ORGANY I INSTYTUCJE UNII EUROPEJSKIEJ
I ORGANY GŁÓWNE
1. Rada Europejska
2. Rada Unii Europejskiej
3. Komisja Europejska
4. Parlament Europejski
5. Europejski Trybunał Sprawiedliwości
II ORGANY O STATUSIE AUTONOMICZNYM
1. Sąd Pierwszej Instancji
2. Trybunał Obrachunkowy
3. Europejski System Banków Centralnych i Europejski Bank Centralny
4. Rzecznik Praw Obywatelskich (Ombudsman)
5. Wspólny Ośrodek Badań Jądrowych
6. Agencja Zaopatrzenia
7. Europejski Bank Inwestycyjny
III WAŻNIEJSZE ORGANY DORADCZE, wspólne dla kilku organów głównych
1. Komitet Ekonomiczno – Społeczny
2. Komitet Regionów
3. Komitet Ekonomiczno – Finansowy
4. Komitet Koordynacyjny
5. Komitet Naukowo – Techniczny
IV FUNDUSZE
o Rada Europejska
o Rada Unii Europejskiej
o Komisja Europejska
o Parlament Europejski
o Europejski Trybunał Sprawiedliwości
RADA EUROPEJSKA
o podstawy traktatowe: art. 4 TUE
o naczelny organ UE – podejmuje decyzje polityczne o pogłębianiu, stabilizacji, tempie rozwoju integracji i poszerzeniu UE oraz o zmianach instytucjonalnych
o ma charakter stricte polityczny, jest płaszczyzną wymiany poglądów, dyskusji i osiągania porozumienia
o stoi ponad Radą Unii Europejskiej
o uchwala „polityczne wytyczne” dla WE
o stymuluje rozwój Unii i określa kierunki jej polityki ogólnej (art. 4 TUE)
o stwarza „ogólnopolityczne impulsy” do integracji państw członkowskich
o wyszukuje możliwości rozszerzeni integracji na nowe dziedziny i obszary
o „określa zasady i ogólne wytyczne dotyczące polityki zagranicznej i bezpieczeństwa” (art. 13 TUE)
o Przyjmuje uchwały dotyczące stowarzyszenia państw lub przyjęcia nowych członków
o tajna wymiana poglądów pomiędzy szefami rządów bez udziału ministrów spraw zagranicznych i innych urzędników
RADA EUROPEJSKA DO JAE I TUE
o do chwili wejścia w życie TUE pozycja RE była niejasna
o była raczej nieformalnym organem Wspólnot Europejskich, gdyż aż do JAE żadne ich akty prawne w ogóle jej nie przewidywały
o opierała swe funkcjonowanie na wypracowanych w praktyce zwyczajach
o jej uchwały zatem, podejmowane na zasadzie consensus miły charakter decyzji politycznych, a nie prawnych i formalnie nie były wiążące dla Wspólnot
o skład RE przesądził jednak, że były one w pełni wykonywane przez Radę (Unii Europejskiej), która to dopiero nadawała im formalno-prawny charakter; przenosiła ona niejako te postanowieni ze sfery politycznej na wykonawczą
GENEZA
o powstanie RE wiązało się z potrzebą rozwiązywania spornych spraw będących poza kompetencjami zapisanymi w traktatach wspólnotowych. Przede wszystkim są to wszelkie kwestie polityczne
o powstała na podstawie praktyki, a nie na podstawie aktu prawnego
o od 1961 roku sporadycznie, a od 1969 raz w roku odbywały się tzw. spotkania na szczycie WE, tj. spotkania szefów państw i rządów
o podczas jednego z takich spotkań w Paryżu, 9-10 grudnia 1974 r. ustalono, że warto się spotykać dwa razy do roku jako Rada Europejska (był to początek procesu instytucjonalizacji RE)
o pierwsze posiedzenie RE odbyło się w Dublinie w marcu 1975 roku
o w tzw. sprawozdaniu Leo Tindemansa (29 grudnia 1975 rewizja przyszłej UE) doszło do, nieudanej co prawda, próby przyznania RE roli głównego gremium decyzyjnego
o prawnomiędzynarodowe podstawy jej funkcjonowania stworzył dopiero JEA w 1986 roku (w życie VII 1987)
o formalnie jednak nie powiązał jej ze WE, co więcej nie precyzował ani celów, ani zadań, ani też zasad jej działania →
o można więc założyć, że nadal obowiązywały w tej kwestii ustalenia dokonane przez RE w „Uroczystej deklaracji w sprawie Unii Europejskiej”, uchwalonej 19 VI 1983 r. w Stuttgarcie, zgodnie z którymi RE miała stwarzać „ogólnopolityczne impulsy” do integracji państw członkowskich, wyszukiwać możliwości rozszerzeni integracji na nowe dziedziny i obszary oraz uchwalać „polityczne wytyczne” dla WE
RADA EUROPEJSKA DZIŚ, W TUE
o art. 4: „RE będzie stymulować rozwój Unii i określać kierunki jej polityki ogólnej”
o „określa zasady i ogólne wytyczne dotyczące polityki zagranicznej i bezpieczeństwa” (art. 13)
o formalnie jednak wciąż nie jest organem UE
o niemniej jednak można ją traktować jako organ UE i stać na stanowisku iż posiada na podstawie TUE prawne podstawy do ingerowania lub udziału w działalności WE
o zakres kompetencji RE nie jest nadal prawnie uregulowany; w praktyce RE zajmuje się wszystkimi problemami UE, jakie uzna za wskazane
o RE zobowiązana jest do składania PE sprawozdania po każdym swym spotkaniu oraz rocznego sprawozdania pisemnego o postępach w budowie UE
SKŁAD
o szefowie państw lub rządów
o przewodniczący KE
o towarzyszą im ministrowie spraw zagranicznych i członek KE
FUNKCJONOWANIE
o RE zbiera się co najmniej 2 razy do roku w Brukseli pod przewodnictwem szefa państwa lub rządu państwa, które przewodniczy RUE
o efektem końcowym obrad RE są tzw. konkluzje (oświadczenia końcowe), czyli deklaracje o charakterze wyłącznie politycznym, nie mające formalnie mocy wiążącej dla państw UE
o decyzje podejmowanie są na drodze kompromisu i konsensusu (brak formalnych głosowań)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ
o podstawy traktatowe: art. 202-21- TWE
o podstawowy organ decyzyjny i prawodawczy UE
o sprawuje formalnie i de facto najwyższą władzę w UE
o do końca czerwca 1967 roku, każda ze Wspólnot miała odrębny organ naczelny
o na mocy traktatu fuzyjnego z 8 IV 1965 roku nastąpiła fuzja organów WE; w rezultacie EWG, EWWiS oraz Euratom miały 4 wspólne instytucje (Rada, KE, PE, TS)
o wszedł on w życie 1 lipca 1967 roku i odtąd WE posiadają jeden wspólny organ naczelny – Radę, powszechnie określaną do 1993 roku jako Rada Ministrów, a od 1 listopada 1993 roku jest ona naczelnym organem UE i nazywana jest Radą Unii Europejskiej
SKŁAD I FUNKCJONOWANIE
o po 1 ministrze z każdego państwa członkowskiego, stosownie do problemu rozpatrywanego na forum Rady (→ nie można zatem mówić o stałym przedstawicielstwie)
o RUE zbiera się w razie potrzeby (przeciętnie 80-90 razy w roku) z inicjatywy przewodniczącego bądź z inicjatywy któregokolwiek członka RUE lub KE w Brukseli
o 3 razy w roku (kwiecień, czerwiec, październik) spotyka się w Luksemburgu
o raz w miesiącu ( z wyjątkiem sierpnia) Rada zbiera się na szczeblu ministrów spraw zagranicznych, tzw. Rada ds. Ogólnych, która zajmuje się sprawami międzynarodowymi, a także generalnymi i koordynuje prace pozostałych rad (np. Rady ds. Rolnictwa, Rady ds. Gospodarki)
o poszczególne posiedzenia trwają przeciętnie 1-2 dni
o jednocześnie może odbywać się kilka posiedzeń (np. posiedzenie ministrów rolnictwa, posiedzenie ministrów finansów)
o posiedzenia mają charakter zamknięty, tajny, lecz o przebiegu posiedzenia informuje się dziennikarzy
PRZEWODNICTWO (PREZYDENCJA) W RADZIE
o pracami RUE kieruje Przewodniczący
o funkcję tą pełnią kolejno przedstawiciele państw członkowskich przez okres 6 miesięcy – tzw. prezydencja UE zmienia się rotacyjnie; początkowo kolejność przewodniczenia była wyznaczana wg porządku alfabetycznego; obecnie obowiązuje formuła, że każde państwo członkowskie przewodniczy raz w pierwszym i raz w drugim półroczu
o od 1995 roku Przewodnictwo RUE przedstawia się następująco:
1995 – Francja i Hiszpania
1996 – Włochy i Irlandia
1997 – Holandia i Luksemburg
1998 – WB i Austria
1999 – Niemcy i Finladnia
2000 – Portugalia i Francja
2001 – Szwecja i Belgia
2002 – Hiszpania i Dania
2003 – Grecja i Włochy
2004 – Irlandia i Holandia
2005 – Luksemburg i WB
2006 – Austria i Finlandia
o Przewodniczący Rady ma 2 zastępców; 1 pochodzi z kraju, który przewodniczył RUE w poprzedniej kadencji, 2 zaś z kraju, który obejmie przewodnictwo w następnej kolejności (tzw. rozwiązanie „trójki”)
o głównymi zadaniami państwa przewodniczącemu w RUE są reprezentowanie Rady w stosunkach z innymi organami UE i podmiotami trzecimi oraz poszukiwanie kompromisu pomiędzy państwami członkowskimi
Ø !!! Administrację Rady tworzy Sekretariat Generalny, kierowany przez sekretarza generalnego i jego zastępcę; sekretarz generalny RUE pełni funkcję wysokiego przedstawiciela ds. wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (II filar); pracami Sekretariatu kieruje jego zastępca; Sekretariat podzielony jest na 7 dyrekcji generalnych
FUNKCJE
o główny organ decyzyjny i prawodawczy Unii (szczególnie w przypadkach WE i Euratomu)
o do jej kompetencji zastrzeżone są najważniejsze sprawy
o posiada kompetencje do podejmowania wszystkich rodzajów aktów prawnych:
Ø rozporządzeń
Ø dyrektyw
Ø decyzji
Ø zaleceń
Ø ...
brzoskwinka81