Badania - sprzęgło.doc

POLITECHNIKA RZESZOWSKA

ZAKŁAD POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH I SILNIKÓW SPALINOWYCH

BADANIA SAMOCHODÓW I ICH ZESPOŁÓW

Temat: Badanie sprzęgieł samochodowych

IV MDE

Pojazdy samochodowe

1.Wstęp teoretyczny

Najważniejszymi cechami funkcjonalnymi sprzęgieł ciernych są:

-         zdolność do przenoszenia momentu,

-         płynność włączania i rozłączania;

-         skuteczność działania tłumika drgań skrętnych.

Zdolność do przenoszenia momentu przez sprzęgło cierne to cecha, o której decydują:

1.     właściwości trybologiczne par ciernych,

2.     charakterystyka sprężyny  dociskowej,

3.     właściwości dynamiczne elementów sprzęgła i układu sterowania.

Charakterystyki sprężyn wyznacza się quasi- statycznie, rejestrując ugięcie sprężyny  w funkcji przykładowego obciążenia. W sprężynach z centralnymi sprężynami talerzowymi ważne jest również wyznaczenie charakterystyk włączania  i wyłączania kompletnego sprzęgła. Charakterystyka taka umożliwia ocenę nie tylko właściwości sprężystych, lecz również histerezy układu, co ma istotne znaczenie dla pracy sprzęgła.

Wyznaczone charakterystyki porównuje się z wykresami wzorcowymi, zawartymi w dokumentacji technicznej. Jeżeli brak takich wykresów to ocena sprowadza się do analizy zmiany zdolności sprzęgła do przenoszenia momentu w funkcji stopnia zużycia okładzin ciernych. Masowy moment bezwładności wyznacza się doświadczalnie metodą wahadła trójnitkowego.

Najbardziej uproszczoną metodą jest quasi-statyczne wyznaczanie współczynnika nadmiaru momentu b. Badanie wykonuje się na stanowisku umożliwiającym ciągłe powolne zwiększanie momentu przykładanego do wałka sprzęgłowego i rejestrację jego wartości, odpowiadającej jego spoczynkowej oraz ruchowej granicznej zdolności do przenoszenia momentu.

         W wyniku próby dynamicznej, wykonywanej na sprzęgle wmontowanym w samochodzie uzyskujemy znacznie więcej informacji o zdolności sprzęgła do przenoszenia momentu. Moment najłatwiej zmierzyć za pomocą tensometrów naklejonych na wale. Próbę wykonuje się na samochodzie maksymalnie obciążonym, z kołami napędowymi zablokowanymi tak aby nie mogły się obrócić. Próbę wykonuje się na zimno oraz po nagrzaniu sprzęgła poprzez kilkakrotne włączenie go. Ocenie podlegają :

-         szczytowa wartość momentu Mmax

-         amplituda drgań DM

-         średnia wartość przenoszonego momentu Mr w najbardziej ustabilizowanym zakresie

-         wartość momentu Mk związana ze wzrostem temp. pary ciernej.

Wartość Mr podzielona przez wartość max. momentu silnika Mm , z którym współpracuje badane sprzęgło, jest nazywana dynamicznym współczynnikiem nadmiaru momentu.

Płynność włączania i rozłączania sprzęgła zależy od konstrukcji i jakości wykonania układu sterowania, charakterystyk elem. sprężystych,właściwości trybologicznych par ciernych oraz wł. dynamicznych układu napędowego.

Badanie płynności włączania i rozłączania sprzęgła polega na wyznaczeniu zależności pomiędzy siłą działającą na pedał sprzęgła i jego przemieszczeniem. Próby takie prowadzi się quasi-statycznie na stanowiskach. Na takim stanowisku sprzęgło nie obraca się, lecz jest przymocowane do nieruchomego koła zamachowego. Próba ta daje informacje o sumarycznej charakterystyce sprężystości układu sterowania, charakterystyce przełożenia kinematycznego, umożliwia stwierdzenie, w jakim zakresie przemieszczeń występują największe opory, oraz umożliwia ocenę jakości wykonania mechanizmu, stwierdzenie występowania ewentualnych zacięć, zakleszczeń lub zapowietrzenia układu hydraulicznego.

Podobną próbę wykonuje się w samochodzie podczas jazdy gdy jednocześnie rejestruje się w funkcji czasu moment przenoszony przez sprzęgło oraz wielkości charakteryzujące pracę układu sterowania.

Tłumiki drgań skrętnych w tarczy sprzęgła można badać na stanowisku lub w samochodzie podczas jazdy. 

Schemat stanowiska

1-prasa

2-czujnik stały

3-czujnik zegarowy

4-bęben obrotowy

5-wzmacniacz

6-wskażnik

2. Dane i obliczenia.

FIAT 127

PEUGEOT 306