczywiście nie

kolidują one z przepisami regulującymi postępowanie odrębne.

uzasadniających właściwość sądu. Pozew

może zawierać wnioski o zabezpieczenie po-

wództwa, nadanie wyrokowi rygoru natych-

miastowej wykonalności i prowadzenie roz-

prawy pod nieobecność powoda oraz wnio-

ski służące do przygotowania rozprawy,

ków i biegłych, dokonanie oględzin,

polecenie pozwanemu dostarczenia na

rozprawę dokumentu będącego w jego

posiadaniu, a potrzebnego do przepro-

wadzenia dowodu, lub przedmiotu

oględzin, zażądanie na rozprawę dowo-

dów znajdujących się w sądach, urzę-

dach lub u osób trzecich.

◗

a także wnioski o: wezwanie na rozpra-

wę wskazanych przez powoda świad-

Wartość przedmiotu sporu

Sprawy gospodarcze należą do funkcjonal-

nej właściwości sądów gospodarczych. Zgod-

nie z art. 479 1 kodeksu postępowania cywil-

nego, postępowanie gospodarcze stosuje się

w sprawach ze stosunków cywilnych między

przedsiębiorcami, w zakresie prowadzonej

przez nich działalności gospodarczej.

Sprawami gospodarczymi są także sprawy:

◗ ze stosunku spółki ◗ przeciwko przedsiębior-

com o zaniechanie naruszania środowiska

i przywrócenie do stanu poprzedniego lub na-

prawienie szkody z tym związanej oraz zaka-

zanie lub ograniczenie działalności zagrażają-

cej środowisku ◗ należące do właściwości są-

dów na podstawie przepisów o ochronie kon-

kurencji, prawa energetycznego, prawa tele-

komunikacyjnego, prawa pocztowego oraz

przepisów o transporcie kolejowym ◗ sprawy

przeciwko przedsiębiorcom o uznanie posta-

nowień umownych za niedozwolone.

Sądowe postępowanie w sprawach gospo-

darczych jest postępowaniem dwuinstancyj-

nym z możliwością wniesienia kasacji. Kasa-

cja nie jest jednak dopuszczalna w sprawach

o prawa majątkowe, w których wartość

przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż dwa-

dzieścia tysięcy zł, oraz – niezależnie od tej

wartości – w sprawach o czynsz najmu

i dzierżawy, a także w sprawach o narusze-

nie posiadania oraz w sprawach podlegają-

cych rozpoznaniu w postępowaniu uprosz-

czonym.

W sprawach o prawa majątkowe po-

wód ma obowiązek określenia w po-

zwie wartości przedmiotu sporu. Nie

jest to konieczne tylko wtedy, gdy

przedmiotem sprawy jest określona

kwota pieniężna.

■ PRZYKŁAD. W pozwie o najem w wy-

sokości 200 zł miesięcznie powinno się

podać wartość przedmiotu sporu jako

2400 zł (200 zł x 12 miesięcy). Jeżeli

strona dochodzi świadczeń, które trwają

krócej niż rok, wówczas podaje ich kwotę

za czas ich trwania.

Wartość przedmiotu sporu oznacza się

w kwocie pieniężnej. Nie wlicza się do niej

żadnych roszczeń oprócz głównego – tj. odse-

tek, pożytków czy kosztów. Bywa że powód

dochodzi pozwem kilku roszczeń. Nie podaje

się wtedy wartości każdego roszczenia z osob-

na, ale sumuje ich wartość. Jeśli strona docho-

dzi prawa do powtarzających się świadczeń,

powinna podać sumę świadczeń za jeden rok.

Należy pamiętać, że wartość przedmiotu

sporu rozstrzyga m.in. o właściwości sądu.

Może się więc okazać, że sąd, po sprawdze-

niu wartości przedmiotu sporu, uzna się za

niewłaściwy. Następuje wówczas przekaza-

nie sprawy sądowi właściwemu, a jeśli jest

kilka sądów właściwych – sprawa trafi do te-

go, który wybierze powód.

Właściwość sądu

i uczestnicy postępowania

EKSPERT RADZI

Piotr Nowaczyk , partner w kancelarii prawniczej

SALANS w Warszawie

Uwaga na pułapki

Sprawy gospodarcze, w tym rozpozna-

wane w postępowaniu nakazowym

i upominawczym, należą do właściwo-

ści sądów okręgowych, z wyjątkiem

spraw, dla których zastrzeżona jest

właściwość sądów rejonowych lub są-

du antymonopolowego.

gólny – zawarty w kodeksie lub w innych

ustawach – przewiduje właściwość sądu re-

jonowego.

W postępowaniu przed sądem gospodar-

czym zdolność sądową mają także przedsię-

biorcy będący jednostkami organizacyjny-

mi, niemający osobowości prawnej, utwo-

rzonymi zgodnie z przepisami prawa, jeżeli

ich przedmiot działania obejmuje prowadze-

nie działalności gospodarczej. Zdolność są-

dowa oznacza zdolność występowania

w procesie jako strona, uczestnik postępo-

wania nieprocesowego, interwenient ubocz-

ny oraz podmiot postępowań pomocni-

czych. Zaś zdolność procesowa to zdolność

do samodzielnego dokonywania czynności

procesowych.

jest samym faktem wytoczenia przeciwko

niemu powództwa. Pozwy w sprawach gospo-

darczych wielokrotnie stanowią bardzo ob-

szerny materiał, trudny do zrozumienia na-

wet dla fachowca. Przedsiębiorca zaskoczony

takim nieoczekiwanym „prezentem” ma nie-

wiele czasu, aby ochłonąć z wrażenia, zapo-

znać się z materiałem, skonsultować ze współ-

pracownikami, z wewnętrznym prawnikiem,

wreszcie zasięgnąć porady wyspecjalizowanej

kancelarii prawniczej. W tym samym czasie

toczy się przecież normalny biznes, trwa pro-

dukcja, sprzedaż, konsultacje, negocjacje, po-

dróże służbowe itd.

Tymczasem dla tak zaskoczonego przed-

siębiorcy ustawodawca przewidział termin za-

ledwie 14 dni na złożenie odpowiedzi na po-

zew. Przepis art. 47914 par. 2 k.p.c. nakazuje

zamieścić w odpowiedzi na pozew wszystkie

twierdzenia, zarzuty oraz dowody na ich po-

parcie, pod rygorem utraty prawa powoływa-

nia ich w toku postępowania. Rozwiązanie to

ma swoje poważne konsekwencje. Przede

wszystkim każde pismo wniesione po upły-

wie 14 dni, choćby zawierało twierdzenia, za-

rzuty lub dowody na ich poparcie, nie będzie

traktowane jako odpowiedź na pozew. Twier-

dzenia i zarzuty pozwanego nie będą przez

sąd wysłuchane, a dowody wnioskowane nie

będą przeprowadzone, chyba że pozwany wy-

każe, że ich wcześniejsze powołanie nie było

możliwe albo że potrzeba powołania wynikła

później. Pułapką jest więc niewystarczająca

ilość czasu na podjęcie obrony, która stawia

pozwanego w zdecydowanie trudniejszej sy-

tuacji. Warto przypomnieć, że powód, czyli

przedsiębiorca wnoszący pozew, ma na jego

przygotowanie prawie 3 lata. Tyle wynosi bo-

wiem termin przedawnienia roszczeń związa-

nych z prowadzeniem działalności gospodar-

czej. Mamy więc do czynienia z sytuacją,

w której jedna ze stron procesu przez prawie

trzy lata może przygotować atak, a druga ma

zaledwie dwa tygodnie na przygotowanie

obrony.

Inną pułapką postępowania sądowego jest

art. 162 k.p.c., który pozwala stronom zwra-

cać uwagę sądu na uchybienia przepisom po-

stępowania przez wpisanie zastrzeżenia do

protokołu. Rozwiązanie to rodzi szereg pro-

blemów w praktyce. Z jednej strony uczestni-

cy procesu mogą zwracać uwagę sędziemu

prowadzącemu postępowanie na popełnione

przez niego błędy i domagać się ich protoko-

łowania. Z drugiej strony muszą zachować

ostrożność, aby nie naruszyć powagi sądu,

nie obrazić prowadzącego rozprawę, co sta-

nowić mogłoby nawet przestępstwo, wreszcie

by nie narazić się ze zwykłego, ludzkiego

punktu widzenia prowadzącemu postępowa-

nie. Zdanie drugie art. 162 k.p.c. stanowi jed-

nak poważne organicznie. Mianowicie stro-

nie, która zastrzeżenia nie zgłosiła, nie przy-

sługuje prawo powoływania się na dostrzeżo-

ne uchybienia proceduralne w dalszym toku

postępowania. W praktyce od przedsiębiorcy

stającego przed sądem oczekiwać należy zna-

jomości procedury cywilnej, podzielności

uwagi pozwalającej śledzić przebieg rozprawy

i kontrolować treść dyktowanego przez sę-

dziego protokołu. Niezbędny będzie refleks

w wyłapywaniu uchybień popełnianych przez

sędziego, zdecydowanie w domaganiu się ich

korekty, umiejętność formułowania zapisów

w protokole, a ponad to wszystko takt i oby-

cie pozwalające nie narazić się sędziemu pro-

wadzącemu sprawę. Czy przedsiębiorca dzia-

łający bez doświadczonego adwokata poradzi

sobie sam w tak kłopotliwych chwilach? Zna-

ne są przypadki, gdy nawet doświadczonym

prawnikom trudno było „walczyć” o prawi-

dłowy protokół przebiegu posiedzenia, bez

narażania się sędziemu.

Do właściwości sądów rejonowych nale-

żą sprawy, w których wartość przedmiotu

sporu nie przekracza 30 tys. zł, w tym

sprawy rozpoznawane w postępowaniu na-

kazowym i upominawczym oraz inne prze-

kazane tym sądom przez odrębne przepi-

sy. Zatem rozpoznawanie spraw gospodar-

czych w I instancji należy z reguły do są-

dów okręgowych, chyba że przepis szcze-

Jak prawidłowo napisać pozew

Pozew może być wnoszony w formie pi-

sma procesowego, na formularzu (war-

tość sporu do 5 tys. zł, oraz wyjątkowo

w sprawach pracowniczych ustnie na

posiedzeniu sądu.

WYJAŚNIA

Powództwo wytacza się przed sąd

pierwszej instancji, w którego okręgu

pozwany ma miejsce zamieszkania lub

siedzibę. Jeżeli pozwany nie ma miejsca

zamieszkania w Polsce, ogólną właści-

wość oznacza się według miejsca jego

pobytu w Polsce, a gdy nie jest ono

znane lub nie leży w Polsce – według

ostatniego miejsca zamieszkania po-

zwanego w Polsce.

Wniesienie do sądu pozwu powoduje

wszczęcie postępowania. Aby jednak to na-

stąpiło, pozew musi być prawidłowo sporzą-

dzony i opłacony, złożony w biurze podaw-

czym sądu bądź wysłany pocztą.

Pozew, jak każde pismo procesowe, mu-

si odpowiadać ogólnym warunkom przewi-

dzianym w art. 126 kodeksu postępowania

cywilnego (dalej: k.p.c.). Zgodnie z nim

każde pismo procesowe powinno zawierać:

◗ oznaczenie sądu, do którego jest skiero-

wane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich

przedstawicieli ustawowych i pełnomocni-

ków ◗ oznaczenie rodzaju pisma ◗ osnowę

wniosku lub oświadczenia oraz dowody na

poparcie przytoczonych okoliczności ◗

podpis strony albo jej przedstawiciela usta-

wowego lub pełnomocnika ◗ wymienienie

załączników. Jeżeli pismo procesowe jest

pierwszym pismem w sprawie, powinno

ponadto zawierać oznaczenie zawodu

i miejsca zamieszkania lub siedziby stron,

ich przedstawicieli ustawowych i pełno-

mocników oraz przedmiotu sporu, dalsze

pisma – sygnaturę akt.

Pozew powinien, oprócz elementów zwy-

kłego pisma procesowego, zawierać także:

◗ dokładnie określone żądanie, a w spra-

wach o prawa majątkowe również wartość

przedmiotu sporu, chyba że przedmiotem

sporu jest oznaczona kwota pieniężna,

◗ przytoczenie okoliczności faktycznych, uza-

sadniających żądanie, a w miarę potrzeby

B ardzo często przedsiębiorca zaskoczony

DORADCA FIRMY

GAZETA PRAWNA NR 72 (1181) 13 KWIETNIA 2004

4 Firma w sporze gospodarczym

www.gazetaprawna.pl

Postępowanie przed sądem

Koszty procesu

Przedsiębiorca kierujący sprawę do sądu musi zdawać sobie sprawę z konieczności

uiszczenia kosztów procesu, przede wszystkim wpisu – i to już na samym początku.

Musi w tym celu zarezerwować określoną kwotę pieniędzy.

Cały wpis stosunkowy w sprawie gospodarczej wynosi:

◗

Postępowanie gospodarcze ma kilka

cech, które odróżniają go od innych

postępowań. Co więcej, aby proces

mógł się toczyć, muszą zostać spełnio-

ne określone warunki.

WYJAŚNIA

W pozwie powód jest obowiązany po-

dać wszystkie twierdzenia oraz dowody

na ich poparcie pod rygorem utraty pra-

wa powoływania ich w toku postępo-

wania, chyba że wykaże, iż ich powoła-

nie w pozwie nie było możliwe albo że

potrzeba powołania wynikła później.

do 10 000 zł – 8 proc., nie mniej jednak niż 30 zł;

◗

od 10 001 zł do 50 000 zł: od pierwszych 10 000 zł – 800 zł, a od nadwyżki ponad

10 000 zł – 7 proc.;

Jak wiadomo, każdy proces wszczyna się

przez wniesienie pozwu do sądu. W sprawie

rozpoznawanej przez sąd gospodarczy w po-

stępowaniu odrębnym pozew powinien od-

powiadać dodatkowemu warunkowi formal-

nemu – powód musi złożyć odpis wezwania

pozwanego do dobrowolnego spełnienia żą-

dania lub reklamacji. Jeżeli powód nie dołą-

czy do pozwu tych dokumentów, sędzia mo-

że wezwać strony do ich przedłożenia pod

rygorem zwrotu pozwu. Dokumentami tymi

są: ◗ odpis reklamacji ◗ odpis wezwania do

dobrowolnego spełnienia żądania ◗ odpis

(lub oryginał) odpowiedzi pozwanego na re-

klamację powoda albo na wezwanie do do-

browolnego spełnienia żądania, jeżeli –

rzecz jasna – odpowiedź taka została udzie-

lona ◗ informacje lub odpisy pism ilustrują-

cych próbę wyjaśnienia spornych kwestii

w drodze rokowań.

Konsekwencją tych wymagań ustawo-

wych jest fakt, że pozew w postępowaniu od-

rębnym w sprawach gospodarczych wniesio-

◗

od 50 001 zł do 100 000 zł: od pierwszych 50 000 zł – 3600 zł, a od nadwyżki po-

nad 50 000 zł – 6 proc.;

◗

powyżej 100 000 zł: od pierwszego 100 000 zł – 6600 zł, a od nadwyżki ponad 100 000 zł

– 5 proc., nie więcej jednak niż 100 000 zł.

ny bez wyczerpania obowiązkowego postę-

powania reklamacyjnego, bez przedstawie-

nia dokumentów dowodzących jego wyczer-

panie, może być odrzucony.

Niespełnienie wspomnianych wymagań

może wywołać dwojakie skutki. Po pierwsze,

jeśli powód zaniecha dołączenia do pozwu od-

pisu reklamacji lub wezwania do dobrowolne-

go spełnienia żądania, może być – ale nie mu-

si – wdrożony tryb uregulowany w art. 130

k.p.c., czyli wezwanie do usunięcia braków

formalnych. Finalną konsekwencją niezasto-

sowania się do wezwania sądu będzie zwrot

pozwu. Po drugie, jeśli powód nie przedstawi

informacji lub odpisów pism ilustrujących

próby wyjaśnienia spornych kwestii w drodze

rokowań, sąd będzie mógł obciążyć powoda,

niezależnie od wyniku sprawy, kosztami pro-

cesu w całości lub części.

Co wyróżnia postępowanie?

stwierdzi na ich podstawie, że sprawa zosta-

ła dostatecznie wyjaśniona do stanowczego

rozstrzygnięcia. Sąd może wydać wyrok za-

oczny na posiedzeniu niejawnym, gdy po-

zwany nie złożył odpowiedzi na pozew. Po

upływie dwóch lat od uprawomocnienia się

wyroku nie można żądać wznowienia postę-

powania gospodarczego, chyba że strona

była pozbawiona możliwości działania lub

nie była należycie reprezentowana.

Postępowanie w sprawach gospodarczych

stosuje się także do spraw z zakresu ochro-

ny konkurencji, w sprawach o uznanie po-

stanowień wzorca umowy za niedozwolone,

w sprawach z zakresu regulacji energetyki,

w sprawach z zakresu regulacji telekomuni-

kacji oraz z zakresu regulacji transportu ko-

lejowego. Sądem właściwym do rozpatrze-

nia tych spraw jest Sąd Antymonopolowy

w Warszawie.

EKSPERT RADZI

Izabela Witkowska , Kancelaria BEITEN BURKHARDT

O czym trzeba pamiętać

N a przedsiębiorcę, który staje przed są-

z odpisem dla strony przeciwnej w sądzie.

Następnie sąd, często po upływie długiego

czasu, doręcza dane pismo stronie przeciw-

nej. Dopiero zaś, gdy druga strona otrzyma

dane pismo procesowe, postępowanie sądo-

we może toczyć się dalej.

Przedsiębiorca wnoszący pozew ma obo-

wiązek uiścić wpis sądowy, którego wyso-

kość zależy od wartości przedmiotu sporu,

tj. od wartości dochodzonego roszczenia,

który wynosi od 30 PLN do 100 000 PLN.

Przykładowo wpis sądowy będzie wynosił

w zależności od wysokości dochodzonego

roszczenia: od 2000 PLN – 160 PLN, od 20

000 PLN – 1500 PLN, a od 200 000 PLN

– 11 600 PLN.

Wpisu sądowego nie trzeba uiszczać

wraz z wniesieniem pozwu. Wysokość wpi-

su w danej sprawie określa bowiem sam sąd

po otrzymaniu pozwu. Sąd też wzywa zobo-

wiązaną osobę do zapłaty podanej w we-

zwaniu kwoty.

Zasadą jest, że przedsiębiorca przegry-

wający sprawę zwraca wygrywającemu

koszty, jakie ten poniósł w związku z postę-

powaniem. Dotyczy to w szczególności

wniesionego wpisu sądowego, kosztów do-

jazdu na posiedzenia sądowe, ale również

kosztów zastępstwa procesowego przez ad-

wokata lub radcę prawnego. O zwrocie

kosztów orzeka sąd w orzeczeniu kończą-

cym postępowanie. Ważne jest przy tym,

aby przed zakończeniem postępowania (za-

mknięciem rozprawy) przedłożyć sądowi

spis kosztów poniesionych w związku

z prowadzoną sprawą. Jeżeli spis taki nie

zostanie przedstawiony, sąd (jeżeli przed-

siębiorca działa bez adwokata lub radcy

prawnego) zasądzi koszty postępowania na

zasadach ogólnych, nie uwzględniając np.

kosztów przejazdów, o których nie został

poinformowany.

W praktyce często zasądzone przez sąd

koszty nie pokrywają całości poniesionych

kosztów, w szczególności honorarium

uzgodnionego z adwokatem lub radcą praw-

nym. Obowiązujące przepisy przewidują bo-

wiem ograniczenie zasądzanych kosztów.

Przegrywający przedsiębiorca nie ma obo-

wiązku wyrównania przedsiębiorcy wygry-

wającemu powstałej różnicy.

Dla postępowania gospodarczego cha-

rakterystyczne jest to, że strona repre-

zentowana przez adwokata lub radcę

prawnego jest obowiązana doręczać

odpisy pism procesowych z załącznika-

mi bezpośrednio stronie przeciwnej –

do pisma procesowego wniesionego do

sądu strona dołącza dowód doręczenia

drugiej stronie odpisu pisma albo do-

wód wysłania go listem poleconym.

postępowania w sprawach gospodarczych.

Pisma procesowe dla przedsiębiorców, wpi-

sanych do rejestru sądowego, doręcza się

pod adresem podanym w rejestrze, chyba że

strona wskazała inny adres do doręczeń.

Sąd, z urzędu lub na wniosek, może zarzą-

dzić odbycie posiedzenia lub jego części

przy drzwiach zamkniętych także wtedy,

gdy mogą być ujawnione okoliczności stano-

wiące tajemnicę produkcyjną lub handlową

strony. Przez tajemnicę produkcyjną i han-

dlową należy rozumieć nie ujawnione do

wiadomości publicznej informacje technicz-

ne i technologiczne, a więc dotyczące sposo-

bów wytwarzania i metod działania, oraz

handlowe lub organizacyjne, co do których

podmiot gospodarczy podjął niezbędne

działania w celu zachowania ich poufności.

W odpowiedzi na pozew pozwany jest obo-

wiązany podać wszystkie twierdzenia, zarzuty

oraz dowody na ich poparcie pod rygorem

utraty prawa powoływania ich w toku postę-

powania, chyba że wykaże, iż ich powołanie

w odpowiedzi na pozew nie było możliwe, al-

bo że potrzeba powołania wynikła później.

dem w sprawie dotyczącej sporu po-

między nim a innym przedsiębiorcą w za-

kresie prowadzonej przez nich działalności

gospodarczej, przepisy kodeksu postępowa-

nia cywilnego nakładają szereg szczegól-

nych obowiązków.

Przedsiębiorca, który został pozwany

przez innego przedsiębiorcę, musi przede

wszystkim pamiętać, że jeżeli sąd doręczy

mu pozew, powinien w ciągu dwóch tygo-

dni od jego doręczenia przygotować

i wnieść do sądu odpowiedź na ten pozew;

w przypadku niewniesienia odpowiedzi na

pozew sąd może bez wyznaczania rozpra-

wy (na posiedzeniu niejawnym) wydać wy-

rok zaoczny przeciwko pozwanemu przed-

siębiorcy, opierając się wyłącznie na twier-

dzeniach powoda.

Zasady te obowiązują jedynie w przypad-

ku, gdy obie strony postępowania są przed-

siębiorcami, a sprawa związana jest z pro-

wadzoną przez nich działalnością gospodar-

czą. Jeżeli drugą stroną postępowania jest

osoba nie będąca przedsiębiorcą lub nie do-

tyczy działalności gospodarczej przedsię-

biorcy, postępowanie toczy się w zwykłym

trybie, w którym powyżej opisane obowiąz-

ki nie obowiązują. Z praktyki sądowej wyni-

ka jednak, że również w przypadku postę-

powania w zwykłym trybie sądy stawiają

przedsiębiorcy wyższe wymagania co do

znajomości i stosowania przepisów postę-

powania.

Przedsiębiorca może samodzielnie sta-

wać przed sądem i prowadzić sprawę bez

pomocy zawodowego pełnomocnika (adwo-

kata lub radcy prawnego). Ze względu jed-

nak na szczególne wymagania stawiane

przedsiębiorcom w postępowaniu sądo-

wym, wskazane byłoby, aby przedsiębiorca

był reprezentowany przez pełnomocnika.

Z jednej strony bowiem adwokat lub radca

prawny sformułuje w odpowiedni sposób

pozew lub odpowiedź na pozew, tak aby

przedsiębiorca nie utracił przysługujących

mu roszczeń lub zarzutów. Z drugiej strony

ma on obowiązek przesyłać pisma proceso-

we składane w imieniu tego przedsiębiorcy

bezpośrednio stronie przeciwnej. W prze-

ciwnym wypadku pismo należy złożyć wraz

Zasada ta nie dotyczy wniesienia pozwu

wzajemnego, apelacji, kasacji, zażalenia,

sprzeciwu od wyroku zaocznego, sprzeciwu

od nakazu zapłaty zarzutów od nakazu za-

płaty, wniosku o zabezpieczenie powództwa

i skargi o wznowienie postępowania, które

strona jest obowiązana złożyć w sądzie z od-

pisami dla strony przeciwnej. Dowodem do-

ręczenia jest każdy dokument urzędowy lub

prywatny potwierdzający fakt otrzymania pi-

sma, przykładowo więc: pocztowe zwrotne

poświadczenie odbioru przesyłki lub inne pi-

semne pokwitowanie otrzymania pisma. Ma

to na celu usprawnienie oraz przyspieszenie

Odpowiedź na pozew

W postępowaniu w sprawach gospo-

darczych, odmiennie niż w procesie

„zwykłym”, wniesienie odpowiedzi na

pozew jest obowiązkiem, którego za-

niechanie może skończyć się wyda-

niem wyroku zaocznego na posiedze-

niu niejawnym.

więc w sprawach, które nie zostały skiero-

wane na posiedzenie niejawne celem wy-

dania nakazu zapłaty, przewodniczący, wy-

znaczając termin rozprawy, powinien

uwzględnić czas niezbędny do zachowania

przez pozwanego wspomnianego terminu.

