SPOSOBY BADANIA ZESPOŁU KLASOWEGO
TECHNIKI
§ Czynności praktyczne, regulowane starymi wypracowanymi dyrektywami, pozwalającymi na uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji, opinii, faktów
§ Czynność poznawcza, proces angażujący badacza i innych ludzi
RODZAJE TECHNIK
a) Obserwacja
b) Wywiad
c) Ankieta
d) Techniki socjometryczne
e) Badanie dokumentów
1) OBSERWACJA
§ Czynność badawcza polegająca na gromadzeniu danych droga spostrzeżeń
§ Stosowana w praktyce, daje sumę wiedzy o obiekcie zainteresowań lub pracy
§ Uzyskanie wiedzy ogólnej o obiekcie badań, która daję podstawę do szczegółowego planowania dalszego toku badań, a głownie do sformułowania zagadnień i hipotez
Warunki poprawnej obserwacji
Obserwacja powinna być:
* Celowa (sprecyzowany cel, przedmiot badania)
* Planowana ( prowadzona wg określonego planu)
* Selektywna (dostrzeganie najistotniejszych cech badanego zjawiska, a pomijanie wszystkiego co nie pozostaje w ścisłym związku z obiektem badań)
* wymagająca aktywnej postawy umysłu* systematyczna* rzetelna * obiektywna ( rejestrowanie tego co jest przedmiotem obserwacji niezależnie od osobistych doświadczeń)* wierna * wyczerpująca* wnikliwa
RODZAJE OBSERWACJI
Obserwacja uczestnicząca
§ polega na tym, że badacz wchodzi w rolę osoby badanej i z tej pozycji obserwuje badane zjawisko. Zaletą obserwacji jest to, że opisuje zjawisko w naturalnym przebiegu. Wadą jest to, że jest ona metodą czasochłonną i pracochłonną.
Obserwacja obiektywna
badacze nie ingerują w przebieg obserwacji i obiektywnie oceniają wyniki.
Metoda sędziów kompetentnych
§ badacz powołuje liczbę osób, które oceniają indywidualnie przedłożony im materiał obserwacyjny. O tym jak materiał ten zostaje zakwalifikowany decyduje większa ilość głosów. Sędzią kompetentnym może być każda osoba, która zostanie poinformowana jak definiuje się oceniane zjawisko i jakie są kryteria jego oceny. Cechą obserwacji jest jej systematyczność, polega na gromadzeniu informacji w sposób ciągły albo metodą próbek czasowych.
OBSERWACJA MOŻE MIEĆ POSTAĆ:
§ Jawną ( polega na poinformowaniu grupy o roli badającego)
§ Ukrytą ( grupa nie jest świadoma roli jaką spełnia jej nowy członek)
NARZĘDZIA OBSERWACJI
TECHNIKI GROMADZENIA MATERIAŁÓW NIESTANDARYZOWANYCH
§ Notatki, opisy, rejestracja dźwiękowa
§ Gromadzą materiały bez wyróżnienia
TECHNIKI GROMADZENIA MATERIAŁÓW STANDARYZOWANYCH
§ Arkusz obserwacyjny- kwestionariusz z określonymi zagadnieniami, które ma objąć obserwacja
§ Dziennik obserwacji-kategoryzuje spostrzeżenia ze względu na czas pojawienia się określonych faktów lub zmienności procesów
2) WYWIAD
§ Rozmowa badającego z badanymi według opracowanych dyspozycji lub w oparciu o specjalny kwestionariusz
§ Służy do poznania opinii, faktów danej zbiorowości
§ Zebrany materiał służy do analizy układów i zależności między zjawiskami
CZYNNIKI ZAKŁÓCAJACE WIARYGODNOŚĆ INFORMACJI
§ Osoba badająca
§ Kwestionariusz (narzędzie badawcze)
§ Badacz
TYPY WYWIADÓW
§ Wywiad skategoryzowany- trzymanie się kolejności i brzmienia pytań
§ Wywiad nieskategoryzowany- swoboda w formułowaniu pytań, zmienianie kolejności
ZE WZGLĘDU NA SPSÓB PROWADZENIA WYRÓZNIA SIĘ WYWIADY:
§ Jawny ( badany zna cele, charakter i przedmiot)
§ Ukryty ( badany nie jest poinformowany)
§ Jawny nieformalny ( badany orientuje się w fakcie prowadzenia, ale nie wie o właściwym jego przedmiocie)
§ Indywidualny
§ zbiorowy
NARZEDZIA WYWIADU
§ Kwestionariusz wywiadu- daje wiedzę pogłębioną o wąskim problemie lub małej grupie np. wpływ środowiska rodzinnego na wybór zawodu u młodzieży
3) ANKIETA
§ Technika gromadzenia informacji, polegająca na wypełnianiu samodzielnie przez badanego kwestionariuszy o wysokim stopniu standaryzacji
§ Pytania są konkretne, ścisłe, jednoproblemowe, najczęściej zamknięte i zaopatrzone w tzw. kafeterię, czyli zestaw możliwych odpowiedzi
RODZAJE KAFETERII
§ Zamknięte-ograniczony zestaw możliwych odpowiedzi
§ Półotwarte-możliwość wprowadzenia swojej wypowiedzi („inne”)
§ Koniunktywne- możliwość wybrania kilku odpowiedzi
§ Dysjunktywne- dopuszcza wybór tylko jednej możliwości spośród wymienionych w kafeterii (tak-nie)
4) TECHNIKI SOCJOMETRYCZNE
§ Pozwalają na poznanie uwarunkowań, istoty i przemian nieformalnych związków międzyosobowych w grupach rówieśniczych
§ Wg J.L. Moreno polega na podaniu wszystkim członkom grupy starannie przemyślanych i specjalnie sformułowanych uprzednio pytań, dotyczących badanego problemu
TEST SOCJOMETRYCZNY-klasyczna technika Moreno
§ Warunek: musi zaistnieć sytuacja jednakowa dla wszystkich członków grupy i uzasadniająca wyrażenie opinii lub dokonanie wyboru
Test pozwala na poznanie:
§ Gwiazdy socjometrycznej (osoby lubiane najczęściej wybierane
§ Dzieci odrzuconych
§ Izolowanych (obojętne- nie wybierane)
§ Pary (osoby wzajemnie się wybierające)
§ Paczki (grupa osób wzajemnie się wybierających)
§ Łańcuchy (oznacza określone układ wyboru przechodnich, wzajemnych, nie zamykający się w kręgu)
5) BADANIE DOKUMENTÓW
§ Gromadzenie wstępnych, opisowych i ilościowych informacji o badanym zjawisku wychowawczym lub instytucji
§ Jest technika poznawania biografii jednostek i opinii wyrażonych w dokumentach
RODZAJE
§ Kronikarskie- materiały statystyczne, obrazujące określone sytuacje, dokumentujące fakty i działania
Ø To dokumentacja instytucji badanej placówki
§ Opiniodawcze- to osobiste materiały powstałe bez udziału badającego w ogóle lub tylko jako czynnika inspirującego (np. listy, pamiętniki)
Ø Dostarczają opinii o rzeczywistości
O CZYM POWINIEN PAMIĘTAĆ NAUCZYCIEL:
§ Nie należy opierać się w badaniach pedagogicznych tylko na jednej technice badań.
§ Do każdych badań należy zbudować odrębne narzędzia badawcze
§ Każde narzędzie musi spełniać 2 warunki: trafne i rzetelne
n_e_s_k_a