● Inspiracje:
gnoza – odrzucenie cielesności, dualizm duszy i ciała
klasyczna filozofia grecka
objawienie, dzieje narodu wybranego
ustrój i prawa Cesarstwa Rzymskiego
● św. Augustyn
„niespokojne jest serce nasze póki w Tobie nie spocznie”
na początku był manichejczykiem (skrajny dualizm duszy ciała, ciągła walka dobra ze złem, która jest nierozstrzygalna)
studiował Plotyna; kazania św. Ambrożego i Biblię i odkrył, że Apokalipsa mówi o neoplatońskiej teorii emanacji, ale jest inaczej napisana
po nawróceniu upatrywał szczęście w osiągnięciu Boga; szczęście nieosiągalne na ziemi
„osiągnięcie Boga” - metafizyczne (chodzi o przylgnięcie bytowe), epistemiczne (poznanie Boga), emocjonalne
zło jest brakiem, niebytem; bierze się z odstąpienia od Boga; ma przyczynę w wolnej woli; to teoria prywacyjna (jak u Plotyna) – zło jest brakiem, a nie bytem; w istocie można powiedzieć tylko, że coś jest niedobre, a nie, że jest złe
akt podporządkowania się Bogu jest naszą wolnością
zło nie istnieje dlatego, że Bóg jest stworzył, ale wzięło się z wolnej woli; posiadanie wolnej woli jest większym dobrem niż jej brak; istnienie zła na świecie jest lepsze niż koniec świata;
aniołowie nie mają wolnego wyboru – miały w historii tylko jedną okazję do wyboru
zbawienie dzięki łasce boskiej – człowiek popełnil grzech pierworodny; sam nie jest się w stanie doprowadzić do szczęścia; łaska jest niezasłużonym miłosierdziem Stwórcy, dzięki niej człowiek poddaje się woli bożej; tylko niewielu jej dostąpi; na łaskę nie da się zasłużyć czy sobie ją wymodlić (ta koncepcja jest podwaliną predestynacji)
stąd też doktryna dwóch państw po paruzji: Bożego (dla tych, którzy otrzymają łaskę) i ziemskiego (dla tych, co próbowali, ale nie otrzymali łaski, np. Sokrates – postępował słusznie, ale nie znał Chrystusa); stąd też dwa sensy zbawienia (chrześcijaństwo nie jest jeszcze religią samodzielną w czasach Augustyna)
donatyści – gdy ktoś splamił się podczas prześladowań czczeniem obcych bogów nie mógł już sprawować Eucharystii; Augustyn nie zgadzał się z tym – nie mogą oni mieć wstępu do Państwa Bożego, ale mogą do ziemskiego
Kościół ma rolę dominującą w stosunku do państwa, więc powinno działać zgodnie z prawem bożym
przeciwstawiał się kłamstwu, ale różnicował jego ciężar
życie moralnie wartościowe nie zezwala na kompromisy – nie należy nawet dla osiągnięcia dobrych celów sięgać po naganne środki
koziczka