CZASY GRAMATYCZNE[1].doc

T E R A Ź N I E J S Z O Ś Ć

Present Simple

1. Czasu używamy :

·         opisując stałe cechy charakterystyczne ludzi i rzeczy :

np. London lies on the Thames

·         opisując powtarzające się czynności :

np. They drink tea for breakfast.

·         w opisach serii czynności np. w komentarzach sportowych :

np. He holds service and breaks again.

·         w nagłówkach gazet :

np. The Worl Cup begins next year.

·         w odniesieniu do przeszłych wydarzeń ( często fikcyjnych ) dla zwiększenia efektu dramatycznego :

np. He comes into the room and finds the body.

2. Budowa czasu :

Osoba + bezokolicznik* + dopełnienie

* - w 3 osobie l.p. do czasownika dodajemy - s, czasowniki zakończone na : -ss; -ch; -x i –o dodają – es zamiast –s, a czasowniki zakończone na – y po spółgłosce zmieniają – y na – i oraz dodają – es.

3. Pytania i przeczenia tworzymy dodając czasownik posiłkowy do ( does ) do bezokolicznika danego czasownika.
 

Present Continuos

1. Czasu używamy :

·         w odniesieniu do czynności lub zwyczajów, których nie uważa się za stałe :

np. He is living in Zakopane – pobyt tymczasowy.

·         w odniesieniu do czynności właśnie teraz wykonywanych :

np. He is playing the piano, now.

·         z okolicznikiem czasu, który podobnie jak czas Present Simple, służy do wyrażenia przyszłych planów

np. I am leaving for the seaside tomorrow – indywidualny pla. The train leaves at 10. – oficjalna zapowiedź.

2. Budowa czasu :

Osoba + forma czasu teraźniejszego czasownika posiłkowego be + bezokolicznik z końcówką –ing.*

* - dodając końcówkę –ing, opuszczamy w pisowni nieme –e :

np. to write – I am writing

w czasownikach jednosylabowych, zawierających jedną samogłoskę i zakończonych spółgłoską dodając końcówkę –ing podwajamy końcową spółgłoskę ;

np. to run – running

również dłuższe czasowniki, których ostatnia sylaba jest akcentowana, zawiera jedną samogłoskę i zakończona jest spółgłoską, podwajają końcową spółgłoskę przed –ing :

np. to begin – I am beginning

3. Formy pytające tworzymy poprzez inwersję osoby i czasownika posiłkowego "be" w odpowiedniej formie. Formy przeczące natomiast tworzymy dodając słowo "not" po czasowniku posiłkowym.

4. Czasowniki nie mające form ciągłych :

·         czasowniki dotyczące sfery poznawczej, takie jak : think, believe, realize, understand, know, feel, mean, suppose, expect, remember, recollect, forget, recall, trust, mind, seem

·         czasowniki odnoszące się do sfery emocjonalnej, takie jak want, desire, refuse, wish, care, love, hate, like

·         czasowniki odnoszące się do wrażeń zmysłowych, takie jak see, hear, smell, taste

·         czasowniki odnoszące się do posiadania takie jak own, belong, possess

·         niektóre inne czasowniki : contain, consist, keep, concern, matter.

P R Z E S Z Ł O Ś Ć

Present Perfect

1. Czasu używamy :

·         w odniesieniu do czynności, która dopiero co się skończyła lub, której skutki nadal trwają :

np. I have made you a cup of coffe – możesz ją teraz wypić

·         w odniesieniu do czynności, która odbył się w przeszłości w nie określonym bliżej czasie, a mówiący kładzie nacisk na samą czynność, nie zaś na czas, w którym się ona odbyła :

np. I have seen this film

·         w odniesieniu do czynności, która została wykonana w okresie czasu, który jeszcze trwa :

np. I have seen him this morning – zdanie wypowiedziane przed południem

·         w odniesieniu do stanu lub zwyczaju, który rozpoczął się w przeszłości, trwa do chwili obecnej i może również trwać w przeszłości – w tym wypadku często używamy określników since i for.

For – oznacza okres trwania stanu lub czynności
Since – oznacza początek okresu trwania stanu lub czynności.

2. Budowa :

Osoba + operator have, lub has + czasownik w formie Past Participle + dopełnienie.

3.Forma pytająca tworzona jest przez inwersję, a przecząca przez dodanie słówka not.

4.Charakterystyczne przysłówki i określenia przysłówkowe:

·         just – włanie

·         already – już

·         yet – już (w pytaniach); jeszcze (w przeczeniach)lately – ostatnio

·         recently – niedawno

·         at last – nareszcie

·         ever – kiedykolwiek

·         never – nigdy

·         so far – jak dotad

·         up till now – do tej pory

·         up to the present – do teraz

Present Perfect Continuos

1. Czasu używamy :

·         dla oznaczenia czynności, która trwała jakiś czas w przeszłości, aż do chwili obecnej; nacisk położony jest na samą czynność, która nie została najprawdopodobniej zakończona, a nie na jej skutek ;

np. I have been reading a book. – czytam, ale jeszcze nie skończyłem.

·         dla oznaczenia czynności, która trwała pewien czas, aż do chwili obecnej i może trwać jeszcze w przyszłości :

np. She has been drawing all day.

* w czasie Present Perfect Continuos nie używamy czasowników nie posiadających formy ciągłej.

2. Budowa :

Czas tworzymy za pomocą czasu Present Perfect i czasownika posiłkowego be ( w odpowiedniej formie ) i formy –ing.
 

Past Simple

1. Czasu używamy :

·         w odniesieniu do zdarzeń, które miały miejsce w określonym czasie w przeszłości. Określenie czasu najczęściej zawarte jest w zdaniu. Czas ten występuje również, wtedy, gdy tylko szerszy kontekst pozwala zorientować się, że zdarzenie miało miejsce w przeszłości :

np. I visited England in 1897. – wtedy
I visited a few countries – podczas podróży mającej miejsce w przeszłości

·         rozróżnienie między użyciem czasu Past Simple, a Present Perfect jest trudnym problemem. Należy pamiętać, że użycie czasu Past Simple oznacza, że mówiący traktuje przeszłe zdarzenie jako coś minionego, mającego miejsce w przeszłości, podczas, gdy użycie czasu Present Perfect oznacza niejednokrotnie, że to samo przeszłe wydarzenie traktujemy z perspektywy teraźniejszości, am ono jakieś konsekwencje :

np. Why did you make this mistake ? – wtedy
Why have you made this mistake ? – i ma to konsekwencje

·         używamy w odniesieniu do czynności powtarzanych w przeszłości :

np. When he stayed in England he didn't weae a cap.

·         używamy w odniesieniu do serii czynności, które miały miejsce w przeszłości :

np. I entered the house, turned on the light, put down my luggage and took off my raincoat.

2. Budowa :

Osoba + bezokolicznik z końcówką –(e)d

Pytania i przeczenia tworzymy za pomocą czasownika posiłkowego did + not + bezokolicznik.
 

Past Continuos

1. Czasu używamy :

·         w odniesieniu do czynności, która była w toku w określonym momencie w przeszłości :

np. At 4 p.m. she was working at home
When you called, he was watching a football match.

·         w odniesieniu do czynności, która trwała przez cały określony czas w przeszłości :

np. I was teaching from 8 till 12.

·         w odniesieniu do dwóch lub więcej równoczesnych czynności w przeszłości :

np. I was working while they were enjoying themselves

·         dla zaznaczenia, że zamierzona czynność nie została wykonana :

np. I was going to tell you. – tego nie zrobiłem

·         w pewnych zwrotach uprzejmościowych :

np. I was wondering if you could do it.

·         w potocznym języku, gdy chcemy zaznaczyć nie dokończoną czynność w przeszłości :

np. I was reading about it some time ago – coś o tym czytałem

2. Budowa :

Osoba + odpowiednia forma be + czasownik z końcówką –ing.

* - nie używa się czasowników nie mających form ciągłych.
 

Past Perfect

1. Czasu używamy :

·         gdy chcemy wyraźnie zaznaczyć, że czynność odbyła się przed inną czynnością w przeszłości lub była jej przyczyną :

np. I had read it before I saw the film.

2. Budowa :

Osoba + had + Czasownik w formie Participle Passe.
 

Past Perfect Continuos

1. Czasu używamy :

·         jest to czas podobny do czasu Present Perfect Continuos, i donosi się do czynności mających miejsce w przeszłości przed innymi zdarzeniami. Użycie tego czasu podkreśla trwanie czynności :

np. I had been reading before you heard the noise.

2. Budowa :

Osoba + had + be w odpowiedniej formie + czasownik z końcówką – ing.
 

P R Z Y S Z Ł O Ś Ć

Will ( shall ) + Infinitive

1. Czasu używamy :

·         w odniesieniu do przyszłych obiektywnych zdarzeń lub stanów :

np. He will be thirteen next year.

·         szczególnie często w trybie warunkowym w odniesieniu do rzeczywistego warunku w przyszłości :

np. If you ask me, I will give you an answer

2. Budowa :

·         w pierwszej osobie l.p. i m. używamy następujących form :

I (we) + shall, will, 'ill + have to hours of English tommorow.

·         w drugiej i trzeciej osobie l.p. i m. używamy will ('ill).

·         przeczenia tworzymy przez dodanie "not"

Be going + infinitive

1. Czasu używamy do wyrażenia zamiaru przyszłego, ale jesteśmy już tego pewni i przekonani.

I am going to buy this car tommorow.

2. Budowa :

Osoba + be going + to + bezokolicznik.

Future Continuos

1. Czasu używamy do określenia czynności, która będzie się działa w przyszłości. Określa czynność, która będzie się działa przez dłuższy okres w przyszłości w określonym momencie.

Tomorrow I will be learning all day.
At five (this time) tomorrow I will be going to school.

2. Budowa :

Osoba + will/shall + be + czasownik + ing

Future Perfect

1. Czasu używamy do wyrażenia czynności, która zakończy się przed określonym momentem w przyszłości lub inną czynnością przyszłą.

By the end of may I will have passed all exams
Before he ...

2. Budowa :

Osoba + will/shall + have + Participle Passe

Future Perfect Continuos

1. Czasu używamy do wyrażenia czynności, której dany okres trwania zakończy się przed danym momentem w przyszłości, ale sama czynność będzie trwała dalej. Podkreślamy, iż ileś czasu mija, ale czynność jeszcze trwa.

By December, we will have been singing in the same group for 3 years.

2. Budowa:

Osoba + will/shall + have + been + verb + ing

Z D A N I A      C Z A S O W E
O K R E Ś L A J Ą C E      P R Z Y S Z Ł O Ś Ć.