10. Prasa sensacyjna
Początki prasy masowej związane są z Emilem de Girardinem:
Ø Ojciec nowoczesnej prasy
Ø Zaczął traktować prasę jako towar – trzeba dać czytelnikowi tego co potrzebuje, tylko to gwarantuje sukces
Ø pierwszy krok to uporządkowanie dziennika, żeby był przejrzysty i przyjazny czytelnikowi( do XVIII w. prasa redagowana niechlujnie, brak hierarchii tematów)
Ø wg. Nowy układ dziennika ma 4 kolumny:
I. Newsy z kraju i świata. Wiadomości poprzedzone wielopiętrowymi nagłówkami
II. Redagowana wg. kryterium geograficznego lub tematycznego, na 3 łamie informacje o charakterze ekonomicznym
III. Publicystyka, na podwale drukowano powieść w odcinkach
IV. Ogłoszenia i reklamy
Zjawisko znane już w Polsce:
Ø W XIX w. próbowały przejąć tę formułę kuriery: Warszawski, Codzienny, Poranny (nie elitarne, dla przeciętnego czytelnika)
Ø Masowość przejawiała się w sposobie redagowania i języku oraz cenie dostosowanych do potrzeb „przeciętnego” czytelnika.
Ø Pojawiła się już w pierwszych miesiącach po odzyskaniu niepodległości
Cechy prasy masowej:
Ø dystans do polityki Ø nowy odbiorca : • nie dobrze przygotowany do lektury tradycyjnych periodyków politycznych • nie dysponujący dużą ilością czasu na lektury • traktujący prasę nie tyle jako przekaz informacji o wydarzeniach największej doniosłości ale o sensacjach politycznych, aferach kryminalnych itp. • oczekujący rozrywki
• nie lubi myśleć, a nawet nie lubi czytać. Stąd krótkie informacje i duża liczba ilustracji, która zajmuje nawet 50% powierzchni.
Ø homogeniczność(zróżnicowana treść)
Prasa przeznaczona dla takiego odbiorcy określana jest mianem brukowej, rewolwerowej, sensacyjne albo masowej.
Pisma zaliczane do tej kategorii różnią się(niekiedy)od siebie pod względem formalnym, sympatiami politycznymi, poziomem oraz intencjami wydawcy, mają zarazem wiele cech wspólnych:
atrakcyjność( następstwem której jest duży nakład → duży zysk wydawcy)
objaśnienie rzeczywistości we właściwy dla siebie sposób
nie przynosi treści odmiennych od dzienników poważnych. Przynosiła je w odwróconej proporcji np. relacja z katastrofy, afery obyczajowej, kryminalnej podawana była na pierwszej stronie, z drobiazgowością
informacje stanowiące podstawę serwisu pism tradycyjnych podane były zaś w telegraficznym skrócie
Istotą tej prasy było kreowanie sensacji, tzn. podawanie informacji nawet nie sensacyjnych w sposób przyciągający uwagę
Pisma sensacyjne od dzienników informacyjno publicystycznych różnił uprawiany w nich typ dziennikarstwa:
Ø teksty uległy skróceniu i uproszczeniu pod względem merytorycznym i
językowym(Język literacki zastępować zaczęły proste dosadne wyrażenia)
Ø Do potrzeb pism brukowych dostosowane zostały gatunki dziennikarskie – pojawił się krótki komentarz, wywiad
Ø Większą rolę odgrywać zaczęła fotografia.
Koncerny prasowe:
(1) Koncern Krakowskiego Ilustrowanego Kuriera Codziennego - ,,Pałac Prasy” :
Ø założony w 1910 r., przez Mariana Dąbrowskiego
Ø Dąbrowski poszukiwał sojusznika politycznego, po 1918 r. związany był politycznie z PSL ,,Piast"
Ø ,,IKC" pierwszym polskim periodyk zasługującym na miano dziennika ogólnokrajowego.
Ø sukcesem ,,IKC" były talenty menedżerskie Dąbrowskiego - poszerzał ofertę, obudowując „IKC” różnymi dodatkami. Kolportował IKC we wszystkich większych aglomeracjach
Ø Dąbrowski realizował konsekwentnie swoją strategię, ta strategia umożliwiła mu wydawanie innych tytułów(II filar wydawnictwa):
• „Światowid”
• „Na szerokim świecie”
• „Tempo dnia”
• „Tajny detektyw” – pierwszy magazyn grozy – fotomontaże, zawieszony na skutek protestów opinii publicznej. Postrzegany jako podręcznik do uczenia przestępstw
• „Raz, dwa, trzy”
(2) Koncern Prasa Polska S.A. – Dom Prasy (Koncern Warszawskich „Czerwoniaków”)
Ø Stworzył własny styl
Ø Oferta tytułowa(zaczynał od dzienników informacyjnych):
• ,,Kurier Informacyjny i Telegraficzny" (wychodzący pod tytułem ,,Kurier Czerwony") - twórcami i redaktorami byli Henryk Butkiewicz i Antoni Lewandowski.
• „Express Poranny”
Oba dzienniki ukazywały sie w nakładzie ok. 50 tys. egz. Czerwony kolor winiet tytułowych, to zabieg mający na celu przyciągnąć uwagę odbiorcy przyzwyczajonego do tradycyjnej czerni, zyskał miano ,,czerwoniaków". Nazwa ta odnosiła sie wyłączanie i jedynie ich popularnego charakteru, nie zaś sympatii politycznych.
• „Dzień Dobry" i „Dobry Wieczór"
ØPotem powstały magazyny, ale w ofercie znacznie uboższej niż u Dąbrowskiego:
• ,,Cyrulika Warszawskiego" – pismo satyryczne
• ,,Kino" - tygodnik
• ,,Przeglad Sportowy"
Ø W 1923 – początek ekspansji terytorialnej wydawnictwa (Polska Centralna i Wschodnia).
• Powstają tam mutacje tytułów warszawskich (10).
ØW 1929 r. w Warszawie, przy Marszałkowskiej powstał nowoczesny kompleks redakcyjno – drukarski (dwa lata po utworzeniu przez IKC Pałacu Prasy).
(3) Koncern „Republika” w Łodzi.
Ø Oferta tytułowa:
• ,,Republika” ogólnoinformacyjny dziennik
• sensacyjny dzienniki „Express - Ilustrowany", wydawany w 2 wydaniach: porannym i wieczornym
• ,,Gazeta 5 Groszy dla Wszystkich" - dziennik.
• komiksy dla dzieci oraz zeszyty powieściowe
Te trzy koncerny spełniały wszystkie kryteria masowości (inaczej niż Mały Dziennik i Orędownik, pisma quasi-masowe, zaangażowane politycznie).
Zainteresowanie władz kontrolą i wpływami w prasie skierowanej do licznego czytelnika odbiło się na jej cechach gatunkowych. Stała się bardziej polityczna, takim przykładam jest ,,0rędownik Wielkopolski". W latach 30. dziennik przekształcony został w pismo odpowiadające cechom gazet sensacyjnych przy zachowaniu oblicza politycznego - wskazującego na związki z Narodową Demokracja.
Warto wspomnieć również o ,,Małym Dzienniku"( od w 1935 r.) jego wydawcą byli 00. Franciszkanie z Niepokalanowa. Formuła ,,Małego Dziennika" oparta została na zasadzie połączenia cech dziennika sensacyjnego z katolicko - narodową orientacją polityczną. wystartował z poziomu 15 tys. egz. po kilku miesiącach osiągnął nakład przekraczający 100 tys. egz.
Co wniosła prasa masowa?
Ø podniosła rangę informacji jako przekazu dominującego
Ø publicystyka uległa przeobrażeniu:
· mikro - reportaże.
· felietonistyka.
· recenzje, powierzchowne i pobieżne
Ø informacyjna rola nagłówka(sprzyjały sprzedaży)
Ø ścisły związek z czytelnikiem(ankiety, konkursy, listy)
Ø nobilitowała fotografią – wcześniej foto było tylko dodatkiem do tekstu, teraz obraz dominuje – fotomontaż
Ø Ogromną zasługę pisma te mają w zakresie dynamizowania układu gazety:
· Dużo grafiki.
· Duża rola tytułów.
· Fotografia.
· Kolor.
Ø wszechobecność ogłoszeń i reklam(na wszystkich kolumnach)
Ø rozpowszechniła praktykę drukowania powieści odcinkowych
kitka2408