Pośliźnięcia i upadki.pdf

Bezpieczeństwo

Poślizgnięcia i upadki

Śliska podłoga

Należy zburzyć mit, że upadek i poślizgnięcie się są pechem lub powodem do śmiechu.

Ze względu na konsekwencje takie zdarzenie jest kwaliﬁkowane jako wypadek; trudno więc

uwierzyć, że wynika z braku naszej ostrożności.

Carol J.

Lehtola,

William J.

Becker,

Charles M.

Brown

– pracownicy naukowi

Uniwersytetu na

Florydzie – Wydział

Rolnictwa i Inżynierii

Biologicznej

są buty nieodpowiednio dobrane do podłoża

i warunków pracy oraz śliska nawierzchnia.

Do dwóch podstawowych typów upadków zali-

czamy:

• upadki z wysokości (60% wszystkich odnotowa-

nych wydarzeń to upadki z wysokości ok. 30 m)

odznaczające się mniejszą częstotliwością, lecz

surowszymi skutkami,

• upadki z tego samego poziomu

(poślizgnięcia i potknięcia),

częste, ale niegroźne.

lub poślizgnięciem, zwykle nazywamy przyczepno-

ścią. Doświadczenie pokazuje, że suche chodniki

mają dobrą przyczepność, natomiast oblodzone

albo świeżo woskowane powierzchnie – niską.

Przyczepność jest mierzona współczynnikiem

tarcia COF, który zależy od dwóch rzeczy: jakości

nawierzchni oraz jakości podeszwy. Wyższy współ-

czynnik oznacza większe tarcie, w wyniku czego

następuje większa przyczepność.

Aby zapobiec poślizgnięciom i upadkom,

należy uzyskać wysoki współczynnik

tarcia między butem a nawierzch-

nią. Na powierzchniach pokrytych

lodem, mokrych lub oleistych COF,

mierzony dla butów z podeszwą

antypoślizgową, może być bardzo

niski i wynosić 0,1, podczas gdy

współczynnik określający dobrą

przyczepność wynosi od 0,4 do

0,5 lub więcej. Przekładając

to na codzienność: wyszczot-

kowana betonowa nawierzch-

nia w kontakcie z gumową

podeszwą osiąga COF nie

większy niż 1,0, skórzana po-

deszwa na mokrej i gładkiej

powierzchni (takiej jak cera-

miczna dachówka albo lód)

może mieć COF w postaci

0,1 lub niższy. Dlatego

zapewnienie suchej na-

wierzchni przeznaczonej

do chodzenia oraz pracy,

jak również używanie

odpowiedniego obuwia

zwiększającego tar-

cie, jest odpowiedzią

U PADKI NA TYM

SAMYM POZIOMIE

Poślizgnięcia i upadki

W trakcie chodzenia mogą

pojawić się dwa typy pośli-

zgnięć. Pierwszy z nich wy-

stępuje wskutek kontaktu

pięty nogi prowadzącej

z podłożem. W takiej sytu-

acji przednia część stopy

przesuwa się do przodu,

a osoba upada w tył.

Drugi typ upadku na-

stępuje w momencie,

kiedy podnoszona stopa

„ucieka” do tyłu. Wtedy

siła, która porusza nas

do przodu, skoncentro-

wana jest na podno-

szonej stopie. Tę siłę,

dzięki której możli-

we jest bezpieczne

poruszanie się bez

zagrożenia upadkiem

32 Promotor 7-8/08

Uwaga!

P rócz braku koncentracji przyczyną poślizgnięć

Bezpieczeństwo

na zapobieganie poślizgnięciom, upadkom i ich

konsekwencjom. Oczywiście wysoki obcas, zużyta

podeszwa, podkute buty oraz podeszwy wykonane

ze skóry bądź podobnie gładkiego materiału stwa-

rzają większe ryzyko poślizgnięć i upadków. Buty

z gumowymi kołkami (traperem) o miękkich pode-

szwach dostarczają wysoki współczynnik tarcia i są

polecane do pracy np. w rolnictwie.

W obszarach roboczych, gdzie powierzchnia

może być śliska, powinny być zastosowane szcze-

gólne środki ostrożności w postaci użycia antypo-

ślizgowej farby lub materiału. Odkąd odkryto, że po-

ziom COF od 0,4 do 0,5 jest najbardziej pożądany

dla bezpiecznego chodzenia oraz pracy, kładzie się

nacisk na to, aby przystosować powierzchnię w taki

sposób, aby obliczany współczynnik tarcia wynosił

nie mniej niż 50% tego wyniku. Pamiętajmy bo-

wiem, że jeżeli powierzchnia robocza będzie bardzo

śliska, żadne obuwie nie jest w stanie dostarczyć

bezpiecznego COF.

P OTKNIĘCIA I UPADKI

Następują wtedy, kiedy stopa, która rozpoczyna

krok, uderza nagle lub zahacza o przedmiot, co po-

woduje gwałtowne zatrzymanie. W rezultacie całe

ciało jest jak gdyby rzucone naprzód, wskutek cze-

go następuje upadek. Niezauważona przeszkoda

tak mała jak 1 cm może spowodować potknięcie,

a w następstwie upadek osoby. To samo może

zdarzyć się podczas wchodzenia po schodach

– jedynie drobna różnica we wzroście częstotliwości

następujących po sobie kroków może spowodować

potknięcie i upadek.

czynnikiem jest również utrzymywanie w czystości

wyznaczonego miejsca oraz usuwanie przedmiotów

utrudniających swobodne poruszanie się. Jedną

z metod pozwalających zabezpieczyć teren jest

oznaczanie go żółtymi liniami, które pozwolą wy-

szczególnić wyznaczone ścieżki. Na tych obszarach

nigdy nie powinny znajdować się jakiekolwiek prze-

szkody. Dodatkowym czynnikiem mogącym zapo-

biec upadkom jest odpowiednie oświetlenie, które

zapewnia bardzo dobrą widoczność we wszystkich

warunkach pracy.

Problemy może stwarzać ciągłe przemieszczanie

się pracownika z pomieszczeń dobrze oświetlonych

do tych, w których panuje ciemność (i na odwrót).

Taka sytuacja powoduje tymczasowe oślepienie,

które może doprowadzić do upadku (niezauważenie

rozlanego oleju lub przeszkody stojącej na drodze).

Ograniczenie widoczności może również wynikać

z noszenia przez osoby za dużych przedmiotów.

Sytuacja ta stwarza szczególne niebezpieczeństwo,

kiedy rzeczy transportowane są po schodach.

K ROKI I UPADKI

Zagrożenie upadkiem może być spowodowane

również przez nieodpowiednie stawianie kroków.

Szczególne niebezpieczeństwo stwarza sytuacja,

gdy noga prowadząca dotyka powierzchni wolniej

niż jest to oczekiwane. Takie wrażenie możemy

mieć wtedy, kiedy stąpając w ciemności, niespo-

dziewanie natraﬁamy na przeszkodę. Upadek wywo-

łany w takich okolicznościach powoduje, że osoba,

tracąc równowagę, przechyla się do przodu. Innym

zachowaniem, które może być przyczyną upadku,

jest nieprawidłowe ułożenie stopy (podczas stawia-

nia kroku) na zewnętrznej lub wewnętrznej stronie

przeszkody umiejscowionej wyżej niż podłoże.

W wyniku takiego działania osoba upada w przód

lub w bok.

Z ACHOWANIA PROWADZĄCE

DO UPADKÓW

Nieodpowiednie zachowania mogą przede wszyst-

kim powodować zwielokrotnienie wypadków w pra-

cy. Jednym z nich jest noszenie niewłaściwego obu-

wia, jednak największe zagrożenie stwarzają zbyt

szybki chód oraz bieganie w celu dotarcia do celu

w krótszym czasie. W trakcie chodzenia w szybkim

tempie największa siła powstaje w momencie, kie-

dy pięta nogi prowadzącej uderza o ziemię, a pęd

o tej samej wartości odpycha nogę wznoszoną,

tym samym zmniejsza się czynnik COF. Taki sam

C ZYNNIKI PRZYCZYNIAJĄCE SIĘ

DO SYTUACJI WYPADKOWEJ

Na zapobieganie wypadkom oraz lepszą ochro-

nę szczególny wpływ mają zagospodarowanie

przestrzeni pracy oraz miejsca przeznaczone na

piesze poruszanie się ludzi. Ale nie tylko. Ważnym

www.promotor.elamed.pl 33

Bezpieczeństwo

problem wywołują szybkie zmiany kierunku, w któ-

rym idziemy.

Inne sytuacje, które mogą doprowadzić do

poślizgnięcia się, potknięcia i upadku, to: nosze-

nie okularów przeciwsłonecznych w miejscach

słabo oświetlonych, nietrzymanie się barierki przy

wchodzeniu lub schodzeniu po schodach oraz

nieuważne obserwowanie obszaru, po którym się

poruszamy. Te i inne zachowania, spowodowane

brakiem wiedzy, niecierpliwością, bądź też złe

przyzwyczajenia nabyte z poprzednich miejsc

pracy mogą prowadzić do urazów, a w najgorszym

wypadku nawet do śmierci pracowników.

Pamiętaj:

• Nie biegaj,

• Patrz, gdzie idziesz,

• Podczas chodzenia po schodach trzymaj się

poręczy,

• Gdy może występować ryzyko poślizgnięcia,

używaj obuwia z podeszwą antypoślizgową,

• Nie używaj okularów przeciwsłonecznych

w niedoświetlonych pomieszczeniach,

• Nie zostawiaj zbędnych przedmiotów na

drodze,

• Nie przenoś przedmiotów, które ograniczają

twoją widoczność.

P REWENCJA

Materiały antypoślizgowe

Aby zwiększyć współczynniki COF, a także zreduko-

wać ryzyko upadków i poślizgnięć, można pokryć

odpowiednie podłoża metalowe oraz drewniane

specjalną warstwą szorstkiego antypoślizgowego

materiału. Wiele z tych produktów w zastosowaniu

przypomina malowanie farbą, inne trzeba nanosić

na powierzchnię kielnią. Te drugie mają również

właściwości olejoodporne, tłuszczoodporne, wodo-

odporne, jak również chronią nawierzchnię przed

innymi chemikaliami. Firmy mają w swojej ofercie

wiele produktów, dlatego ważne jest, aby dobrać

odpowiedni do swoich potrzeb.

Innymi sposobami na zwiększenie bezpieczeń-

stwa pracowników są antypoślizgowe pasy i rolki

umieszczane jako bieżniki na rampach, schodach

oraz innych powierzchniach roboczych. Skutecz-

nym zastosowaniem wydają się również gumowe

i kauczukowe maty. Są długotrwałe i odznaczają

się dobrą przyczepnością, zapewniając ochronę

przed poślizgiem. Należy jednak pamiętać, że maty

zawierające ebonit tracą swoją przyczepność, gdy

są mokre.

Znaki i żółte linie

Stosowanie znaków ostrzegających przed możliwo-

ścią upadku lub poślizgiem są zawsze pomocne

w miejscach, gdzie niebezpieczeństwo nie może

być zlikwidowane. Badania przeprowadzone przez

specjalistów z Uniwersytetu na Florydzie pokazują,

że zabawne ostrzeżenia umieszczane na znakach

są bardziej efektywne niż znaki informacyjne, np.

„Mokra podłoga – łyżwiarzu, nie poślizgnij się” jest

skuteczniejsze aniżeli „Uwaga, mokra podłoga”.

Żółte linie identyﬁkujące miejsca przeznaczone

do chodzenia i pracy spełniają swoje zadanie tylko

wtedy, gdy ich egzekwowanie jest przymusowe.

Oznaczenie danej powierzchni powinno sygnalizo-

wać, że żaden przedmiot nie może znajdować się

W USA ponad milion ludzi uległo wypadkowi w wyniku poślizgnięcia, potknięcia lub upadku

34 Promotor 7-8/08

Bezpieczeństwo

Szara statystyka

W Stanach Zjednoczonych w 1999 r. ponad milion ludzi uległo wypadkowi w wyniku poślizgnię-

cia, potknięcia lub upadku, a ponad 17 tys. Amerykanów zmarło na skutek odniesionych obrażeń.

Obliczono, że 15% z 3,8 milionów zgłoszonych wypadków w pracy jest spowodowana właśnie tymi

czynnikami.

Przeciętny bezpośredni koszt, jaki ponosi ﬁrma poprzez wypłacanie gratyﬁkacji pracownikom niezdol-

nym do pracy, to 28 tys. dolarów. Szacuje się, że wszystkie obciążenia z tego tytułu są znacznie wyższe

i wynoszą nawet 46 tys. dolarów. W przypadku śmierci zatrudnionego w miejscu pracy liczba straty

wzrasta do 940 tys. dolarów. Dlatego tak ważne jest, aby unikać wypadków wywołanych poślizgnięciem,

upadkiem czy potknięciem.

Na Florydzie (USA) przeprowadzono gruntowną analizę wypadków doznanych podczas prac rolnych.

Upadki stanowiły 25% urazów powodujących całkowitą niezdolność do pracy.

Wyróżniono upadki z wysokości (17%) oraz upadki na tym samym poziomie (8%). 32% spośród wszyst-

kich zdarzeń to upadki z drabiny, 25% to upadki przy schodzeniu lub wchodzeniu do samochodów

i innych pojazdów.

Do najczęściej zgłaszanych urazów, w wyniku wypadku, należały: uszkodzenia pleców, urazy stawów,

nadgarstków, łokci, ramion oraz kolan i bioder. Diagnozy stawiane przez lekarzy obejmowały najczęściej

schorzenia typu: zwichnięcia, skręcenia i złamania, pozostałymi skutkami upadków były stłuczenia.

na tej przestrzeni, a jeśli jednak tak jest, powinien

zostać natychmiast usunięty.

nia przedmioty stają się o wiele twardsze niż są

w rzeczywistości, dlatego też staraj się rozłożyć

ciężar swojego ciała na większej powierzchni.

Naucz się, jak bezpiecznie upadać!

Naszym celem naturalnie jest nie upadać i nie po-

tykać się, jednak możliwość takiego zajścia zawsze

istnieje. Jest jednak kilka sposobów, które pozwolą

zmniejszyć ryzyko obrażeń po upadku:

• upadając, odwróć głowę, schowaj podbródek

i wysuń rękę w taki sposób, aby ochronić te części

ciała – lepiej upaść na rękę niż uszkodzić głowę,

• podczas spadania obróć się tak, aby nie upaść

na plecy, tylko na pośladki,

• chroń nadgarstki, łokcie i kolana, nie próbuj

rozbić nimi żadnej przeszkody; podczas spada-

W IĘCEJ NA TEMAT BUTÓW

Najważniejszym zabezpieczeniem przed potknię-

ciami i poślizgnięciami są buty odpowiednio do-

brane do wykonywanej pracy oraz do warunków

panujących w środowisku pracowniczym. Przede

wszystkim ochronne buty powinny się wyróżniać:

– antypoślizgową podeszwą oraz obcasem,

– noskami odpornymi na uszkodzenia,

– dobrą ochroną kostki przed skręceniami.

Tłumaczenie: Magdalena Łyp

36 Promotor 7-8/08

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: