JĘZYKOZNAWSTWO KOGNITYWNE[1]
Lingwistyka kognitywna wyrosła z krytyki gramatyki transformatywno-generatywnej oraz z wpływów semantyki referencjalnej. Zaczęła się rozwijać na przełomie 70./80. l. XX w.
Założenia – Ronald W. Langacker (1988):
- odrzucenie poglądu, że język lub gramatykę dało się precyzyjnie i wyczerpująco opisać za pomocą symboli matem. i log., kategorii dyskretnych i systemów twierdzeń nieredundantnych i bezwyjątkowych;
- negacja założenia, że język jest samowystarczalnym systemem, dającym się dobrze opisać bez odniesienia się do szeroko rozumianego procesu poznawczego, a gramatyka stanowi mechanizm generujący poprawne zdania danego języka;
- twierdzenie, że język stanowi integralną część całego systemu poznawczego, a gramatyka – inwentarz zasobów symbolicznych, z których mówiący konstruują wyrażenia językowe mające wartość komunikatywną;
- odejście od podziału systemu językowego na niezależne moduły (gramatykę, semantykę, słownictwo; nieoddzielanie pragmatyki od semantyki);
- zerwanie z definiowaniem znaczeń wyrażeń językowych za pomocą warunków prawdziwości.
[1] Na podst. Agnieszka Libura, Wyobraźnia w języku. Leksykalne korelaty schematów wyobrażeniowych. Centrum – peryferie i siły, Wrocław 2000.
Gucioooooo