ODLEWNICTWO
· Zwiększenia dokładności
· Poprawienia jakości powierzchni
· Zwiększenie wydajności
· Uniemożliwienie automatyzacji procesu odlewania
· Odlewanie elementów niemożliwych do odlania metodą klasyczną (np. nie posiadających płaszczyzny podziałowej, posiadających pochylenia itd.)
TWORZYWA ODLEWNICZE:
· Żeliwo (dużo) – stop żelaza z węglem 0,2-6,67 węgla
· Staliwo (mało) – stal lana (odlana do formy)
· Stopy metali kolorowych (średnio) – miedzi, aluminium, cyny.
ŻELIWO:
· Odlewy głównie ze stopu żeliwa szarego
· Żeliwo białe wykorzystywane jako półwyrób do żeliwa półciągliwego
· Żeliwo szare – stop żelaza z węglem o zawartości węgla od 3-4,5% (nazwa bierze się z koloru przełomu)
ŻELIWO SZARE:
ŻELIWO CIĄGLIWE – wykonane z żeliwa białego, ale ma własności takie same jak stal. Otrzymuje się je przez wyżarzanie odlanych elementów z żeliwa białego w temp.1000°C przez ok.100 godz. w atmosferze utleniającej, bądź obojętnej. W tym czasie następuje rozpad cementytu Fe3C na węgiel wolny i żelazo, a węgiel krystalizuje w postaci kauczuków.
ŻELIWO – Produkuje się w żeliwniaku. Piece szybowe, mniejsze od węglowych, pracują ciągle. Wszystkie produkty ładujemy od góry rurami, złomem do kadzi, następnie zlewamy do kadzi wyłożonej grafitem, wlewamy do form, stygnięcie, rozbicie formy, wyrzucenie materiałów.
ZASADY DOBORU PŁASZCZYZNY PODZIAŁOWEJ:
SUROWY ODLEW – jest to rys. elementu wyjętego z formy. Zawiera w stosunku do rys. wykonawczego następujące elementy:
· 1.Naddatki technologiczne – ułatwiają wykonanie zadanego elementu w technologii odlewania są to najczęściej zalania niedużych otworów (rowków) niż podcięć. Ułatwiają np. dobór płaszczyzny podziałowej lub będące uchwytami do dalszej obróbki – żebra usztywniające
· 2.Naddatki na obróbkę skrawaniem – nanosimy tylko i wyłącznie na powierzchnie, które będą w dalszym procesie obrabiane skrawaniem. Dzielą się:
- Naddatki poziome
- Naddatki pionowe
· 3.Pochylenia odlewnicze – nanosimy tylko na ściany pionowe w kierunku płaszczyzny podziałowej. Zadaniem ich jest umożliwienie wyjęcia modelu z formy
· 4.Promienie odlewnicze – zapobiegają zerwaniu masy przy wyjmowaniu modelu z formy
MODEL-odzwierciedla tylko i wyłącznie zewnętrzny kształt odlewu. Nie ma wnętrza robi się je z drewna klejonego. Dzielony jest na płaszczyźnie dodatkowo:
· Znaki rdzeniowe – służą do ustalenia jednoznacznego modelu na płycie podmodelowej
· Kołki ustalające – umieszczane na otworze służą do odciśnięcia w masie gniazd rdzeniowych pod rdzenniki rdzenia.
· Miarę skurczową – model musi być większy niż model, wymiary odlewu są większe od odlewu.
RDZENIE – wykonuje się z masy rdzeniowej w rdzennicach:
- Ręczne – wykonywane ręcznie
- Maszynowe – wykonywane maszynowo
WYKONYWANIE RDZENI RĘCZNYCH:
WYKONYWANIE RDZENI MASZYNOWO
Wykonuje się w formach trwałych na wystrzeliwarkach. Spoiwem w formach maszynowych jest szkło wodne utwardzone następnie nadmuchem dwutlenku węgla.
UKŁAD WLEWOWY – jego zadaniem jest doprowadzenie laminarne ciekłego metalu do formy i odprowadzenie powietrza od formy.
PRZEPŁYW LAMINOWY – przepływ nieturbularny.
UWAGI!!! (Dotyczące układu wlewowego)
Fd – przekrój poprzeczny wlewu doprowadzającego
Fb - przekrój poprzeczny belki żużlowej
Fg - przekrój krytyczny wlewu głównego
MASY FORMIERSKIE – masy, z których robi się formy
· Do formowania i rdzeniowe
- Przymodelowe i wypełniające (wysokiej jakości i wypełniające używane 1 raz)
- Niskiej jakości (używane wielokrotnie)
· Naturalne (substancje naturalne) i syntetyczne (żywice syntetyczne)
· Wilgotne i suche(wypalane)
SKŁAD MAS FORMIERSKICH:
· Piaski (więcej niż 50%osnowy ziarnistej reszta lepiszcze) i gliny(więcej niż 50% lepiszczu reszta osnowa ziarnista) formierskie. Im wyższa temperatura tym więcej glin formierskich.
· Spoiwa – woda, oleje mineralne, roślinne, syntetyczne
· Szkło wodne – utwardzone dwutlenkiem węgla
· Żywice, kleje, tworzywa sztuczne utwardzane chemicznie bądź termicznie
· Pudry formierskie – mielony piach kwarcowy – zapobiega przytwierdzaniu masy formierskiej do modelu
· Czarnidła zapobiegające przywieraniu masy formierskiej do metalu (mielony grafit z olejem)
CZYNNOŚCI FORMIERZA
· Formowanie dolnej skrzynki
· Formowanie górnej skrzynki
· Przesmarować formę czernidłem i osadzić rdzenie
· Złożyć obie połówki formy, spiąć kołkami spinającymi i obciążyć
METODY SPECJALNE – stosujemy wtedy, kiedy zachodzi metoda klasyczna należy zwiększyć wydajność, bądź zautomatyzować proces odlewania
· Z komorą gorącą – ciągle jest roztopiony metal (płyty aluminium). Odlewamy: ołów, cynk, cynę.
· Z komorą zimną
Z KOMORĄ GORĄCĄ
Ciśnienie 40 atmosfer –tłok spręża powietrze.
DZIAŁANIE:
KOMORA ZIMNA:
1.Płyta podmodelowa
2.Płyta popychowa
3.Łożysko układu
4.Model metalowy
5.Popychacze
6.Ruchome elementy modelu
7.Układ grzewczy modelu
8.Kaseta 9.Masa formierska
10.Warstwa skorupy
· Nagrzać model do temp. 200-300°C, obrócić o 180° i przypiąć kasetę z masą formierską.
· Obracamy układ do położenia c na modelu powstaje pierwsza warstwa skorupy o grubości do 5mm.
· Obracamy układ do położenia b, nadmiar masy spada do kasety, skorupa zostaje, utwardza się i nagrzewa
· Powrót do położenia c w celu wykonania następnej warstwy
· Po wykonaniu kilku warstw odpinamy kasetę i przechodzimy w położenie a
· Płyta popychaczy idzie do góry unosząc segmenty ruchome modelu w celu zdjęcia skorupy
· Skleić obie połówki skorupy (formy) klejem, żywicą termoutwardzalną i wypalić w piecu w temp 400°C w celu utwardzenia formy
Służy do odlewania elementów małych (do 150 kg) o skomplikowanych kształtach i wysokiej jakości i gładkości powierzchni. Masę formierską stanowi wysokiej klasy glinka ceramiczna zawieszona ze spoiwem i rozpuszczalnikiem alkoholowym.
4. Wytapianych modeli (traconego wosku)
· Stosowana do modelów o skomplikowanych kształtach nie posiadających płaszczyzny podziałowej
· Model wykonany jest z łatwo topliwego tworzywa (wosku)
· Wynaleziono dawno w celu wykonywania figurek
· Kokila obrócona układem wlewowym do dołu jest ogrzewana płomieniem
· Przez zanurzenie wielokrotne w kąpieli krzemionkowej uzyskujemy cienką warstwę krzemionki pokrywającą model.
· Wyjmowane są rdzenie, otwierana jest kokila, wyciągany jest element wraz z układem wlewowym i nadlewami
...
lukas-777