po-pierwsze-szczodrosc.pdf

Kilka lat temu gdy Ajaan Suwat nauczał podczas odosobnienia medytacyjnego w IMS,

byłem jego tłumaczem. Po drugim lub trzecim dniu, odwrócił si¦ do mnie i powiedział:

„Zauwa»yłem, »e gdy ci ludzie medytuj¡, to s¡ strasznie ponurzy i zawzi¦ci”. Gdyby±cie

spojrzeli na pokój, to zobaczyliby±cie jak wszyscy siedzieli tam bardzo powa»nie, z na-

pi¦tymi twarzami i mocno zaci±ni¦tymi oczami. Wygl¡dało to prawie tak, jakby mieli

wypisane na czole: Nirvana albo Wybuchn¦.

T¡ zawzi¦to±¢ przypisał do faktu, »e wi¦kszo±¢ osób na Zachodzie zaczyna medytowa¢

bez »adnego przygotowania w innych naukach buddyjskich. Ci ludzie nie mieli »adnego

do±wiadczenia w byciu szczodrym w zgodzie z naukami Buddhy o dawaniu. Nie mieli

»adnego do±wiadczenia w rozwijaniu cnót w zgodzie z buddyjskimi wskazaniami. Zwrócili

si¦ do nauk Buddhy, bez wcze±niejszego poddania ich próbie w codziennym »yciu. Nie

mieli zaufania, które przeprowadziłoby ich przez ci¦»kie chwile w medytacji. W zamian

czuli, »e musieli polega¢ na zwykłej determinacji.

Je±li przyjrzycie si¦ w jaki sposób medytacja, cnota i szczodro±¢ s¡ tutaj nauczane,

zobaczycie, »e jest to dokładne przeciwie«stwo tego jak nauczane s¡ w Azji. Tu ludzie

zapisuj¡ si¦ na odosobnienie, »eby nauczy¢ si¦ troch¦ medytacji i zaraz po pojawieniu

si¦ w o±rodku dowiaduj¡ si¦, »e w czasie odosobnienia b¦d¡ musieli przestrzega¢ kilku

wskaza«. Na samym ko«cu mówi si¦ im, »e zanim b¦d¡ mogli uda¢ si¦ do domu, to

powinni sta¢ si¦ szczodrzy. Wszystko jest na opak.

W Tajlandii dla dziecka, po tym jak nauczy si¦ gestu szacunku, pierwsze zetkni¦cie

si¦ z buddyzmem, odbywa si¦ poprzez dawanie. Mo»na tam zobaczy¢ rodziców trzymaj¡-

cych dzieci za r¦ce i podnosz¡cych je do góry, gdy przechodzi »ebrz¡cy mnich, pomagaj¡c

wło»y¢ pełn¡ ły»k¦ ry»u do mnisiej miski. Potem, gdy dzieci zaczynaj¡ robi¢ to samodziel-

nie, czynno±¢ staje si¦ coraz mniej mechaniczna i po jakim± czasie zaczynaj¡ odczuwa¢

zadowolenie z dawania.

Na pierwszy rzut oka to zadowolenie mo»e wydawa¢ si¦ sprzeczne z intuicj¡. Prze-

±wiadczenie, »e mo»na nabra¢ zadowolenia dzi¦ki dawaniu, nie pojawia si¦ automatycznie

w umy±le małego dziecka. Jednak dzi¦ki temu zwyczajowi okazuje si¦ to prawd¡. W ko«-

cu gdy dajecie to ustawiacie si¦ na pozycji obﬁto±ci. Podarunek jest dowodem, »e macie

wi¦cej ni» dosy¢. Jednocze±nie daje to wam poczucie warto±ci jako osoby, bo jeste±cie

w stanie pomóc innym ludziom. Dawanie stwarza równie» poczucie przestrzeni w umy±le,

poniewa» ±wiat w którym »yjemy jest stworzony przez nasze działania. A ten akt tworzy

przestronny ±wiat, gdzie szczodro±¢ jest działaj¡c¡ zasad¡, gdzie ludzie maj¡ wi¦cej ni»

dosy¢. Do±¢ aby si¦ podzieli¢. Tworzy to dobre uczucie w umy±le.

Od tego momentu, dzieci wystawione s¡ na działanie cnoty — zwyczaj przestrzegania

wskaza«. I ponownie, z punktu widzenia dziecka bycie szcz¦±liwym z powodu powstrzy-

mywania si¦ od pewnych zachowa«, na które ma si¦ ochot¦ — takich jak ch¦¢ wzi¦cia

czego±, skłamania »eby ukry¢ zakłopotanie, by unikn¡¢ nagany lub kary — jest sprzecz-

ny z intuicj¡. Jednak z upływem czasu, zaczniecie odkrywa¢, »e tak jest, »e istnieje taki

rodzaj szcz¦±cia, dobrego samopoczucia płyn¡cy z bycia prawym, z braku potrzeby ma-

skowania czego± kłamstwami, z unikania nieumiej¦tnych działa«, z poczucia, »e s¡ one

poni»ej twojej godno±ci.

Zatem, zanim by±cie doszli do medytacji poprzez szlak dawania i bycia cnotliwym, mie-

liby±cie ju» do±wiadczenie w poznaniu sprzecznych z intuicj¡ form szcz¦±cia istniej¡cych

w tym ±wiecie. Gdyby±cie byli wychowani w zgodzie z Naukami Buddhy, to nauczyliby-

±cie si¦ »e gł¦bsze szcz¦±cie pochodzi z dawania i powstrzymywania si¦ od nieumiej¦tnych

działa« — niewa»ne jak bardzo by±cie ich pragn¦li. Do czasu spotkania si¦ z medytacj¡,

rozwin¦liby±cie pewien stopie« zaufania, »e jak dot¡d Buddha miał racj¦ — wi¦c zawie-

rzyliby±cie mu w sprawie medytacji.

Takie zaufanie jest tym co pozwala wam przezwyci¦»y¢ mnóstwo pocz¡tkowych trudno-

±ci: rozstroju i bólu. W tym samym czasie, przestronno±¢ pochodz¡ca z bycia szczodrym

daje wam wła±ciwe nastawienie do praktyki koncentracji i wgl¡du — bo gdy siedzicie

i skupiacie si¦ na oddechu, to jaki macie rodzaj umysłu? Taki, który tworzyli±cie poprzez

szczodre i cnotliwe działania. Przestronny, a nie ograniczony umysł osoby, która nie ma

dosy¢. Jest to przestronny umysł osoby, która ma tyle, »e mo»e si¦ podzieli¢ i która nie

»ałuje ani nie wypiera si¦ tego co wcze±niej zrobiła. Krótko mówi¡c, jest to umysł osoby,

która zdaje sobie spraw¦ z tego, »e nie istnieje jasny rozdział pomi¦dzy dobrem własnym

a innych.

Prze±wiadczenie, »e szcz¦±cie musi si¦ składa¢ z robienia czego± tylko dla swoich sa-

molubnych motywów albo z po±wi¦cania siebie dla innych ludzi — ta dychotomia — jest

czym± bardzo Zachodnim, jednak zupełnie przeciwnym naukom Buddhy. Zgodnie z nimi,

prawdziwe szcz¦±cie jest czym± co naturalnie si¦ rozprzestrzenia dookoła. Pracuj¡c nad

swoj¡ własn¡ prawdziw¡ korzy±ci¡, pracujecie nad korzy±ci¡ innych. A tak»e, pracuj¡c nad

korzy±ci¡ innych, pracujecie nad swoj¡ korzy±ci¡. Przez akt dawania innym, sami zysku-

jecie nagrod¦. Poprzez akt trzymania si¦ wskaza« i zasad, chronieniu innych od własnych

nieumiej¦tnego zachowania, tak»e zyskujecie: uwa»no±¢, poczucie godno±ci i warto±ci jako

osoby. Chronicie siebie.

Wtedy, przychodzicie do medytacji gotowi by odnie±¢ te same zasady do szkolenia si¦

w wyciszeniu i wgl¡dzie. Zdajecie sobie spraw¦ z tego, »e nie jest to samolubne przed-

si¦wzi¦cie. Siedzicie tu próbuj¡c zrozumie¢ własn¡ »¡dz¦, zło±¢ i ułud¦, próbujecie mie¢

nad nimi kontrol¦ — a to oznacza, »e nie b¦dziecie jedyn¡ osob¡, która z tego skorzysta.

Inni ludzie skorzystaj¡ — i korzystaj¡ — tak»e. Mniej »¡dzy, zło±ci i złudze« pojawia

si¦ w waszych działaniach, wi¦c ludzie wokół równie» mniej cierpi¡. Wasza medytacja to

podarunek dla nich.

Cecha szczodro±ci, to co w Pali nazywaj¡ caga, jest zawarta w wielu zestawach na-

ucza«. Jeden taki zestaw to praktyki prowadz¡ce do szcz¦±liwych ponownych narodzin.

Nie odnosi si¦ to tylko do ponownych narodzin, które przychodz¡ po ±mierci, ale tak»e

do stanów istnienia, stanów umysłu, które sami tworzycie z momentu na moment, w któ-

re wchodzicie w ka»dym momencie. wiat w którym »yjecie, jest tworzony przez wasze

działania. Poprzez bycie szczodrym — nie tylko materialnymi rzeczami, ale tak»e czasem,

energi¡, wyrozumiało±ci¡, ochot¡ do bycia fair w stosunku do innych ludzi — tworzycie

dobry ±wiat w którym »yjecie. Je±li wasze nawyki maj¡ tendencj¦ do sk¡pstwa, to tworz¡

bardzo zamkni¦ty ±wiat, w którym nigdy nie jest niczego dosy¢. Zawsze brakuje tego, tam-

tego, albo boicie si¦, »e co± wam si¦ wy±lizgnie lub co± zostanie wam odebrane. Wi¦c jest

to ograniczony i pełen boja¹liwo±ci ±wiat, tworzony gdy nie jeste±cie szczodrzy, zupełnie

przeciwny temu pełnemu zaufania i otwarto±ci, stworzonemu przez hojno±¢.

Szczodro±¢ zalicza si¦ tak»e jako form¦ Szlachetnego Bogactwa, gdy» czym jest bo-

gactwo poza poczuciem, »e ma si¦ dosy¢? Wielu ludzi, którzy s¡ biedni materialnie, s¡,

pod wzgl¦dem swojego podej±cia, bardzo bogaci. Jednocze±nie, wielu ludzi z obﬁto±ci¡

materialnego bogactwa jest niezwykle biednych. Ci nigdy nie maj¡ do±¢: S¡ tymi, którzy

ci¡gle potrzebuj¡ wi¦cej bezpiecze«stwa, którzy ci¡gle potrzebuj¡ co± ukry¢. Ci s¡ lud¹mi,

którzy wybudowali mury wokół swoich domów, którzy musz¡ »y¢ w zamkni¦tych wspól-

notach z powodu strachu przed tym, »e inni ludzie zabior¡ im to co sami zdobyli. To jest

bardzo biedny rodzaj i ograniczony rodzaj »ycia. Jednak gdy praktykujecie szczodro±¢,

to zdajecie sobie spraw¦, »e mo»ecie da¢ sobie rad¦ gdy macie mniej, i »e istnieje przy-

jemno±¢, który wypływa z dawania innym ludziom. Dokładnie tam znajduje si¦ poczucie

bogactwa. Macie wi¦cej ni» do±¢.

W tym samym czasie łamiecie bariery. Transakcje walutowe stwarzaj¡ bariery. Kto±

wr¦cza wam co±, a wy musicie w zamian wr¦czy¢ mu pieni¡dze. Wi¦c dokładnie tu jest

bariera, bo gdyby±cie nie zapłacili, to przedmiot nie przeszedł by do was przez t¡ barier¦.

Jednak gdy co± jest dane dobrowolnie, to łamie barier¦. Stajecie si¦ wtedy cz¦±ci¡ powi¦k-

szonej rodziny tej osoby. W Tajlandii wyra»enia u»ywane przez ±wieckich w odniesieniu

do mnichów, s¡ takie sam jak te, których u»ywaj¡ w odniesieniu do swoich krewnych.

Podarunek wsparcia stwarza poczucie zale»no±ci. Klasztor w którym przebywałem — i to

dotyczy zarówno ±wieckich jak i mnichów — był jak powi¦kszona rodzina. Podobnie jest

w wielu klasztorach w Tajlandii. Jest tam poczucie zale»no±ci i braku granic.

Wiele si¦ słyszy o „wzajemnym poł¡czeniu”. Wiele razy jest to wyja±nione w kate-

goriach nauczania zale»nego współpowstawania, co jest tak naprawd¦ niewła±ciwym u»y-

ciem tego nauczania. Zale»ne współpowstawanie naucza poł¡czenia ignorancji i niewiedzy

z cierpieniem, poł¡czenia po»¡dania z cierpieniem. Jest to poł¡czenie wewn¡trz umysłu,

które musimy przeci¡¢, poniewa» utrzymuje to cierpienie wci¡» i wci¡», przez wiele, wiele

cykli. Jednak jest jeszcze inne poł¡czenie, intencjonalne poł¡czenie, z powodu naszych

działa«. To s¡ nasze poł¡czenia kamm¡. Na Zachodzie cz¦sto mamy problemy z naukami

o kammie, co mo»e by¢ powodem tego, »e chcemy mie¢ nauki o poł¡czeniu bez kammy.

Wi¦c poszukujemy gdzie± indziej w nauczaniu Buddhy, racjonalnej podstawy lub bazy

do nauk o poł¡czeniu. Jednak prawdziwa podstawa do poczucia poł¡czenia istnieje dzi¦-

ki kammie. Gdy wzajemnie z inn¡ osob¡ oddziałujecie na siebie, to wtedy wytwarza si¦

poł¡czenie.

Mo»e by¢ ono pozytywne lub negatywne, w zale»no±ci od intencji. Ze szczodro±ci¡ two-

rzycie pozytywne i pomocne poł¡czenie. Takie w którym jeste±cie szcz¦±liwi, »e granice

zostały zniesione, tak »e dobre rzeczy mog¡ przepływa¢ w obie strony. Je±li jest to nie-

umiej¦tna kamma, to tworzycie poł¡czenie i rozpoczynacie co± czego wcze±niej lub pó¹niej

b¦dziecie »ałowa¢. W Dhammapadzie jest takie powiedzenie, »e dło« bez rany mo»e trzy-

ma¢ trucizn¦ i sama nie b¦dzie zraniona. Innymi słowy, je±li nie macie »adnej złej kammy,

to rezultat złej kammy nie przyjdzie do was. Jednak je±li macie zranion¡ dło«, to wte-

dy gdy b¦dziecie trzyma¢ trucizn¦, przeniknie ona przez ran¦ i zabije was. Nieumiej¦tna

kamma jest wła±nie t¡ ran¡. Jest otworem przez który truj¡ce rzeczy mog¡ wej±¢.

Przeciwna zasada równie» działa. Je±li istnieje poł¡czenie umiej¦tnego zachowania, to

uformowane zostaje dobre poł¡czenie. Taki rodzaj pozytywnego poł¡czenia zaczyna si¦

ze szczodro±ci¡ i wzrasta dalej z darem cnoty. Tak jak Buddha powiedział, gdy trzymasz

si¦ swoich wskaza« nie zwa»aj¡c na okoliczno±ci, bez wyj¡tków, to jest to podarunek

bezpiecze«stwa dla wszystkich istot. Dajesz nieograniczone bezpiecze«stwo wszystkim,

wi¦c sam te» masz w nim udział. Z darem medytacji chronisz innych ludzi przed efektami

»¡dzy, zło±ci i złudze«. Sam równie» jeste± chroniony.

Oto co powoduje szczodro±¢. Sprawia, »e wasz umysł jest bardziej przestronny i tworzy

dobre poł¡czenia z lud¹mi wokół was. Rozpuszcza bariery, które powstrzymuj¡ szcz¦±cie

od rozprzestrzeniania si¦ dookoła.

Gdy podchodzicie do medytacji z takim stanem umysłu, to zupełnie zmienia to wasze

podej±cie do niej. Tak wielu ludzi zaczyna j¡ z pytaniem „Co b¦d¦ miał z tego czasu

sp¦dzonego na medytacji?”. Szczególnie we współczesnym ±wiecie czas jest czym± w czym

jeste±my ubodzy. Wi¦c pytanie o ci¡głe dostawanie czego± z medytacji jest zawsze obecne

w tle. Radzi si¦ nam by±my wymazali ten pomysł, jednak nie mo»ecie go wymaza¢ je±li

kultywowali±cie go jako nawykow¡ cz¦±¢ waszego my±lenia. Jednak gdy podchodzicie do

medytacji z do±wiadczeniem bycia szczodrym, pytanie zmienia si¦ w: „Co mog¦ da¢ me-

dytacji?”. Dajecie jej wasz¡ pełn¡ uwag¦. Dajecie wysiłek i jeste±cie z niego zadowoleni,

poniewa» nauczyli±cie si¦ z do±wiadczenia, »e dobry wysiłek wło»ony w praktyk¦ Dhammy

przynosi dobre rezultaty. W ten sposób wewn¦trzne ubóstwo w postaci „Co b¦d¦ miał

z medytacji?” zostaje wymazane. Zaczynacie podchodzi¢ do niej z poczuciem bogactwa:

„Co mog¦ da¢ tej praktyce?”.

Oka»e si¦, oczywi±cie je±li zacz¦li±cie z nastawieniem dawania, »e sko«czyli±cie dosta-

j¡c o wiele wi¦cej. Umysł jest skłonny do dalszych wyzwa« „A co je±li po±wi¦ciłbym temu

wi¦cej czasu? Medytował pó¹niej w nocy ni» zwykle to robi¦? Wstawał wcze±niej rano ni»

zwykle? Dawał wi¦cej ci¡głej uwagi temu co robi¦? Siedział dłu»ej w bólu?”. Medytacja

staje si¦ wtedy procesem dawania, a oczywi±cie wci¡» pojawiaj¡ si¦ rezultaty. Gdy nie

jeste±cie tak niech¦tni w swoich wysiłkach lub czasie, to umieszczacie coraz mniej i mniej

ogranicze« wokół procesu medytacji. W ten sposób rezultaty pojawiaj¡ si¦ bardziej ch¦t-

nie i s¡ bardziej bezgraniczne. Zatem istotnym jest, »eby rozwija¢ Szlachetne Bogactwo

szczodro±ci, aby pó¹niej wprowadzi¢ je do naszej medytacji.

Pisma wspominaj¡, »e gdy zniech¦cicie si¦ do medytacji lub gdy stanie si¦ sucha, to

powinni±cie spojrze¢ wstecz na swoj¡ szczodro±¢. Da to wam poczucie własnej warto±ci

i zach¦t¦. A na jakie szczodre gesty spojrzycie je±li wcze±niej »adnego nie było? Dlatego

bardzo wa»ne jest to, »eby podchodzi¢ do medytacji uprzednio bardzo ±wiadomie prakty-

kuj¡c szczodro±¢.

Wiele razy pytamy „Jak mog¦ zabra¢ medytacj¦ z powrotem do rzeczywisto±ci?”.

Jednak tak»e wa»ne jest to, »eby sprowadzi¢ dobre cechy z rzeczywisto±ci do medytacji —

te z codziennego »ycia — i regularnie je rozwija¢. Je±li był jeden gest szczodro±ci, który

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: