Chirurgia opracowanie pytań.doc

Pytania:
-  usunięcie nagłośni 
-  wymienić przepukliny wewnętrzne 
-  nagwożdżenie - istota 
-  porażenie nerwu udowego - objawy, leczenie
-  zagwozdzenie 
-  wstepne neurologiczne rozpoznanie chorob grzbietu 
-  postepowanie pooperacyjne po zabiegach morzyska 
-  rozpoznanie OPPM
-  cysta podnaglosniowa-o,l 
-  niedroznosci- jakie typy i opisac 
-  ocena postawy konczyny miednicznej 
-  porazenie splotu barkowego -o,l
-  resekcja fałdu skrzydłowego 
-  wskazania do usunięcia nerki 
-  ocena postawy kończyny piersiowej 
-  porażenie nerwu promieniowego - objawy, leczenie
-  przedoperacyjne leczenie kolek 
-  technika płata kotnego (chyba tak) 
-  zatrat
-  porazenie n. nadłopatkowego leczenie i objawy

USUNIĘCIE NAGŁOŚNI 
Leczenie operacyjne 
a) z dostępu przez laryngotomię 
-położenie konia 
-laryngotomia-przez wiązadło pierścieniowe –nalewkowate 
-pociągnięcie nagłośni przez fałd nalewkowo-nagłosniowy 
-rany się zaszywa, toaleta rany 2ray dziennie 
-gojenie przez ziarninowanie 

b) z dostępu przez jamę ustną 
- przy pomocy lasera 
-przy pomocy piłki porodowej 
*podkłada się przy pomocy katetera dla klaczy 
*uważać, aby nie wyciąć zbyt dużo błony śluzowej, ponieważ grozi to utratą synchronizacji pomiędzy nagłośnią i podniebieniem i może powodować TPPM 
*podawanie środków p.-zap. i p.-ból 

PRZEPUKLINY WEWNĘTRZNE 
b. częste 
Przepuklina otworu sieciowego 
P. przestrzeni śledziowo-nerkowej 
P. wiązadła rzekomego 

częste 
P. sieciowa 
P. krezki jelita czczego 
P. krezki uchyłku Mechela 
P. krezki okrężnicy zstępującej 
P. krezki 12cy j. czczego 
P. przeponowa 
P. krezki jelita czczego 

rzadkie 
P. krezki okrężnicy wstępującej 
P. wiązadła żołądkowo- śledzionowego 
P. wiązadła wątrobowo- żołądkowego 
P. wiązadła wątrobowo- dwunastniczego 
P. krezki nasieniowodu 
P. krezki macicy 

NAGWOŻDŻENIE 
Gwoździe,śruby,ostre kamienie, szkło oraz drzazgi drewniane najczęsćieniej wbijaja się w miękką część podeszwy kopyta albo w strzałkę.W zależności od długości i głębokości wbicia ostre przedmioty uszkadzają chrząstkę kopytową,ścięgno mięśnia zginacza głębokiego palca,tworzywo kopytowe,torebkę srtawową trzeszczek,poduszeczkę strzałki,kość kopytową,trzeszkę kopytową lub staw kopytowy. 

Po takim nagwożdżeniu najczęściej koń nie kuleje od razu i nie pokazuje oznak urazu.Czasem kulawizna pojawia się dopiero po 1-2 dniach,przy czym kulawizna określana jest na 3-4stopień.Widać to szczególnie na twardym podłożu,gdy koń bardzo krótko obciąża kopyto.Ból jest silny,koń porusza się na 3 kończynach,albo leży w bokcie. 

Pierwsze objawy: 
kopyto jest wyraźnie cieplejsze 
przyśpieszenie tętna na tętnicy pęcinowej 
obrzęk kończyny 
wilgotne miejsce na koronie-może to być wysięk,który przesączył się przez miękką korone. 

Jeżeli nie ma już ciała obcego w miejscu nagwożdźenia,podkuwacz musi zbadać kopyto czułkami,aby zneleźć ognisko zapalne. 

PODRAŻENIE NERWU UDOWEGO 
Objawy: 
Charakterystycznym objawem dla porażenia tego nerwu jest zniesienie zdolności kurczenia się mięśnia czworogłowego uda. W stanie spoczynku zwierze stoi z obniżonym biodrem oraz zgiętym stawem kolanowym i stępu. Kończyna dotyka podłoża wierzchołkiem kopyta. W ruchu s- w momencie obarczenia kończyny- następuje gwałtowne zgięcie stawu kolanowego, stepu oraz palców. Badaniem za pomocą nakłucia stwierdza się brak czucia skórnego w obszarze zaopatrywanym przez nerw udowo-goleniowy. Przy równoczesnym porażeniu nerwu na obu kończynach zwierzę ma trudności w utrzymywaniu pozycji stojącej, jak tez nie może chodzić oraz wstawać o własnej sile. Po 2 tygodniach pojawia się zanik mięśnia czworogłowego uda. 
Leczenie: 
Porażenie wywołane rozciąganiem, uciskiem oraz działaniem urazu mechanicznego 
Wykrycie przyczyny i jej usunięcie 
Przy obrażeniach otwartych powodujących przecięcie nerwu trzeba chirurgicznie opracować końce nerwu, a następnie zaszyć je 
Przy obrażeniach otwartych zakrytych zw. umieszcza się w wygodnym boksie wysłanym grubą warstwą ściółki 
Miejscowo stosuje się środki wzmacniające resorpcję 
Do karmy dodaje się składniki zwiększające tempo regeneracji tle. nerwowej (białka, sole mineralne, witaminy) 
Wstrzykiwanie witaminy B1 
W początkowym okresie porażenia bierne ruchy i masaże, w późniejszym okresie czynne ruchy 

Porażenia pochodzenia toksycznego 
Wyleczenia schorzeń pierwotnych 
Równocześnie podaje się duże dawki witaminy B1 oraz wstrzykuje się w okolicę nerwu udowego preparaty kortykosterydowe
 

Porażenie nerwu promieniowego 
Nerw promieniowy wychodzi z tylnego odcinka splotu barkowego. Przebiega on na wewnętrznej powierzchni łopatki obwodowo i na wysokości stawu barkowego dzieli się, oddając gałęzie ruchowe do mięśnia prostownika łokcja, mięśnia trójgłowego. Powyżej kłykcji kości ramiennej nerw przechodzi na jej zewn. pow. i na wysokości stawu łokciowego dzieli się na gałęzie, które unerwiają mięśnie postowniki stawu nadgarstkowego i stawy palca. Gałąź czuciowa unerwia skórę przedramienia. Porażenie nerwu promieniowego cechuje się utratą funkcji przez mięsnie prostowniki stawu łokciowego, nadgarstkowego i stawów palca. Na podstawie objawów klinicznych wyróżnia się 3 postacie porażenia nerwu promieniowego, które można bez problemu wywołać doświadczalnie 
1. funkcję traci tylko n.trójgłowy 
2. funkcję mogą utracić mięśnie prostowniki nadgarsta i st.palcowych. W tym przypadki dochodzi do uszkodzenia nerwu lub towarzyszących mu tętnic w miejscu ich przejśćia na zewn. stronę kości ramiennej. 
3. może dojść do utraty funkcji przez obie grupy mięśni (całkowite porażenie nerwu promieniowego) 
Objawy: przy całkowitym porażeniu nerwu promieniowego staw barkowy jest wyprostowany, staw łokciowy zwisa daleko, staw nadgarstkowy jest nieco zgięty, natomiast pęcinowy jest znacznie zgięty. Kończyna wydaje się dłuższa niż zdrowa. Jeśli konia zmusi się do ruchu, pociąga on kończynę do przodu przednią stroną kopyta po podłożu. Zwierzę krótko obciąża głowę kości pęcinkowej, aby w tym samym momencie zgiąć kończynę w stawie nadgarstkowym i łokciowymm. Jeśli koń z całkowitym porażeniem nerwu promieniowego się położy, może wstać tylko wtedy, gdy leży na zdrowej stronie. W ciągu 8-10 dni zanikają mięsnie porstowniki stawów: łockiowego, nadgarstkowego i palca. 
Dystalne porażenie nerwu promieniowego tzn. gdy nie funkcjonują tylko mięsnie postowniki stawu nadgarstkowego i stawów palca- można łatwo rozpoznać po słabszych objawach klinicznych. Staw łokciowy po chorej stronie znajduje się na tej samej wysokości, co po zdrowej stronie. Dzięki temu chora kończyna nie wydaje się dłuższa niż zdrowa. Gdy zwierzę stoi, stawy nadgarstkowy i pęcinowy są jednynie lekko zgięte. Koń może przesuwać kończynę do przodu bez pomocy. Porusza się do przodu małymi skokami, opierająć się całkowicie na zdrowej kończynie i wyrzucając chorą kończynę do przodu. Obciążona jest krawedź nośna przedniej ściany kopyta. Zarówno przy całkowitym (proksymalnym), jak i dystalnym porażeniu nerwu promieniowego zmniejszone lub zniesione jest czucie skóry na przedramianiu. Rzadko występuje porażenie jedynie gałęzi unerwiających mięsień trójgłowy. Staw łokciowy jest przy tym zgięty, natomiast staw nadgarstkowy i palca się wyprostowane i mogą być obciążone. 
Etiologia: przeprostowanie koczyny przed dłuższy czas (np. przy przeciąganiu konia na stół operacyjny za spętanie kończyny). Bezpośredni uraz w postaci zmiażdżeń w miejscu (uszkodzenia przez przeszkodę, kopnięcie przez innego konia). Miopatie po operacji w znieczuleniu ogólnym. 
Istnieje również pogląd, że przyczyny krótkotrwałych objawów porażenia nerwu promieniowego nie należy szukać pierwotnie w nerwie, lecz w krótszym lub dłuższym przerwaniu przerwaniu dopływu krwi wkustek ucisku naczyń krwionośnych, szczególnie tętnicy pachowej, gdy koń leży na boku, z leżącą u dołu kończyną piersiową wyciągnięta do tyłu. 
Rozpoznanie: oprócz typowego zgięcia kończyny w stawach: łokciowym, nadgarstkowym i palca nie stwierdza się zaburzeń na innych częściach kończyny. O ile w typowych miejsach nie znajdują się rany. Na głowie kości pęcinowej lub na przednich częściach palca mogą występować otarcia. Na przedramieniu stwierdza się obszar pozbawiony czucia. Zanik mięsni szczególnie unerwionych przez nerw promieniowy, wskazuje na istnienie choroby już od 8-14 dni. 
Rokowanie: Jest korzystne, jeśli w ciągu kilku godzin od porażenia nerwu promieniowego nastąpiło polepszenie. Przyczna porażenia jest przeważnie związana z zaburzeniami ukrwienia. Jeżeli w ciągu 3-4 dni stan zwierzęcia nie polepsza się, rokowanie jest ostrożne, aczkolwiek do wyleczenia może dojść jeszcze po kilku tygodniach lub miesiącach. 
Leczenie: Jest ono podobne jak przy porażeniu nerwu nadłopatkowego i należy je natychmiast rozpocząć, nawet przy podejrzeniu zaburzeń w ukrwieniu. Masaże, miejsce przekrwienie, mikrofale i prąd elek. są korzystne jedynie przy zmieżdżeniu nerwu promieniowego w miejscu jego przejścia na zewn. stronę kości promieniowej. Podobnie jak przy porażeniu innych nerwów obwodowych podaje się wit B-komplex, prednizolon w iniekcjach oraz stosuje się blokadę zwoju gwieździstego. Koń powinien mieć możliwość swobodnego poruszania się w boksie. Do ochrony przed otarciami zakłada się opatrunek na stawy palca. 

Porażenie nerwu nadłopatkowego 
Nerw nadłopatkowy wywodzi się z gałęzi brzusznych 6-8 nerwów szyjnych i odchodzi od splotu barkowego. Przebiega on po wewnętrznej stronie łopatki do jej szyjki i tutaj przechodzi na zewn. stronę łopatki. Przy porażeniu nerwu nadłopatkowego mięsnie stawu barkowego tracą funkcję (podgrzebieniowy, nadgrzebieniowy). 
Objawy: podczas oprowadzania pacjetna stępa stwierdza się kulawinznę PODPOROWĄ lekkiego lub średniego stopna. W momencie opierania kończyny dochodzi do odstawienia łopatki i stawu barkowego od ściany klatki piersiowej. Gdy koń stoi, stawy: barkowy i łokciowy są lekko odwiedzone. Swoiste zaburzenia czynnościowe można lepiej rozpoznać w stępie niż w kłusie. Już 8-10 dni po porażeniu nerwu nadłopatkowego mięsnie stawu barkowego zanikają do takiego stopnia, że wyrażnie wystaje grzebień łopatki. Niekiedy na przedniej krawędzi łopatki występują rany tkanek miękkich i zakmnięte lub otwarte złamania łopatki. 
Etiologia: najczęstszą przyczyną jest jednorazowy, tępy uraz (koń wskakuje lub wbiega na przeszkodę), który działa z przodu na łopatkę. Prowadzi to do zmiażdżenia, niekiedy także do naciągnięcia lub naderwania nerwu na jego słabo wyściełanym, kostnym pokładzie w okolicy szyjki łopatki. 
Rozpoznanie: charakterystyczne odstawienie łopatki w momencie obciążenia. Zanik mięśni po 8-10 dniach. 
Rokowanie: krótko po pojawieniu się choroby nie można ustalić dokładnego rokowania. Zmiażdżenia nerwu mogą ulec wyleczeniu w ciągu kilku dni, także bez terapii. Jeśli nerw jest naciągnięty, zwierzę zdrowieje w ciągu 3-4 miesięcy. W przypadku przerwania nerwu nie należy liczyć się z wyleczeniem. Dopiero po kilku tygodniach od wystąpienia porażenia leczenie jest nieskuteczne. 
Leczenie: należy je natychmiast podjąć. Zaburzania neurologiczne po zmiażdżeniu nerwu ustępują szybko po powtarzanych blokadach zwoju gwieździstego. Miejsce zmiażdżenia można masować, stosować miejscowo wilgotne lub suche ciepło, maści powodujące przekrwienie, elektryzajcę lub leczenie mikrofalami lub prądem elektrycznym. Podaje się witaminę B-komplex, wit. E i selen, hipertoniczne roztwory glukozy i do 500mg prednizolonu/dzień. Jeżeli w szyjce łopatki znajduje się rana cięta lub wskutek zderzenia w krawędzią doszło do przecięcia nerwu, należy wkonać neutroliże i zszyć końce nerwu. Także tutaj regeneracja trwa 6-9 miesięcy. Zanikowi mięśni można przeciwdziałać poprzed podawanie ababolików. Ruch na wybiegu lub w botoksie wspomaga leczenie. 

Wskazania do usunięcia nerki 

- kamica nerkowa 
- roponercze 
- wodonercze 
- nowotwory miąższu nerkowego i górnych dróg moczowych 
- gruźlica nerek 
- nefrotomie urazowe 
- jako następstwo powikłań operacyjnych (krwotok śródoperacyjny) 
- zmiany w naczyniach nerkowych 
nerka jak źródło opornego na leczenie farmakologiczne nadciśnienia tętniczego, nawracających inf.

7

Cysta podnagłośniowa

Występowanie:

głównie młode zwierzęta, mogą mieć charakter wrodzony, u starszych charakter nabyty

Objawy kliniczne:

Nieprawidłowe szmery oddechowe

Brak wytrzymałości na wysiłek

Rozpoznawanie:

Badanie endoskopowe: czerwone fluktujące masy o rozmiarze do 40mm pod nagłośnią i najczęściej po jednej stronie

Niektóre cysty mogą przesuwać się do gardła

Może występować trwałe lub czasowe uwięźnięcie nagłośni w fałdzie nalewkowo-nagłośniowym

Cysty podnagłośniowe w badaniu histopatologicznym są wyścielone nabłonkiem wielowarstwowym płaskim lub komórkami walcowatymi

Zawiera gruczoły śluzowe i przewody wyprowadzające

Dokładne badania wymagają znieczulenia i założenia sondy dotchawiczej

Leczenie:

Istotne jest usunięcie warstwy wydzielniczej cysty

Punkcja nie leczy

Leczenie operacyjne:

Z dostępu przez laryngotomię

Położenie konia

Laryngotomia – przez więzadło pierścienno-nalewkowate

Pociąganie nagłośni przez fałd nalewkowo-nagłośniowy

Rany nie zaszywa Si, toaleta rany 2x dziennie

Gojenie przez ziarninowanie

Z dostępu przez jamę ustną:

Przy pomocy lasera

Przy pomocy piłki porodowej

Podkłada się przy pomocy katetera do klaczy

Uważać aby nie wyciąć zbyt dużo błony śluzowej ponieważ grozi utratą synchronizacji pomiędzy nagłośnią i podniebieniem i może powodować TPPM

Podawanie środków p/bólowych i p/zap.

POSTĘPOWANIE POOPERACYJNE PO ZABIEGACH MORZYSKA 
leczenie pooperacyjne: 
1.podawanie płynów- minimum 25litrów 
2. kontrola bólu- od drugiego dnia zmniejszanie dawki 
3. sondowanie do ustąpienia porażenia jelit 
4.antybiotykoterapia 
5. DMSO- 0.1-1g/kg w 10% roztworze przez 3-4 dni 
6. heparyna 40 UI/kg sc, 2xdz, 2 dni 
7. oprowadzanie 
8. otręby, buraki, zielonka 
9. oleje mineralne do treści 
Leczenie/zapobieganie morzyskom nawracającym: 
-okresowa kontrola stanu uzębienia 
-regularne odrobaczanie 
-podawanie środków spazmolitycznych 
-kortykosterydy 
-środki pobudzające perystaltyke

OKRESOWO I TRWAŁE PRZEMIESZCZENIE PODNIEBIENIA MIĘKKIEGO (OTPPM)

Okresowe przemieszczenie podniebienia miękkiego (OPPM)

Trwałe przemieszczenie podniebienia miękkiego (TPPM)

Okresowe i trwałe przemieszczenie podniebienia miękkiego (OTPPM) = Dorsal Displacement of the Soft Palate (DDSP)

Patofizjologia:

Nagłośnia przemieszcza się pod podniebienie miękkie

Wzrasta opór powietrza, nietolerancja wysiłkowa

Objawy kliniczne OPPM:

Po wysiłku

Nieprawidłowy odgłos-gulgotanie, szmer spowodowany drżeniem PM w większości podczas wydechu

Różny stopień tolerancji na wysiłek, nawet sinica i zapaść

Objawy kliniczne TPPM

Niemożność przemieszczenia nagłośni do właściwej pozycji przy odprowadzeniu spontanicznym lub prowokowanym

Kaszel w trakcie pobierania pokarmu

Obustronny wyciek z nozdrzy z cząstkami karmy

Rżenie przypomina chrapanie, terkotanie, trzeszczenie

Sprzyja TPPM

Hipoplazja nagłośni

Zwiotczenie nagłośni

Wcześniejsze zabiegi w obrębie gardła

Usuwanie cysty podnagłośniowej

Porażenie podniebienia miękkiego na skutek uszkodzenia gałązki gardłowej nerwu X i w następstwie mięśnia unosiciela podniebienia miękkiego

Zapalenie worków powietrznych (nerw IX, X)

Zatrucie spleśniałym ziarnem, jadem kiełbasianym

Rozpoznanie:

Badanie endoskopowe-brak charakterystycznego zarysu nagłośni (litera V lub U z rysunkiem naczyniowym)

Brzeg PM normalny lub pogrubiony, tam gdzie przylega nagłośnia może być widoczny wrzód

Incydentalnie można obserwować OTPPM bez objawów klinicznych

Prowokowanie do przemieszczeń podniebienia miękkiego:

Delikatne dotykanie endoskopem nagłośni

Użycie wody w spryskiwaczu

Uciśnięcie krtani od zewnątrz

Zatkanie nozdrzy

Wprowadzenie endoskopu i powolne wyciąganie go

Zginanie i prostowanie głowy

Konie zdrowe szybko doprowadzają nagłośnie do normalnej pozycji przy przełykaniu, chore wymagają długiego czasu lub kilku ruchów połykania.

Leczenie:

Rozważyć wszystkie czynniki predysponujące

Wyleczyć współistniejące choroby szczególnie górnych dróg oddechowych (uwięźnięcie nagłośni, porażenia krtani, chondroza chrząstki nalewkowatej)

Poprawienie kondycji

Leczenie operacyjne:

Myectomia mięśnia mostkowo-gnykowego i łopatkowo-gnykowego

Skurcz tych mięśni powoduje nadmierne cofanie się krtani podczas intensywnego wdechu

Koń stojący, sedacja, znieczulenie miejscowe, uniesienie głowy ułatwia identyfikację mięśni

Cięcie skórne 6-8 cm 1/3 bliższa(?) i środkowa część szyi

Przecięcie skóry i tkanki podskórnej

Odpreparowanie mięśni tchawicy

Wycięcie 5 cm

Kontrola krwawienia

Wprowadzenie drenu z niższego cięcia skórnego

Zalety mioectomii:

Operacja na koniu stojącym

Uniknięcie znieczulenia ogólnego

Zmniejszenie kosztów

Brak ryzyka zachłystowego zapalenia płuc

Brak zaburzeń łaknienia

Resekcja podniebienia miękkiego

Polega na usunięciu środkowej wolnej części podniebienia miękkiego około 25 mm przy dostępie od strony krtani

Nagwożdżenie, zagwożdżenie. Etiologia – schorzeniepowodowane jest przez podkowiaki (zagwożdżenie) lub inne kłujące ciała obce (nagwożdżenie), wbijające się przez podeszwę do miękkich części kopyta i wywołujące ograniczone, ropne zapalnie.
Objawy. Nagła, silna kulawizna z podparcia, nie jest związana z obciążeniami treningowymi. Koń przyjmuje postawę odciążającą chorą nogę (kończyna stale uniesiona), w początkowej fazie infekcji wzrost ciepłoty kopyta, wzmożone tętnienie tętnic palcowych. Po kilku dniach spada ciepłota kopyta i zmniejsza się tętnienie – może wystąpić obrzęk pęciny i nadpęcia. Badanie czułkami kopytowymi (chwyt za podeszwę i ścianę kopyta) w pierwszym stadium choroby wykazuje reakcję bólową całego kopyta, w dłużej trwających przypadkach odpowiedź na ucisk jest obecna tylko w określonym miejscu. Źle rokujące przypadki charakteryzuję się przetokami otwierającymi się w okolicy koronki.

Leczenie. Rozkuć konia, zlokalizować czułkami kopytowymi miejsce dające najsilniejszą reakcję bólową i tam otworzyć ropień przez podeszwę kopytową zachowując kontakt z linią białą. Przy silnej bolesności wskazane znieczulenie okołonerwowe palca.Po otwarciu ropnia zapewnić dobry drenaż, ranę przepłukiwać przez kolejne 3-7 dni środkiem dezynfekcyjnym (jodyna, rivanol, lub Vaghotyl 5%). Stosować opatrunek uciskowy ze środkami dezynfekcyjnymi w miejscu otwarcia podeszwy (waciki nasączone środkiem dezynfekcyjnym do kanału wystruganego w podeszwie). Dodatkowo prowadzić kąpiele chorego kopyta w ciepłej wodzie z dodatkiem środków dezynfekcyjnych np. chloramina 2,5%, V...