Odpowiedź na pozew wnosi się wprost do

sądu, jeśli jednak pozwany zastępowany

jest przez adwokata lub radcę prawnego,

odpis odpowiedzi należy – wraz z załącz-

nikami – doręczyć powodowi. W takiej sy-

tuacji przedstawia się wraz z odpowiedzią

dowód doręczenia albo dokument poczto-

wy potwierdzający nadanie odpisu odpo-

wiedzi listem poleconym.

Wydanie wyroku na posiedzeniu niejaw-

nym jest dopuszczalne w dwu różnych, od-

rębnych – a więc nie muszących występo-

wać kumulatywnie – sytuacjach proceso-

wych: gdy pozwany skutecznie uznał po-

wództwo albo gdy po złożeniu przez strony

pism procesowych i dokumentów sąd

Obowiązek ten obciąża pozwanego nie-

zależnie od tego, czy zapewnił sobie obsłu-

gę prawną i jest reprezentowany przez ad-

wokata lub radcę prawnego. Termin dwu-

tygodniowy jest terminem ustawowym,

który nie podlega skróceniu czy przedłuże-

niu, może być natomiast przywrócony. Tak

WYJAŚNIA

Przedsiębiorcy, tak jak i osoby fizyczne,

mają prawo ubiegać się o zwolnienie od

ponoszenia kosztów sądowych. Mogą

także ubiegać się o adwokata z urzędu.

GAZETA PRAWNA NR 72 (1181) 13 KWIETNIA 2004

DORADCA FIRMY

Firma w sporze gospodarczym 5

www.gazetaprawna.pl

Postępowanie nakazowe,

uproszczone lub upominawcze

Jeżeli posiadamy dokumenty potwier-

dzające naszą wierzytelność, a nasz

wierzyciel pomimo wezwania do zapła-

ty nie ureguluje swoich należności,

możemy wystąpić do sądu z pozwem

o wydanie nakazu zapłaty.

WYJAŚNIA

Pismo zawierające zarzuty do nakazu

wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapła-

ty. W piśmie pozwany powinien wskazać,

czy zaskarża nakaz w całości czy w części,

przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich

utraty należy zgłosić przed wdaniem się

w spór, oraz pozostałe zarzuty przeciwko żą-

daniu pozwu, a także wszystkie okoliczności

faktyczne i dowody na ich potwierdzenie. Je-

żeli pozew wniesiono na urzędowym formu-

larzu, wniesienie zarzutów wymaga również

zachowania tej formy. Powództwo wzajem-

ne jest niedopuszczalne. Natomiast w postę-

powaniu upominawczym sądu od nakazu

można wnieść sprzeciw, a wnosi się go do

sądu, który wydał nakaz zapłaty. W postę-

powaniu uproszczonym zapada wyrok. Od

niego przysługuje apelacja. W przypadku

postępowania odwoławczego uproszczone-

go wprowadzono zamknięty katalog zarzu-

tów apelacji. Uzasadnieniem takiego roz-

wiązania był zamiar przyspieszenia postę-

powania odwoławczego w sprawach o ni-

skiej wartości przedmiotu sporu i nieskom-

plikowanym stanie faktycznym.

Poza elementami wskazanymi wyżej pod-

stawą apelacji może być również później-

sze wykrycie okoliczności faktycznych lub

środków dowodowych, których strona nie

mogła powołać przed sądem I instancji.

W sprawach:

◗

o roszczenia wynikające z umów, jeże-

li wartość przedmiotu sporu nie prze-

kracza pięciu tysięcy złotych, a w spra-

wach o roszczenia wynikające z rękoj-

mi lub gwarancji jakości, jeżeli war-

tość przedmiotu umowy nie przekra-

cza tej kwoty,

Wierzyciel może wnieść o wydanie nakazu

zapłaty w postępowaniu nakazowym, jeżeli

okoliczności uzasadniające dochodzone żąda-

nie roszczenia pieniężnego albo świadczenia

innych rzeczy zamiennych są udowodnione:

◗ dokumentem urzędowym,

◗ zaakceptowanym przez dłużnika rachun-

kiem,

◗ wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym

oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu,

◗ zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem

zapłaty, zwróconym przez bank i niezapła-

conym z powodu braku środków na rachun-

ku bankowym. Dopuszczalne jest złożenie

odpisów tych dokumentów, jeżeli ich zgod-

ność z oryginałem jest poświadczona przez

notariusza albo występujących w sprawie –

adwokata lub radcę prawnego, z wyjątkiem

weksla, czeku i wyciągu z ksiąg bankowych,

które muszą być złożone w oryginale.

Ponadto dowodem może być:

◗ weksel, czek; jeżeli przejście na powoda

praw z weksla lub z czeku nie wynika bez-

pośrednio z ich treści, podstawę wydania

nakazu stanowi dokument wykazujący ta-

kie przejście,

◗ wyciąg z ksiąg bankowych podpisany przez

osoby upoważnione do składania oświad-

czeń w zakresie praw i obowiązków mająt-

kowych banku i opatrzony pieczęcią banku

plus dowód doręczenia dłużnikowi pisem-

nego wezwania do zapłaty.

Sąd wydaje nakaz zapłaty także na podsta-

wie dołączonej do pozwu umowy, dowodu

spełnienia wzajemnego świadczenia niepie-

niężnego oraz dowodu doręczenia dłużnikowi

faktury lub rachunku, jeżeli powód dochodzi

należności zapłaty świadczenia pieniężnego

lub odsetek w transakcjach handlowych okre-

ślonych w ustawie z dnia 12 czerwca 2003 r.

o terminach zapłaty w transakcjach handlo-

wych (Dz.U. nr 139, poz. 1323).

o zapłatę czynszu najmu lokali miesz-

kalnych i opłat obciążających najemcę

oraz opłat z tytułu korzystania z loka-

lu mieszkalnego w spółdzielni miesz-

kaniowej bez względu na wartość

przedmiotu sporu;

stosujemy przepisy o postępowaniu

uproszczonym, co oznacza, że pozew

wnosimy na urzędowym formularzu,

który można dostać w sądzie i na stro-

nach internetowych www.ms.gov.pl.

EKSPERT RADZI

Gerard Górecki , Baker&McKenzie

Załatw sprawę szybko

P ostępowanie nakazowe należy do tzw. po-

upływu terminu przedawnienia roszczenia

może mieć kluczowe znaczenie.

Jeśli pozew zawiera odpowiedni wniosek,

towarzyszy mu jeden ze wskazanych wyżej

dokumentów i został wniesiony do właści-

wego sądu oraz został należycie opłacony,

istnieją podstawy do wydania nakazu zapła-

ty, który zawiera wezwanie dłużnika do za-

spokojenia roszczenia w ciągu dwóch tygo-

dni od doręczenia nakazu, względnie do

wniesienia zarzutów w tym samym terminie.

Sąd wydaje nakaz zapłaty na posiedzeniu

niejawnym, tak iż dłużnik może się o nim

dowiedzieć dopiero z chwilą doręczenia.

Przy okazji warto zwrócić uwagę na to, iż

nakaz, o ile przesłany na właściwy adres, zo-

stanie uznany za doręczony nawet, jeśli dłuż-

nik uchyla się od jego odebrania. Wystarczy,

by organ, który dokonuje doręczenia po-

dwójnie, w odstępach tygodniowych, awizo-

wał przesyłkę.

Nakaz zapłaty wydany w postępowaniu

nakazowym stanowi jednocześnie tzw. tytuł

zabezpieczenia, wykonalny bez konieczno-

ści nadawania mu klauzuli wykonalności.

Stawia to oczywiście wierzyciela w bardzo

uprzywilejowanej pozycji. Ostatnio Sąd Naj-

wyższy wyraził pogląd, iż na podstawie ta-

kiego nakazu można nawet wnosić do sądu

wieczystoksięgowego o wpis hipoteki przy-

musowej kaucyjnej na nieruchomości dłuż-

nika. Ponadto, nakaz wydany na podstawie

weksla korzysta z rygoru natychmiastowej

wykonalności, co oznacza, iż po nadaniu mu

klauzuli wykonalności można na jego pod-

stawie wszcząć i prowadzić postępowanie

egzekucyjne.

Jeśli dłużnik nie znajdzie podstaw do kwe-

stionowania nakazu i zdecyduje się zaspoko-

ić roszczenie, uniknie tym samym niepo-

trzebnych kosztów. Dłużnik, który postano-

wi wnieść zarzuty od nakazu zapłaty, powi-

nien złożyć je najpóźniej w czternastym

dniu od jego doręczenia, na biurze podaw-

czym sądu względnie wysłać je listem pole-

conym w polskim urzędzie pocztowym.

W wyniku skutecznego wniesienia zarzu-

tów sąd rozpozna je na rozprawie, a następ-

nie wyrokiem utrzyma nakaz w mocy albo

go uchyli i orzeknie o roszczeniu zgłoszo-

nym w pozwie raz jeszcze.

Jeżeli jednak nie mamy stosownych doku-

mentów, to sąd w każdej sprawie, w której

dochodzone jest roszczenie pieniężne, jest

i tak obowiązany rozważyć możliwość wyda-

nia nakazu zapłaty – mówimy wówczas o po-

stępowaniu upominawczym. Również sam

powód może wnosić o rozpoznanie sprawy

w tym trybie.

Sąd nie wyda nakazu, jeśli roszczenie jest

oczywiście bezzasadne, przytoczone oko-

liczności budzą wątpliwości co do zgodno-

ści z prawdziwym stanem rzeczy, zaspokoje-

nie roszczenia zależy od świadczenia wza-

jemnego, miejsce pobytu pozwanego nie jest

znane albo gdy doręczenie mu nakazu nie

mogło nastąpić w kraju.

Wybór drogi postępowania nakazowego

czy zwykłego należy do pozwanego, ale jeże-

li mamy wszystkie niezbędne dokumenty, na

pewno lepiej zwrócić się do sądu o wydanie

nakazu zapłaty, który będzie od razu tytu-

łem zabezpieczenia wierzytelności. Wniesie-

my wtedy też mniejszy wpis sądowy (tylko

1/4). Jeżeli sąd uzna, że sprawa nie nadaje

się do rozpoznania w trybie upominawczym

lub nakazowym, skieruje ją do rozpoznania

w trybie zwykłym.

stępowań odrębnych, obejmujących pew-

ne szczególne kategorie spraw załatwianych

w ramach procesu cywilnego. W wypadku

postępowania nakazowego są to sprawy,

w których powód dochodzi świadczenia pie-

niężnego albo innych rzeczy oznaczonych co

do gatunku, przy czym okoliczności stano-

wiące podstawę dochodzonego roszczenia są

udowodnione za pomocą ściśle określonych

dowodów. Należą do nich: dokument urzędo-

wy, rachunek zaakceptowany przez dłużnika

(np. faktura VAT), wezwanie dłużnika do za-

płaty wraz z pisemnym oświadczeniem dłuż-

nika o uznaniu długu, zaakceptowane przez

dłużnika wezwanie do zapłaty zwrócone

przez bank i niezapłacone z powodu braku

wystarczających środków na rachunku ban-

kowym. W praktyce dowodem takim jest tak-

że bardzo często weksel, czek, a poza tym

warrant lub rewers domu składowego.

Dokumenty wskazane powyżej należy do-

łączyć do pozwu w oryginale lub w uwierzy-

telnionych odpisach. Wyjątek stanowią we-

ksle, czeki, warranty lub rewersy, które mogą

być złożone tylko w oryginale. Należy pod-

kreślić, że dokumenty te powinny być należy-

cie wypełnione. Często bowiem zdarza się,

że np. popularny w obrocie weksel in blanco

nie zawiera elementów koniecznych do jego

ważności lub przeciwnie, zawiera postano-

wienia, które czynią go nieważnym (np. za-

strzeżenie warunku). Złożenie niewypełnio-

nego weksla in blanco wraz z deklaracją we-

kslową nie czyni zadość wymogom postępo-

wania nakazowego. Motywem przewodnim

postępowania nakazowego jest szybkie zała-

twienie sprawy. Konieczne jest jednak,

w szczególności w przypadku przedsiębior-

ców, aby strony współdziałały z sądem w tym

zakresie. Przede wszystkim sam powód musi

zażądać w pozwie rozpoznania sprawy

w tym trybie. Ważne jest ponadto, żeby po-

zew był skierowany do sądu właściwego miej-

scowo i rzeczowo. W razie złożenia pisma

w niewłaściwym sądzie, zostanie ono przeka-

zane do sądu właściwego, jednakże zostanie

ono uznane za skutecznie wniesione dopiero

z chwilą jego przekazania sądowi właściwe-

mu. W praktyce oznacza to, iż powód może

stracić cenne dni, co choćby w przypadku

Nakaz zapłaty

Wydając nakaz zapłaty sąd orzeka, że

pozwany ma w ciągu dwóch tygodni

od dnia doręczenia nakazu zaspokoić

roszczenie w całości wraz z kosztami

albo wnieść w tym terminie zarzuty.

WYJAŚNIA

Apelację w postępowaniu uproszczo-

nym można oprzeć wyłącznie na zarzu-

tach: nieważności postępowania, rażą-

cego naruszenia prawa materialnego

przez błędną jego wykładnię lub nie-

właściwe zastosowanie, oraz rażącego

naruszenia istotnych przepisów postę-

powania, jeżeli uchybienia te mogły

mieć wpływ na wynik sprawy.

Nakaz zapłaty z chwilą wydania stanowi

tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nada-

wania mu klauzuli wykonalności. Kwota za-

sądzona nakazem wraz z wymagalnymi od-

setkami stanowi sumę, której złożenie przez

dłużnika do depozytu sądowego wystarczy

do zabezpieczenia. Jeżeli nakaz zobowiązu-

je do wydania rzeczy zamiennych, do zabez-

pieczenia wystarczy złożenie sumy równej

wartości przedmiotu sporu. Powód wnosząc

o dokonanie zabezpieczenia jest obowiąza-

ny wskazać sposób zabezpieczenia. Sąd na

wniosek pozwanego może ograniczyć za-

bezpieczenie według swego uznania. Nakaz

zapłaty wydany na podstawie weksla, war-

rantu, rewersu lub czeku staje się natych-

miast wykonalny po upływie terminu do za-

spokojenia roszczenia. W razie wniesienia

zarzutów sąd może na wniosek pozwanego

wstrzymać wykonanie nakazu.

Jak zamówiç prenumerat´

SPRAWDè

W INTERNECIE

www.gazetaprawna.pl/prenumerata

◗

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: