63. Dz.U.03.169.1650 zm.Dz.U.08.108.690.pdf

Dz.U.03.169.1650

2007.06.21 zm. Dz.U.07.49.330

§ 1

2008.07.09 zm. Dz.U.08.108.690

§ 1

ROZPORZ Ą DZENIE

MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ

z dnia 26 września 1997 r.

w sprawie ogólnych przepisów bezpiecze ń stwa i higieny pracy

(tekst jednolity)

Na podstawie art. 237 15 § 1 Kodeksu pracy zarządza się, co następuje:

Dział I

Przepisy wst ę pne

§ 1. 1. Rozporządzenie określa ogólnie obowiązujące przepisy bezpieczeństwa i

higieny pracy w zakładach pracy, w szczególności dotyczące:

1) obiektów budowlanych, pomieszczeń pracy i terenu zakładów pracy;

2) procesów pracy;

3) pomieszczeń i urządzeń higienicznosanitarnych.

2. Przepisy rozporządzenia nie dotyczą środków transportu kolejowego,

lotniczego, morskiego i wodnego śródlądowego.

§ 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) "osłonie" - rozumie się przez to element lub zestaw elementów konstrukcyjnych

słuŜący do ochrony człowieka przed niebezpiecznymi lub uciąŜliwymi wpływami

pracujących części, mechanizmów i układów roboczych maszyny lub innego

urządzenia technicznego;

2) (1) "pomieszczeniach higienicznosanitarnych" - rozumie się przez to szatnie,

umywalnie, pomieszczenia z natryskami, ustępy, palarnie, jadalnie z wyjątkiem

stołówek, pomieszczenia do wypoczynku, pomieszczenia do ogrzewania się

pracowników oraz pomieszczenia do prania, odkaŜania, suszenia i odpylania odzieŜy

i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej;

3) "pomieszczeniu pracy" - rozumie się przez to pomieszczenie przeznaczone na pobyt

pracowników, w którym wykonywana jest praca. Nie uwaŜa się za przeznaczone na

pobyt pracowników pomieszczeń, w których:

a) łączny czas przebywania tych samych pracowników w ciągu jednej zmiany roboczej

jest krótszy niŜ 2 godziny, a wykonywane czynności mają charakter dorywczy bądź

praca polega na krótkotrwałym przebywaniu związanym z dozorem albo konserwacją

urządzeń lub utrzymaniem czystości i porządku,

b) mają miejsce procesy technologiczne niepozwalające na zapewnienie odpowiednich

warunków przebywania pracowników w celu ich obsługi, bez zastosowania środków

ochrony indywidualnej i zachowania specjalnego reŜimu organizacji pracy,

c) jest prowadzona hodowla roślin lub zwierząt, niezaleŜnie od czasu przebywania w

nich pracowników zajmujących się obsługą;

4) "pomieszczeniu stałej pracy" - rozumie się przez to pomieszczenie pracy, w którym

łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby przekracza 4

godziny;

5) "pomieszczeniu czasowej pracy" - rozumie się przez to pomieszczenie pracy, w

którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby trwa

od 2 do 4 godzin;

6) "przepisach techniczno-budowlanych" - rozumie się przez to przepisy ustawy -

Prawo budowlane oraz aktów wykonawczych do tej ustawy;

7) "ryzyku zawodowym" - rozumie się przez to prawdopodobieństwo wystąpienia

niepoŜądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w

szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w

wyniku zagroŜeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu

wykonywania pracy;

7a) "terenie zakładu pracy" - rozumie się przez to przestrzeń wraz z obiektami

budowlanymi, będącą w dyspozycji pracodawcy, w której pracodawca organizuje

miejsca pracy;

7b) "miejscu pracy" - rozumie się przez to miejsce wyznaczone przez pracodawcę, do

którego pracownik ma dostęp w związku z wykonywaniem pracy;

8) "stanowisku pracy" - rozumie się przez to przestrzeń pracy, wraz z wyposaŜeniem w

środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonuje

pracę;

