Mapa zasobów ost.docx

CHARAKTERYSTYKA GMINY MROZY

Krajobraz, klimat i formy użytkowania terenu

Położenie

Gmina Mrozy położona jest we wschodniej części województwa mazowieckiego w powiecie mińskim. Graniczy z gminami: od zachodu z gminą Cegłów, od północy z gminą Kałuszyn, od wschodu z gminą Kotuń, od południowego wschodu z gminą Wodynie i od południowego zachodu z gminą Latowicz. Siedziba Gminy znajduje się we wsi Mrozy, która ze względu na dogodne położenie jest największym miejscem koncentracji ludności, działań inwestycyjnych oraz centralnym ośrodkiem społeczno – gospodarczym i kulturalnym całej Gminy. Wieś Mrozy oddalona jest 58 km od centrum Warszawy i 38 km od Siedlec.

W skład Gminy wchodzą następujące miejscowości: Borki, Choszcze, Dąbrowa, Dębowce, Gójszcz, Grodzisk, Guzew, Jeruzal, Kołacz, Kruki, Kuflew, Lipiny, Lubomin, Łukówiec, Mała Wieś, Mrozy, Natolin, Płomieniec, Porzewnica, Rudka, Skruda, Sokolnik, Topór, Trojanów, Wola Paprotnia, Wola Rafałowska.

Gmina Mrozy zajmuje powierzchnie 145 km2 (dokładnie 14489 ha), co zalicza ją do gmin średniej wielkości. W powiecie mińskim pod względem obszarowym jest największą gminą.

Gmina Mrozy ma w stosunku do wielu gmin w Polsce korzystne położenie. Składa się na to odległość od większych miast (Warszawa, Mińsk, Mazowiecki, Siedlce), linia kolejowa o bardzo dużym znaczeniu krajowym oraz międzynarodowym i sąsiedztwo drogi krajowej nr 2.

Rzeźba terenu

Gmina Mrozy położona jest w obrębie wysoczyzny polodowcowej, na terenie mezoregionów: Obniżenie Węgrowskie (wschodnia część gminy) i Wysoczyzna Kałuszyńska (część zachodnia). Obie jednostki należą do makroregionu Wysoczyzna Siedlecka. W porównaniu z terenami wschodniej Polski, rzeźba terenu Gminy jest dobrze zróżnicowana. Wysokości bezwzględne wahają się od około 140 m n.p.m. w dolinie Witówki do 180 m n.p.m. na wzgórzach morenowych w rejonie wsi Wola Paprotnia  (północna część Gminy) oraz nieco ponad 170 m n.p.m. w rejonie wsi Jeruzal (południowa część). Taka rzeźba terenu zawdzięcza swój kształt obecności i działalności na tym terenie lądolodu. Dzięki niemu w plejstocenie i holocenie został ukształtowany specyficzny krajobraz całych Nizin Środkowopolskich. Powierzchnia gminy jest falista i urozmaicona licznymi dolinami rzecznymi i strumieniami. Rzeka Witówka II płynie od wsi Kruki przez Mrozy, Rudkę do Porzewnicy, gdzie łączy się z rz. Witówką. Rzeka Witówka swój początek bierze w okolicach wsi Kołacz, płynie przez gminę na północny – wschód i wpada do rzeki Kostrzyń, potem do rz. Liwiec i do Bugu. Rzeka Sitkówka wypływa z sąsiedniej gminy Kałuszyn, płynie przez północną część gminy Mrozy. Jej rozszerzenie w Skrzekach tworzy staw, który jest atrakcją w okresie letnim. Gleby ogólnie nieurodzajne, przeważają gleby średniej i słabej jakości. Mikroklimat, rzeki, stawy i bogata roślinność to walory przyrodniczo – turystyczne gminy. Średnia wysokość położenia sięga od 140 do 190 m n.p.m.

Klimat

Klimat występujący na obszarze gminy charakteryzuje się specyficznymi parametrami o zasięgu lokalnym. Wysokość położenia i duża ilość wód zaskórnych decyduje, że na terenie gminy tworzy się ostry w porównaniu z resztą regionu mikroklimat.

Lato jest tu chłodniejsze i bardziej wietrzne. Znacznie silniejsze ochłodzenie następuje też zimą. Pokrywa śnieżna utrzymuje się znacznie dłużej niż okolicznych miejscowościach, co znalazło też wyraz w projekcie herbu gminy zawierającym jako element symbol płatka śniegu.

Zanieczyszczenie środowiska na terenie gminy

Zagospodarowanie przestrzenne gminy Mrozy oraz formy aktywności gospodarczej na jej terenie decydują o tym, że nie występują tu duże punktowe źródła zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Zanieczyszczenia te pochodzą tylko z kotłowni oraz ruchu pojazdów transportowych. Wzrost zanieczyszczenia notuje się więc w okresie grzewczym.

Stopień zanieczyszczenia powietrza w gminie Mrozy zależy od tła zanieczyszczeń źródeł dalekiego zasięgu. Zanieczyszczenie z tych obiektów powodują zwiększenie obecności w powietrzu dwutlenku siarki, tlenku azotu i pyłu opadającego. Stan higieny atmosfery na terenie gminy jest dobry. Ponadto na terenie gminy nie występują inne ważniejsze ośrodki zanieczyszczeń.

Gospodarka

Liczba zarejestrowanych przedsiębiorców (ogółem wg rejestru gminy: 439)

1. Mechanika maszyn i naprawa pojazdów 14

2. Usługi ślusarskie 6

3. Usługi budowlane, remontowe, malarskie 67

4. Usługi transportowe i roboty ziemne 27

5. Handel, handel detaliczny 149

6. Usługi stolarskie i leśne 29

7. Usługi turystyczne i hotelarskie - -

8. Gastronomia 6

9. Usługi wod. – kan., melioracja, studniarstwo, gazowe 15

10. Oświata, ochrona zdrowia 10

11. Instalatorstwo i usługi elektryczne 13

12. Usługi weterynaryjne i obsługa zwierząt 1

13. Pozostałe 102

W strukturze podmiotów gospodarki narodowej dominują podmioty sfery usługowej oraz handlu. Położenie gminy w obszarze bezpośredniego oddziaływania dużego miasta, jakim jest Warszawa stwarza korzystne warunki dla rozwoju właśnie tych gałęzi gospodarki. Działalność typowo rolnicza jest stosunkowo mocno rozwinięta i pomimo zmian w kierunku rozwoju prywatnych inicjatyw gospodarczych w dalszym ciągu stanowi o  potencjale gminy Mrozy.

Rolnictwo

Gmina Mrozy zaliczana jest do gmin o silnej funkcji rolniczej. Jednakże sąsiedztwo dużej aglomeracji miejskiej Warszawy, a także miasta powiatowego Mińsk Mazowiecki sprawia, że wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych, przebiegających głównie w północnej części gminy, silnie rozwinęła się działalność pozarolnicza.

Obszar gminy charakteryzuje się wysokim udziałem użytków rolnych, których łączna powierzchnia 9 820 ha stanowi 67,6% powierzchni gminy. W strukturze użytków rolnych grunty orne stanowią ok. 57% (5 606 ha), sady 1,0%. Lasy zajmują 24% powierzchni gminy, zaś tereny pozostałe i nieużytki ok. 7%.

Struktura gospodarstw rolnych

ogółem 1 629

do 1 ha 324

1 – 5 ha 781

5 – 10 ha 370

10 – 15 ha 96

15 ha i więcej 58

Średnia wielkość gospodarstwa rolnego wynosi 5,02 ha gruntów i jest znacznie

niższa od przeciętnej w kraju.

W chowie zwierząt obserwuje się zmiany uzależnione zapotrzebowaniem rynku na mleko, mięso i inne surowce, a także kształtowaniem się cen zbytu. W ostatnich latach drastycznie spada obsada bydła. Jest to bardzo niekorzystna sytuacja w hodowli, gdyż odbudowa stada podstawowego wymaga znacznych nakładów finansowych i dłuższego okresu. Mimo spadku w chowie bydła jego obsada jest nadal wyższa niż średnio w województwie i wynosi ok. 28 sztuk na 100 ha użytków rolnych.

Hodowla drobiu i pozostałych zwierząt gospodarskich nie odgrywa większego znaczenia w gospodarce gminy.

Demografia i procesy społeczne

Mieszkańcy

Gmina Mrozy należy do przeciętnych pod względem liczby mieszkańców i powierzchni, gmin wiejskich województwa mazowieckiego. Sieć osadniczą gminy tworzy 26 miejscowości. Najliczniejszą miejscowością na terenie gminy są Mrozy. Sieć osadnicza jest stosunkowo mocno rozdrobniona, przy czym silnie zaznacza się polaryzacja gęstości zaludnienia w kierunku północnym, tj. w kierunku szlaków i dróg komunikacyjnych łączących gminę z siecią dróg wojewódzkich i krajowych. Fakt niewielkiego przestrzennego skupienia mieszkańców oraz występujące duże różnice w nasileniu procesów urbanizacyjnych w poszczególnych częściach gminy są niekorzystne, gdyż utrudniają wyposażenie w obiekty infrastruktury technicznej i społecznej.

Gęstość zaludnienia wynosi w gminie 61 osób na km2, co stanowi wartość dwukrotnie niższą niż średnia dla kraju wynosząca ok. 123 osób na km2 . Gminę charakteryzuje ponadto współczynnik feminizacji określający statystycznie, iż na grupę 100 mężczyzn przypada 104 kobiety. Współczynnik przyrostu naturalnego w gminie Mrozy osiąga wartość ujemną (-6,7) co powodowane może być wieloma czynnikami, a w tym także strukturą wiekową ludności.

Na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadają 74 osoby w wieku nieprodukcyjnym.

Zatrudnienie

Z osób w wieku produkcyjnym tylko ok. 6 % legitymuje się wykształceniem powyżej średniego. Zdecydowana większość mieszkańców legitymuje się wykształceniem zasadniczym zawodowym lub podstawowym i wymaga stworzenia i utrzymania istniejących stanowisk pracy.

Utrzymujące się na poziomie 580 osób (mężczyźni 341, kobiety 239) bezrobocie jest o tyle niekorzystne, że ponad 1/3 ogółu bezrobotnych pozostaje bez pracy więcej niż 12 miesięcy. W gminie występuje tzw. ukryte bezrobocie, szczególnie w rolnictwie. Wiele osób żyje w przeludnionych gospodarstwach rolnych bez większych perspektyw rozwoju zawodowego i podniesienia poziomu życia.

Stopa bezrobocia wynosi 13,9% i jest zdecydowanie niższa niż średnio w kraju. Wynika to z faktu bezpośredniego sąsiedztwa dużej aglomeracji miejskiej – warszawskiej.

Edukacja, ochrona zdrowia, sport i kultura.

Na terenie Gminy Mrozy występują następujące placówki oświatowe:

· Szkoła Podstawowa w Mrozach im. R. Traugutta

· Szkoła Podstawowa w Grodzisku

· Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Lipinach, prowadzona przez Stowarzyszenie

· Zespół Szkół Publicznych w Mrozach (Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące)

· Zespół Szkół Publicznych w Jeruzalu (Szkoła Podstawowa i Gimnazjum)

Łączna liczba miejsc w szkołach wynosi ok. 1 078 i wystarcza na potrzeb yGminy Mrozy. Prognozy demograficzne przewidują spadek liczby dzieci w wieku szkolnym w ciągu najbliższych 20 lat, w związku z tym aktualna baza oświatowa nie wymaga rozbudowy.

W 2008 r. osiągnięto w szkołach w Mrozach standard e-szkoły w pełnym zakresie. W gminie powstały również dwa centra kształcenia na odległość na wsiach (projekt Wioska Internetowa), w których mieszkańcy gminy mogą nieodpłatnie korzystać z komputerów
i Internetu. Każda osoba, która zarejestruje się w urzędzie gminy, może otrzymać login i hasło upoważniające do bezpłatnego dostępu do Internetu w wybranych miejscach na terenie gminy.

Na terenie gminy funkcjonuje Gminna Biblioteka Publiczna w Mrozach z filią Jeruzalu oraz Gminne Centrum Kultury w Mrozach. W Centrum odbywają się systematyczne zajęcia artystyczne, na które uczęszczają zarówno dzieci, młodzież, jak również dorośli. Część z nich jest bezpłatna. Zajęcia prowadzą wykwalifikowani instruktorzy, pedagodzy i specjaliści w danej dziedzinie. W ofercie znajdują się: taniec towarzyski, taniec break dance, aerobic, rysunek i malarstwo, rękodzieło artystyczne, zespół wokalny, chór, teatr, szachy/warcaby/scrabble. Współpracujemy również z Prywatną Szkołą Muzyczną, dzięki czemu odbywają się lekcje gry na instrumentach, jak również innymi ośrodkami kultury. Ponadto w każdy czwartek mają miejsce w Centrum spotkania uczestników Klubu Seniora, natomiast we wtorki grupy AA Azymut. W weekendy zapraszamy do kina Figaro.

Oprócz dość rozpowszechnionego jak na gminę wiejską dostępu do Internetu, Mrozy również wyróżniają się pod względem wizerunku na stronach WWW. Elementem, który zasługuje na szczególną uwagę jest Forum Mrozów. Forum liczy prawie 300 zarejestrowanych użytkowników, którzy napisali ponad 5000 wiadomości.

Źródła dostępu do Internetu:

Bezpłatny dostęp do Internetu w ramach Bezprzewodowej Lokalnej Sieci Urzędu Gminy

    Mrozy - ARXNET,

Telekomunikacja Polska SA,

CKNONW w Mrozach,

Centrum Edukacyjne „Wioska Internetowa” w Jeruzalu,

Program „IKONKA”,

otwarte i dostępne publicznie punkty dostępu do Internetu w Mrozach i Jeruzalu

Działalnością sportową na terenie gminy zajmuje się Klub Sportowy „Watra”, powstały w 1924 roku oraz Uczniowskie Kluby Sportowe przy szkołach gminnych.

Zadania z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej realizują w Gminie Mrozy 2 ośrodki zdrowia i szpital w Rudce.

Pomoc społeczna

Pomoc społeczna integralna częścią polityki państwa, mającej na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, z którymi nie są w stanie sobie poradzić wykorzystując własne środki oraz możliwości. Celem pomocy społecznej jest zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych osób i rodzin oraz umożliwienie im bytowania w warunkach odpowiadających godności człowieka. Pomoc społeczna powinna w miarę możliwości doprowadzić do życiowego usamodzielnienia oraz trwałej integracji ze środowiskiem. Zadania z zakresu pomocy społecznej realizuje na terenie gminy Ośrodek Pomocy Społecznej.

W sferze społecznej najpilniejsze zadania na terenie Gminy Mrozy to:

· poprawa sytuacji na rynku pracy – tworzenie warunków dla powstawania nowych
      miejsc pracy;

· poprawa stanu bazy lokalowej i wyposażenia placówek oświatowych, aby były ...