Tworzenie aplikacji

Ustawienie właściwości formularza | Dodawanie kontrolek do formy | Ustawienie właściwości kontrolek | Dodawanie menu do aplikacji | Dodawanie kodu programu | Testowanie aplikacji
Przykładowa aplikacja

Tworzenie aplikacji w Visual Basic składa się z wykonywania trzech podstawowych kroków:

·         ustawienie interfejsu (wyglądu) aplikacji

·         ustawienie właściwości

·         pisanie kodu programu

Visual Basic jest narzędziem programistycznym, które umożliwia szybkie i łatwe tworzenie i modyfikowanie aplikacji. Zwykle wykonuje się wielokrotnie trzy powyższe kroki, aby sprawdzić i dopasować wygląd i zachowanie aplikacji.
Można dodać element sterujący do formularza, ustawić jego właściwości, dodać odpowiedni kod i uruchowmić aplikację, aby sprawdzić jej działanie. Jeżeli trzeba zmienić działanie lub wygląd można zmienić właściwości i kod programu, po czym, sprawdzić działanie wprowadzonych zmian. Potem można dodać kolejny element sterujący i powtórzyć czynności. Można również dodać wszystkie potrzebne elementy interfejsu, ustawić wszystkie właściwości i dodać cały kod programu i dopiero wtedy sprawdzić działanie aplikacji.

Pierwszym działaniem przy tworzeniu aplikacji w Visual Basic jest ustawienie interfejsu.
Typowe aplikacje działające pod kontrolą systemu Microsoft Windows mają wiele typowych i charakterystycznych cech i elementów. Standaryzacja interfejsów użytkownika Windows powoduje łatwość uczenia się działania aplikacji Windows. Ta standaryzacja ułatwia również zadanie programistom, ponieważ nie zachodzi konieczność definiowania nowego interfejsu dla każdej tworzonej aplikacji. Przy tworzeniu aplikacji w Visual Basic, większość pracy polegającej na projektowaniu interfejsu użytkownika jest już wykonana lub bardzo uproszczona. Formularze i elementy sterujące pozwalają na szybkie i łatwe dodawanie typowych składników interfejsu aplikacji. Elementy sterujące, zwane kontrolkami, umożliwiają stosowanie typowych składników aplikacji systemu Windows, wyglądających i zachowujących się zgodnie z ich przeznaczeniem. Elementy te mają zdefiniowane pewne typowe cechy i zachowania, np. okna tekstowe umożliwiają wprowadzanie tekstu i mają migający wskaźnik a przyciski poleceń mają charakterystyczny prostokątny wygląd i tekst identyfikujący działanie. Żadna ze zdefiniowanych cech nie wymaga pisania kodu programu, a jedynie wybrania lub ustawienia odpowiednich właściwości (większość z nich jest ustawiona na domyślne wartości).
Aby jednak te elementy wykonywały określone zadania należy dopisać kod programu.

Ustawienie właściwości formularza

Okno formularza, jest pierwszym oknem zainteresowania programisty. Wydaje się ono dość niepozorne w stosunku do innych okien platformy Visual Basic, ale to formularz stanowi podstawę tworzonej aplikacji. Jest on głównym oknem tworzonej aplikacji. Na nim będą się znajdowały wszystkie elementy interfejsu użytkownika. Gdy użytkownik uruchomi tworzoną aplikację, zobaczy okno formularza ze znajdującymi się na nim elementami.

Pierwszą czynnością przy tworzeniu nowej aplikacji jest ustawienie właściwości formularza. Część właściwości można ustawić w oknie Properties, część w kodzie programu a część w oknie Form.
Jeżeli formularz (forma) jest wybrany to wokół niego pojawiają się kwadratowe wskaźniki. Jeżeli kursor myszki zostanie przesunięty nad taki wskaźnik, to można zmienić rozmiar formy. Wskaźnik pod formą pozwala na zmianę jej wysokości, wskaźnik po prawej stronie formy pozwala na zmianę jej szerokości, a wskaźnik w prawym dolnym rogu formy pozwala na równoczesną zmianę obydwu rozmiarów. Aby to zrobić, należy zatrzymać kursor myszki nad wskaźnikiem, przycisnąć lewy przycisk myszy i trzymając wciśnięty przesunąć kursor myszki w odpowiednią stronę. Zwolnienie lewego klawisza myszy akceptuje wprowadzenie nowego rozmiaru.

Innym sposobem na zmianę rozmiarów formy jest zmiana właściwości w oknie Properties. Właściwość Height jest odpowiedzialna za wysokość formy, a właściwość Width za jej szerokość. Aby zmienić wartość właściwości należy ustawić kursor myszki nad okienkiem określającym wartość właściwości (z prawej strony okieka z nazwą właściwości) i kliknąć. Należy wprowadzić nową wartość i zatwierdzić wciskając ENTER lub klikając myszką poza tym okienkiem.

Kolejną właściwością, jaką należy zmienić jest właściwość Name. Wprawdzie Visual Basic automatycznie ustawia właściwość Name, jednak wprowadzenie swojej nazwy kojarzącej się z działaniem lub zawartością formy (elementu) ułatwia pisanie kodu i zarządzanie aplikacją. Nazwę formy należy wybrać zgodnie z konwencją nazywania obiektów. Można np. nazwać formę - frmKalkulator lub frmListaAdresatow. Właściwość Name wykorzystywana jest do odwoływania się do formy w czasie wykonywania programu.
W oknie Properties należy ustawić właściwość BorderStyle, odpowiedzialną za rodzaj obramowania formy, wybierając odpowiednią wartość z rozwijanej listy.
Właściwość Caption odpowiedzialna jest za napis wyświetlany na pasku tytułowym formy. Domyślnie Visual Basic wstawia tam domyślną nazwę obiektu, jednak dobrze jest wpisać tam nazwę aplikacji, aby użytkownik widział nazwę aplikacji w oknie i na pasku zadań Windows.
Właściwość ControlBox określa, czy forma będzie zawierać przyciski Minimalizuj, Maksyamalizuj, Zamknij. Aby wyłączyć poszczególne przyciski należy zmienić właściwości MinButton i MaxButton.
Właściwość Icon pozwala wybrać ikonę formy, która będzie wyświetlana na pasku zadań Windows.

Forma z ustawionymi właściwościami jest gotowym szkieletem do tworzenia interfejsu użytkownika.

Dodawanie kontrolek do formy

Kontrolki to elementy interfejsu użytkownika, które umieszczone na formie spełniają określone działania. Visual Basic dostarcza zestaw standartowych kontrolek, wśród których znajdują się: CommandButton - przycisk poleceń, Label - etykieta, TextBox - okno tekstowe, OptionButton - pole opcji, CheckBox - pole wyboru, ListBox - pole listy, VScrollBar, HScrollBar - paski przewijania, i inne.
Standartowe kontrolki znajdują się na palecie narzędzi (okno Toolbox). W miarę potrzeb można powiększyć paletę narzędzi o dodatkowe kontrolki przez wybranie polecenia Components menu Project, które wywołuje okno Components.

Aby dodać odpowiednią kontrolkę do formularza, można wykorzystać jeden z dwóch sposobów:

Ustawienie właściwości kontrolek

Po narysowaniu kontrolki na formularzu można zmienić jej właściwości. Część właściwości można ustawić w oknie Properties, część w kodzie programu a część w oknie Form.
Jeżeli kontrolka jest wybrana to wokół niej pojawiają się kwadratowe wskaźniki. Jeżeli kursor myszki zostanie przesunięty nad taki wskaźnik, to można zmienić rozmiar kontrolki. Wskaźniki nad i pod kontrolką pozwalają na zmianę jej wysokości, wskaźniki po prawej i lewej stronie kontrolki pozwalają na zmianę jej szerokości, a wskaźnik w rogach kontrolki pozwalają na równoczesną zmianę obydwu rozmiarów. Aby to zrobić, należy zatrzymać kursor myszki nad wskaźnikiem, przycisnąć lewy przycisk myszy i trzymając wciśnięty przesunąć kursor myszki w odpowiednią stronę. Zwolnienie lewego klawisza myszy akceptuje wprowadzenie nowego rozmiaru.
Aby przesunąć kontrolkę na formularzu, należy przesunąć kursor myszki nad kontrolkę, wcisnąć lewy przycisk myszki i trzymając, przesunąć kursor myszki. Szary prostokąt reprezentuje nową pozycję kontrolki. Aby zaakceptować nową pozycję, należy zwolnić lewy przycisk myszki. W miejsce szarego prostokąta pojawi się przesunięta kontrolka.
Aby usunąć kontrolkę z formy, należy wybrać kontrolkę i wcisnąć klawisz DEL.

Innym sposobem na zmianę rozmiarów i położenia kontrolki jest zmiana właściwości w oknie Properties. Właściwość Height jest odpowiedzialna za wysokość kontrolki, a właściwość Width za jej szerokość. Właściwości Left, Top odpowiedzialne są za położenie kontrolki na formie. Aby zmienić wartość właściwości należy ustawić kursor myszki nad okienkiem określającym wartość właściwości (z prawej strony okieka z nazwą właściwości) i kliknąć. Należy wprowadzić nową wartość i zatwierdzić wciskając ENTER lub klikając myszką poza tym okienkiem.
Kolejną właściwością, jaką należy zmienić jest właściwość Name. Wprawdzie Visual Basic automatycznie ustawia właściwość Name, jednak wprowadzenie swojej nazwy kojarzącej się z działaniem lub zawartością kontrolki ułatwia pisanie kodu i zarządzanie aplikacją. Nazwę kontrolki należy wybrać zgodnie z konwencją nazywania obiektów. Można np. nazwać pole tekstowe - txtLiczba lub txtNazwisko. Właściwość Name wykorzystywana jest do odwoływania się do kontrolki w czasie wykonywania programu.
Pozostałe właściwości są różne dla różnych kontrolek. Najczęściej zmieniane są właściwości:
Alignment - sposób wyrównania tekstu w kontrolce, Align - wyrównanie kontrolki na formie, AutoSize - automatyczne dopasowanie rozmiaru kontrolki, BorderStyle - rodzaj obramowania kontrolki, Caption - tekst zawarty w kontrolce, Enabled - dostępność kontrolki przez użytkownika, Style - sposób wyświetlania kontrolki, TabIndex - numer kontrolki na formie, Text - tekst kontrolki, ToolTipText - podpowiedź dla użytkownika, Value - wartość kontrolki, Visible - widzialność kontrolki.

Powtarzając powyższe czynności można dodać do formularza wiele różnych kontrolek i ustawić ich właściwości.

1. Należy kliknąć dwukrotnie na odpowiedniej kontrolce w oknie Toolbox. Wybrana kontrolka pojawi się na formularzu. Będzie się znajdować na środku formularza i będzie mieć domyślny rozmiar. Jeżeli w tym miejscu znajduje się już jakiś element, to zostanie on przesłonięty.

Można zmienić rozmiar i pozycję kontrolki na formularzu.

2. Na palecie narzędzi należy wybrać odpowiednią kontrolkę, przez jednokrotne kliknięcie na ikonie kontrolki. Kursor myszki należy przenieść nad formularz, w miejsce, gdzie będzie znajdował się jeden z rogów kontrolki. Należy przycisnąć lewy klawisz myszki. Kursor zmieni kształt na krzyży. Teraz, trzymając wciśnięty klawisz, należy przesunąć kursor myszki w miejsce, gdzie będzie się znajdował przeciwległy róg kontrolki. Szary prostokątny reprezentuje pozycję i rozmiar tworzonej kontrolki. Aby zaakceptować rozmiar kontrolki, należy zwolić lewy klawisz myszki. Szary prostokąt zniknie a w jego miejsce pojawi się kontrolka.

na górę strony...

Ustawienie właściwości kontrolek

Po narysowaniu kontrolki na formularzu można zmienić jej właściwości. Część właściwości można ustawić w oknie Properties, część w kodzie programu a część w oknie Form.
Jeżeli kontrolka jest wybrana to wokół niej pojawiają się kwadratowe wskaźniki. Jeżeli kursor myszki zostanie przesunięty nad taki wskaźnik, to można zmienić rozmiar kontrolki. Wskaźniki nad i pod kontrolką pozwalają na zmianę jej wysokości, wskaźniki po prawej i lewej stronie kontrolki pozwalają na zmianę jej szerokości, a wskaźnik w rogach kontrolki pozwalają na równoczesną zmianę obydwu rozmiarów. Aby to zrobić, należy zatrzymać kursor myszki nad wskaźnikiem, przycisnąć lewy przycisk myszy i trzymając wciśnięty przesunąć kursor myszki w odpowiednią stronę. Zwolnienie lewego klawisza myszy akceptuje wprowadzenie nowego rozmiaru.
Aby przesunąć kontrolkę na formularzu, należy przesunąć kursor myszki nad kontrolkę, wcisnąć lewy przycisk myszki i trzymając, przesunąć kursor myszki. Szary prostokąt reprezentuje nową pozycję kontrolki. Aby zaakceptować nową pozycję, należy zwolnić lewy przycisk myszki. W miejsce szarego prostokąta pojawi się przesunięta kontrolka.
Aby usunąć kontrolkę z formy, należy wybrać kontrolkę i wcisnąć klawisz DEL.

Innym sposobem na zmianę rozmiarów i położenia kontrolki jest zmiana właściwości w oknie Properties. Właściwość Height jest odpowiedzialna za wysokość kontrolki, a właściwość Width za jej szerokość. Właściwości Left, Top odpowiedzialne są za położenie kontrolki na formie. Aby zmienić wartość właściwości należy ustawić kursor myszki nad okienkiem określającym wartość właściwości (z prawej strony okieka z nazwą właściwości) i kliknąć. Należy wprowadzić nową wartość i zatwierdzić wciskając ENTER lub klikając myszką poza tym okienkiem.
Kolejną właściwością, jaką należy zmienić jest właściwość Name. Wprawdzie Visual Basic automatycznie ustawia właściwość Name, jednak wprowadzenie swojej nazwy kojarzącej się z działaniem lub zawartością kontrolki ułatwia pisanie kodu i zarządzanie aplikacją. Nazwę kontrolki należy wybrać zgodnie z konwencją nazywania obiektów. Można np. nazwać pole tekstowe - txtLiczba lub txtNazwisko. Właściwość Name wykorzystywana jest do odwoływania się do kontrolki w czasie wykonywania programu.
Pozostałe właściwości są różne dla różnych kontrolek. Najczęściej zmieniane są właściwości:
Alignment - sposób wyrównania tekstu w kontrolce, Align - wyrównanie kontrolki na formie, AutoSize - automatyczne dopasowanie rozmiaru kontrolki, BorderStyle - rodzaj obramowania kontrolki, Caption - tekst zawarty w kontrolce, Enabled - dostępność kontrolki przez użytkownika, Style - sposób wyświetlania kontrolki, TabIndex - numer kontrolki na formie, Text - tekst kontrolki, ToolTipText - podpowiedź dla użytkownika, Value - wartość kontrolki, Visible - widzialność kontrolki.

Powtarzając powyższe czynności można dodać do formularza wiele różnych kontrolek i ustawić ich właściwości.

Dodawanie menu do aplikacji

Większość poleceń i opcji aplikacji systemu Windows dostępnych jest z menu aplikacji. Visual Basic umożliwia programiście szybkie i łatwe projektowanie menu dla tworzonych aplikacji.

Kontrolka Menu różni się nieco od innych kontrolek Visual Basic. Nie występuje ona w oknie narzędzi Toolbox a jest wywoływana przez użycie Menu Editor.
Menu Editor jest oknem dialogowym, które można wywołać z okna formularza przez użycie klawisza skrótu CTRL+E, kliknięcie ikony Menu Editor na pasku narzędziowym lub wybranie pozycji Menu Editor z menu Tools.
Menu Editor składa się z narzędzi do opisu menu, które pozwoli na określenie paska menu, poleceń i klawiszy skrótów tworzonej aplikacji. Pozwala dodać menu z rozwijalnymi listami poleceń (podmenu), linie separujące (separator bars), znaczniki (checkboxes) i klawisze skrótu.
Każdy element menu (polecenie, separator albo podmenu) posiada swój własny zestaw właściwości. Menu Editor ułatwia ustawienie tych właściwości.

W oknie Caption należy wpisać odpowiedni nagłówek (tytuł) menu (np. &Plik). Jest to tekst, który pojawi się w menu. Znak & określa klawisz szybkiego dostępu. Znak znajdujący się bezpośrednio za & jest znakiem szybkiego dostępu i w menu jest podkreśloną literą. Aby wywołać menu z klawiatury można przycisnąć ALT+klawisz_dostępu (w tym przypadku ALT+P).
Aby wstawić separator do menu należy w polu Caption wstawić znak - (minus).
W polu Name należy wstawić nazwę menu (np. mnuPlik). Jest to nazwa, która będzie wykorzystywana do odwoływania się do pozycji menu.
Programiści zwykle stosują przedrostek mnu do nazw pozycji menu (np. mnuPlik dla pozycji Plik, mnuPlikNowy dla pozycji Nowy w menu Plik).
W polu Shortcut można wybrać klawisz skrótu, którego wciśnięcie wywoła bezpośrednio pozycję menu. Klawisze skrótów nie są dostępne dla menu rozwijanych, a jedynie dla pozycji menu lub pozycji podmenu (nie można przypisać klawisza skrótu do menu Plik, ale można do pozycji Nowy w menu Plik).
Klawisze strzałek pozwalają na przechodzenie po pozycjach menu i tworzenie podmenu. Strzałka w prawo powoduje przesunięcie pozycji na niższy poziom (do podmenu), strzałka w lewo na wyższy poziom. Poziom pozycji wyznacza, gdzie pojawi się ona w hierarchi menu aplikacji. Pozycje głównego menu (Plik, Edycja) pojawiają się na pasku menu aplikacji. Pozycje niższego poziomu (Nowy, Otwórz, Zapisz, Zapisz jako, Koniec) pojawiają się wewnątrz rozwijanego menu pozycji głównych. Pozycje podmenu (Binarny, Sekwencyjny) pojawiają się na kolejnych menu rozwijanych.
Można określić do czterech poziomów pozycji menu.

Strzałki w górę i w dół pozwalają na przesuwanie się po elementach menu.
Aby dodać kolejny element menu należy wcisnąć klawisz Next.
...