9) "środkach ochrony indywidualnej" - rozumie się przez to wszelkie środki noszone lub

trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą

zagroŜeń związanych z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników

w środowisku pracy, w tym równieŜ wszelkie akcesoria i dodatki przeznaczone do

tego celu. Do środków ochrony indywidualnej nie zalicza się:

- zwykłej odzieŜy roboczej i mundurów, które nie są specjalnie przeznaczone do

zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika,

- środków ochrony indywidualnej uŜywanych przez wojsko, Policję i inne słuŜby

utrzymania porządku publicznego,

- wyposaŜenia stosowanego przez słuŜby pierwszej pomocy i ratownicze,

- środków ochrony indywidualnej stosowanych na podstawie przepisów Prawa o ruchu

drogowym ,

- wyposaŜenia sportowego,

- środków słuŜących do samoobrony lub do odstraszania,

- przenośnych urządzeń do wykrywania oraz sygnalizowania zagroŜeń i naruszania

porządku publicznego;

10) "środkach ochrony zbiorowej" - rozumie się przez to środki przeznaczone do

jednoczesnej ochrony grupy ludzi, w tym i pojedynczych osób, przed

niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami występującymi pojedynczo lub łącznie w

środowisku pracy, będące rozwiązaniami technicznymi stosowanymi w

pomieszczeniach pracy, maszynach i innych urządzeniach;

11) "środowisku pracy" - rozumie się przez to warunki środowiska materialnego

(określonego czynnikami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi), w którym odbywa

się proces pracy;

12) "urządzeniach ochronnych" - rozumie się przez to osłony lub takie urządzenia, które

spełniają jedną lub więcej z niŜej wymienionych funkcji:

– zapobiegają dostępowi do stref niebezpiecznych,

– powstrzymują ruchy elementów niebezpiecznych, zanim pracownik znajdzie się w

strefie niebezpiecznej,

– nie pozwalają na włączenie ruchu elementów niebezpiecznych, jeśli pracownik

znajduje się w strefie niebezpiecznej,

– zapobiegają naruszeniu normalnych warunków pracy maszyn i innych urządzeń

technicznych,

– nie pozwalają na uaktywnienie innych czynników niebezpiecznych lub szkodliwych;

13) "zagroŜeniu" - rozumie się przez to stan środowiska pracy mogący spowodować

wypadek lub chorobę;

14) (2) "punkcie pierwszej pomocy" - rozumie się przez to - w zaleŜności od wielkości

zakładu pracy, rodzaju prowadzonej działalności i związanych z nią zagroŜeń -

pomieszczenie lub wyodrębnione miejsce o wystarczającej powierzchni, wyposaŜone

w umywalki z ciepłą i zimną wodą oraz niezbędny sprzęt i inne środki do udzielania

pierwszej pomocy;

15) "znaku bezpieczeństwa" - rozumie się przez to znak utworzony przez kombinację

kształtu geometrycznego, barwy i symbolu graficznego lub obrazkowego

(piktogramu) albo tekstu, przekazujący określoną informację związaną z

bezpieczeństwem lub jego zagroŜeniem;

16) "sygnałach bezpieczeństwa" - rozumie się przez to sygnały świetlne i dźwiękowe,

komunikaty słowne lub sygnały ręczne, przekazujące informacje istotne dla

zachowania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników;

17) "sygnale świetlnym" - rozumie się przez to sygnał emitowany przez urządzenie

wykonane z przezroczystych lub półprzezroczystych materiałów, podświetlonych od

wewnątrz lub z tyłu, tak aby dawało to efekt świecącej powierzchni;

18) "sygnale dźwiękowym" - rozumie się przez to sygnał akustyczny (dźwiękowy)

emitowany przez urządzenie przeznaczone do tego celu, bez uŜycia głosu ludzkiego

i nieemitujące tego głosu, wskazujący na zaistnienie oraz - w razie potrzeby - trwanie

i zakończenie niebezpiecznej sytuacji;

19) "sygnale ręcznym" - rozumie się przez to ustalony ruch lub układ rąk i dłoni, słuŜący

do kierowania osobami wykonującymi czynności mogące stwarzać zagroŜenia dla

bezpieczeństwa pracowników;

20) "komunikacie słownym" - rozumie się przez to ustaloną, krótką i jednoznaczną,

informację słowną wypowiadaną przez człowieka lub emitowaną jako głos ludzki,

nakazującą określone postępowanie w celu zachowania bezpieczeństwa i ochrony

zdrowia pracowników.

Dział II

Obiekty budowlane i teren zakładu pracy

§ 3. Budynki i inne obiekty budowlane, w których znajdują się pomieszczenia

pracy, powinny być zbudowane i utrzymywane zgodnie z wymaganiami określonymi

w przepisach techniczno-budowlanych.

§ 4. 1. Pracodawca jest obowiązany zapewnić na terenie zakładu pracy

wykonane i oznakowane, zgodnie z Polskimi Normami i właściwymi przepisami, drogi

komunikacyjne i transportowe, zwane dalej "drogami", drogi dla pieszych, zwane

dalej "przejściami", i dojazdy poŜarowe oraz utrzymywać je w stanie niestwarzającym

zagroŜeń dla uŜytkowników. Drogi i przejścia oraz dojazdy poŜarowe nie mogą

prowadzić przez miejsca, w których występują zagroŜenia dla ich uŜytkowników.

2. Drogi i przejścia powinny posiadać wymiary odpowiednie do liczby

potencjalnych uŜytkowników oraz rodzajów i wielkości stosowanych urządzeń

transportowych i przemieszczanych ładunków. Minimalne wymiary dróg i przejść

określają Polskie Normy.

3. Nawierzchnia dróg, placów manewrowych, postojowych i składowych,

dojazdów poŜarowych i przejść powinna być równa i twarda lub utwardzona oraz

posiadać nośność odpowiednią do obciąŜenia wynikającego ze stosowanych

środków transportowych oraz przemieszczanych i składowanych materiałów.

4. Drogi, przejścia oraz place manewrowe, postojowe i składowe powinny

posiadać urządzenia lub inne rozwiązania techniczne zapewniające odprowadzanie

wód opadowych.

§ 5. 1. Na drogach transportowych i w magazynach nie powinny występować

progi ani stopnie. W przypadku zróŜnicowania poziomów podłogi, róŜnice te powinny

być wyrównane pochylniami o nachyleniu dostosowanym do rodzaju uŜywanego

środka transportu, ale nie większym niŜ 8 %.

2. Pochylnie powinny umoŜliwiać bezpieczne poruszanie się pracowników i

dogodny transport ładunków.

§ 6. 1. Miejsca w zakładzie pracy, w których występują zagroŜenia dla

pracowników, powinny być oznakowane widocznymi barwami lub znakami

bezpieczeństwa zgodnie z wymaganiami określonymi w załączniku nr 1 do

rozporządzenia i w Polskich Normach.

2. JeŜeli oznakowanie, o którym mowa w ust. 1, nie jest wystarczające dla

zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika, miejsca niebezpieczne

powinny być wyłączone z uŜytkowania poprzez ich odpowiednie wygrodzenie lub w

inny sposób.

3. Otwory i zagłębienia powinny być zamknięte odpowiednimi pokrywami, a

jeŜeli jest to niemoŜliwe - właściwie ogrodzone i oznakowane.

4. Miejsca niebezpieczne na przejściach zagraŜające potknięciem się, upadkiem

lub uderzeniem (np. stopnie) powinny być pomalowane barwami bezpieczeństwa

zgodnie z Polskimi Normami.

5. Na drogach - w miejscach, w których moŜliwe jest niespodziewane

wtargnięcie pieszych, w szczególności przed bramami, drzwiami i przejściami, naleŜy

ustawić barierki lub zastosować inne skuteczne środki ochronne.

§ 7. 1. Dróg, przejść i dojazdów poŜarowych nie wolno zastawiać materiałami,

środkami transportu, sprzętem i innymi przedmiotami.

2. Na skrzyŜowaniach dróg powinna być zapewniona dobra widoczność.

§ 8. (3) W tunelach przeznaczonych do stałej komunikacji nie powinny znajdować

się rurociągi słuŜące do transportu materiałów niebezpiecznych, o których mowa w §

91, oraz transportu cieczy lub gazów pod ciśnieniem albo o temperaturze wyŜszej niŜ

70 °C lub ni Ŝszej niŜ -15 °C. Wymóg ten nie dotyczy przewodów słu Ŝących do

ogrzewania tunelu, jeŜeli temperatura czynnika grzewczego nie przekracza 95 °C.

§ 9. 1. Pracodawca jest obowiązany zapewnić drogi ewakuacyjne ze wszystkich

pomieszczeń obiektu budowlanego, w których mogą przebywać pracownicy,

umoŜliwiające szybkie wydostanie się pracowników na otwartą przestrzeń. Drogi

ewakuacyjne oraz dojścia do nich prowadzące nie mogą być zastawiane.

2. Wymagania dla dróg ewakuacyjnych i warunki ewakuacji określają przepisy

techniczno-budowlane i dotyczące ochrony przeciwpoŜarowej.

§ 10. 1. We wszystkich miejscach na terenie zakładu pracy, w których mogą

przebywać pracownicy, pracodawca jest obowiązany zapewnić oświetlenie

elektryczne w porze nocnej lub jeŜeli oświetlenie dzienne jest niewystarczające.

Wymagania dotyczące oświetlenia określają Polskie Normy.

2. Instalacje i urządzenia elektryczne powinny być tak wykonane i

eksploatowane, aby nie naraŜały pracowników na poraŜenie prądem elektrycznym,

przepięcia atmosferyczne, szkodliwe oddziaływanie pól elektromagnetycznych oraz

nie stanowiły zagroŜenia poŜarowego, wybuchowego i nie powodowały innych

szkodliwych skutków.

§ 11. (4) Zakład pracy powinien być wyposaŜony w urządzenia zapobiegające

zanieczyszczeniu lub skaŜeniu, w stopniu szkodliwym dla zdrowia ludzkiego -

powietrza, gruntu oraz wód - substancjami chemicznymi, pyłami, środkami

promieniotwórczymi albo szkodliwymi czynnikami biologicznymi, w związku z

produkcją bądź inną działalnością zakładu pracy.

§ 12. Pracodawca jest obowiązany zapewnić ochronę obiektów budowlanych i

urządzeń technicznych przed gromadzeniem się ładunków i wyładowaniami

elektryczności statycznej - stwarzającymi zagroŜenia w środowisku pracy.

§ 13. 1. Pracodawca jest obowiązany zapewnić dostateczną ilość wody zdatnej

do picia oraz do celów higienicznosanitarnych, gospodarczych i przeciwpoŜarowych.

2. Ilość wody do celów higienicznych przypadająca dziennie na kaŜdego

pracownika jednocześnie zatrudnionego nie moŜe być mniejsza niŜ:

1) 120 l - przy pracach w kontakcie z substancjami szkodliwymi, trującymi lub

zakaźnymi albo powodującymi silne zabrudzenie pyłami, w tym 90 l w przypadku

korzystania z natrysków;

2) 90 l - przy pracach brudzących, wykonywanych w wysokiej temperaturze lub

wymagających zapewnienia naleŜytej higieny procesów technologicznych, w tym 60 l

w przypadku korzystania z natrysków;

3) 30 l - przy pracach niewymienionych w pkt 1 i 2.

3. NiezaleŜnie od ilości wody, określonej w ust. 2, naleŜy zapewnić wodę

niezbędną do utrzymania czystości pomieszczeń i terenu zakładu pracy w ilości co

najmniej 1,5 l na dobę na kaŜdy metr kwadratowy powierzchni podłogi, wymagającej

zmywania, oraz co najmniej 2,5 l na dobę na kaŜdy metr kwadratowy powierzchni

terenu poza budynkami, wymagającej polewania (tereny zielone, utwardzone ulice,

place itp.).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: