Ergonomia07.pdf

ERGONOMIA I BiHP

System informacji, regulacji i

sterowania człowieka

Właściwości żywych organizmów oparte są na:

• prawie przemiany materii i energii;

• umiejętności selekcji najważniejszych informacji spośród niezliczonej ich

liczby, stale docierającej z otoczenia;

• reakcji organizmu na wyselekcjonowane bodźce w sposób optymalny dla

jego potrzeb;

• zdolności zapamiętywania, uczenia się, opartej na odpowiednio

przetworzonych, napływających informacjach;

• zdolności do regeneracji i kompensacji uszkodzeń ciała;

• zdolności do adaptacji.

Wymiana informacji (człowiek nie jest istotą zamkniętą).

Działająca na człowieka informacja podlega:

• odbiorowi;

• przetwarzaniu (transformacja pierwotna, oryginalnego sygnału na szereg,

następujących po sobie zmian);

• zapamiętaniu (pozostawienie po sobie śladu w pamięci);

• przenoszeniu.

Informacja jest zbierana za pomocą receptorów (wyspecjalizowane komórki

nerwowe).

Z receptorów wysyłana jest informacja do ośrodka czuciowego , gdzie powstaje

wrażenie zmysłowe .

Proste wrażenie zmysłowe ► czucie .

Złożone wrażenie zmysłowe ► percepcja (obejmuje kilka rodzajów czucia).

Mechanizm spostrzegania oparty jest na procesach psychologicznych i

systemie połączeń nerwowych .

Proces interpretacji zależy od:

• stopnia trudności (niepełne informacje);

• możliwości konkurencyjnej sygnału (wieloznaczność przyczyną złudzeń);

• wpływu poprzednich doświadczeń.

Człowiek może odbierać informacje zarówno o otoczeniu jak i o swym wnętrzu.

Wyspecjalizowały się w jego organizmie specyficzne struktury biologiczne tzw.

receptory :

• teleceptory , które wyłapują bodźce z otoczenia dalszego (narząd powonienia,

wzroku i słuchu);

• eksteroreceptory , przekazują informacje z otoczenia bliskiego (czucie dotyku,

ucisku, ciepła, zimna, bólu i smaku);

• proprioceptory , które wysyłają informacje o stanie układu kostno-stawowo-

mięśniowym oraz ruchu całego ciała i jego części;

• interoceptory , które dostarczają informacji o wnętrzu organizmu.

W obrębie receptorów oraz innych komórek nerwowych zachodzi też proces

przetwarzania informacji , podczas którego ulega zmianie jej ilość.

Proces ten może przyjąć różne formy:

1. analogowy , kiedy wartość potencjału generującego jest proporcjonalna do

logarytmu intensywności bodźca (ciągły wzrost w czasie, w miarę wzrostu siły

bodźca);

2. analogowo-cyfrowy (dyskretyzacja sygnału) - informacja jest zakodowana w

postaci częstotliwości impulsów, a nie amplitudy, proporcjonalnie do wartości

potencjału generowanego.

Przetwarzanie, a następnie przenoszenie informacji odbywa się w sposób:

• ciągły (w tzw. otoczce mielinowej, gdzie prędkość przewodzenia jest

proporcjonalna do średnicy włókna nerwowego);

• skokowy (w tzw. przewężeniach Ranviera - impuls powstaje na nowo na

każdym przewężeniu, a jego prędkość przewodzenia ~ (d) 1/2 .

Przenoszenie informacji odbywa się w kanale informacyjnym, rolę którego pełni

włókno nerwowe .

Maksymalna ilość informacji docierająca do zmysłów człowieka osiąga wartość

10 9 bit /sek.

Zależność pomiędzy wejściem (Wej) a wyjściem (Wyj) nosi nazwę funkcji

przenoszenia, która może mieć następujące charakterystyki:

• statyczną , kiedy przebieg zmian sygnałów na Wej jest na tyle wolny, aby

proces na Wyj mógł się ustalić, po każdej zmianie,

• dynamiczną , kiedy procesy przejściowe zależą od gromadzenia i oddawania

energii w układzie rzędu:

- I-go, typu RC np. przy nagrzewaniu się ciała;

- II-go, typu RLC; lub w przypadkach bardziej złożonych, kiedy może

być superpozycją obu przypadków.

W procesie informacyjnym żywego organizmu bierze udział system:

A. immunologiczny - którego rola polega na wykrywaniu i niszczeniu obcych

komórek;

B. hormonalny - nie ma ustalonego nadawcy i nie ma ustalonego odbiorcy,

transmisja informacji, której nośnikami są hormony, jest długa, skutki

długotrwałe (porównywany do transmisji TV);

C. nerwowy - którego funkcją jest przekazywanie informacji w sposób ściśle

adresowany o szybkiej transmisji i krótkotrwałych skutkach (porównywany do

łączności telefonicznej).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: